Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty

Druk nr 589

Warszawa, 26 czerwca 2012 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja


Pani

Ewa
Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o zmianie ustawy o systemie oświaty.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Wiesława Suchowiejkę.


(-) Urszula Augustyn; (-) Jerzy Borowczak; (-) Jacek Brzezinka; (-) Renata
Butryn; (-) Janusz Cichoń;
(-)


Zenon Durka;
(-) Jerzy Fedorowicz;
(-) Elżbieta Gapińska; (-) Stanisław Gawłowski; (-) Magdalena Gąsior-
Marek; (-) Czesław Gluza; (-) Tomasz Głogowski; (-) John Abraham
Godson; (-) Rafał Grupiński; (-) Iwona Guzowska; (-) Marek Hok;
(-) Michał Jaros; (-) Leszek Jastrzębski; (-) Roman Kaczor; (-) Bożena
Kamińska; (-) Jarosław Katulski; (-) Marcin Kierwiński; (-) Magdalena
Kochan;
(-)


Roman Jacek Kosecki;
(-)


Sławomir Kowalski;
(-)


Jerzy
Kozdroń; (-) Robert Kropiwnicki; (-) Józef Lassota; (-) Arkadiusz Litwiński;
(-) Zofia
Ławrynowicz; (-) Killion Munyama; (-) Janina Okrągły;
(-) Konstanty Oświęcimski; (-) Witold Pahl; (-) Małgorzata Pępek;
(-) Sławomir Jan Piechota; (-) Lucjan Marek Pietrzczyk; (-) Marek Plura;
(-) Mirosław Pluta; (-) Dorota Rutkowska; (-) Marek Rząsa; (-) Krystyna
Sibińska; (-)
Wiesław Suchowiejko; (-) Michał Szczerba;
(-)


Marcin
więcicki; (-) Tomasz Tomczykiewicz; (-) Aleksandra Trybuś; (-) Monika
Wielichowska; (-) Radosław Witkowski; (-) Renata Zaremba; (-) Wojciech
Ziemniak; (-) Jerzy Ziętek; (-) Jacek alek.






Projekt
Ustawa
z dnia ……………..…….. 2012 r.
o zmianie ustawy o systemie oświaty

Art. 1. W ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz.
2572, z późn. zm.1) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 80 po ust. 3h dodaje się ust. 3i w brzmieniu:
„3i. W przypadku szkół, w których zajęcia dydaktyczno-wychowawcze

w klasach (semestrach) programowo najwyższych kończą się w kwietniu lub czerwcu,
dotacja, o której mowa w ust. 3, przysługuje również na każdego absolwenta szkoły w
okresie od miesiąca następującego po miesiącu, w którym ukończył szkołę, do końca
roku szkolnego, w którym absolwent ukończył szkołę.”;


2) w art. 90:
a) po ust. 2e dodaje się ust. 2f w brzmieniu:
„2f. W przypadku szkół niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych,
w których zajęcia dydaktyczno-wychowawcze w klasach (semestrach) programowo
najwyższych kończą się w kwietniu lub czerwcu, dotacja, o której mowa w ust. 2a,
przysługuje również na każdego absolwenta szkoły w okresie od miesiąca
następującego po miesiącu, w którym ukończył szkołę, do końca roku szkolnego, w
którym absolwent ukończył szkołę.”,


b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3.
Dotacje dla niepublicznych szkół o uprawnieniach szkół publicznych
niewymienionych w ust. 2a przysługują na każdego ucznia uczestniczącego
w co najmniej 50% obowiązkowych zajęć edukacyjnych w danym miesiącu,
w wysokości nie niższej niż 50 % ustalonych w budżecie odpowiednio danej gminy
lub powiatu wydatków bieżących ponoszonych w szkołach publicznych tego samego
typu i rodzaju w przeliczeniu na jednego ucznia, pod warunkiem że osoba prowadząca
niepubliczną szkołę poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną
liczbę uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok
udzielania dotacji, z zastrzeżeniem ust. 3h oraz 3i. W przypadku braku na terenie
                                                           
1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703 i Nr 281,
poz. 2781, z 2005 r. Nr 17, poz. 141, Nr 94, poz. 788, Nr 122, poz. 1020, Nr 131, poz. 1091, Nr 167, poz. 1400
i Nr 249, poz. 2104, z 2006 r. Nr 144, poz. 1043, Nr 208, poz. 1532 i Nr 227, poz. 1658, z 2007 r. Nr 42,
poz. 273, Nr 80, poz. 542, Nr 115, poz. 791, Nr 120, poz. 818, Nr 180, poz. 1280 i Nr 181, poz. 1292, z 2008 r.
Nr 70, poz. 416, Nr 145, poz. 917, Nr 216, poz. 1370 i Nr 235, poz. 1618, z 2009 r. Nr 6, poz. 33,
Nr 31, poz. 206, Nr 56, poz. 458, Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz. 1705, z 2010 r. Nr 44, poz. 250, Nr 54,
poz. 320, Nr 127, poz. 857 i Nr 148, poz. 991 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 112, poz. 654, Nr 139,
poz. 814, Nr 149, poz. 887 i Nr 205, poz. 1206.

1 
 
gminy lub powiatu szkoły publicznej danego typu i rodzaju podstawą do ustalenia
wysokości dotacji są wydatki bieżące ponoszone przez najbliższą gminę lub powiat na
prowadzenie szkoły publicznej danego typu lub rodzaju.”,

c) po ust. 3g dodaje się ust. 3h – 3j w brzmieniu:

„3h. Dotacje dla szkół, o których mowa w ust. 3, przysługują za miesiące lipiec i
sierpień na każdego ucznia, który spełnił warunek, o którym mowa w ust. 3, w
czerwcu, z wyjątkiem ucznia, który w czerwcu ukończył szkołę.

3i. Do szkół, o których mowa w ust. 3, w których zajęcia dydaktyczno-wychowawcze
w klasach (semestrach) programowo najwyższych kończą się w kwietniu lub czerwcu,
przepis ust. 2f stosuje się odpowiednio.

3j. W przypadku szkół, o których mowa w ust. 3, liczba uczniów, na którą
przekazywana jest dotacja za dany miesiąc, ustalana jest na podstawie oświadczenia
złożonego przez osobę prowadzącą szkołę w terminie określonym przez organ
właściwy do udzielenia dotacji, zawierającego informację o liczbie uczniów
uczęszczających do szkoły. W przypadku przekazania w danym miesiącu dotacji
naliczonej na uczniów, którzy nie spełnili warunku uczestniczenia w zajęciach, o
którym mowa w ust. 3, dotacja w kolejnym miesiącu podlega odpowiedniemu
zmniejszeniu.”.

Art. 2. Dotacje, o których mowa w art. 80 ust. 3 oraz art. 90 ust. 2a i 3 ustawy wymienionej w
art. 1 niniejszej ustawy, w przypadku szkół, w których zajęcia dydaktyczno-
wychowawcze w klasach (semestrach) programowo najwyższych kończą się w
kwietniu lub czerwcu 2012 r., przysługują również na każdego absolwenta szkoły w
okresie od miesiąca następującego po miesiącu, w którym ukończył szkołę, do końca
roku szkolnego 2011/2012.

Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem
art. 1 pkt 2 lit. b i c, które wchodzą w życie z dniem 1 września 2012 r.










2 
 

UZASADNIENIE



Niniejszy projekt przewiduje doprecyzowanie przepisów art. 80 i 90 ustawy

o systemie oświaty, dotyczących dotowania szkół publicznych oraz niepublicznych

z budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
Potrzeba nowelizacji ustawy związana jest z kwestionowaniem przez niektóre organy kontroli
(Najwyższa Izba Kontroli, regionalne izby obrachunkowe) stosowanej dotychczas przez
większość jednostek samorządu terytorialnego zasady wliczania do liczby uczniów, na
których przysługuje dotacja, także absolwentów szkół
w okresie od ukończenia szkoły do końca roku szkolnego. Takie stanowisko organów kontroli
spowodowało zamieszanie i niejednolite traktowanie szkół publicznych prowadzonych przez
osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego lub przez osoby fizyczne, a
także szkół niepublicznych. Powoduje to w praktyce funkcjonowanie w poszczególnych
jednostkach samorządu terytorialnego odmiennych zasad dotowania w odniesieniu do
absolwentów szkół i przyczynia się do nierównego traktowania dotowanych szkół. Celem
projektowanej nowelizacji jest doprecyzowanie przepisów ustawy o systemie oświaty w taki
sposób aby nie budziła żadnych wątpliwości podstawa prawna do udzielania dotacji na
absolwentów szkół kończących zajęcia dydaktyczno – wychowawcze w kwietniu lub
czerwcu, w okresie od miesiąca, następującego po miesiącu, w którym ukończyli szkołę do
końca roku szkolnego. Nowelizacja ustawy będzie miała wpływ na organy dotujące –
jednostki samorządu terytorialnego oraz dotowane szkoły.
Dotacje udzielane z budżetów jednostek samorządu terytorialnego szkołom publicznym
prowadzonym przez podmioty inne niż jednostki samorządu terytorialnego oraz szkołom
niepublicznym służą dofinansowaniu działalności statutowej szkół z zakresu kształcenia,
wychowania i opieki w zakresie wydatków bieżących w ciągu całego roku, a więc łącznie z
okresami ferii i wakacji szkolnych. Mimo, że w okresach tych nie są prowadzone zajęcia
dydaktyczno-wychowawcze,
a szkołę opuszcza określona grupa absolwentów, funkcjonowanie szkoły pociąga za sobą
określone stałe wydatki (np. wynagrodzenia, koszty utrzymania bazy lokalowej). Do ich
sfinansowania konieczne jest objęcie dotacją absolwentów szkół kończących zajęcia
dydaktyczno - wychowawcze w kwietniu lub czerwcu, w okresie od miesiąca, następującego
po miesiącu, w którym ukończyli szkołę do końca roku szkolnego, czyli do czasu gdy w
szkole naukę rozpocznie grupa uczniów klas pierwszych.

Należy też zauważyć, że podział części oświatowej subwencji ogólnej dokonywany jest w
szczególności z uwzględnieniem dotowania szkół i placówek: publicznych, prowadzonych
przez osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego lub przez osoby
fizyczne oraz niepublicznych. Naliczana jednostkom samorządu terytorialnego na dany rok
budżetowy i przekazywana w 12 ratach kwota części oświatowej subwencji ogólnej
3 
 
uwzględnia wszystkich uczniów wykazanych w systemie informacji oświatowej według stanu
na dzień 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy, zarówno w szkołach publicznych,
jak również w szkołach niepublicznych o uprawnieniach szkoły publicznej i nie ulega
pomniejszeniu o absolwentów w okresie od ukończenia szkoły do końca roku szkolnego.
Ponadto projektowane zmiany mają na celu przeciwdziałanie pobieraniu przez szkoły
niepubliczne o uprawnieniach szkół publicznych, które nie realizują obowiązku szkolnego lub
obowiązku nauki, dotacji na słuchaczy, którzy nie uczęszczają na zajęcia edukacyjne. Z
poszczególnych powiatów i miast na prawach powiatu płyną sygnały, że wydatkowane są
znaczne środki na dotacje dla szkół dla dorosłych, w których nieznaczny odsetek słuchaczy
uczestniczy w zajęciach a efektywność nauczania, mierzona liczbą absolwentów, jest
niewielka.
Potrzebę wprowadzenia projektowanych zmian potwierdzają wyniki kontroli funkcjonowania
szkół niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych w systemie oświaty,
przeprowadzonej w 2007 r. przez Najwyższą Izbę Kontroli. NIK negatywnie oceniła
funkcjonowanie szkół niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych dla dorosłych w
związku ze stwierdzeniem istotnych nieprawidłowości w organizacji tych szkół oraz
wykazała, że obowiązujące przepisy prawne umożliwiają funkcjonowanie szkół
pokrywających koszty działalności wyłącznie z uzyskanych środków publicznych, bez
konieczności angażowania środków z opłat wnoszonych przez słuchaczy. Organy prowadzące
szkoły ewidencjonowały w dokumentacji szkolnej możliwie największą liczbę słuchaczy,
którym, poza edukacją szkolną, oferowano wówczas zaświadczenia dające określone
uprawnienia (m.in. do zwolnienia ze służby wojskowej, uzyskiwania zasiłków z ZUS, itp).
W związku z powyższym zaproponowano zmianę brzmienia art. 90 ust. 3 ustawy
o systemie oświaty w celu uporządkowania systemu dotowania szkół niepublicznych o
uprawnieniach szkół publicznych, w których nie jest realizowany obowiązek szkolny lub
obowiązek nauki poprzez uwzględnienie wskaźnika określającego poziom uczestnictwa
słuchaczy w obowiązkowych zajęciach edukacyjnych w danym miesiącu.
Proponuje się, aby począwszy od roku szkolnego 2012/2013 dotacja dla szkół niepublicznych
o uprawnieniach szkół publicznych, w których nie jest realizowany obowiązek szkolny lub
obowiązek nauki, przysługiwała na każdego ucznia uczestniczącego w co najmniej 50%
obowiązkowych zajęć edukacyjnych w danym miesiącu pod warunkiem, że osoba
prowadząca niepubliczną szkołę poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną
liczbę uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania
dotacji. Zaproponowano również aby w przypadku absolwentów ww. szkół kończących
zajęcia dydaktyczno-wychowawcze w kwietniu lub czerwcu dotacja przysługiwała również
na każdego absolwenta szkoły w okresie od miesiąca następującego po miesiącu w którym
ukończył szkołę do końca roku szkolnego, w którym absolwent ukończył szkołę.

Proponuje się również, aby liczba uczniów na którą przekazywana jest część dotacji w danym
miesiącu ustalana była na podstawie oświadczenia złożonego przez osobę prowadzącą szkołę
w terminie określonym przez organ właściwy do udzielenia dotacji zawierającego informację
4