Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych oraz o zmianie innych ustaw

111 tej ustawy korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych podlega
opłacie. Zezwolenia te, jak stanowi art. 18 ustawy, wydawane są przez wójta (burmi-
strza, prezydenta miasta). Z kolei zgodnie z art. 12 ust. 1 i 2 tej ustawy, rada gminy
ustala, w drodze uchwały, dla terenu gminy (miasta) liczbę punktów sprzedaży napo-
jów zawierających powyżej 4,5 % alkoholu (z wyjątkiem piwa), przeznaczonych do
spożycia poza miejscem sprzedaży jak i w miejscu sprzedaży oraz zasady usytuowa-
nia na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych.
W obowiązującym stanie prawnym nie opłacają się też starania o uzyskanie koncesji
na sprzedaż detaliczną swoich wyrobów rolnikom, którzy wyrabiają i rozlewają wy-
łącznie wino uzyskane z winogron pochodzących z upraw własnych w małych go-
spodarstwach agroturystycznych.

3. Różnice między dotychczasowym a przewidywanym stanem prawnym.

Dodanie w ustawie z dnia 2 marca 2001 r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz
wytwarzaniu wyrobów tytoniowych art. 1a, zgodnie z którym przepisów ustawy nie
stosuje się do wyrobu napojów spirytusowych w zakresie uregulowanym w ustawie
z dnia 18 października 2006 r. o wyrobie napojów spirytusowych oraz o rejestracji
i ochronie oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych powinno spowodować
pozytywny skutek rozgraniczenia zakresów obu regulacji. W konsekwencji również
do wyrobu tzw. bimbru na własne potrzeby nie znajdzie zastosowania art. 12a usta-
wy z dnia 2 marca 2001 r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyro-
bów tytoniowych, z którego, jak wyżej wspomniano, Sąd Najwyższy wywiódł, iż
przepis ten penalizuje również zachowanie polegające na pędzeniu bimbru na własne
potrzeby. Działanie takie będzie bowiem dozwolone na podstawie art. 1 ust. 2 usta-
wy z dnia 18 października 2006 r. o wyrobie napojów spirytusowych oraz o rejestra-
cji i ochronie oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych, przy jednoczesnym
usunięciu dotychczasowego art. 1 ust. 3 tej ustawy. To ostatnie działanie legislacyjne
jest istotne, bowiem dotychczasowy art. 1 ust. 3 uniemożliwiał legalną produkcję na
własne potrzeby napoju spirytusowego, która polega na wytwarzaniu bezpośrednio w
wyniku destylacji po fermentacji alkoholowej (a tak się właśnie wytwarza tzw. bim-
ber).

Co prawda, argumentacja Sądu Najwyższego, przedstawiona w uchwale z
dnia 30 listopada 2004 r., I KZP 23/04, straciła, jak się zdaje, na swojej aktualności
po wejściu w życie cytowanych wyżej art. 1 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 18 października
2006 r. o wyrobie napojów spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie oznaczeń geo-

graficznych napojów spirytusowych, które umożliwiają legalną produkcję napojów
spirytusowych na własne potrzeby, to jednak wydaje się pożądane, aby jednoznacz-
nie wyłączyć zachowania, o których mowa w art. 1 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 18 paź-
dziernika 2006 r. o wyrobie napojów spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie
oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych spod regulacji art. 12a ustawy z
dnia 2 marca 2001 r., który pozostaje w dotychczasowym kształcie.
Kluczowym
rozwiązaniem projektowanej ustawy jest wprowadzenie do
ustawy z dnia 18 października 2006 r. o wyrobie napojów spirytusowych oraz
o rejestracji i ochronie oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych definicji
„małego wytwórcy”. Zgodnie z tą definicją małym wytwórcą jest przedsiębiorca:
- wytwarzający domowym sposobem okowitę w rozumieniu rozporządzenia
nr 110/2008 ze zbóż lub owoców pochodzących z upraw własnych tego przedsię-
biorcy, rozlewający lub wprowadzający ten napój do obrotu w miejscu wytworzenia;
- na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzo-
wym (Dz. U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11, Nr 98, poz. 819 i Nr 168, poz. 1323) nie podle-
gający obowiązkowi produkcji w składzie podatkowym.

Jak wynika z powyższego przedmiotem działalności małego wytwórcy jest
wytwarzanie, rozlew lub sprzedaż okowity w rozumieniu rozporządzenia nr
110/2008. Jak się zdaje, definicja okowity zawarta w tym akcie prawnym jest naj-
bliższa temu, co w Polsce uważa się za bimber. Podkreślenia wymaga, że wspomnia-
na okowita powinna być produkowana ze zbóż lub owoców pochodzących z wła-
snych upraw małego wytwórcy. Z kolei jej sprzedaż może następować wyłącznie w
miejscu produkcji, co w praktyce będzie oznaczało gospodarstwo rolne. Z kolei ode-
słanie do art. 47 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym w
definicji „małego wytwórcy” ma wywołać ten skutek, że przedsiębiorca ten będzie
mógł wyprodukować, rozlać lub sprzedać mniej niż 10 hektolitrów w ciągu roku
kalendarzowego oraz to, że nie będzie musiał prowadzić składu podatkowego.

Natomiast zmiany w art. 4 i 6 ustawy prowadzą do „rozluźnienia” wymagań
określonych w ustawie z dnia 18 października 2006 r. o wyrobie napojów spirytuso-
wych oraz o rejestracji i ochronie oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych,
nawiązując do rozwiązań zawartych w przepisach o wyrobie i rozlewie wyrobów
winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina.




W zakresie ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwo-
ści i przeciwdziałaniu alkoholizmowi proponuje się wprowadzenie następujących
zmian:
- W art. 96 proponuje się wprowadzenie kolejnego rodzaju punktu sprzedaży
detalicznej napojów alkoholowych, zawierających powyżej 4,5 % alkoholu
przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży, którym będzie lokali-
zacja, w której wytworzono okowitę – w przypadku małych wytwórców w
rozumieniu przepisów ustawy z dnia 18 października 2006 r. o wyrobie napo-
jów spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie oznaczeń geograficznych na-
pojów spirytusowych (Dz.U. Nr 208, poz. 1539, z 2008 r. Nr 171, poz. 1056 i
Nr 216, poz. 1368 oraz 2009 r. Nr 3, poz. 11)
- w art. 111 proponuje się dodanie nowego ust. 9a zwalniającego małych wy-
twórców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 18 października 2006 r.
o wyrobie napojów spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie oznaczeń geo-
graficznych napojów spirytusowych z opłaty za korzystanie z zezwoleń na
sprzedaż napojów alkoholowych oraz przedsiębiorców określonych w art. 17
ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiar-
skich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina; rozwiązanie to jest
konsekwencją zmiany dotyczącej art. 18 ustawy, który wyłącza sprzedaż
okowity w miejscu wytworzenia przez małych wytwórców w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 18 października 2006 r. o wyrobie napojów spirytu-
sowych oraz o rejestracji i ochronie oznaczeń geograficznych napojów spiry-
tusowych spod systemu zezwoleń wydanych przez wójta (burmistrza, prezy-
denta miasta).
- Zmiana proponowana w art. 12 ust. 5 sprowadza się do wyłączenia miejsc
wytworzenia okowity przez małych wytwórców w rozumieniu przepisów
ustawy z dnia 18 października 2006 r. o wyrobie napojów spirytusowych oraz
o rejestracji i ochronie oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych, bę-
dących jednocześnie miejscami sprzedaży detalicznej tej okowity spod roz-
wiązań zawartych w dotychczasowym art. 12 ustawy. Proponowana zmiana
dotyczy również przedsiębiorców określonych w art. 17 ust. 3 ustawy z dnia
12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wy-
robami i organizacji rynku wina. Zgodnie z tymi przepisami, rada gminy
ustala, w drodze uchwały, dla terenu gminy (miasta) liczbę punktów sprzeda-
ży napojów zawierających powyżej 4,5 % alkoholu (z wyjątkiem piwa),

przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży jak i w miejscu sprze-
daży oraz zasady usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawa-
nia napojów alkoholowych. Wydaje się zasadne, aby punkty sprzedaży oko-
wity małych wytwórców nie podlegały regulacjom określanym przez po-
szczególne gminy, bowiem trudno jest się spodziewać, że mały wytwórca
zmieni lokalizację swojego gospodarstwa rolnego w celu dostosowania się do
ograniczeń w zakresie lokalizacji ustanawianych przez gminy.
- Dodanie w nowelizowanej ustawie przepisów art. 13 ust. 1a-1c określających
znak graficzny informujący o szkodliwości picia alkoholu przez kobiety w
ciąży stanowi wypełnienie dotychczas istniejącej luki w tym zakresie i po-
winno wpłynąć na konsumentów napojów alkoholowych przez wzrost świa-
domości szkód i zagrożeń wynikających ze spożywania alkoholu. Dotychcza-
sowe metody oddziaływania na polskich konsumentów napojów alkoholo-
wych są zdecydowanie niewystarczające, a znakowanie opakowań jest jedy-
nym oddziaływującym bezpośrednio sposobem przekazywania informacji o
niebezpieczeństwie spożywania napojów alkoholowych przez określone gru-
py konsumentów. Dotychczasowe działania, mające na celu ograniczanie
spożycia alkoholu zwłaszcza przez kobiety ciężarne okazują się mało sku-
teczne. Prowadzenie akcji promujących zdrowy styl życia, unikanie alkoholu,
edukowanie przyszłych matek pomimo oddziaływania na liczną populację,
nie wywołują oczekiwanego efektu. Proponowane rozwiązania posiadają
zdecydowaną przewagę nad innymi formami przekazu, gdyż są skierowane
wprost do osób nabywających napoje alkoholowe, niosąc jednocześnie w
formie skrótowej, ale sugestywnej, podstawową informację o negatywnych
skutkach spożycia napojów alkoholowych. Celem proponowanej zmiany jest
ochrona zdrowia, a więc jedna z przesłanek zawartych w art. 30 Traktatu
Wspólnoty Europejskiej, uzasadniająca wprowadzenie ograniczeń, w przy-
padku gdy przepis jest niedyskryminujący oraz konieczny i proporcjonalny.
Konsekwencją tych rozwiązań jest konieczność dodania załącznika do usta-
wy określającego znak graficzny oraz zestaw kolorów wymaganych do przy-
gotowania znaku graficznego. Kolejną konsekwencją tych rozwiązań jest pe-
nalizacja zachowań sprzecznych z obowiązkami wynikającymi z art. 13 ust.
1a-1c.


- Zmiana zaproponowana w dodawanym art. 181a, art. 182 sprowadza się do
zaproponowania opłat ponoszonych przez małych wytwórców i przedsiębior-
ców określonych w art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i
rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku
wina analogicznych do opłat określonych w art. 111 ustawy. Opłaty te pobie-
rane będą: przed rozpoczęciem działalności i corocznie, w jej trakcie. Będą
one wpłacane na rachunek gminy. rodki uzyskane z tego tytułu, tak jak w
przypadku opłat określonych art. 111, gmina będzie mogła wykorzystywać
wyłącznie na realizację gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania
problemów alkoholowych oraz Gminnych Programów, o których mowa w
art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii
(por. art. 182). Przy konstruowaniu wysokości opłat od małych wytwórców
punktem odniesienia powinna być treść art. 111 ust. 2 pkt 3 i ust. 5 pkt 3
ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciw-
działaniu alkoholizmowi oraz to, że wartość sprzedaży u małego wytwórcy
może dotyczyć nie więcej niż 10 hl okowity. W konsekwencji proponuje się,
aby opłata pobierana od małego wytwórcy przed rozpoczęciem sprzedaży
wynosiła 420 złotych, co stanowi 20% wysokości opłaty, o której mowa w
art. 111 ust. 2 pkt 3. Opłata ta powinna być uiszczona nie później niż w dniu
rozpoczęcia sprzedaży w punkcie sprzedaży małego wytwórcy, a więc
w miejscu wytworzenia okowity. Z kolei proponuje się, aby coroczna opłata
z tytułu sprzedaży okowity przez małego wytwórcę wynosiła 800 złotych, co
mniej więcej odpowiada 2% wartości sprzedaży 10 hl okowity, przy założe-
niu, że cena litra okowity wynosi 40 złotych (zbliżona do ceny detalicznej li-
tra wódki). Przyjęcie wartości 2% nawiązuje do treści art. 111 ust. 5 pkt 3
ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Ten ostatni przepis stanowi, że przedsię-
biorca prowadzący sprzedaż napojów alkoholowych w punkcie sprzedaży, w
którym roczna wartość sprzedaży napojów alkoholowych w roku poprzednim
przekroczyła 77.000 zł dla napojów alkoholowych o zawartości powyżej 18
% alkoholu - wnosi w wysokości 2,7 % ogólnej wartości sprzedaży tych na-
pojów w roku poprzednim. Warto tu wskazać, że proponowane rozwiązanie
jest dość rygorystyczne, bowiem nie uzależnia opłaty od przekroczenia okre-
ślonego poziomu sprzedaży, lecz nakłada się opłatę w wysokości ryczałtowej,
bez względu na rzeczywiście osiągniętą wartość sprzedaży. Jak się zdaje, za-
proponowane powyżej rozwiązania zapewnią gminie dochody na realizację