Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych

możliwych w przyszłości) przez inne podsystemy ITS. Wyspowy charakter wdrażania ITS
uniemożliwia pełne wykorzystanie potencjału charakterystycznego dla rozwiązań sieciowych.
Wdrożenie przepisów Dyrektywy ITS, przez stosowanie wspólnych zasad wdrażania ITS oraz
(w przyszłości) specyfikacji i norm UE, służyć będzie zbudowaniu interoperacyjnego systemu
zarządzania transportem drogowym w wymiarze krajowym, a także europejskim. Przy
założeniu wykorzystania istniejących już systemów telematycznych, implementacja
Dyrektywy ITS docelowo ułatwi zapewnienie ciągłości usług, przy maksymalnej redukcji
łącznych kosztów krajowego procesu wdrożenia rozwiązań ITS.
Obecnie realizowane w Polsce wdrożenie ITS w transporcie drogowym realizowane jest
głównie w oparciu o środki europejskie. W kolejnej wieloletniej perspektywie finansowej UE
(2014 – 2020) przewiduje się kontynuację wspierania projektów ITS.

2. Zakres podmiotowy i przedmiotowy projektowanej zmiany ustawy
2.1. Zakres podmiotowy
Projekt nowelizacji ustawy o drogach publicznych w zakresie implementacji do krajowego
porządku prawnego dyrektywy 2010/40/UE dotyczy organów administracji realizujących
funkcje budowy, rozbudowy i modernizacji sieci drogowych różnych kategorii (zarządców
dróg), jak również jednostek realizujących zadania z zakresu zarządzania ruchem oraz
bezpieczeństwa ruchu drogowego, ratownictwa i łączności, jak Policja, Główny Inspektorat
Transportu Drogowego, Centra Powiadamiania Ratunkowego, Państwowa Straż Pożarna
i Ochotnicza Straż Pożarna.
Projekt nowelizacji dotyczy w szczególności instytucji i jednostek sektora usług
transportowych, które uczestniczą w tworzeniu, rozpowszechnianiu bądź wykorzystaniu
informacji o drogach i ruchu. Są to: zarządcy dróg publicznych, użytkownicy końcowi usług
informacyjnych i telekomunikacyjnych dotyczących transportu i ruchu drogowego, w tym
uczestnicy ruchu drogowego jako klienci korzystający z usług świadczonych przez zarządców
dróg, jednostki zarządzające taborem transportowym, organy administracji łączności,
operatorzy sieci telekomunikacyjnych, podmioty posiadające prawo do wykorzystywania
częstotliwości, dostawcy sprzętu i usług wykorzystujących rozwiązania ITS oraz Generalny
Inspektor Ochrony Danych Osobowych.

5


2.2. Zakres przedmiotowy
W związku z implementacją do krajowego porządku prawnego dyrektywy 2010/40/UE
w postaci nowelizacji ustawy o drogach publicznych oczekuje się stosowania przez
zarządców infrastruktury zasad wdrażania usług i aplikacji ITS oraz w przyszłości
specyfikacji ITS – po ich przyjęciu przez Komisję Europejską i wejściu w życie w ramach
krajowego systemu prawnego, zgodnie z projektowanym art. 43a ust. 3.
Takie rozwiązanie służyć będzie wdrażaniu interoperacyjnych rozwiązań na drogach
publicznych.
Oczekiwanym skutkiem nowelizacji ustawy o drogach publicznych będzie ustanowienie
podstaw długofalowego współdziałania ze sobą zarządców dróg (sieci drogowe różnych
kategorii) oraz innych organów administracji różnych szczebli, w celu ułatwienia
skoordynowanego wdrażania i wykorzystania rozwiązań ITS.
Kolejnym pożądanym efektem będzie lepsze współdziałanie określonej wyżej grupy
jednostek z przedsiębiorstwami sektora prywatnego świadczącymi usługi informacyjno-
-telekomunikacyjne i transportowe (jak operatorzy taboru transportowego), w celu wdrażania
i efektywnego wykorzystania rozwiązań ITS.
W rezultacie spodziewana jest (wynikowo) poprawa jakości usług transportowych
i funkcjonowania transportu drogowego.
Projekt zmiany ustawy o drogach publicznych nie nakłada obowiązku wdrażania aplikacji
i usług ITS. Zgodnie z artykułem 5 ustęp 1 Dyrektywy ITS wdrażanie aplikacji i usług ITS
jest na chwilę obecną fakultatywne.
Jednakże przepis artykułu 5 ustęp 1 Dyrektywy ITS może ulec zmianie. Wskazują na to
wyraźnie przepisy artykułu 5 ustęp 1 zdanie trzecie w związku z artykułem 6 ustęp 2 akapit
drugi oraz punkt 8 preambuły Dyrektywy ITS.
W sytuacji zmiany ww. przepisu państwa członkowskie utracą prawo do decydowania
o wdrażaniu aplikacji i usług ITS na swoim terytorium i będą zobowiązane zastosować się do
norm ustalonych w nowym akcie ustawodawczym, przyjętym na podstawie wniosku Komisji
Europejskiej, złożonego w trybie artykułu 6 ustęp 2 akapit drugi Dyrektywy ITS.
W związku z powyższym strona polska zobowiązuje się, iż w przypadku podjęcia prac nad
zmianą Dyrektywy ITS w ww. zakresie będzie opowiadała się za pozostawieniem jej
6


przepisów w obecnie obowiązującym brzmieniu, tj. pozostawienia swobody podejmowania
decyzji przez państwa członkowskie w zakresie wdrażania aplikacji i usług ITS.
3. Proponowane zmiany w ustawie o drogach publicznych
W polskim porządku prawnym nie występują obecnie przepisy bezpośrednio regulujące
kwestie ITS, poza przepisami dotyczącymi elektronicznego systemu poboru opłat, który
regulowany jest odrębnymi aktami UE.
W związku z potrzebą implementacji Dyrektywy ITS oraz potrzebą wprowadzenia do
porządku prawnego pojęć i zasad dotyczących tych kwestii proponuje się wprowadzenie
zmiany do ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych przez:
1) utworzenie słowniczka pojęć dotyczących inteligentnych systemów transportowych
w trybie dodania kolejnych punktów w art. 4 ustawy.
Proponuje się wprowadzenie następujących definicji opartych na dyrektywie 2010/40/UE:
– inteligentne systemy transportowe (ITS) – systemy wykorzystujące technologie
informacyjne i komunikacyjne w obszarze transportu drogowego, obejmującym
infrastrukturę, pojazdy i użytkowników, a także w obszarach zarządzania ruchem
i zarządzania mobilnością, oraz do interfejsów z innymi rodzajami transportu,
– interoperacyjność – zdolność systemów oraz będących ich podstawą procesów
gospodarczych do wymiany danych, informacji i wiedzy,
– aplikacja ITS – operacyjne narzędzie zastosowania ITS,
– usługa ITS – dostarczanie aplikacji ITS w określonych ramach organizacyjnych
i

operacyjnych, w celu zwiększenia bezpieczeństwa użytkowników, efektywności
i

wygody ich przemieszczania się, a także ułatwienia lub wspierania operacji
transportowych i przewozowych,
– użytkownik ITS – każdy użytkownik aplikacji lub usług ITS, w tym podróżni, szczególnie
zagrożeni uczestnicy ruchu drogowego, użytkownicy i zarządcy dróg, podmioty
zarządzające pojazdami w transporcie osób lub rzeczy oraz podmioty ustawowo powołane
do niesienia pomocy,
– szczególnie zagrożeni uczestnicy ruchu drogowego – niezmotoryzowani uczestnicy ruchu
drogowego, w szczególności piesi i rowerzyści, a także motocykliści oraz osoby
niepełnosprawne lub o ograniczonej orientacji lub sprawności ruchowej,
– interfejs – połączenie między systemami, które zapewnia ich łączenie i współpracę,
7


– ciągłość usług – zdolność do zapewnienia nieprzerwanych usług w ramach sieci
transportowych na obszarze Unii Europejskiej.
2) wprowadzenie do tekstu ustawy nowego rozdziału 4a odnośnie do wdrażania ITS na
drogach publicznych. Zgodnie z projektowanym art. 43a ust. 2 podmioty wdrażające aplikacje
i usługi ITS powinny stosować zasady określone w tym przepisie. Zostały one opisane wyżej
w punkcie 1 uzasadnienia (Wprowadzenie).
3) zapewnienie stosowania przyszłych specyfikacji KE dot. ITS będzie realizowane na
podstawie rozporządzenia ministra właściwego do spraw transportu, wydanego
w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw łączności, zgodnie z art. 43a ust. 3
projektu.
W rozporządzeniu tym minister określi szczegółowe wymagania techniczne lub operacyjne
dla aplikacji i usług ITS.
W trakcie procesu opracowywania i przyjmowania specyfikacji ITS przez Komisję
Europejską strona polska jest zobowiązana przede wszystkim do uwzględniania możliwości
finansowych podmiotów wdrażających usługi i aplikacje ITS oraz budżetu państwa, a także
krajowych projektów ITS do tej pory wdrożonych bądź planowanych do wdrożenia.
Ponadto w trakcie opracowywania i przyjmowania specyfikacji przez Komisję Europejską
strona polska zobowiązuje się do uwzględnienia obecnie funkcjonujących systemów
technologicznych w Polsce – ewentualne propozycje Komisji Europejskiej w zakresie
wprowadzenia innych technologii niezbędnych do wdrażania aplikacji i usług ITS będą
wiązały się ze sprzeciwem strony polskiej, szczególnie gdy będą one miały negatywne skutki
finansowe dla budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego.
4. Informacje proceduralne
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
Zgodnie z art. 5 i art. 6 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) projekt ustawy został
zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie internetowej Ministerstwa
Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej oraz w Biuletynie Informacji Publicznej
Rządowego Centrum Legislacji.

8


W czasie prac nad projektem nie wpłynęły żadne zgłoszenia zainteresowania pracami nad
projektem w trybie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.
Projekt ustawy nie podlega konieczności przedstawienia właściwym organom lub instytucjom
Unii Europejskiej, o których mowa w § 12a uchwały nr 49 Rady Ministrów z dnia 19 marca
2002 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. Nr 13, poz. 221, z późn. zm.).
Stosownie do § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r.
w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych
(Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.) projekt ustawy nie podlega notyfikacji.


9