Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych

systemów transportowych w obszarze transportu
drogowego, szczegółowe wymagania techniczne
lub operacyjne dla aplikacji ITS i usług ITS,
2) sposoby wdrażania aplikacji ITS i usług ITS
– mając na uwadze potrzebę zapewnienia
skoordynowanego i spójnego wdrażania
inteligentnych systemów transportowych w obszarze
transportu drogowego oraz zaspokajanie w możliwie
szerokim zakresie potrzeb użytkowników ITS.
4. Przy wydaniu rozporządzenia, o którym mowa

w ust. 3, uwzględnia się zasady, o których mowa
w ust. 2.”.

Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.









1) Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady 2010/40/UE z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie ram wdrażania inteligentnych
systemów transportowych w obszarze transportu drogowego oraz interfejsów z innymi rodzajami
transportu (Dz. Urz. UE L 207 z 06.08.2010, str. 1).
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 23, poz. 136
i Nr 192, poz. 1381, z 2008 r. Nr 54, poz. 326, Nr 218, poz. 1391 i Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 19,
poz. 100 i 101, Nr 86, poz. 720 i Nr 168, poz. 1323, z 2010 r. Nr 106, poz. 675, Nr 152, poz. 1018
i Nr 225, poz. 1466, z 2011 r. Nr 5, poz. 13, Nr 159, poz. 945 i Nr 222, poz. 1321 oraz z 2012 r.
poz. 472.

08/06/EP
5


UZASADNIENIE
1. Wprowadzenie
Bezpośrednim celem projektowanej zmiany ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach
publicznych jest wdrożenie do polskiego systemu prawnego postanowień dyrektywy
Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/40/UE z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie ram wdrażania
inteligentnych systemów transportowych w obszarze transportu drogowego oraz interfejsów
z innymi rodzajami transportu (zwanej dalej „Dyrektywą ITS”).
Dyrektywa ITS jest aktem prawnym o charakterze ramowym, ustalającym tzw. obszary
priorytetowe, to jest:
1) optymalne wykorzystanie danych o drogach, ruchu i podróży,
2) ciągłość usług ITS związanych z zarządzaniem ruchem i przewozami towarowymi,
3) aplikacje ITS związane z bezpieczeństwem i ochroną ruchu drogowego,
4) powiązanie pojazdu z infrastrukturą transportową,
dla których Komisja Europejska, zwana dalej „KE” opracuje specyfikacje ITS oraz zainicjuje
powstanie niezbędnych norm, mających na celu zapewnienie interoperacyjności
funkcjonujących i wdrażanych w państwach członkowskich usług i aplikacji ITS.
Przepisy dyrektywy ITS nie narzucają państwom członkowskim UE wdrażania projektów,
aplikacji i usług ITS. Decyzja o wdrażaniu aplikacji i usług ITS na swoim terytorium
pozostaje w gestii państw członkowskich.
Wynika to z artykułu 5 ustęp 1 Dyrektywy ITS, w myśl którego państwa członkowskie mają
podjąć niezbędne środki, aby zapewnić stosowanie specyfikacji przyjętych przez Komisję
Europejską (na podstawie art. 6) do wdrażanych aplikacji i usług ITS (specyfikacje ITS). Nie
narusza to prawa każdego z państw członkowskich do decyzji o wdrażaniu takich aplikacji
i usług na jego terytorium. (Jednakże prawo to pozostaje bez uszczerbku dla wszelkich aktów
ustawodawczych przyjętych na mocy artykułu 6 ustęp 2 akapit drugi.)
Dyrektywa ITS powinna być implementowana przez państwa członkowskie UE do dnia
27 lutego 2012 r.
Proponowany art. 43a ust. 1 ustawy o drogach publicznych nakłada na podmioty wdrażające
aplikacje i usługi ITS obowiązek wdrażania tych aplikacji i usług zgodnie ze wskazanymi
zasadami, które określone są w załączniku II implementowanej dyrektywy. Zaproponowany
przepis podkreśla szczególną rolę zarządców dróg w procesie wdrażania ITS, a także kładzie
nacisk na zaspokojenie potrzeb użytkowników ITS, w tym szczególnie zagrożonych
uczestników ruchu drogowego.
Projektowany art. 43a ust. 3 przewiduje delegację ustawową dla ministra właściwego do
spraw transportu do wydania w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw łączności
rozporządzenia określającego szczegółowe wymagania techniczne lub operacyjne dla
aplikacji i usług ITS oraz sposoby wdrażania aplikacji ITS i usług ITS.
Zgodnie z artykułem 5 Dyrektywy ITS państwa członkowskie zobowiązane są do
zapewnienia stosowania specyfikacji przyjętych przez KE (zgodnie z artykułami 6 i 7
dyrektywy). Powyższa delegacja ustawowa pozwoli ministrowi właściwemu do spraw
transportu, po wydaniu ww. specyfikacji, na ich wdrożenie do polskiego systemu prawnego.
KE została zobowiązana przez Dyrektywę ITS do przyjęcia pierwszych specyfikacji do dnia
27 lutego 2013 r.
Dokonywanie wyboru i wdrażania aplikacji i usług ITS ma odbywać się na podstawie
projektowanego art. 43a ust. 2 projektu, zgodnie z następującymi zasadami wdrażania usług
ITS i aplikacji ITS:
1) skuteczności – rzeczywiste przyczynianie się do rozwiązania kluczowych wyzwań
mających wpływ na transport drogowy w Europie, w szczególności zmniejszenia zatorów,
ograniczenia emisji zanieczyszczeń, zwiększenia efektywności energetycznej transportu,
osiągnięcia wyższych poziomów bezpieczeństwa i ochrony użytkowników ITS, w tym
szczególnie zagrożonych uczestników ruchu drogowego,
2) opłacalności – optymalizowanie stosunku kosztów do rezultatów mierzonych realizacją
celów,
3) proporcjonalności – zapewnianie różnych poziomów osiągalnej jakości usług ITS i ich
wdrażania, z uwzględnieniem specyfiki lokalnej, regionalnej, krajowej i europejskiej,
jeżeli jest to celowe,
4) wspierania ciągłości usług ITS – zapewnianie ciągłości usług ITS na obszarze Unii
Europejskiej, w szczególności w ramach transeuropejskiej sieci drogowej oraz, w miarę
możliwości, na zewnętrznych granicach Unii; ciągłość usług powinna być zapewniona na
poziomie dostosowanym do cech sieci łączących odpowiednio państwa, regiony, a także
miasta z obszarami wiejskimi,
2


5) zapewniania interoperacyjności – zapewnianie, aby ITS oraz procesy gospodarcze będące
ich podstawą były zdolne do wymiany danych, informacji i wiedzy, aby umożliwić
skuteczne świadczenie usług ITS,
6) wspierania zgodności wstecznej – zapewnianie zdolności ITS do współpracy
z istniejącymi systemami służącymi temu samemu celowi bez utrudniania rozwoju
nowych technologii, jeżeli jest to celowe,
7) poszanowania istniejącej infrastruktury krajowej i cech sieci drogowej – uwzględnianie
naturalnych różnic między cechami sieci drogowych, w szczególności w zakresie
natężenia ruchu oraz warunków drogowych związanych z pogodą,
8) promowania równego dostępu – nieutrudnianie dostępu do aplikacji ITS i usług ITS
szczególnie zagrożonym uczestnikom ruchu drogowego oraz ich niedyskryminowanie
w zakresie tego dostępu,
9) wspierania dojrzałości – wykazywanie, po dokonaniu odpowiedniej oceny ryzyka,
odporności innowacyjnych ITS osiągniętej dzięki odpowiedniemu poziomowi
zaawansowania technicznego i wykorzystania operacyjnego,
10) zapewniania jakości określania czasu i położenia – wykorzystywanie infrastruktury
satelitarnej lub dowolnej innej technologii zapewniającej równorzędne poziomy
dokładności na potrzeby aplikacji ITS i usług ITS, które wymagają globalnych,
nieprzerwanych, dokładnych i gwarantowanych usług związanych z określaniem czasu
i położenia,
11) ułatwiania intermodalności – uwzględnianie przy wdrażaniu ITS kwestii związanych
z koordynacją różnych rodzajów transportu, jeżeli jest to celowe,
12) poszanowania spójności – uwzględnianie istniejących zasad, kierunków polityki i działań
Unii Europejskiej, które mają zastosowanie w zakresie ITS, w szczególności w dziedzinie
normalizacji.
Powyższe zasady określono w załączniku II transponowanej dyrektywy 2010/40/UE.
Wszelkie pozostałe przepisy Dyrektywy ITS (tzn. inne niż artykuł 5 i załącznik II) nie
wymagają krajowych działań implementacyjnych.
Znaczna część przepisów Dyrektywy ITS skierowana jest do Komisji Europejskiej. KE jest
adresatem artykułów: 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 12, 15, 16 oraz załącznika I.
3


Artykuły 13 i 14 Dyrektywy ITS adresowane są do Parlamentu Europejskiego i Rady.
Przepisy artykułu 17 („Sprawozdawczość”) są już realizowane przez polską administrację
centralną i nie wymagają implementacji w przepisach powszechnie obowiązujących.
Sprawozdanie określone w artykule 17.1 dyrektywy zostało sporządzone przez
b. Ministerstwo Infrastruktury, w sierpniu 2011 r., przyjęte przez Komitet do Spraw
Europejskich i przekazane przez Stałe Przedstawicielstwo RP przy UE do Komisji
Europejskiej.
Artykuł 10 Dyrektywy ITS wymaga od państw członkowskich UE implementacji dyrektyw
o numerach: 95/46/WE, 2002/58/WE oraz 2003/98/WE. Przepisy w nich zawarte są już
wdrożone przez ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U.
z 2002 r. Nr 101, poz. 926, z późn. zm.), ustawę z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo
telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z późn. zm.) oraz ustawę z dnia 6 września
2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198, z późn. zm.).
Z kolei artykuł 11 Dyrektywy ITS wymaga od państw członkowskich implementacji
dyrektywy o numerze 85/374/EWG z dnia 25 lipca 1985 r. Przepisy wynikające z niej
zostały wdrożone w ustawie z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw
konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny
(Dz. U. Nr 22, poz. 271).
Ww. przepisy ustawowe nie zawierają wyłączeń ich stosowania do aplikacji i usług ITS.
W Polsce rozwiązania ITS nie są rozpowszechnione w stopniu porównywalnym z wieloma
innymi krajami UE. Projekty ITS uruchamiane obecnie w kraju (głównie w niektórych
miastach wojewódzkich, z inicjatywy ich samorządów) wspierają miejski transport drogowy
oraz szynowy.
Na głównej sieci drogowej systemy zarządzania infrastrukturą i ruchem są na wczesnym
etapie rozwoju. Drogi krajowe posiadają na niektórych odcinkach zestawy do monitorowania
ruchu i warunków meteorologicznych. Praktycznie brakuje jednak zaawansowanego
wdrożenia ITS, w tym zwłaszcza centrów zarządzania ruchem, współdziałających w celu jego
optymalizacji z siecią znaków zmiennej treści (VMS).
Wdrożone dotychczas w kraju systemy telematyczne są zróżnicowane technologicznie.
Cechują je na ogół lokalny zasięg oraz możliwość realizacji funkcji o wąskim zakresie
specyfikacji.
Niewspółpracujące ze sobą systemy telematyczne nie dają możliwości wielokrotnego użycia
zbieranych danych, w tym zwłaszcza do realizacji innych funkcji (już realizowanych bądź
4