Rządowy projekt ustawy o odpadach
projekt dotyczy określenia zasad postępowania z odpadami, które mają zapewnić ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Chodzi zwłaszcza o zapobieganie powstawaniu odpadów, ograniczanie ilości wytwarzanych odpadów, zmniejszanie ich negatywnego oddziaływania na środowisko, a także przygotowanie do ponownego użycia i wykorzystania.
- Kadencja sejmu: 7
- Nr druku: 456
- Data wpłynięcia: 2012-05-29
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: Ustawa o odpadach
- data uchwalenia: 2012-12-14
- adres publikacyjny: Dz.U. 2013 r. poz. 21
456-c1
Propozycja nowego brzmienia w art. 3 ust. 1 pkt 1 wynika z konieczno ci dostosowania
odwołań zawartych w ustawie o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym w innych
ustawach dotyczących gospodarki odpadami (analogiczne uzasadnienie dotyczy art. 3 ust. 1
pkt 3, 6, 11 i 17, art. 30 ust. 4 i 5, art. 38, art. 50 ust. 1 pkt 15 – 17, art. 53 ust. 2 oraz art. 54
ust. 2). Zmiany zawarte w art. 24 są skutkiem przeniesienia do projektowanej ustawy
regulacji dotyczących obowiązków sprawozdawczych (analogiczne uzasadnienie dotyczy
zmian w art. 31, 40, 51, 52, art. 53 ust. 5, art. 56, 63, 67, art. 72 pkt 4 i 7 oraz art. 77, art. 78).
Nowelizacja ust. 4 w art. 33 polega na zmianie adresata wykazu zakładów przetwarzania
z Głównego Inspektora Ochrony rodowiska na marszałka województwa (analogiczne
uzasadnienie dotyczy zmian w art. 72 pkt 9). Zaproponowana zmiana w art. 48 polega na
rezygnacji z
odwołania do informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach
gospodarowania nimi, o której jest mowa w obowiązującej ustawie o odpadach.
W projektowanej ustawie rezygnuje się bowiem z obowiązku przedkładania tej informacji
wła ciwemu organowi. Natomiast zmiana w art. 49 polegająca na usunięciu z obecnego
przepisu słów „zbiorczych zestawień danych” wynika z faktu, że w projektowanej ustawie
zestawienia te będą miały rozszerzoną formę i otrzymają nową nazwę – „sprawozdania”.
Zmiany w przepisach karnych (kary pieniężne), są skutkiem zmian wprowadzonych
w przepisach ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym projektowaną
ustawą.
Zmiany w ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225,
poz. 1635, z późn. zm.), wynikają z wprowadzenia w projektowanej ustawie nowych
czynno ci administracyjnych, które będą podlegały opłacie, zmiany nazw niektórych decyzji
administracyjnych (np. dotychczasowe zezwolenie na odzysk lub unieszkodliwianie
zastąpione zostanie zezwoleniem na przetwarzanie odpadów) oraz z rezygnacji z obowiązku
uzyskiwania niektórych decyzji (np. zatwierdzającej program gospodarki odpadami
niebezpiecznymi i program gospodarki odpadami).
Zmiany wprowadzone w ustawie z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom
w rodowisku i ich naprawie (Dz. U. Nr 75, poz. 493, z późn. zm.) polegają na wprowadzeniu
prawidłowych odwołań do przepisów projektowanej ustawy.
Kolejną zmienianą ustawą jest ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym
przemieszczaniu odpadów (Dz. U. Nr 124, poz. 859, z późn. zm.). W art. 1 zmiana polega na
wprowadzeniu prawidłowego odwołania do przepisów projektowanej ustawy. W art. 2
propozycja zmian wynika z usunięcia z załączników do ustawy o odpadach procesów
74
odzysku R14 i R15 oraz procesów unieszkodliwiania oznaczonych jako D16. Zmiana w art. 6
stanowi wprowadzenie prawidłowego odwołania do ustawy – Prawo ochrony rodowiska
i wynika z przeniesienia do tej ustawy regulacji dotyczących pozwolenia na wytwarzanie
odpadów oraz z rezygnacji w projektowanej ustawie obowiązku uzyskiwania zezwolenia
na transport odpadów, składania informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach
gospodarowania nimi, a także z decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami.
Zmiana w art. 7 polega na dodaniu regionalnego dyrektora ochrony rodowiska jako jednego
z organów, którym Główny Inspektor Ochrony rodowiska przekazuję kopię zezwolenia
na przywóz odpadów. Regionalny dyrektor ochrony rodowiska jest jednym z organów
wła ciwych do wydawania decyzji z zakresu gospodarki odpadami. Dodanie nowego art. 6a
oraz zmiana w art. 7 stanowi wykorzystanie uprawnienia jakie nadaje państwom
członkowskim dyrektywa ramowa. Przepis art. 21 ust. 3 ww. dyrektywy stanowi,
że „w przypadkach gdy oleje odpadowe, zgodnie z przepisami krajowymi, podlegają
wymogom regeneracji, państwa członkowskie mogą postanowić, że takie oleje odpadowe są
regenerowane, jeżeli jest to technicznie wykonalne, a w przypadkach gdy zastosowanie mają
art. 11 lub 12 rozporządzenia (WE) nr 1013/2006 – mogą ograniczyć transgraniczny transport
olejów odpadowych ze swojego terytorium do spalarni lub współspalarni, aby dać
pierwszeństwo regeneracji olejów odpadowych.”.
Natomiast dodanie nowego upoważnienia dla ministra wła ciwego do spraw rodowiska
do wydania rozporządzenia stanowi wykorzystanie uprawnienia nadanego art. 16 ust. 1
dyrektywy ramowej. Uprawnienie to stanowi odstępstwo od generalnej zasady
„samowystarczalno ci i blisko ci” zawartej w dyrektywie. Przepis art. 16 dyrektywy stanowi,
że w drodze odstępstwa od rozporządzenia (WE) nr 1013/2006, aby chronić swoją sieć,
państwa członkowskie mogą ograniczyć wchodzące transporty odpadów przeznaczonych do
obiektów przekształcania termicznego, które zaklasyfikowano jako instalacje do odzysku,
w przypadkach, gdy ustalono, że transporty takie doprowadziłyby w konsekwencji do tego, że
krajowe odpady musiałyby być unieszkodliwiane lub musiałyby być przetwarzane w sposób
niezgodny z planami gospodarki odpadami tych państw. Wykorzystanie ww. uprawnienia
związane jest z faktem, że w Polsce istnieje mało rozwinięty system instalacji do termicznego
przekształcania odpadów, podczas gdy do Głównego Inspektora Ochrony rodowiska
wpływają wnioski o wydanie zezwolenia na przywóz odpadów palnych do Polski. Przepis ma
na celu zapewnienie możliwo ci termicznego przekształcania odpadów palnych
wytwarzanych na terenie kraju w krajowych instalacjach.
75
Zmiany w ustawie z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (Dz. U. Nr 138,
poz. 865, z późn. zm.), polegają na wprowadzeniu wła ciwych odwołań do projektowanej
ustawy. Przepisy zmieniające nie wprowadzają zmian w stosunku do obowiązującego stanu
prawnego.
Zmiany w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o rodowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie rodowiska oraz o ocenach oddziaływania
na rodowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.), polegają na wprowadzeniu
wła ciwych odwołań do projektowanej ustawy i wynikają z rezygnacji z obowiązku:
uzyskiwania zezwolenia na transport odpadów, składania informacji o wytwarzanych
odpadach oraz o sposobach gospodarowania nimi, a także z decyzji zatwierdzającej program
gospodarki odpadami, jak również z wprowadzenia zmian w innych ustawach (np. o zużytym
sprzęcie elektrycznym i elektronicznym). Nowelizacja przepisów ustawy o udostępnianiu
informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie rodowiska oraz
o ocenach oddziaływania na rodowisko wynika także ze zmiany nazw niektórych decyzji
administracyjnych wydawanych na podstawie przepisów o odpadach (np. zezwolenie
na odzysk lub unieszkodliwianie odpadów na zezwolenie na przetwarzanie odpadów), a także
zmian dotyczących systemu gromadzenia danych dotyczących gospodarki odpadami opartego
na projektowanej bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami.
Propozycja nowego brzmienia art. 5 w ustawie z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach
i akumulatorach (Dz. U. Nr 79, poz. 666), wynika z konieczno ci wprowadzenia wła ciwych
odwołań (analogiczne uzasadnienie dotyczy art. 6 pkt 5, art. 52, 63 i 72). Uchylenie art. 17,
19 – 26 i 79 ustawy o bateriach i akumulatorach, a także zmiany zaproponowane w art. 18
związane są z przeniesieniem regulacji dotyczących obowiązków rejestrowych do
projektowanej ustawy. Zmiany zawarte w art. 34 są skutkiem przeniesienia do projektowanej
ustawy przepisów regulujących sprawozdawczo ć w zakresie gospodarki odpadami
(analogiczne uzasadnienie dotyczy zmian w art. 35 – 37, 41, 59 i 64 oraz uchylenia art. 83
pkt 2, art. 84, art. 85 pkt 2, art. 92 pkt 2 oraz art. 95 pkt 2). Propozycja zmiany w art. 69
wynika z zawarcia w projektowanej ustawie wszystkich przepisów okre lających sposób
prowadzenia bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami, która
będzie obejmowała wszystkie dane dotyczące gospodarki odpadami oraz niektórymi
produktami i opakowaniami.
Przepisy przej ciowe precyzują kwestie związane z okresami obowiązywania decyzji
administracyjnych w zakresie gospodarki odpadami (decyzja zatwierdzająca program
76
gospodarki odpadami, decyzja zatwierdzająca program gospodarki odpadami
niebezpiecznymi, zezwolenia na odzysk lub unieszkodliwianie odpadów, zezwolenia
na zbieranie lub transport odpadów), wydanych na podstawie przepisów obowiązujących
przed wej ciem w życie projektowanej ustawy.
Przewiduje się, że z dniem wej cia w życie projektowanej ustawy stracą ważno ć
informacje o wytwarzanych odpadach i o sposobach gospodarowania wytworzonymi
odpadami, a także decyzje zatwierdzające program gospodarki odpadami niebezpiecznymi
i decyzje zatwierdzające program gospodarki odpadami.
Przepisy zmieniają nazwę zezwoleń na odzysk lub unieszkodliwianie odpadów
na zezwolenia na przetwarzanie.
Zezwolenia na odzysk lub unieszkodliwianie odpadów oraz zezwolenia na zbieranie
odpadów zachowają swoją moc przez dwa lata licząc od dnia wej cia w życie ustawy. Przepis
ten zagwarantuje wystarczająco dużo czasu wszystkim podmiotom, których decyzje stracą
moc do uzyskania nowych decyzji administracyjnych. Odpowiednio przewidziany został
przepis przej ciowy dla tzw. decyzji o „łącznych”, tj. wydawanych na podstawie art. 31 ust. 3
oraz art. 32 ust. 3 obowiązującej ustawy o odpadach.
Natomiast w przypadku zezwoleń na zbieranie odpadów (które zostaną zastąpione
wpisem do rejestru) zezwolenia te w przypadku transportujących wykonujących wyłącznie
usługę transportu odpadów zachowują ważno ć na czas na jaki zostały wydane, nie dłużej
jednak niż do czasu upływu terminu do złożenia wniosku o wpis do rejestru lub do dnia
uzyskania wpisu do tego rejestru w przypadku gdy wpis nastąpi w terminie wcze niejszym.
Wytwórcy odpadów którzy dokonali zmiany statusu odpadów niebezpiecznych na inne
niż niebezpieczne, zgodnie z obowiązującymi przepisami, będą obowiązani do przedłożenia
zgłoszenia zmiany klasyfikacji odpadów niebezpiecznych na odpady inne niż niebezpieczne,
w terminie dwóch lat od dnia wej cia w życie projektowanej ustawy.
Przepisy przej ciowe odnoszą się też do wej cia w życie przepisów z zakresu planowania
gospodarki odpadami. Regiony gospodarki odpadami komunalnymi okre lone
w wojewódzkich planach gospodarki odpadami przed dniem wej cia w życie ustawy staną się
regionami gospodarki odpadami komunalnymi.
W przypadku posiadacza odpadów prowadzącego działalno ć w zakresie zbierania
odpadów, które powstały podczas unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych lub
zakaźnych odpadów weterynaryjnych metodami innymi niż termiczne przekształcanie
odpadów, może on prowadzić działalno ć w tym zakresie, zgodnie z decyzjami wydanymi na
77
podstawie dotychczasowych przepisów, nie dłużej jednak niż 3 miesiące od dnia wej cia
w życie ustawy.
Przepisy przej ciowe, ze względu na rezygnację w projektowanej ustawie z okre lonych
w załącznikach do obowiązującej ustawy o odpadach procesów oznaczonych jako R14 i R15
oraz D16, wskazują nowy sposób klasyfikowania procesów objętych tymi symbolami.
W przypadku procesów odzysku będą to odpowiednio symbole R3, R5, R11 i R12.
Rejestr wprowadzany niniejszym projektem zostanie utworzony w terminie 36 miesięcy
od dnia wej cia w życie ustawy, a podmioty objęte obowiązkiem wpisu do rejestru będą miały
6 miesięcy od dnia utworzenia rejestru. W przypadku podmiotów posiadających wpis do
rejestru prowadzonego przez Głównego Inspektora Ochrony rodowiska na podstawie
przepisów dotychczasowych są one wpisywane do rejestru z urzędu przez marszałka
województwa w terminie 6 miesięcy od dnia utworzenia rejestru. W przypadku gdy marszałek
województwa dokonując wpisu do rejestru z urzędu stwierdzi brak informacji wymaganych
na podstawie niniejszego projektu ustawy, wzywa podmiot do złożenia brakujących
informacji.
W przypadku rejestru prowadzonego przez starostów, zgodnie z obowiązującymi
przepisami podmioty będą obowiązane do złożenia wniosku o wpis do rejestru w terminie
42 miesięcy od dnia wej cia w życie ustawy.
Podmioty posiadające wpis do ww. rejestrów, prowadzonych zgodnie z obowiązującymi
przepisami, będą zwolnione z obowiązku uiszczenia opłaty rejestrowej.
Przepisy przej ciowe wraz z zawartymi w nich okresami przej ciowymi dotyczące
rejestrów mają zapewnić płynne wej cie w życie nowych regulacji wprowadzanych niniejszą
ustawą.
Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami zostanie
utworzona w terminie 36 miesięcy od dnia wej cia w życie projektowanej ustawy. Do tego
czasu będą obowiązywać przepisy dotychczasowe w tym zakresie. Termin ten jest związany
z konieczno cią przygotowania nowego systemu informatycznego, który będzie gromadził
dane dotyczące gospodarki odpadami oraz niektórych produktów i opakowań. W związku
z powyższym do dnia 31 grudnia 2012 r. ewidencja odpadów będzie prowadzona zgodnie
z obowiązującymi przepisami. Natomiast sprawozdania, o których jest mowa
w obowiązującej ustawie o odpadach a także ustawach:
1) o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami
oraz o opłacie produktowej,
2) o opakowaniach i odpadach opakowaniowych,
78