Rządowy projekt ustawy o odpadach

wpływach z opłat produktowych wraz z odsetkami oraz z opłat depozytowych
i recyklingowych, przepływie rodków finansowych z opłat produktowych, recyklingowych
i depozytowych, poszczególnych rodzajach instalacji do zagospodarowania odpadów wraz
z podaniem ich położenia, mocy przerobowych i rodzaju stosowanej technologii oraz ilo ci
i rodzaju odpadów, składowiskach odpadów oraz prowadzących działalno ć w zakresie
odbierania odpadów komunalnych wraz z informacjami o ilo ci odebranych odpadów
komunalnych, gospodarowaniu odpadami komunalnymi w zakresie objętym rocznym
sprawozdaniem gminy oraz marszałka województwa. W BDO gromadzi się również
informacje niezbędne do realizacji obowiązków, o których mowa w art. 3 rozporządzenia
(WE) nr 2150/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 listopada 2002 r. w sprawie
statystyk odpadów (Dz. Urz. WE L 332 z 09.12.2002, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie
specjalne rozdz. 15, t. 7, str. 257).
Marszałek województwa prowadzi i aktualizuje BDO, zbiera, przetwarza, przechowuje
i zabezpiecza przed utratą dane i informacje gromadzone w BDO, oraz jest obowiązany
zapewnić bezpieczeństwo danych i informacji zbieranych i przetwarzanych oraz
dokumentów, które otrzymał w związku z prowadzeniem BDO, zgodnie z przepisami ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926,
z późn. zm.).
Marszałek województwa niezwłocznie weryfikuje ww. informacje na podstawie
rocznych sprawozdań oraz na podstawie decyzji i odrębnych przepisów ustawowych
o umieszczaniu informacji w BDO.
Należy podkre lić, że projektowana ustawa zakłada, że rejestr i BDO będzie jednym
narzędziem informatycznym, które będzie prowadzone zgodnie z minimalnymi wymaganiami
dla systemów teleinformatycznych oraz zgodnie z minimalnymi wymaganiami dla rejestrów
publicznych i wymiany informacji w formie elektronicznej w rozumieniu ustawy z dnia
17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalno ci podmiotów realizujących zadania publiczne.
W projekcie ustawy okre lono, że organy wła ciwe w sprawach wydawania decyzji
w zakresie gospodarki odpadami są obowiązane do przekazywania wydanych decyzji
wła ciwemu marszałkowi województwa, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia,
w którym decyzja stała się ostateczna. Przez wła ciwego marszałka województwa, należy
rozumieć marszałka tego województwa, na obszarze którego znajduje się obszar wła ciwo ci
organu, który wydał decyzję w I instancji. Marszałek województwa został za obowiązany
do zamieszczenia w BDO kopii otrzymanych decyzji.
54 
 
Administratorem BDO, zgodnie z projektem ustawy, będzie minister wła ciwy do spraw
rodowiska lub wyznaczony przez ministra podmiot. Zadaniem administratora będzie
koordynowanie realizacji zadań związanych z BDO nałożonych na marszałka województwa.
W projekcie ustawy przewidziano dostęp do BDO w zakresie kompetencji
i wykonywanych zadań dla ministra wła ciwego do spraw rodowiska, administratora, jeżeli
nie jest nim minister wła ciwy do spraw rodowiska, ministra wła ciwego do spraw
gospodarki, ministra wła ciwego do spraw rolnictwa, ministra wła ciwego do spraw zdrowia,
Generalnego Dyrektora Ochrony rodowiska i regionalnych dyrektorów ochrony rodowiska,
Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego i dyrektorów urzędów statystycznych, Prezesa
Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej oraz dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki
wodnej, Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej i wojewódzkich
funduszy ochrony rodowiska i gospodarki wodnej, Głównego Geodety Kraju, marszałków
województw, wojewodów, starostów, wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast, organów
Inspekcji Ochrony rodowiska, organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz zarządów
związków międzygminnych utworzonych w celu realizacji zadań z zakresu gospodarki
odpadami komunalnymi.
W projekcie ustawy zawarto upoważnienie dla ministra wła ciwego do spraw rodowiska
do okre lenia w akcie wykonawczym adresu strony internetowej BDO, sposobu prowadzenia
BDO, szczegółowego zakresu informacji objętych obowiązkiem gromadzenia w BDO oraz
zakresu uprawnień dla poszczególnych użytkowników.
Należy podkre lić, że baza danych będzie niezastąpionym źródłem danych niezbędnych
przede wszystkim do planowania gospodarki odpadami zarówno w skali regionalnej (w tym
lokalnej), jak i skali całego kraju. Odpowiedniej jako ci dane oraz szeroki wachlarz
możliwo ci ich przetwarzania będą stanowiły cenne narzędzie pracy użytkowników różnych
instytucji uprawnionych do dostępu do bazy.
Ponadto BDO będzie stanowiła narzędzie pomocnicze do przygotowywania raportów dla
Komisji Europejskiej dotyczących realizacji celów okre lonych w prawie Unii Europejskiej,
a także raportów o charakterze typowo statystycznym. Istotnym problemem są również
nałożone na przedsiębiorców obciążenia administracyjne związane z prowadzeniem ewidencji
odpadów, a w szczególno ci dotyczące sprawozdawczo ci. Obecnie wprowadzający
okre lone produkty lub opakowania, na podstawie przepisów zawartych w 4 ustawach
składają, w zależno ci od rodzaju prowadzonej działalno ci, nawet ponad 20 rodzajów
sprawozdań.
55 
 
Utworzenie BDO będzie wymagać nakładów finansowych. Szacunek kosztów
zbudowania i wdrożenia systemu BDO w zakresie gospodarki odpadami kształtuje się
na
poziomie ok. 12 mln złotych. Ze względów technicznych (niezbędny czas
do zaprojektowania i wdrożeniem bazy danych) wspomniane koszty mogą być rozłożone
na okres ok. 3 lat. Projektowana ustawa zakłada utworzenie BDO w ciągu 36 miesięcy
od wej cia w życie ustawy. Zbudowanie i wdrożenie systemu BDO zostanie zrealizowane ze
rodków Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej. Natomiast
zadania ministra wła ciwego do spraw rodowiska w zakresie pełnienia funkcji administratora
BDO będą realizowane w ramach zatrudnienia i rodków na wynagrodzenia planowanych
w ustawach budżetowych na dany rok w ich budżetach. Dodatkowo przewidywany jest
wzrost zatrudnienia w urzędach marszałkowskich oraz u administratora BDO do obsługi
rejestru i BDO. Dokładna liczba pracowników, których należałoby dodatkowo zatrudnić
w urzędach marszałkowskich jest trudna do oszacowania i zależeć będzie m.in. od liczby
przedsiębiorców podlegających obowiązkowi rejestracji w poszczególnych województwach.
Przyjmując jednak, że w urzędach zostaną zatrudnione po 3 osoby obsługujące prowadzenie
rejestru, szacunkowy koszt zatrudnienia pracowników może wynie ć we wszystkich urzędach
łącznie około 2,2 mln zł rocznie (bez wydatków rzeczowych).
W projektowanej ustawie w dziale VII uregulowano szczególne zasady gospodarowania
niektórymi rodzajami odpadów. Przepisy rozdziału 1 tego działu dotyczą PCB oraz odpadów
zawierających PCB i stanowią czę ciową transpozycję przepisów dyrektywy 1996/59/WE
z
dnia 16 wrze nia 1996 r. w sprawie unieszkodliwiania polichlorowanych bifenyli
i polichlorowanych trifenyli (PCB/PCT), a ich konstrukcja jest analogiczna do konstrukcji
zamieszczonej w obowiązujących przepisach.
W rozdziale 2 ww. działu zamieszczono przepisy dotyczące zasad gospodarowania
olejami odpadowymi, które stanowią transpozycję art. 21 dyrektywy ramowej. Stosownie do
ww. postanowień dyrektywy, wprowadzono obowiązek selektywnego zbierania olejów
odpadowych. Ponadto, w przypadkach gdy jest to technicznie wykonalne i opłacalne
ekonomicznie wprowadzono zakaz mieszania olejów odpadowych o różnych cechach, jeżeli
mieszanie stanowi przeszkodę w przetworzeniu tych odpadów. Zakaz ten dotyczy także
mieszania olejów odpadowych z innymi odpadami lub substancjami.
Jednocze nie okre lono, że oleje odpadowe powinny być przetwarzane zgodnie
z hierarchią sposobów postępowania z odpadami oraz wymaganiami ochrony życia i zdrowia
ludzi oraz ochrony rodowiska, w tym bez niekorzystnych skutków dla terenów wiejskich lub
miejsc o szczególnym znaczeniu. Projektowane regulacje okre lają priorytet regeneracji dla
56 
 
olejów odpadowych, co jest zgodne z art. 21 ust. 3 dyrektywy ramowej, który pozostawia
decyzje co do wprowadzenia tego priorytetu państwom członkowskim. Rozwiązanie to jest
kontynuacją rozwiązania przyjętego w art. 39 ust. 1 dotychczasowej ustawy o odpadach.
W kolejnych przepisach omawianego rozdziału przewidziano podobną do obowiązującej
w ustawie o odpadach konstrukcję prawną (obowiązek przekazania uprawnionemu
podmiotowi olejów, zakaz mieszania, zakaz zrzutu olejów do wód, gleby i ziemi).
Na wniosek Ministra Gospodarki zrezygnowano z przepisów regulujących zasady
gospodarowania odpadami zawierającymi azbest w sposób analogiczny do art. 38a w obecnej
ustawie o odpadach. Minister Gospodarki uzasadnił konieczno ć wycofania się z tej regulacji
brakiem dowodów potwierdzających skuteczno ć i bezpieczeństwo dla rodowiska oraz
zdrowia i życia ludzi technologii przetwarzania odpadów zawierających azbest
w urządzeniach przewoźnych.
W rozdziale 3 omawianego działu uregulowano zasady postępowania z odpadami
medycznymi i weterynaryjnymi. Zgodnie z przepisami obowiązującej ustawy (art. 42)
zakazane jest unieszkodliwianie zakaźnych odpadów medycznych lub zakaźnych odpadów
weterynaryjnych innymi metodami niż te, które prowadzą do obniżenia zawarto ci ogólnego
węgla organicznego do 5% w tych odpadach oraz unieszkodliwiania tych odpadów przez ich
współspalanie. Choć przepis nie wskazuje konkretnej technologii to z praktycznego punktu
widzenia spełnić powyższy warunek mogą wyłącznie procesy wysokotemperaturowe.
W odróżnieniu od obecnego stanu prawnego, przepisy projektowanej ustawy zakładają
możliwo ć funkcjonowania różnych technologii do unieszkodliwiania odpadów medycznych.
Zaproponowane przepisy mają na celu pełne zrównanie metod termicznego przekształcania
zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych oraz tzw. „metod
alternatywnych”, co do wymagań w zakresie ochrony rodowiska, w tym w szczególno ci
umożliwienie pełnej kontroli warunków prowadzenia tych procesów oraz ich skuteczno ci.
Przed wydaniem zezwolenia na przetwarzanie zakaźnych odpadów medycznych lub
zakaźnych odpadów weterynaryjnych polegającego na unieszkodliwianiu tych odpadów
wła ciwy organ wydający zezwolenie będzie obowiązany do wystąpienia do Głównego
Inspektora Sanitarnego o zgodę na dopuszczenie funkcjonowania instalacji lub urządzenia do
unieszkodliwiania tych odpadów, przedkładając kopię wniosku wraz z załącznikami. Do
zgody stosuje się art. 106 Kodeksu postępowania administracyjnego. Projekt ustawy
szczegółowo okre la zawarto ć wniosku i załączniki do wniosku oraz zawarto ć zgody.
W rozdziale, tak jak ma to miejsce w obowiązującej ustawie o odpadach, zostało zawarte
upoważnienie dla ministra wła ciwego do spraw zdrowia do wydania rozporządzenia, które
57 
 
będzie precyzowało wymagania w stosunku do wszystkich technologii unieszkodliwiania
odpadów medycznych i weterynaryjnych. Przepisy te będą na tyle szczegółowe, aby można
było w pełni monitorować przebieg procesu technologicznego oraz jego skuteczno ć, bowiem
podstawową zasadą przy postępowaniu z tego rodzaju odpadami jest ustalenie czy nie
stwarzają zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi oraz dla rodowiska.
Rozdział 4 dotyczący komunalnych osadów ciekowych w większo ci stanowi
transpozycję postanowień dyrektywy 86/278/EWG z dnia 12 marca 1986 r. w sprawie
ochrony rodowiska, w szczególno ci gleby, w przypadku wykorzystywania osadów
ciekowych w rolnictwie oraz dyrektywy 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 r. dotyczącej
oczyszczania cieków komunalnych. Celem dyrektywy 86/278/EWG jest wprowadzenie
przepisów regulujących wykorzystywanie osadu ciekowego w rolnictwie w taki sposób,
by zapobiec jego szkodliwemu oddziaływaniu na glebę, ro linno ć, zwierzęta i ludzi,
zachęcając jednocze nie do prawidłowego wykorzystania osadu. Natomiast dyrektywa
91/271/EWG ma na celu m.in. podporządkowane ogólnym zasadom lub przepisom lub
szczególnym zezwoleniom, odprowadzanie osadów z oczyszczalni cieków komunalnych,
wspieranie powtórnego wykorzystania osadów powstających w oczyszczalniach cieków oraz
stopniową rezygnację z odprowadzania osadów do wód powierzchniowych. Ponadto, zgodnie
z przepisami przedmiotowej dyrektywy, niezbędne jest monitorowanie usuwania osadu
w celu zapewnienia ochrony rodowiska przed niekorzystnymi skutkami odprowadzania
cieków oraz zapewnienie, aby informacje o odprowadzaniu osadu były udostępniane
społeczeństwu w postaci okresowych sprawozdań.
Niniejszy rozdział stanowi powtórzenie dotychczas obowiązujących przepisów art. 43
ustawy o odpadach, okre lających warunki niezbędne dla stosowania komunalnych osadów
ciekowych na powierzchni ziemi.
Przepisy rozdziału 5 okre lające zasady gospodarowania odpadami pochodzącymi
z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z przetwarzania tych odpadów stanowią
transpozycję przepisów dyrektywy Rady 78/176/EWG z dnia 20 lutego 1978 r. w sprawie
odpadów pochodzących z przemysłu ditlenku tytanu i zawierają regulacje analogiczne
do obowiązujących przepisów.
Rozdział 6 dotyczy odpadów z wypadków i zawiera rozwiązanie analogiczne
do funkcjonujących obecnie w ustawie o odpadach. Jedyną różnicą jest dodanie regionalnego
dyrektora ochrony rodowiska, jako organu wła ciwego do wydania decyzji nakładającej na
sprawcę wypadku obowiązki dotyczące gospodarowania odpadami z wypadków, w tym
58