Rządowy projekt ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego

– 45 –
2. Do płatności bezpośredniej, płatności uzupełniającej, płatności cukrowej, płatności do
pomidorów, wsparcia specjalnego, płatności do upraw roślin energetycznych oraz pomocy do
plantacji trwałych w rozumieniu ustawy wymienionej w art. 61, a także do postępowań
w sprawach dotyczących tych płatności, wsparcia lub pomocy:
1)
wszczętych i niezakończonych ostateczną decyzją przed dniem wejścia w życie
niniejszej ustawy,
2)
zakończonych ostateczną decyzją wydaną na podstawie dotychczasowych przepisów,
które zostały wznowione od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy
– stosuje się przepisy dotychczasowe.
Art. 60. 1. Zwrotu środków, o których mowa w art. 26 ust. 5 rozporządzenia
nr 1306/2013, należnego za 2014 r. w związku z dostosowaniem, o którym mowa w art. 11
rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 z dnia 19 stycznia 2009 r. ustanawiającego wspólne
zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej polityki
rolnej i ustanawiającego określone systemy wsparcia dla rolników, zmieniającego
rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, (WE) nr 247/2006, (WE) nr 378/2007 oraz uchylającego
rozporządzenie (WE) nr 1782/2003 (Dz. Urz. UE L 30 z 31.01.2009, str. 16, z późn. zm.),
dokonuje się z urzędu w decyzji w sprawie przyznania płatności, o których mowa w art. 61,
a jeżeli decyzja ta została wydana przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, zmieniając
tę decyzję.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, zmiany decyzji dokonuje się bez zgody
strony.
3. O wszczęciu postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 1, kierownik biura
powiatowego Agencji zawiadamia strony w drodze obwieszczenia umieszczonego na stronie
internetowej Agencji oraz w biurze powiatowym Agencji.
4. Do zwrotu, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy wydane na
podstawie art. 32 ust. 4.
Art. 61. Traci moc ustawa z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów
wsparcia bezpośredniego (Dz. U. z 2012 r. poz. 1164, z późn. zm.).
Art. 62. Ustawa wchodzi w życie z dniem 15 marca 2015 r., z wyjątkiem art. 11
ust. 2–4, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2016 r.

3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2012 r. poz. 1529, z 2013 r.
poz. 311 oraz z 2014 r. poz. 240.
12/46rch
UZASADNIENIE
Projektowana ustawa ustanawia przepisy o płatnościach w ramach systemów wsparcia
bezpośredniego oraz zmienia ustawę o krajowym systemie ewidencji producentów,
ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności,
ustawę o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku suszu paszowego
oraz rynków lnu i konopi uprawianych na włókno oraz ustawę o Inspekcji
Weterynaryjnej.
Projektowana ustawa o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego
wdraża przepisy w sprawie systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników
ustanowione w następujących rozporządzeniach unijnych:
1) rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 z dnia
17 grudnia 2013 r. ustanawiającym przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla
rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej oraz
uchylającym rozporządzenie Rady (WE) nr 637/2008 i rozporządzenie Rady (WE)
nr 73/2009 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 608, z późn. zm.), zwanym dalej
„rozporządzeniem nr 1307/2013”,
2) rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) nr 641/2014 z dnia 16 czerwca 2014 r.
ustanawiającym zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady (UE) nr 1307/2013 ustanawiającym przepisy dotyczące płatności
bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej
polityki rolnej (Dz. Urz. UE L 181 z 20.06.2014, str. 74),
3) rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) nr 639/2014 z dnia 11 marca 2014 r.
w sprawie uzupełnienia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
nr 1307/2013 ustanawiającego przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla
rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej oraz
zmiany załącznika X do tego rozporządzenia (Dz. Urz. UE L 181 z 20.06.2014,
str. 1), zwanym dalej „rozporządzeniem nr 639/2014”,
4) rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 z dnia
17 grudnia 2013 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią
i monitorowania jej oraz uchylającym rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE)
nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE)
nr 485/2008 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 549, z późn. zm.), zwanym dalej
„rozporządzeniem nr 1306/2013”,
5) rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) nr 809/2014 z dnia 17 lipca 2014 r.
ustanawiającym zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady (UE) nr 1306/2013 w odniesieniu do zintegrowanego systemu zarządzania
i kontroli, środków rozwoju obszarów wiejskich oraz zasady wzajemnej zgodności
(Dz. Urz. UE L 227 z 31.07.2014, str. 69), zwanym dalej „rozporządzeniem
nr 809/2014”,
6) rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) nr 640/2014 z dnia 11 marca 2014 r.
uzupełniającym rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
nr 1306/2013 w odniesieniu do zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli oraz
warunków odmowy lub wycofania płatności oraz do kar administracyjnych
mających zastosowanie do płatności bezpośrednich, wsparcia rozwoju obszarów
wiejskich oraz zasady wzajemnej zgodności (Dz. Urz. UE L 181 z 20.06.2014,
str. 48), zwanym dalej „rozporządzeniem nr 640/2014”.
W projekcie ustawy znajdują się także odwołania do przepisów rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r.
w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na
rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylającego rozporządzenie Rady
(WE) nr 1698/2005 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 487, z późn. zm.). Pomimo
odesłania do tego rozporządzenia, przepisy projektowanej ustawy nie stanowią
wykonania tych regulacji unijnych. Przepisy, w których zastosowano te odesłania
umożliwiają bowiem jedynie złożenie na formularzu wniosku o przyznanie płatności
bezpośrednich i płatności niezwiązanej do tytoniu również wniosku o przyznanie
pomocy w ramach niektórych działań przewidzianych w rozporządzeniu nr 1305/2013,
a objętych PROW 2014–2020. Analogiczna regulacja odsyłająca do rozporządzenia
nr 1305/2013 umożliwia w decyzji w sprawie o przyznanie płatności bezpośrednich
i płatności niezwiązanej do tytoniu rozstrzygnięcie również o pomocy w ramach
niektórych działań przewidzianych w rozporządzeniu nr 1305/2013, a objętych PROW
2014–2020.
Wdrożenie przepisów unijnych polega na nadaniu kompetencji organom i jednostkom
organizacyjnym w zakresie dotyczącym płatności bezpośrednich (tj. jednolitej płatności
obszarowej, płatności za zazielenienie, płatności dla młodych rolników, płatności
2
dodatkowej, płatności związanych do powierzchni upraw, płatności związanych do
zwierząt i płatności dla małych gospodarstw) oraz płatności niezwiązanej do tytoniu,
określeniu zasad i trybu przyznawania oraz wypłaty tych płatności rolnikom, a także
określeniu zasad i trybu przeprowadzania kontroli w zakresie tych płatności (w zakresie
nieokreślonym w przepisach Unii Europejskiej lub pozostającym w gestii państwa
członkowskiego). Znalazło to odzwierciedlenie w projektowanym art. 1.
Projektowany art. 2 zestawia określenia używane w ustawie wraz z ich wyjaśnieniami.
Proponuje się, aby określenia te zasadniczo były tożsame z takimi samymi określeniami
zawartymi w odpowiednich przepisach unijnych („działka rolna”, „gospodarstwo
rolne”, „rolnik”, „jednolita płatność obszarowa”, „płatność dla młodych rolników”,
„zagajniki o krótkiej rotacji”, „obszar zatwierdzony”, „zwierzę zatwierdzone”) albo ich
odpowiednikami („płatność za zazielenienie”, „płatność dodatkowa”, „praktyki
zazielenienia”, „płatność dla małych gospodarstw”). Wprowadzona została również
definicja „normy”, odwołująca się do art. 94 rozporządzenia nr 1306/2013 i załącznika
II do tego rozporządzenia.
Zgodnie z art. 67 ust. 4 lit. a rozporządzenia nr 1306/2013, działka rolna podlega
w razie konieczności dalszemu wyznaczeniu na podstawie konkretnego użytkowania,
a państwa członkowskie mogą ustanowić dodatkowe kryteria wyznaczania działki
rolnej. Korzystając z tej możliwości, w projektowanym art. 2 pkt 2 doprecyzowano, że
obszary zalesione oraz zagajniki o krótkiej rotacji stanowią odrębną działkę rolną.
Dzięki temu zostały one wyodrębnione z grupy upraw objętej jednolitą płatnością
obszarową, co z kolei przekłada się na sposób ich deklarowania we wniosku
o przyznanie płatności, a tym samym ułatwia przeprowadzanie kontroli.
W przypadku „gospodarstwa rolnego” i „rolnika” (projektowany art. 2 pkt 3 i 14)
definicję zawartą w odpowiednich przepisach unijnych uszczegółowiono, zawężając
lokalizację gospodarstwa / miejsce prowadzenia działalności rolniczej do terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
W przypadku „zagajników o krótkiej rotacji” (projektowany art. 2 pkt 18)
doprecyzowano, że stanowią one jednolitą gatunkowo uprawę drzew.
W projektowanym art. 2 pkt 12 i 13 znalazł odzwierciedlenie dokonany
w projektowanej ustawie podział płatności w ramach dobrowolnego wsparcia
związanego z produkcją na „płatności związane do powierzchni upraw” i „płatności
3
związane do zwierząt”. Podziału tego dokonano ze względu na różny charakter
wsparcia w sektorach produkcji roślinnej (płatności do hektara uprawy) i zwierzęcej
(płatności do sztuki zwierzęcia), co determinuje kształt przepisów w tym zakresie.
Ponadto, z uwagi na fakt, że projektowana ustawa przewiduje objęcie przejściowym
wsparciem krajowym wyłącznie sektora tytoniu, proponuje się używanie
w projektowanej ustawie określenia „płatność niezwiązana do tytoniu” (a nie
„przejściowe wsparcie krajowe”), co znalazło odzwierciedlenie w projektowanym art. 2
pkt 11.
Regulacje zaproponowane w art. 3–5 odpowiadają dotychczasowym przepisom w tym
zakresie, zostały jedynie odpowiednio dostosowane w związku z wejściem w życie
nowych rozporządzeń unijnych, które zastąpiły rozporządzenia przywoływane
w dotychczasowych przepisach, oraz w związku z nowym znaczeniem określeń użytych
w ustawie.
Projektowany art. 3 określa zasady prowadzenia postępowań w sprawach
indywidualnych dotyczących płatności bezpośrednich oraz płatności niezwiązanej do
tytoniu przez organ administracji publicznej oraz obowiązki stron i innych osób
uczestniczących w postępowaniu.
W celu usprawnienia i uproszczenia prowadzenia postępowań, a także w celu
zapewnienia, aby stosowane rozwiązania nie generowały nadmiernych kosztów po
stronie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), proponuje się
uregulowanie niektórych kwestii na zasadzie odstępstwa od przepisów Kodeksu
postępowania administracyjnego (k.p.a.), w szczególności art. 7, art. 9, art. 10, art. 77
§ 1 i art. 81 k.p.a. Takie odmienne regulacje zostały zamieszczone w szczególności w
art. 3 ust. 2 i 3 projektowanej ustawy.
Proponuje się, aby strony oraz inne osoby uczestniczące w postępowaniu w sprawach
dotyczących płatności bezpośrednich oraz płatności niezwiązanej do tytoniu
obowiązane były przedstawiać dowody oraz dawać wyjaśnienia co do okoliczności
sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek. Proponuje się, aby ciężar
udowodnienia faktu spoczywał na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne.
Postępowanie w sprawie o przyznanie płatności bezpośrednich oraz płatności
niezwiązanej do tytoniu prowadzone jest na wniosek osoby, która rzeczywiście zajmuje
się uprawą gruntów rolnych (posiadacz). Zatem to ubiegający się o płatności powinien
4