Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o statystyce publicznej oraz niektórych innych ustaw

– 17 –
a) zakres danych ze wskazaniem podmiotów przekazujących te dane, w tym
szczegółowy zakres danych osobowych z katalogu, o którym mowa w art. 35b
ust. 1,
b) poziom agregacji,
c) obligatoryjność albo dobrowolność przekazania,
d) postać,
e) częstotliwość, termin i miejsce przekazania,
f) metody obserwacji, o których mowa w art. 6 ust. 1,
9) rodzaje wynikowych informacji statystycznych oraz formy i terminy ich
udostępnienia.
W związku z powyższym przedkładany projekt został oparty na ww. bardziej
szczegółowych wytycznych, zawartych w art. 18 ust. 1 znowelizowanej ustawy
o statystyce publicznej. Przyjęty sposób prezentacji dla każdego badania oddzielnie
w sposób transparenty wskazuje kto, jakie dane, w jakich terminach i komu przekazuje,
jakie dane są wtórnie wykorzystywane w innych badaniach, o ile takie wykorzystanie
będzie miało miejsce, oraz jakie informacje wynikowe uzyskane w danym badaniu będą
efektem danego badania statystycznego.
Art. 18 w ust. 2 przewiduje również, że szczegółowy zakres przekazywanych
w określonym badaniu statystycznym danych osobowych będzie ustalany w programie
badań statystycznych statystyki publicznej, uwzględniając ograniczenie ich zbierania,
gromadzenia i przetwarzania stosownie do postanowień rozdziału 4a.
Podmioty gospodarki narodowej uczestniczą w badaniach statystycznych
statystyki publicznej na zasadzie obowiązku i są zobowiązane do przekazywania
danych, o których mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a, natomiast osoby fizyczne nieprowadzące
działalności gospodarczej uczestniczą w badaniach statystycznych na zasadzie
dobrowolności. Jest to uszczegółowienie generalnej zasady, która została zawarta
w znowelizowanym brzmieniu art. 6 ust. 3 ustawy o statystyce publicznej stanowiącym,
że badania statystyczne z udziałem osób fizycznych są prowadzone na zasadzie udziału
dobrowolnego, z wyłączeniem spisów powszechnych.
Ponadto art. 18 ust. 3 stanowi, że przy wyborze źródeł danych do badań
statystycznych w pierwszej kolejności będzie brane pod uwagę wykorzystanie
administracyjnych źródeł danych. Dopiero w sytuacji, gdy takich źródeł nie będzie,
bądź zawarte w nich dane nie będą spełniały wymagań dotyczących aktualności
– 18 –
i jakości, statystyka publiczna będzie zbierała dane bezpośrednio od respondentów.
Takie założenie ma na celu odciążenie respondentów od obowiązków informacyjnych
i pełne wykorzystanie informacji już znajdujących się administracyjnych źródłach
danych. Niemniej jednak należy mieć na względzie, że będzie to proces długofalowy,
a przechodzenie na dane zasilane danymi administracyjnymi będzie następowało
stopniowo.
Treść przepisów rozporządzenia nie ulega zmianie w stosunku do treści
przepisów rozporządzeń w sprawie programu badań statystycznych statystyki
publicznej wydawanych w latach ubiegłych na podstawie art. 18 ustawy o statystyce
publicznej przed nowelizacją.
Natomiast zmienia się układ i zawartość załącznika do rozporządzenia
w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej, którą obrazuje
skrócony załącznik do przedkładanego projektu rozporządzenia, zawierający układ
i skróconą zawartość spisu treści, dwa przykładowe badania, tj. „1.21.03(001) Migracje
wewnętrzne ludności” oraz „1.61.01(002) Bieżące wyniki finansowe i nakłady na
środki trwałe przedsiębiorstw”.
Przedstawiony projekt rozporządzenia wraz ze skróconym załącznikiem
spełniają wszystkie wytyczne do rozporządzenia zawarte w znowelizowanym art. 18
ustawy o statystyce publicznej.
Stosownie do art. 18a ust. 2 ustawy o statystyce publicznej organ prowadzący
samodzielnie badanie statystyczne, a w przypadku badań prowadzonych wspólnie
– Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, na podstawie zakresu danych ustalonych
dla każdego badania w programie badań statystycznych statystyki publicznej, będzie
ustalał format przekazywanych danych, przy czym przez format rozumie się sposób
układu zbieranych danych, np. z wykorzystaniem przygotowanej w oparciu o zakres
danych wskazanych w programie badań statystycznych statystyki publicznej tabeli.
Opracowane formaty przekazywania danych będą zamieszczane na stronach
internetowych Głównego Urzędu Statystycznego oraz organów i podmiotów
prowadzących badanie samodzielnie. Ze względów organizacyjnych formaty takie
powinny być zamieszczane na stronach internetowych najpóźniej 31 grudnia roku
poprzedzającego rok sprawozdawczy.
Przekazywanie danych, o których mowa wyżej w pkt 8, następuje w postaci
elektronicznej z wykorzystaniem elektronicznej platformy gromadzenia danych
– 19 –
statystycznych, a w sytuacjach wyjątkowych, wskazanych odrębnie w programie badań
statystycznych statystki publicznej, w postaci papierowej lub innej ustalonej postaci.
Chodzi zarówno o postać papierową, jak i różne formy wywiadu przeprowadzanego
przez ankietera z wykorzystaniem nowoczesnych technik, takich jak:
1) metoda CAPI – zbieranie informacji od respondentów w wywiadzie bezpośrednim
prowadzonym przez ankietera z użyciem formularza elektronicznego przy
wykorzystaniu terminali mobilnych lub tabletów,
2) metoda CATI – zbieranie informacji od respondentów w wywiadzie telefonicznym
wspomaganym komputerowo prowadzonym przez teleankietera z użyciem
formularza elektronicznego, czy w końcu,
3) metoda CAII/CAWI – zbieranie informacji od respondentów poprzez samodzielne
wypełnienie przez respondentów formularzy elektronicznych za pośrednictwem
Internetu, w tym wykorzystanie portalu sprawozdawczego GUS.
Według wstępnej oceny projekt rozporządzenia jest zgodny z prawem Unii
Europejskiej.
Projektowane rozporządzenie nie podlega notyfikacji do Komisji Europejskiej
na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie
sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych
(Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597).
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.), projekt
rozporządzenia został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Głównego
Urzędu Statystycznego oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum
Legislacji w zakładce Rządowy Proces Legislacyjny, wobec czego każdy mógł zgłaszać
zainteresowanie pracami nad projektem. W toku prac nad projektem nie dokonano
żadnych zgłoszeń w tym trybie.
Projekt został zawarty w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów – pod
pozycją RD…


– 20 –
Data sporządzenia
Nazwa projektu

Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie programu badań

statystycznych statystyki publicznej na rok 2018.
Źródło:
upoważnienie ustawowe – art. 18 ust. 1
Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące
Rada Statystyki, Główny Urząd Statystyczny
ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r.

o statystyce publicznej (Dz. U. z 2012 r.

Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra,
poz. 591, z późn. zm.)
Sekretarza Stanu lub Podsekretarza Stanu
Nr w wykazie prac:
Przewodniczący Rady Statystyki, Prezes Głównego Urzędu
RD….
Statystycznego

Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu
Dyrektor Departamentu Programowania i Koordynacji Badań
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Jaki problem jest rozwiązywany?
Celem regulacji jest ustanowienie podstawy prawnej określającej dla każdego badania:
temat, organ lub podmiot prowadzący badanie, cykliczność prowadzenia badania, jego cel, szczegółowy zakres
podmiotowy i przedmiotowy, źródła pozyskiwanych danych, podmioty przekazujące dane i informacje
dotyczące przekazywanych danych oraz rodzaje wynikowych informacji statystycznych opracowywanych na
podstawie wyników przeprowadzonych badań statystycznych, a także formy i terminy ich udostępnienia.
2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt
Wykonanie upoważnienia ustawowego wynikającego z ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce
publicznej (Dz. U. z 2012 r. poz. 591, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, rekomenduje ścieżkę legislacyjną.
Art. 18 ust. 1 ustawy stanowi, że program badań statystycznych statystyki publicznej ustala corocznie Rada
Ministrów, w drodze rozporządzenia, w związku z czym inne działania niż legislacyjne nie są możliwe.
3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE?
Programy badań statystycznych prowadzone są przez krajowe urzędy statystyczne zgodnie z przyjętymi dla
danego państwa członkowskiego zasadami.
4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
Źródło danych
Oddziaływanie
Organy administracji


Przekazywanie informacji
publicznej, ZUS, NFZ, KNF,
Obowiązujące akty prawne
z prowadzonych rejestrów
państwowe lub samorządowe
statuujące rejestry i systemy
i systemów informacyjnych.
osoby prawne, o których
informacyjne.

mowa w art. 13 ust. 1 ustawy.
Podmioty gospodarki
…….

Przekazywanie informacji.
narodowej – osoby prawne
dla
System Jednostek Statystycznych
i jednostki niemające
porównania – Zintegrowana Baza
osobowości prawnej
w roku
Obowiązków Sprawozdawczych.
prowadzące działalność
2015 była
gospodarczą, biorące udział
to wielkość
w co najmniej jednym
335 787
badaniu statystycznym.
Podmioty gospodarki
…….

Przekazywanie informacji.
narodowej – osoby fizyczne
dla
System Jednostek Statystycznych
prowadzące działalność
porównania – Zintegrowana Baza
gospodarczą, biorące udział
w roku
Obowiązków Sprawozdawczych.
w co najmniej jednym
2015 była
badaniu statystycznym.
to wielkość
195 029

– 21 –
…….
Przekazywanie informacji.
dla
porównania System Jednostek Statystycznych
Gospodarstwa domowe.
w roku
2015 była – Operat do badań społecznych.
to wielkość
418 084
…..
Przekazywanie informacji.
dla
porównania
Gospodarstwa rolne osób
System Jednostek Statystycznych
w roku
fizycznych.
2015 była – Operat do badań rolniczych.
to wielkość
124 236
….

Przekazywanie informacji.
dla

Gospodarstwa rolne
osób porównania System Jednostek Statystycznych
prawnych i jednostek
organizacyjnych niemających
w roku
– Operat do badań rolniczych.
osobowości prawnej.
2015 była

to wielkość
4 500

Powszechny
dostęp
Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. i możliwość
wtórnego
Odbiorcy wynikowych
o statystyce publicznej.
wykorzystania wynikowych
informacji statystycznych

informacji statystycznych
– różne grupy podmiotów trudna do
dotyczących
sytuacji
–
społeczeństwo, organy oszacowania
ekonomicznej,
administracji publicznej

i samorządowej, podmioty
demograficznej, społecznej
oraz środowiska naturalnego
gospodarki narodowej.
w każdej dziedzinie życia
społeczno-gospodarczego.
5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji
Przygotowanie projektu rozporządzenia będzie poprzedzone wystąpieniem do członków Rady Ministrów,
kierowników urzędów centralnych, związków zawodowych, organizacji samorządowych oraz wojewodów
i marszałków województw w sprawie przekazania postulatów i opinii odnośnie zamierzeń programowych
statystyki publicznej na rok 2018. Przygotowany na tej podstawie projekt wstępny załącznika do
rozporządzenia, obejmujący program badań statystycznych statystyki publicznej, będzie przedmiotem obrad
Komisji Programowej z udziałem przedstawicieli jednostek prowadzących badania statystyczne oraz głównych
użytkowników informacji statystycznych. Projekt programu będzie tematem prac Rady Statystyki, organu
opiniodawczo-doradczego Prezesa Rady Ministrów, która będzie rozpatrywała poszczególne problemy
podczas kolejnych posiedzeń plenarnych.
Projekt rozporządzenia wraz z załącznikiem będzie zamieszczony w BIP GUS oraz BIP RCL w zakładce
Rządowy Proces Legislacyjny; przekazany do uzgodnień z członkami Rady Ministrów oraz dodatkowo
zostanie skierowany do zaopiniowania przez kierowników urzędów centralnych oraz przesłany w ramach
konsultacji publicznych.
Dla przykładu poniżej zamieszczona została lista podmiotów, do których skierowany został projekt
rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie programu badań na rok 2015 w ramach konsultacji publicznych:
1) Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych,
2) NSZZ „Solidarność”,
3) Forum Związków Zawodowych,
4) Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej,
5) Konfederacji „Lewiatan”,