Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw

W związku z tym wyrokiem w niniejszej nowelizacji ustawy o systemie oświaty
proponuje się wprowadzenie przepisów dotyczących:
I.
ogólnych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów
i słuchaczy w szkołach publicznych, w tym upoważnień dla ministra właściwego
do spraw oświaty i wychowania oraz ministra właściwego do spraw kultury
i ochrony dziedzictwa narodowego do uregulowania, w drodze rozporządzenia,
szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania
uczniów odpowiednio w szkołach publicznych oraz w publicznych szkołach
artystycznych (dodany rozdział 3a);
II.
ogólnych warunków przeprowadzania egzaminów zewnętrznych: sprawdzianu,
egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego oraz egzaminu
potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, w tym upoważnień dla ministra
właściwego do spraw oświaty i wychowania do uregulowania, w drodze
rozporządzeń, szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania sprawdzianu,
egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego oraz szczegółowych warunków
i sposobu przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie
(dodany rozdział 3b); ww. upoważnienia określają kierunki regulacji
wykonawczych oraz merytoryczne wskazówki dotyczące treści aktów
wykonawczych.
III.
W projekcie proponuje się również zmiany dotyczące:
1) sprawowania i organizacji nadzoru pedagogicznego, w tym upoważnienia dla
ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do określenia, w drodze
rozporządzenia, szczegółowych warunków sprawowania nadzoru
pedagogicznego, dostosowanego do wymogów art. 92 Konstytucji RP
(zmiany w art. 21a, art. 31, art. 33, art. 34, art. 35, art. 41, art. 54, art. 55
i art. 89 ustawy o systemie oświaty);
2) funkcjonowania szkół prowadzących kształcenie zawodowe, m.in. w zakresie
postępowania rekrutacyjnego, prowadzenia kwalifikacyjnych kursów
zawodowych (zmiany w art. 5, art. 20f, art. 20g, art. 20k, art. 68a, art. 90
ustawy o systemie oświaty);
3) doprecyzowania zadań organu prowadzącego szkołę w zakresie zapewnienia
szkole, w ramach dotychczas świadczonej obsługi administracyjnej, również
obsługi prawnej (zmiana art. 5 ust. 7 pkt 3 ustawy o systemie oświaty);
2
4) finansowania zajęć realizowanych przez nauczycieli w ramach projektów
i programów finansowanych z udziałem środków europejskich (zmiana art. 5b
i art. 7e ustawy o systemie oświaty oraz art. 30 ust. 10b i art. 35a ustawy
– Karta Nauczyciela);
5) zadań i struktury
organizacyjnej instytucji odpowiedzialnych za
przygotowanie i przeprowadzenie egzaminów zewnętrznych, tj. Centralnej
Komisji Egzaminacyjnej i okręgowych komisji egzaminacyjnych (zmiany
w art. 9a, art. 9c, art. 9d i art. 9e ustawy o systemie oświaty);
6) zasad w zakresie postępowania rekrutacyjnego do szkół sportowych oraz
szkół dwujęzycznych, a także w zakresie przechodzenia uczniów do szkół
różnych typów (zmiany w art. 20h, art. 20j, art. 20zh ustawy o systemie
oświaty);
7) zwiększenia kwot dotacji celowej na sfinansowanie podręczników,
materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych dla uczniów
niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia
specjalnego korzystających z podręczników, materiałów edukacyjnych lub
materiałów ćwiczeniowych, dostosowanych do potrzeb edukacyjnych
i możliwości psychofizycznych tych uczniów (zmiany w art. 22ae ustawy
o systemie oświaty);
8) wyboru rady rodziców (zmiany w art. 53 ustawy o systemie oświaty);
9) liczby uczniów w oddziałach klas I–III szkoły podstawowej (zmiany w art. 61
ustawy o systemie oświaty);
10) kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (zmiany
w art. 3 pkt 2a i dodany pkt 18a, art. 16 ust. 11a oraz art. 71b ustawy
o systemie oświaty);
11) zadań publicznych placówek doskonalenia nauczycieli o zasięgu
ogólnokrajowym (zmiany w art. 77a ustawy o systemie oświaty);
12) niepublicznych szkół artystycznych (zmiany w art. 82, art. 83, art. 85, art. 86,
art. 88 i art. 89 ustawy o systemie oświaty);
13) uznawania świadectw szkolnych wydanych za granicą (zmiana w art. 93
ustawy o systemie oświaty i dodane art. 93a–93h);
14) zadań z zakresu międzynarodowej współpracy dzieci i młodzieży (dodany
art. 94c ustawy o systemie oświaty);
3
15) ujednolicenia zasad ustalania wysokości dotacji dla publicznych przedszkoli
i publicznych innych form wychowania przedszkolnego prowadzonych przez
podmioty inne niż jednostki samorządu terytorialnego oraz dla
niepublicznych przedszkoli i niepublicznych innych form wychowania
przedszkolnego;
16) przepisów:
− art. 3 pkt 2a, 13b, 21 oraz dodawane pkt 18a, 21a–21c, art. 7, art. 7a,
art. 7b, art. 9, art. 39 ustawy o systemie oświaty (charakter
dostosowawczy),
− art. 5a ust. 4, art. 10, art. 16, art. 22ak, art. 22as, art. 22at, art. 64, art. 66,
art. 80, art. 90, art. 90u, art. 94a (inne zmiany);
17) przepisów następujących ustaw:
− ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2014 r.
poz. 191 i 1198); art. 2 projektu ustawy,
− ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy (Dz. U. z 2013 r. poz. 674, z późn. zm.); art. 3 projektu
ustawy,
− ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym
(Dz. U. z 2012 r. poz. 572, z późn. zm.); art. 4 projektu ustawy,
− ustawy z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty
oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 56, poz. 458, z późn.
zm.); art. 5 projektu ustawy,
− ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej
(Dz. U. Nr 139, poz. 814, z późn. zm.); art. 6 projektu ustawy,
− ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o systemie
oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 827, z późn. zm.);
art. 7 projektu ustawy,
− ustawy z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty
oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 7 i 811);
art. 8 projektu ustawy,
− ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz
niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 811); art. 9 projektu ustawy,
4
− ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie
wyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1198); art. 10
projektu ustawy.
Rozdział 3a – Ocenianie, klasyfikowanie i promowanie uczniów w szkołach
publicznych (art. 1 pkt 42 projektu ustawy)
W dodawanym do ustawy o systemie oświaty rozdziale 3a określone zostały ogólne
zasady oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów w szkołach publicznych
(szkołach dla dzieci i młodzieży, szkołach dla dorosłych oraz w szkołach
artystycznych).
Zaproponowane regulacje prawne zostały przeniesione z obowiązującego
rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie
warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz
przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83,
poz. 562, z późn. zm.) i określają:
− zajęcia edukacyjne podlegające ocenianiu i klasyfikowaniu w szkole;
− co podlega ocenie w szkole (osiągnięcia edukacyjne ucznia i zachowanie ucznia,
z wyjątkiem szkoły policealnej, w której nie ocenia się zachowania słuchacza);
− na czym polega ocenianie osiągnięć edukacyjnych oraz zachowania uczniów;
− cel oraz zakres oceniania wewnątrzszkolnego;
− informacje dotyczące oceniania wewnątrzszkolnego, jakie nauczyciel oraz
wychowawca oddziału są obowiązani przekazać uczniom oraz ich rodzicom;
− rodzaje ocen uzyskiwanych przez uczniów w trakcie nauki;
− zasadę jawności ocen dla ucznia i jego rodziców (w szkole policealnej – dla ucznia);
− obowiązek uzasadniania przez nauczyciela oceny w sposób określony w szkole;
− udostępnianie uczniowi i jego rodzicom sprawdzonych i ocenionych pisemnych
prac ucznia (w szkole policealnej – uczniowi);
− prawo wglądu do dokumentacji dotyczącej oceniania, klasyfikowania i promowania
uczniów;
− obowiązek indywidualizacji pracy z uczniem na zajęciach edukacyjnych
odpowiednio do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości
5
psychofizycznych ucznia oraz możliwość zwolnienia ucznia z realizacji niektórych
zajęć edukacyjnych;
− na czym polega klasyfikacja śródroczna, roczna i końcowa oraz semestralna;
− obowiązek informowania ucznia i jego rodziców o przewidywanych rocznych
ocenach klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych i ocenie zachowania;
− kto ustala śródroczne i roczne oceny klasyfikacyjne z zajęć edukacyjnych
i zachowania;
− zasady ustalania skali i formy ocen bieżących i śródrocznych ocen klasyfikacyjnych
z zajęć edukacyjnych i zachowania w klasach I–III szkoły podstawowej (śródroczne
i roczne oceny klasyfikacyjne muszą być ocenami opisowymi), z uwzględnieniem
możliwości stosowania oceny opisowej dla ocen bieżących w tych klasach;
− zasady określania skali i formy ocen bieżących, klasyfikacyjnych (śródrocznych
i rocznych) oraz semestralnych i końcowych, począwszy od klasy IV szkoły
podstawowej;
− możliwość ustalania ocen bieżących oraz ocen klasyfikacyjnych (śródrocznych
i rocznych) w formie opisowej, począwszy od IV klasy szkoły podstawowej,
również na wyższych etapach edukacyjnych;
− oceny klasyfikacyjne dla ucznia będącego laureatem konkursu przedmiotowego
o zasięgu wojewódzkim lub ponadwojewódzkim lub finalistą ogólnopolskiej
olimpiady przedmiotowej z danego przedmiotu (najwyższa ocena w skali określonej
dla rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych);
− obowiązek uczestnictwa ucznia gimnazjum w projekcie edukacyjnym;
− warunki, jakie muszą być spełnione, aby uczeń uzyskał promocję do klasy
programowo wyższej lub ukończył szkołę danego typu oraz konsekwencje
nieuzyskania tej promocji lub ukończenia szkoły.
Projekt ustawy zawiera również przepisy dotyczące praw ucznia i jego rodziców
w zakresie oceniania przeprowadzanego w szkole, tzn. prawo przystąpienia do
egzaminu klasyfikacyjnego, egzaminu poprawkowego oraz prawo do złożenia przez
ucznia lub jego rodziców zastrzeżeń, w przypadku gdy roczna ocena klasyfikacyjna
z zajęć edukacyjnych lub zachowania została ustalona niezgodnie z przepisami
dotyczącymi trybu ustalania tej oceny.
6