Rządowy projekt ustawy o rybołówstwie morskim

– 8 –
Jednocześnie określa się, że minister właściwy do spraw rybołówstwa jest właściwy we
wszystkich sprawach związanych z wpisem statku w rejestrze, a także realizuje
obowiązki i uprawnienia państwa członkowskiego Unii Europejskiej związane
z prowadzeniem rejestru. W związku z powyższym zastosowane w projekcie
sformułowanie w sposób szeroki wskazuje, że w sprawach wiążących się z wpisem
statku do rejestru właściwym będzie minister właściwy do spraw rybołówstwa.
Projektuje się, że wpis statku do rejestru statków rybackich będzie następował w drodze
decyzji administracyjnej, a co za tym idzie, wszystkie postępowania dotyczące wpisania
statku do rejestru będą dokonywane w drodze decyzji administracyjnej, czyli na
podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Rozwiązanie takie
zapewni pewność obrotu prawnego, bowiem za dzień wpisu lub dzień zmiany wpisu
uważać się będzie datę wydania decyzji w tym przedmiocie.
Zasadnicze zmiany w stosunku do obecnie obowiązującej ustawy obejmują:
1) wyłączenie terenowych organów administracji rybackiej, tj. okręgowych
inspektorów rybołówstwa morskiego, z procedury składania przez właścicieli
statków wniosków o wpis statku do rejestru i wniosków o zmianę wpisu w rejestrze
(zrezygnowanie z ich pośrednictwa). Ułatwieniem dla wnioskodawców mają być
wprowadzone przepisami projektu ustawy elektroniczne wzory wniosków, dostępne
na stronie internetowej urzędu obsługującego ministra;
2) wyszczególnienie podstawowych dokumentów, które powinny być dołączane do
wniosku – zamiast ogólnie sformułowanego przepisu o dołączaniu dokumentu
potwierdzającego dane zawarte we wniosku. Natomiast w przepisie dotyczącym
wniosku o wpis statku do rejestru wskazano, jakie dane powinny znaleźć się w takim
wniosku, m.in. dane z załącznika nr I do rozporządzenia nr 26/2004. Dane te należy
liczyć bez wiersza określającego tytuły poszczególnych kolumn, bowiem brak jest
numeracji wierszy w ww. załączniku;
3) zrezygnowanie z określenia „wykreślenie statku z rejestru” i potraktowanie
wycofania statku rybackiego jako zmiany wpisu w rejestrze, z uwagi na to, że
w świetle przepisów rozporządzenia nr 26/2004 nie wykreśla się statku rybackiego
z rejestru, to znaczy, nie usuwa się danych tego statku z rejestru, lecz nadaje się
statkowi, według określonych w tym rozporządzeniu zasad, charakter (status) statku
wycofanego z wykonywania rybołówstwa komercyjnego;
– 9 –
4) dostosowanie przepisów dotyczących odmowy dokonania wpisu statku rybackiego
do rejestru oraz odmowy zmiany wpisu w rejestrze do projektowanych regulacji
wprowadzających segmentację floty rybackiej i nieprzekraczalne maksymalne
wielkości zdolności połowowych, określone dla poszczególnych segmentów;
5) skrócenie z 30 dni do 14 dni okresu, w którym właściciel statku jest obowiązany do
złożenia wniosku o zmianę wpisu w rejestrze statków rybackich, w celu zapewnienia
szybszego aktualizowania danych w rejestrze;
6) wydłużenie z 12 miesięcy do 3 lat okresu, w którym można nie wykonywać
rybołówstwa komercyjnego bez wykreślenia statku rybackiego z rejestru. Zgodnie
bowiem z obowiązującą ustawą z dnia 19 lutego 2004 r. o rybołówstwie, statki
rybackie, które nie są używane do wykonywania rybołówstwa przez okres dłuższy
niż 12 miesięcy, są z urzędu wykreślane z rejestru przez ministra właściwego do
spraw rybołówstwa. Wydłużenie tego okresu wynika z konieczności uwzględnienia
obiektywnych przyczyn niewykonywania rybołówstwa w czasie przekraczającym
12 miesięcy (np. przedłużające się, z powodu wystąpienia niesprzyjających
okoliczności, wyłączenie statku z eksploatacji związane z przygotowaniem
i przeprowadzeniem remontu bądź przebudowy statku). Powyższe związane jest
także z wprowadzeniem do projektu ustawy ograniczenia do 5 lat okresu
dysponowania zdolnością połowową przez właścicieli statków rybackich, które
zostały zgłoszone jako wycofane z wykonywania rybołówstwa komercyjnego
(z powodu utraty statku albo jego wycofania w celu późniejszego wprowadzenia
innego statku), co jest równoznaczne nieprowadzeniu połowów w tym okresie.
W projekcie ustawy przyjęto okres 3 lat jako optymalny, tzn. uwzględniający
z jednej strony możliwe obiektywne przyczyny wyłączenia statku z eksploatacji
w okresie dłuższym niż 12 miesięcy, a z drugiej strony pozwalający na wcześniejsze
niż przed upływem 5 lat uznanie z urzędu statku rybackiego za wycofany
w przypadku zaprzestania wykonywania rybołówstwa z innych powodów,
umożliwiający zwiększenie o wielkość zdolności połowowej tego statku dodatkowej
zdolności połowowej, która jest przyznawana przez ministra właściwego do spraw
rybołówstwa właścicielom statków, np. na modernizacje statków.
W związku z powyższym projektuje się, że rejestr statków rybackich, w formie
elektronicznej, prowadził będzie minister właściwy do spraw rybołówstwa.
– 10 –
Rejestr będzie zawierał:
1)
dane określone w załączniku nr I do rozporządzenia nr 26/2004;
2)
poprzednie oznaki rybackie oraz nazwy statku rybackiego lub inne oznakowania
tego statku, jeżeli zostały nadane;
3)
numer IMO statku rybackiego nadany przez Międzynarodową Organizację Morską
(IMO), jeżeli został nadany;
4)
określenie szerokości i największego dopuszczalnego zanurzenia statku
rybackiego;
5)
określenie typu, numeru seryjnego i roku zamontowania silnika głównego
i pomocniczego statku rybackiego;
6)
określenie segmentów, o których mowa w art. 9 ust. 1;
7)
określenie rodzaju i liczby narzędzi połowowych wystawianych lub wydawanych
z danego statku rybackiego.
Projektuje się, że dane zgromadzone w rejestrze będą udostępniane jedynie organom
administracji rządowej, sądom i prokuraturom, w zakresie niezbędnym do
wykonywania ich zadań ustawowych, oraz na wniosek podmiotu, którego one dotyczą.
Jak wyżej wskazano, wpis i zamiana wpisu statku w rejestrze będą następowały
w drodze decyzji administracyjnej, zatem postępowanie w zakresie wpisu i zmiany
wpisu podlegać będzie procedurze wynikającej z Kodeksu postępowania
administracyjnego. Projektuje się jednak, że właściciel statku rybackiego będzie
zobligowany w terminie 14 dni poinformować ministra właściwego do spraw
rybołówstwa o zaistniałej zmianie i złożyć w tym zakresie stosowny wniosek.
Jako nowe rozwiązanie wskazano w przepisach nowej ustawy katalog dokumentów,
jakie musi złożyć właściciel statku, aby móc ubiegać się o wpis lub zmianę wpisu
swojego statku do rejestru statków rybackich.
W ustawie wskazano przypadki odmowy wpisu lub zmiany wpisu statku do rejestru
statków.
Jako nowe rozwiązanie wprowadzona zostanie decyzja o uznaniu statku rybackiego za
wycofany z wykonywania rybołówstwa komercyjnego. Wycofanie będzie możliwe na
wniosek oraz z urzędu, w przypadku gdy:
1)
upłynęły 3 lata od dnia dokonania ostatniego udokumentowanego wyładunku albo
przeładunku organizmów morskich złowionych przy użyciu tego statku, przy czym
– 11 –
za udokumentowanie rozumie się złożenie odpowiedniej deklaracji – deklaracji
wyładunkowej albo deklaracji przeładunkowej;
2)
statek rybacki zatonął, zaginął lub w inny sposób został utracony;
3)
statek rybacki utracił polską przynależność.
Przewiduje się, że w sytuacji gdy przy użyciu danego statku nie prowadzi się połowów
przez 3 kolejne lata kalendarzowe, statek ten będzie uznany za wycofany,
a właścicielowi statku zostanie cofnięte prawo do dysponowania indywidualną
zdolnością połowową statku rybackiego uznanego za wycofany z wykonywania
rybołówstwa komercyjnego.
Dodatkowo decyzji o uznaniu statku rybackiego za wycofany z wykonywania
rybołówstwa komercyjnego nadawany będzie rygor natychmiastowej wykonalności,
bowiem istotne jest, aby następstwem wycofania było cofnięcie licencji połowowej
wydanej na statek, który został uznany za wycofany, oraz specjalnego zezwolenia
połowowego. Jednocześnie w przypadku wycofania statku rybackiego z wykonywania
rybołówstwa komercyjnego z uwagi na fakt, że statek rybacki zatonął, zaginął lub
w inny sposób został utracony albo utracił polską przynależność, armator tego statku
będzie mógł dysponować przyznanymi mu w specjalnym zezwoleniu połowowym
kwotami połowowymi mimo cofnięcia specjalnego zezwolenia połowowego. W takim
przypadku armator będzie mógł swoje kwoty połowowe przekazać innemu armatorowi
statku rybackiego albo na inny swój statek rybacki.
Jako realizację obowiązku wynikającego z przepisów UE projektuje się zawarcie
przepisów stanowiących, że statek rybacki, przy użyciu którego wykonuje się
rybołówstwo komercyjne, powinien być oznakowany oznaką rybacką. Oznakę rybacką
stanowić będzie trzyliterowy skrót nazwy portu macierzystego statku rybackiego oraz,
po myślniku, kolejny numer w spisie oznak rybackich, prowadzonym dla danego portu
przez właściwego okręgowego inspektora rybołówstwa morskiego. Oznaka taka
nadawana będzie przez okręgowego inspektora rybołówstwa morskiego właściwego dla
portu macierzystego statku rybackiego, na wniosek właściciela tego statku. O nadaniu
oznaki rybackiej okręgowy inspektor rybołówstwa morskiego właściwy dla portu
macierzystego statku rybackiego wydaje zaświadczenie.
Obowiązek oznakowania statku rybackiego będzie leżał po stronie właściciela statku,
który będzie musiał dokonać oznakowania statku rybackiego oznaką rybacką, w sposób
określony w art. 6 rozporządzenia nr 404/2011.
– 12 –
Projektuje się, że okręgowy inspektor rybołówstwa morskiego, który nadał oznakę
rybacką, wykreśli ją ze spisu oznak rybackich:
1)
na wniosek właściciela statku rybackiego albo
2)
z urzędu, w przypadku gdy:
a)
statek rybacki, któremu została nadana oznaka rybacka, został uznany za
wycofany z wykonywania rybołówstwa komercyjnego albo
b)
po upływie 12 miesięcy od dnia nadania oznaki rybackiej nie został złożony
wniosek o wpis statku rybackiego albo o zmianę wpisu statku rybackiego
w rejestrze.
Rozdział 3
Zdolność połowowa
Przepisy rozdziału wprowadzają regulacje prawne dotyczące zarządzania zdolnością
połowową polskiej floty rybackiej, co jest niezbędne z uwagi na dotychczasowy brak
norm prawnych w ww. zakresie w obecnie obowiązującej ustawie. Zgodnie
z rozporządzeniem nr 1380/2013, zdolność połowowa statku rybackiego jest określana
jego pojemnością brutto (GT) oraz mocą napędu (kW).
W rozdziale tym określono zakres oraz źródła zdolności połowowych, jakie składają się
na indywidualną zdolność połowową i dodatkową zdolność połowową, a także
podmioty uprawnione do dysponowania tymi zdolnościami.
W związku z powyższym za indywidualną zdolność połowową rozumieć należy sumę
wielkości:
1)
zdolności połowowej statku rybackiego wpisanego do rejestru lub
2)
zdolności połowowej statku rybackiego, który został wycofany z wykonywania
rybołówstwa komercyjnego na wniosek właściciela bez zastosowania pomocy
publicznej, lub
3)
zdolności połowowej, stanowiącej różnicę między:
a)
zdolnością połowową statku rybackiego, który został wycofany
z wykonywania rybołówstwa komercyjnego na wniosek właściciela bez
zastosowania pomocy publicznej, a zdolnością połowową statku rybackiego,
który został wpisany do rejestru w ramach zdolności połowowej pozostałej po
wycofanym statku, albo