Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw

UZASADNIENIE

W projekcie ustawy zmieniającej ustawę Prawo ochrony środowiska, zwanym dalej
,,projektem ustawy Poś”, wprowadza się przepisy dotyczące wyboru sposobu prowadzenia
remediacji m.in. poprzez zmianę upoważnienia do wydania rozporządzenia w sprawie
rodzajów działań naprawczych oraz warunków i sposobu ich prowadzenia (zmiana brzmienia
dotychczasowego art. 14 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom
w środowisku i ich naprawie, zwanej dalej ,,ustawą szkodową”).

Należy zwrócić uwagę, iż celem ww. projektu jest ograniczenie niekorzystnego
oddziaływania instalacji przemysłowych na środowisko poprzez skuteczniejsze zapobieganie
i ograniczanie emisji zanieczyszczeń. Wynika ono z konieczności implementowania
postanowień Dyrektywy 2010/75/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 listopada
2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom
i ich kontrola) (Dz. U. UE L 334 z 17.12.2010, str. 17), zwanej dalej , dyrektywą IED”,
poprzez wprowadzenie zmian i uzupełnień do istniejących krajowych aktów prawnych oraz
utworzenie i zmiany delegacji do wydania nowych i istniejących aktów wykonawczych.
Przedmiotowa transpozycja pociąga za sobą również potrzebę uporządkowania istniejącego
systemu prawnego w odniesieniu do ochrony i rekultywacji powierzchni ziemi.

Nowe rozporządzenie w sprawie rodzajów działań naprawczych oraz warunków i sposobu ich
prowadzenia stanowi więc wykonanie nowego brzmienia delegacji zawartej w art. 14 ustawy
szkodowej wprowadzonej projektem ustawy Poś.

Należy zwrócić uwagę, iż przepisy art. 13 ustawy szkodowej zobowiązują do uzgodnienia
z właściwym organem ochrony środowiska warunków przeprowadzenia działań naprawczych.
Przepis ten stanowi transpozycję art. 6 ust. 2 lit. d i art. 7 ust. 1 dyrektywy 2004/35/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z 21 kwietnia 2004 roku w sprawie odpowiedzialności
za zapobieganie i naprawę szkód w środowisku (Dz. Urz. WE L 143/56 z 30.04.2004), zwanej
dalej , dyrektywą ELD”. Niniejsza dyrektywa stawia w zakresie określania sposobu
prowadzenia działań naprawczych konkretne wymagania określone w załączniku II.
Dotychczasowe rozporządzenie w sprawie rodzajów działań naprawczych oraz warunków
i sposobu ich prowadzenia stanowi transpozycję załącznika II do dyrektywy 2004/35/WE.
Celem tego rozporządzenia jest ułatwienie wydawania decyzji w sprawie warunków
przeprowadzenia działań naprawczych, o której mowa w ustawie szkodowej.

Należy zwrócić uwagę, iż nowe rozporządzenie zmienia jedynie § 8 dotychczasowego
rozporządzenia w sprawie rodzajów działań naprawczych oraz warunków i sposobu ich
prowadzenia, który zostaje uzupełniony o zasady wyboru sposobu prowadzenia remediacji.
Pozostałe przepisy dotychczasowego rozporządzenia nie ulegają zmianie w odniesieniu do
przepisów obowiązujących. Należy również wskazać, iż zapisy § 8 projektu rozporządzenia
zostały sformułowane w sposób analogiczny do art. 101p projektu Poś.

Wprowadzenie nowego § 8 dotyczącego ustalania w planie remediacji sposobu prowadzenia
remediacji łagodzi dotychczasowe przepisy i wprowadza doprecyzowanie zasad dokonywania
wyboru najwłaściwszego sposobu przeprowadzenia remediacji. Wprowadzona w związku
z transpozycją dyrektywy IED definicja remediacji oraz związane z tym zniesienie obowiązku
bezwzględnego oczyszczania gleby i ziemi do stanu wymaganego standardami jakości
powoduje, że konieczne będzie indywidualne określanie celów remediacji dla każdego terenu
5

zanieczyszczonego. Przepis § 8 określa wskazówki w jakich sytuacjach i pod jakimi
warunkami można odstąpić od usunięcia zanieczyszczenia na rzecz innych form remediacji.
Jako najlepszą formę doprowadzenia środowiska do stanu właściwego przyjęto usunięcie
zanieczyszczenia przynajmniej do dopuszczalnej zawartości substancji powodującej ryzyko
(analogicznie do dotychczas obowiązującego obowiązku przywrócenia stanu gleby i ziemi do
stanu wymaganego standardami jakości). Należy pamiętać, że jedynie ta forma remediacji
daje gwarancję całkowitego usunięcia negatywnego wpływu na środowisko. Biorąc jednak
pod uwagę proporcjonalność prowadzonych działań, doświadczenia związane ze stosowaniem
dotychczasowych przepisów oraz uregulowania Unii Europejskiej (dyrektywy IED oraz ELD,
a także projekt ramowej dyrektywy glebowej) zdecydowano się na wprowadzenie możliwości
odstępowania od obowiązku oczyszczania powierzchni ziemi w ściśle określonych
przypadkach. W § 8 ust. 3, zgodnie z możliwością wprowadzoną w art. 22 ust. 3 dyrektywy
IED, przewidziano możliwość odstąpienia od oczyszczania na rzecz innej formy remediacji,
gdy oczyszczanie nie jest technicznie wykonalne.

Oczyszczanie gleby lub ziemi samo w sobie może powodować negatywne skutki
w środowisku, ponieważ może wymagać wejścia na teren z ciężkim sprzętem, wykopywania
zanieczyszczonych mas ziemnych w celu oczyszczania ex situ itp. Przepis § 8 ust. 3pkt 2
zapobiega prowadzeniu oczyszczania gdy mogłoby ono spowodować niewspółmiernie
wysokie negatywne skutki w środowisku. Dotyczy to przykładowo sytuacji gdy na danym
terenie znajdują się obiekty chronione na podstawie przepisów o ochronie przyrody, np.
drzewa, które musiałyby ulec zniszczeniu w wyniku prowadzenia remediacji. Podobne,
aczkolwiek węższe, rozwiązanie było dotychczas zawarte w § 2 pkt 1 lit. b rozporządzenia
Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz
standardów jakości ziemi, który to przepis pozwalał na zachowanie na obszarach chronionych
standardów wynikających ze stanu faktycznego, gdy zanieczyszczenie nie powodowało
zagrożenia. Przepis § 8 ust. 3 pkt 3 wskazuje na możliwość odstąpienia od oczyszczania
z przyczyn finansowych. Prowadzenie oczyszczania do stanu dopuszczalnej zawartości
substancji powodujących ryzyko nie zawsze jest uzasadnione z punktu widzenia analizy
kosztów i korzyści, ponieważ usunięcie zagrożenia dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska
może zostać osiągnięte poprzez zmniejszenie ilości zanieczyszczeń, ograniczenie ich
rozprzestrzeniania się, a nawet prowadzenie długotrwałego samooczyszczania na terenach, na
których droga narażenia na substancje powodujące ryzyko nie wskazuje na występowanie
zagrożenia przy zachowaniu np. ograniczenia dostępu do terenu lub zmiany jego sposobu
użytkowania.

Przepis § 8 ust. 4 wskazuje sposoby prowadzenia remediacji inne niż oczyszczanie. Istotne
jest, że wskazane inne sposoby prowadzenia remediacji muszą prowadzić do usunięcia
zagrożenia dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska w danym przypadku. Zatem nie jest
możliwe dowolne wybieranie sposobu prowadzenia remediacji, należy wykazać, że przy
użyciu odpowiednich, wybranych środków doprowadzi się do usunięcia zagrożenia.
6

W związku z tym, iż regulacje § 8 ust. 3 i 4 dotychczasowego rozporządzenia pokrywały się
z nowymi przepisami zdecydowano się na ich wykreślenie.

Niniejsze rozporządzenie nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.),
w związku z tym nie podlega notyfikacji.

Rozwiązania zawarte w projekcie są zgodne z prawem Unii Europejskiej.









































7

OCENA SKUTKÓW REGULACJI (OSR)

1. Cel wprowadzenia regulacji

Wprowadzenie nowego rozporządzenia w sprawie rodzajów działań naprawczych oraz
warunków i sposobu ich prowadzenia ma na celu wykonanie nowego brzmienia delegacji
zawartej w art. 14 ustawy szkodowej wprowadzonej projektem ustawy Poś.

2. Podmioty, na które będzie oddziaływać regulacja

Zakres nowej regulacji będzie wpływał na regionalnych dyrektorów ochrony środowiska
(organy właściwe w sprawach odpowiedzialności za zapobieganie szkodom w środowisku
i naprawę szkód w środowisku) oraz podmioty korzystające ze środowiska, prowadzące
działalność, która jest przyczyną szkody w środowisku.

3. Wyniki przeprowadzonych konsultacji
W ramach konsultacji projekt zostanie udostępniony na stronie internetowej resortu oraz
przedłożony do konsultacji:
1) Regionalnym Dyrektorom Ochrony Środowiska;
2) Marszałkom Województw;
3) Regionalnym Zarządom Gospodarki Wodnej;
4) Lidze Ochrony Przyrody;
5) Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego;
6) Konfederacji Pracodawców Polskich;
7) Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych;
8) Sekretariatowi Prezydium Konferencji Inwestorów;
9) Krajowej Izbie Gospodarczej;
10) Izbie Gospodarczej Ubezpieczeń i Obsługi Ryzyka;
11) Instytutowi Ekologii Terenów Uprzemysłowionych;
12) Instytutowi Ochrony Środowiska, Instytutowi na Rzecz Ekorozwoju;
13) Biuru Wspierania Lobbingu Ekologicznego;
14) Polskiej Zielonej Sieci;
15) Centrum Prawa Ekologicznego;
16) Państwowemu Instytutowi Geologicznemu;
17) Krajowej Radzie Gospodarki Wodnej;
18) Centrum Prawa Ekologicznego;
19) Klubowi „Gaja”;
20) Klubowi Przyrodników;
21) Polskiemu Klubowi Ekologicznemu;
22) Polskiemu Towarzystwu Ochrony Przyrody „Salamandra”;
23) Stowarzyszeniu – Chrońmy Mokradła;
24) Stowarzyszeniu – Pracownia na rzecz Wszystkich Istot;
25) Ogólnopolskiemu Towarzystwu Ochrony Ptaków.

4. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym na budżet państwa
i budżety jednostek samorządu terytorialnego

Wprowadzenie rozporządzenia nie będzie miało wpływu na sektor finansów publicznych.

8

5. Wpływ na rynek pracy

Wprowadzenie rozporządzenia nie będzie miało wpływu na rynek pracy.

6. Wpływ
na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym
na funkcjonowanie przedsiębiorstw

Wprowadzenie rozporządzenia nie będzie miało wpływu na konkurencyjność gospodarki
i przedsiębiorczość.

7. Wpływ na sytuację i rozwój regionalny

Przepisy niniejszej regulacji nie będą miały wpływu na rozwój regionalny.

8. Źródła finansowania

Nie dotyczy.

9. Zgodność z prawem Unii Europejskiej

Projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.




























46/01/KC
9