Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw

dyrektywy 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie oceny ryzyka 
powodziowego i zarządzania nim, zwanej dalej „dyrektywą powodziową”. 
Przewiduje  się,  że  plan  utrzymania  wód  będzie  opracowywany  oraz 
aktualizowany  przez  dyrektora  regionalnego  zarządu  gospodarki  wodnej.  Plan 
utrzymania  wód  będzie  przyjmowany  przez  dyrektora  regionalnego  zarządu 
gospodarki wodnej w formie aktu prawa miejscowego, co jest zgodne z zakresem 
kompetencji prawotwórczych przydanym temu organowi w przepisach ustawy 
 
–  Prawo wodne. Zakłada się, że przegląd i  ewentualna aktualizacja planu utrzymania 
wód będzie następowała nie rzadziej niż co 6 lat, czyli w terminie analogicznym jak 
terminy przewidziane dla przeglądów i aktualizacji planów gospodarowania wodami 
na  obszarach  dorzeczy  oraz  planów  zarządzania ryzykiem powodziowym. 
Aktualizacja  planu  utrzymania  wód  będzie  następowała  także  w  formie  aktu  prawa 
miejscowego stanowionego przez dyrektora regionalnego zarządu gospodarki wodnej.  
Mając  na  uwadze  fakt,  że  istotną  część  prac  wykonywanych  w  związku 
z utrzymywaniem  wód  jest  realizowana  przez  służby  podległe  samorządowi 
województwa, proponuje  się  wprowadzenie  regulacji  zobowiązującej  marszałka 
województwa do przekazywania dyrektorowi regionalnego zarządu gospodarki wodnej 
propozycji  działań  w  zakresie  utrzymania wód, o których mowa w art. 22 ust. 1b 
ustawy  –  Prawo  wodne,  wraz  z  wykazem  wód,  na  których  te  działania  będą 
prowadzone, na rok przed terminem opracowania planu utrzymania wód. Termin 
opracowania pierwszych planów utrzymania wód został określony na dzień 1 stycznia 
2016 r. 
Realizacja  ustaleń  planu  utrzymania  wód  może  mieć  znaczące  skutki  dla 
środowiska, dlatego też uznano za zasadne, aby dokument ten podlegał strategicznej 
ocenie  oddziaływania  na  środowisko,  o  której  mowa  w  ustawie  o  udostępnianiu 
informacji  o  środowisku  i  jego  ochronie,  udziale  społeczeństwa  w  ochronie 
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Mając na uwadze, że plany 
utrzymania  wód  nie  mieszczą  się  w  katalogu  dokumentów  wymagających  takiej 
oceny, zawartym w art. 46 tej  ustawy,  oraz  że  kwalifikacja innych dokumentów do 
oceny na podstawie art. 47 tej ustawy nie zapewnia, że plany te zostaną każdorazowo 
poddane  strategicznej  ocenie  oddziaływania  na  środowisko,  proponuje  się  nałożenie 
takiego  obowiązku  w  przepisach  Prawa  wodnego  –  dodawany art. 114b ust. 4. 
Jednocześnie wskazanie, iż stosuje się w takim przypadku przepisy rozdziału 1 działu 
9 
IV  ustawy  o  udostępnianiu  informacji  o  środowisku  i  jego  ochronie,  udziale 
społeczeństwa  w  ochronie  środowiska  oraz  o  ocenach  oddziaływania  na  środowisko 
reguluje tryb postępowania zarówno przy nowych dokumentach, jak i przy zmianach 
i aktualizacjach,  do  których  zastosowanie  będą  miały  art.  48,  art.  49  i  art.  50  ww. 
ustawy. 
W zakresie transpozycji dyrektywy  powodziowej,  zaproponowano  usunięcie 
drobnych luk w transpozycji,  które  zostały  dostrzeżone  w  związku  z  analizą 
funkcjonowania dotychczasowych przepisów ustawy – Prawo wodne, w tym w ramach 
realizacji projektu EU-Pilot.  
Projekt  ustawy  zawiera  szereg  propozycji  przepisów  zmierzających  do 
uzupełnienia transpozycji dyrektywy powodziowej oraz dokonujących doprecyzowania 
transpozycji  w  zakresie  postanowień  tej  dyrektywy,  które  zostały  transponowane  do 
krajowego porządku prawnego przepisami ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie 
ustawy  –  Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw. Zakres proponowanych zmian 
obejmuje modyfikację definicji powodzi. Proponowane brzmienie tej definicji zapewni 
jej  zgodność  z  definicją  powodzi  zawartą  w  dyrektywie  powodziowej.  Zgodnie 
z proponowaną nową definicją, powódź to czasowe pokrycie przez wodę terenu, który 
w  normalnych  warunkach  nie  jest  pokryty  wodą,  wywołane  przez  wezbranie  wody 
w ciekach  naturalnych,  zbiornikach  wodnych,  kanałach  oraz  od  strony  morza, 
z wyłączeniem  pokrycia  przez  wodę  terenu  wywołanego  przez  wezbranie  wody 
w systemach kanalizacyjnych.  W  ramach  prac  nad  wstępną  oceną  ryzyka 
powodziowego  wykonano  wiele  analiz  na  podstawie  wszelkich  dostępnych  w  kraju 
danych, w tym o powodziach historycznych, danych hydrologicznych, informacji 
o stratach i konsekwencjach każdego z typów powodzi występujących w Polsce oraz na 
podstawie ankiet wysyłanych do gmin, które wskazywały rodzaje powodzi występujące 
w danej gminie. Należy  zauważyć,  że  w  szczególności  ze  względu  na  ukształtowanie 
terenu,  dane  wskazujące  na  niską  skalę  zagrożenia,  bądź  ze  względu  na  brak  danych 
historycznych  czy  hydrologicznych,  przeprowadzone  analizy  wykazały,  że  w  naszym 
kraju znaczące ryzyko powodziowe występuje na obszarach zagrożonych powodziami 
od strony rzeki, zbiornika wodnego lub od strony morza.  Przy  czym  powyższe 
powodzie  obejmą  także  powodzie  opadowe,  zatorowe,  czy  spowodowane  awarią 
infrastruktury,  gdyż  niezależnie  od  pierwotnego  czynnika,  bezpośrednią  przyczyną 
powodzi  jest  brak  możliwości  przejęcia  nadmiaru  wody  przez  odbiornik.  Powyższe 
10 
analizy opierały  się  w  szczególności  na  danych  o  ponad  3500  powodzi  historycznych. 
W  ramach wstępnej oceny ryzyka powodziowego wytypowano ponad 12 tys. km rzek 
i odcinków wybrzeża, dla których przygotowywane są obecnie mapy zagrożenia i mapy 
ryzyka powodziowego. Ponadto  w  celu  przygotowania  powyższych  map  wykonany 
został  za  pomocą  skaningu  laserowego  nowy  szczegółowy  numeryczny  model  terenu 
dla ponad 200 tys. km2. Zatem zakres wykonanych analiz i podjętych prac mających na 
celu  minimalizację  ryzyka  powodziowego  i  zwiększenie  świadomości  społeczeństwa 
jest ogromny i kompleksowy, w szczególności biorąc pod uwagę obszar całego kraju, 
uwarunkowania ekonomiczne oraz punkt 18 Preambuły dyrektywy powodziowej, który 
mówi,  że  państwa  członkowskie  powinny  opierać  swoje  oceny,  mapy i plany na 
odpowiednich  „najlepszych  praktykach”  i  „najlepszych  dostępnych  technologiach”, 
niepowodujących  nadmiernych  kosztów  w  zakresie  zarządzania  ryzykiem 
powodziowym.  
Przepisy art. 88a oraz art. 119a ustawy –  Prawo  wodne  zostały  uzupełnione 
o przepisy  transponujące  uregulowania  dyrektywy 
powodziowej  dotyczące 
koordynacji  działań  podejmowanych  w  zakresie  stosowania  tej  dyrektywy  oraz 
Ramowej  Dyrektywy  Wodnej  w  zakresie  osiągnięcia  celów  zarządzania  ryzykiem 
powodziowym  oraz  celów  środowiskowych  i  ochrony  wód.  Ponadto  działania 
zapewniające  udział  wszystkich  zainteresowanych  w  osiąganiu  celów 
środowiskowych,  będą  przeprowadzane  w  sposób  skoordynowany  z  działaniami 
zapewniającymi  aktywny  udział  wszystkich  zainteresowanych  w  osiąganiu  celów 
zarządzania ryzykiem powodziowym.  
Przepis art. 88b ust. 1 ustawy – Prawo wodne, został uzupełniony o wskazanie 
zakresu  informacji  służących  do  przygotowania  wstępnej  oceny  ryzyka 
powodziowego,  ze  szczególnym  uwzględnieniem  wpływu  zmian  klimatu  na 
występowanie powodzi.  
W zakresie art. 88c ust. 7 oraz art. 88f ust. 10 ustawy –  Prawo  wodne,  został 
określony  tryb  wymiany  informacji  z  organami  państw  członkowskich  Unii 
Europejskiej  oraz  innych  państw,  w  odniesieniu do przygotowania  wstępnej  oceny 
ryzyka  powodziowego  dla  obszarów  dorzeczy,  których  części  znajdują  się  na 
terytorium  innych  państw  członkowskich  Unii  Europejskiej,  przygotowania map 
zagrożenia  powodziowego  oraz  map  ryzyka  powodziowego  dla  obszarów 
szczególnego zagrożenia powodzią, położonych na obszarach dorzeczy, których części 
11 
znajdują  się  na  terytorium  państw  leżących  poza  granicami  Unii  Europejskiej. 
Wymiana informacji będzie  następować  w  trybie  i  w  zakresie  określonych 
w dwustronnych  i  wielostronnych  umowach  międzynarodowych.  Zaproponowano 
również  nałożenie  na  Prezesa  Krajowego  Zarządu  Gospodarki  Wodnej  obowiązku 
podania  do  publicznej  wiadomości  wstępnej  oceny  ryzyka  powodziowego,  map 
zagrożenia  powodziowego  i  map  ryzyka  powodziowego.  Podanie  do  publicznej 
wiadomości tych dokumentów nastąpi przez ich umieszczenie w Biuletynie Informacji 
Publicznej Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej.  
Przepis art. 88d ust. 4 ustawy –  Prawo wodne został  zmodyfikowany  w  celu 
uzyskania zgodności z treścią dyrektywy powodziowej. Proponuje się, żeby na mapach 
zagrożenia  powodziowego  od  strony  morza,  w  tym  morskich  wód  wewnętrznych, 
z wyłączeniem  ujściowych  odcinków  rzek,  mogły  być  przedstawione  wyłącznie 
obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest niskie i wynosi raz 
na 500 lat,  lub  na  których  istnieje  prawdopodobieństwo  wystąpienia  zdarzenia 
ekstremalnego,  jeżeli  ze  wstępnej  oceny  ryzyka  powodziowego  wynika,  że  na  tych 
obszarach jest zapewniona odpowiednia ochrona przed powodzią.  
W zakresie regulacji dotyczących map zagrożenia powodziowego i map ryzyka 
powodziowego, w art. 88f w ust. 7 ustawy –  Prawo wodne zaproponowano 
przedłużenie z 18 do 30 miesięcy terminu na wprowadzenie w dokumentach z zakresu 
zagospodarowania  przestrzennego  zmian  wynikających  z  tych  map.  Organy 
odpowiedzialne za wydanie dokumentów z zakresu zagospodarowania przestrzennego 
uzyskają więcej czasu na wprowadzanie koniecznych zmian w tych dokumentach. 
W zakresie art. 88g ustawy – Prawo wodne regulacja ust. 2 została uzupełniona 
o  niewymienione  dotąd  w  tej  ustawie  elementy  wchodzące  w  zakres  planów 
zarządzania  ryzykiem  powodziowym  oraz  przez  wskazanie, w ust. 2 pkt 3,  na cele 
wynikające z art. 7 ust. 2 dyrektywy powodziowej. 
Zasadniczo została rozbudowana regulacja art. 88h ust. 4 i 5 ustawy – Prawo 
wodne, dotyczących opracowywania planów zarządzania ryzykiem powodziowym dla 
obszaru  dorzecza,  którego  część  znajduje  się  na  terytorium  innych  państw 
członkowskich Unii Europejskiej oraz dla obszaru dorzecza, którego część znajduje się 
na  terytorium  państw  leżących  poza  granicami  Unii  Europejskiej.  Dla  obszaru 
dorzecza, którego część znajduje się na terytorium innych państw członkowskich Unii 
Europejskiej, Prezes Krajowego Zarządu  Gospodarki  Wodnej,  w  uzgodnieniu 
12 
z ministrem  właściwym  do  spraw  gospodarki  wodnej,  podejmie  współpracę 
z właściwymi 
organami  tych  państw,  w  celu  przygotowania  jednego 
międzynarodowego  planu  zarządzania  ryzykiem  powodziowym  lub  zestawu 
uzgodnionych planów  zarządzania  ryzykiem  powodziowym  dla  międzynarodowego 
obszaru dorzecza. Jeżeli te plany nie zostaną opracowane, Prezes Krajowego Zarządu 
Gospodarki  Wodnej  opracuje  plan  zarządzania  ryzykiem  powodziowym  dla  części 
międzynarodowego  obszaru  dorzecza,  znajdującego  się  na  terytorium 
Rzeczypospolitej  Polskiej,  uzgodniony  w  możliwie  najszerszym  zakresie 
z właściwymi organami innych państw członkowskich Unii Europejskiej. Dla obszaru 
dorzecza,  którego  część  znajduje  się  na  terytorium  państw  leżących  poza  granicami 
Unii  Europejskiej,  Prezes  Krajowego  Zarządu  Gospodarki  Wodnej,  w  uzgodnieniu 
z ministrem  właściwym  do  spraw  gospodarki  wodnej,  podejmie  działania  na  rzecz 
nawiązania  współpracy  z  właściwymi  organami  tych  państw,  w  celu  przygotowania 
jednego  międzynarodowego  planu  zarządzania  ryzykiem  powodziowym  lub  zestawu 
uzgodnionych  planów  zarządzania  ryzykiem  powodziowym  dla  międzynarodowego 
obszaru  dorzecza.  Jeżeli  nie  będzie  to  możliwe,  Prezes  Krajowego  Zarządu 
Gospodarki  Wodnej  opracuje  plan  zarządzania  ryzykiem  powodziowym  dla  części 
międzynarodowego  obszaru  dorzecza,  znajdującego  się  na  terytorium 
Rzeczypospolitej  Polskiej,  uzgodniony  w  możliwie  najszerszym  zakresie 
z właściwymi organami państw leżących poza granicami Unii Europejskiej. 
Art. 88h ustawy – Prawo wodne został uzupełniony o nowy ust. 5a, dotyczący 
możliwości  uzupełnienia  planów  zarządzania  ryzykiem  powodziowym,  o  których 
mowa w ust. 4 i 5 tego artykułu, o bardziej szczegółowe plany zarządzania ryzykiem 
powodziowym skoordynowane na poziomie zlewni, której  część  znajduje  się  na 
terytorium  innych  państw,  o  nowy  ust.  5b,  dotyczący  wpływu  działań  służących 
osiągnięciu  celów  zarządzania  ryzykiem  powodziowym  na  zwiększenie  ryzyka 
powodziowego  na  terytorium  innych  państw,  a  także  o  nowy  ust.  5c,  określający 
formę, w której następuje podjęcie współpracy i działań w celu opracowania jednego 
międzynarodowego  planu  zarządzania ryzykiem powodziowym lub zestawu 
uzgodnionych  planów  zarządzania  ryzykiem  powodziowym  dla  międzynarodowego 
obszaru dorzecza. 
 
13