Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw

Zaproponowano  także  nowe  brzmienie  art.  38c  ust.  1  ustawy  –  Prawo wodne, 
zmierzające  do  transpozycji  art.  10  ust.  3  Ramowej  Dyrektywy  Wodnej. 
Zaproponowano ponadto zmianę w brzmienia art. 113b ust. 8 ustawy – Prawo wodne. 
Działania  określone  w  tym  przepisie,  konieczne  do  podjęcia  w  przypadku  zagrożenia 
osiągnięcia celów środowiskowych, będą mogły być podejmowane w każdym czasie, 
a nie  wyłącznie  w  toku  opracowywania  projektu programu wodno-środowiskowego 
kraju. 
W  zakresie  wynikającym  z  uzupełnienia  drobnych  luk  w  transpozycji 
dyrektywy 2006/118/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. 
w sprawie ochrony wód podziemnych przed  zanieczyszczeniem  i pogorszeniem ich 
stanu,  proponuje  się  wprowadzenie  definicji:  „normy  jakości  wód  podziemnych”, 
„wartości  progowej”,  „znaczącej  i  utrzymującej  się  tendencji  wzrostowej”  oraz 
„wartości tła”, a także zmianę brzmienia upoważnienia określonego w art. 38a ust. 1 
ustawy – Prawo wodne i wytycznych określonych w art. 38a ust. 5 tej ustawy. 
W  zakresie  wynikającym  z  uzupełnienia  transpozycji  dyrektywy  Rady 
91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 r. dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych, 
uzasadnieniem zmian są postanowienia Traktatu Akcesyjnego w zakresie dyrektywy 
Rady  91/271/EWG  dotyczącej  oczyszczania  ścieków  komunalnych.  W  świetle 
postanowień  Traktatu  Akcesyjnego  Rzeczpospolita  Polska  uzyskała  derogacje  dla 
art. 5.2  dyrektywy,  co  oznacza,  że  postanowienia  tego  artykułu  będą  obowiązywały 
z dniem  wdrożenia  celów  dyrektywy,  tj. od dnia 31 grudnia 2015 r. Z uwagi na 
nieprawidłową transpozycję dyrektywy 91/271/EWG w zakresie art. 5.2, konieczne są 
zmiany  kształtujące  warunki  wprowadzania  ścieków  do  wód  i  do  ziemi,  w  celu 
osiągnięcia stanu zgodności z prawem unijnym. Prawidłowa transpozycja dyrektywy 
91/271/EWG odgrywa zasadniczą rolę w gospodarowaniu ściekami komunalnymi oraz 
ochronie  środowiska  wodnego,  w  tym  wód  powierzchniowych,  do  których  ścieki  są 
odprowadzane.  W tym celu zaproponowano  uzupełnienie  upoważnienia  określonego 
w art. 45 ust. 1 ustawy –  Prawo  wodne  o  nowy  pkt  4,  przewidujący  określenie 
najwyższych  dopuszczalnych  wartości  zanieczyszczeń  dla  oczyszczalni  ścieków 
przyjmujących  ścieki  z  aglomeracji.  Zaproponowano  także  modyfikację  brzmienia 
wytycznych  dotyczących  treści  rozporządzenia  wydawanego  na  podstawie  tego 
upoważnienia zawartych w art. 45 ust. 4 ustawy –  Prawo wodne. Modyfikacja 
brzmienia wytycznych polega na uchyleniu pkt 2,  zobowiązującego  ministra 
4 
właściwego do spraw środowiska do zapewnienia 75% redukcji całkowitego ładunku 
azotu i fosforu w ściekach komunalnych pochodzących z całego terytorium państwa 
w celu  ochrony  wód  powierzchniowych,  w  tym  wód  morskich  przed  eutrofizacją. 
W ramach realizacji Krajowego programu  oczyszczania  ścieków  komunalnych 
i odpowiedzialności  za  działania  organizacyjno-sprawozdawcze w ramach tego 
Programu wprowadzono regulację określającą gminę, która spełnia rolę koordynatora 
w aglomeracji (gmina wiodąca), co jest bardzo istotne, w przypadku gdy na obszarze 
aglomeracji występuje kilka gmin. Uproszczenie procesu wyznaczania aglomeracji to 
skierowanie  obowiązku  uzgodnienia  projektu  aglomeracji  z  właściwym  dyrektorem 
regionalnego  zarządu  gospodarki  wodnej  i  właściwym  regionalnym  dyrektorem 
ochrony środowiska oraz na marszałka województwa. Przewidziana jest także zmiana 
definicji aglomeracji, określenie statusu „gminy  wiodącej” oraz uproszczenie procesu 
wyznaczania aglomeracji. Proponowana definicja aglomeracji transponuje  w  całości 
definicję ujętą w dyrektywie 91/271/EWG i umożliwi podział aglomeracji na mniejsze 
obszary.  Ma  to  istotne  znaczenie  w  zakresie  określania  standardów  odprowadzania 
ścieków  komunalnych,  które  kształtowane  powinny  być  w  zależności  od  wielkości 
aglomeracji.  
W  ramach  opiniowania  projektu  ustawy  przez  Komisję  Wspólną  Rządu 
i Samorządu  Terytorialnego,  na  skutek  uwag  zgłoszonych  przez  jednostki  samorządu 
terytorialnego,  zdecydowano  się  na  dalsze  uszczegółowienie  proponowanych 
rozwiązań  prawnych  w  tym  zakresie.  Aglomeracje  będzie  więc  nadal  wyznaczał 
sejmik  województwa  w  drodze  uchwały,  jednakże  po  uzgodnieniu  przez  marszałka 
województwa  z  właściwym  dyrektorem  regionalnego  zarządu  gospodarki  wodnej 
i w zakresie  obszarów  objętych  przynajmniej  jedną  formą  ochrony  przyrody 
w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. 
poz. 627, z późn. zm.) lub obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty, znajdujących 
się  na  liście,  o  której  mowa  w  art.  27  ust.  1  tej  ustawy,  z  właściwym  regionalnym 
dyrektorem  ochrony  środowiska  oraz  po  zasięgnięciu  przez  marszałka  województwa 
opinii  zainteresowanych  gmin.  Utrzymana  zostanie  zasada,  że  jeżeli  aglomeracja 
obejmowałaby  tereny  położone  w  dwóch  lub  więcej  województwach,  właściwy  do 
wyznaczenia aglomeracji jest sejmik tego województwa, na którego terenie będzie się 
znajdować największa część aglomeracji.  
 
5 
W ramach realizacji Krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych 
i  odpowiedzialności  za  działania  organizacyjno-sprawozdawcze w ramach tego 
Programu wprowadzono regulację określającą gminę, która spełnia rolę koordynatora 
w  aglomeracji.  Określenie  takiej  gminy  jest  bardzo  istotne,  w przypadku gdy na 
obszarze aglomeracji występuje kilka gmin. Gminą wiodącą, czyli odpowiedzialną za 
całość  spraw  związanych z przygotowaniem i przekazywaniem dokumentacji 
dotyczącej  działań  organizacyjno-sprawozdawczych prowadzonych w ramach 
krajowego  programu  oczyszczania  ścieków  komunalnych  w  aglomeracji 
zlokalizowanej  na  obszarze  dwóch  lub  więcej  gmin,  będzie  gmina  o  największej 
równoważnej liczbie mieszkańców. 
Dodatkowo uzupełniono regulację dotyczącą procesu wyznaczania aglomeracji. 
Regulacja ta spowoduje nałożenie  obowiązku  uzgodnienia  projektu  aglomeracji 
z właściwym  dyrektorem  regionalnego  zarządu  gospodarki  wodnej  i  właściwym 
regionalnym  dyrektorem  ochrony  środowiska  oraz  po  zasięgnięciu  opinii 
zainteresowanych gmin, na marszałka województwa nie zaś sejmik tego województwa. 
Przypisanie  uzgodnień  marszałkowi  województwa  spowoduje  skrócenie  procedury 
wyznaczania aglomeracji. W zakresie regulacji dotyczących problematyki wyznaczania 
aglomeracji, do art. 43 ustawy –  Prawo wodne dodano nowy ust. 3d,  przewidujący 
przeprowadzanie  co  dwa  lata  przeglądów  obszarów  i  granic  aglomeracji  i  w  razie 
potrzeby dokonywania w nich zmian.  Stosowna  regulacja  przejściowa,  określająca 
termin  dokonania  pierwszego  przeglądu obszarów i granic aglomeracji,  została  także 
dodana do projektu ustawy. W związku z ciągłą migracją ludności na terenach objętych 
obszarem i granicami aglomeracji istnieje konieczność  wprowadzenia  elastycznego 
mechanizmu  umożliwiającego  dokonywanie  zmian  w  obowiązujących  uchwałach 
sejmików województw. Pozwoli to na systematyczne dostosowywanie potrzeb 
inwestycyjnych w ramach gospodarki ściekowej do faktycznych potrzeb. 
W zakresie  wynikającym  z  uzupełnienia  transpozycji  dyrektywy  Parlamentu 
Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków 
wywieranych  przez  niektóre  przedsięwzięcia  publiczne  i  prywatne  na  środowisko 
naturalne  (Dz. Urz. UE L 26 z 28.01.2012, str. 1), jest naprawienie uchybienia 
wynikającego  z  nieprawidłowej  transpozycji  dyrektywy,  skutkującego  błędnym 
stosowaniem tej dyrektywy w Polsce w odniesieniu do „prac utrzymaniowych”. Istotą 
zarzutów Komisji Europejskiej  jest  fakt  klasyfikowania  w  szczególności  przez 
6 
wojewódzkie  zarządy  melioracji  i  urządzeń  wodnych  prac  regulacyjnych  jako  prac 
utrzymaniowych,  co  skutkuje  uniknięciem  obowiązku  uzyskania  szeregu  decyzji 
administracyjnych,  w  tym  decyzji  o  środowiskowych  uwarunkowaniach,  czy  też 
przeprowadzenia  oceny  oddziaływania  na  obszary  Natura  2000.  Mając  na  uwadze 
konieczność zapewnienia w tym zakresie pełnej zgodności z prawem UE, zasadne jest 
dokonanie  znaczącego  doprecyzowania  regulacji  w  zakresie  przedmiotowym 
utrzymywania  wód.  Zakłada  się  więc  określenie  wyczerpującego  katalogu  prac 
o charakterze  utrzymaniowym,  co  umożliwi  określenie  zakresu  tego  rodzaju  prac 
wykonywanych  na  wodach.  Wprowadzenie  tej  regulacji  wymaga  także  dokonania 
zmian w przepisach ustawy o ochronie  przyrody  oraz  ustawy  o  udostępnianiu 
informacji  o  środowisku  i  jego  ochronie,  udziale  społeczeństwa  w  ochronie 
środowiska  oraz  o  ocenach  oddziaływania  na  środowisko.  Proponowane  przepisy 
art. 118 ustawy o ochronie przyrody określają katalog działań, obejmujący także prace 
utrzymaniowe,  które  podlegają  zgłoszeniu  regionalnemu  dyrektorowi  ochrony 
środowiska,  tryb  postępowania  w  tej  sprawie,  natomiast  proponowany  art.  118b  tej 
ustawy  określa  przypadki,  w  których  zgłoszenie  nie  jest  wymagane  z uwagi na 
minimalny zakres ingerencji w środowisko wymienionych w tym artykule typów prac 
utrzymaniowych  oraz  ich  bieżący  charakter.  W ramach regulacji art. 118a ustawy 
o ochronie przyrody, proponuje  się  zintegrowanie  decyzji  wydawanej  w  trybie 
art. 118a ustawy o ochronie przyrody z zezwoleniami wydawanymi na podstawie 
art. 56 tej ustawy, co ułatwi i skróci proces autoryzacji inwestycji. Wymaga to jednak 
wprowadzenia uzgodnienia przy wydawaniu decyzji o warunkach prowadzenia 
działań, odpowiednio, z Generalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska lub ministrem 
właściwym do spraw środowiska. Jednocześnie proponuje się, aby do uzgodnień nie 
stosować art. 106 § 3, 5 i 6 Kodeksu postępowania administracyjnego. Z charakteru 
spraw  podlegających  uzgodnieniu  wynika,  iż  14-dniowy termin na  uzgodnienie jest 
stanowczo zbyt krótki na zajęcie stanowiska merytorycznego, a możliwość wniesienia 
zażalenia, a właściwie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, bezzasadna, skoro od 
decyzji wydanej po uzgodnieniu i tak strona, w większości przypadków, będzie mogła 
się  odwołać  do  tego  samego  organu,  to  jest  do  Generalnego Dyrektora Ochrony 
Środowiska.  
 
7 
Proponowana  zmiana art. 72 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku 
i jego  ochronie,  udziale  społeczeństwa  w  ochronie  środowiska  oraz  o  ocenach 
oddziaływania  na  środowisko  polega  na  wprowadzeniu  do katalogu decyzji, przed 
którymi  należy  uzyskać  decyzję  o  środowiskowych  uwarunkowaniach,  pozwolenia 
wodnoprawnego na wydobywanie  z  wód  kamienia,  żwiru,  piasku  oraz  innych 
materiałów  w  ramach  szczególnego  korzystania  z  wód,  co  jest  zabiegiem 
porządkującym  przepisy  tej  ustawy  w  związku  ze  zmianą  wprowadzoną  w  art.  118 
ust. 1 ustawy o ochronie przyrody. 
Przedmiotowe regulacje zostały także uzupełnione o propozycję przewidującą 
wprowadzenie nowego dokumentu planistycznego, jakim będzie plan utrzymania wód, 
o których mowa w proponowanym art. 22 ust. 1b ustawy – Prawo wodne. Przewiduje 
się, że plan utrzymania wód będzie obejmował: 
1)  określenie  odcinków  śródlądowych  wód  powierzchniowych,  w  obrębie  których 
występują  zagrożenia  swobodnego  przepływu  wód  oraz  spływu  lodów,  wraz 
z identyfikacją tych zagrożeń; 
2)  wykaz  będących  własnością  Skarbu  Państwa  budowli  regulacyjnych  i  urządzeń 
wodnych o istotnym znaczeniu dla zarządzania wodami; 
3)  wykaz  planowanych  działań,  o  których mowa w art. 22 ust. 1b  ustawy  –  Prawo 
wodne, obejmujący: zakres, rozmiar, lokalizację działań oraz terminy i sposoby ich 
prowadzenia,  wskazanie podmiotów odpowiedzialnych  za  realizację  działań, 
uzasadnienie  konieczności  realizacji  działań,  z  uwzględnieniem  spodziewanych 
efektów ich realizacji  oraz,  jeżeli  to  możliwe,  szacunkową  analizę  kosztów 
i korzyści wynikających z planowanych działań. 
Projekt planu utrzymania  wód  będzie  opracowywany  z  uwzględnieniem 
potrzeb  z  zakresu  ochrony  przed  powodzią,  konieczności  osiągnięcia  celów 
środowiskowych  i  ochrony  wód  oraz  przesłanek  dopuszczalności  nieosiągnięcia 
dobrego  stanu  ekologicznego  oraz  niezapobieżenia  pogorszeniu stanu ekologicznego 
oraz  dobrego  potencjału  ekologicznego,  o  których  mowa  w  art.  38j  ust. 1  ustawy  
–  Prawo wodne. Wprowadzenie  takiej  regulacji  ma  na  celu  związanie  planów 
utrzymania wód ze strategicznymi dokumentami planistycznymi w gospodarce 
wodnej,  jakimi  są  plany  gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy oraz plany 
zarządzania  ryzykiem powodziowym,  co  ma  zagwarantować  synergię  tej  regulacji 
z regulacjami  stanowiącymi  implementację  Ramowej  Dyrektywy  Wodnej oraz 
8