Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw

zdefiniowanych obszarów, uznanych za wartościowe, a także wyeliminują dublowanie 
się decyzji wymaganych obecnie przez przepisy krajowe. Należy mieć świadomość, że 
integracja decyzji wydawanych w trybie art. 118 ustawy o ochronie przyrody 
z zezwoleniami wydawanymi na podstawie art. 56 tej ustawy, jest szczególnie istotna 
z uwagi  na  fakt,  iż  zezwolenia  te  powinny  być  wydawane  względem  dużej  części 
działań, planowanych do wykonania w obrębie siedlisk zależnych od wód. Tym samym 
zmiany  te  ograniczą  liczbę  decyzji  wydawanych  przed  rozpoczęciem  realizacji 
inwestycji.  Istotnym  czynnikiem  zmniejszającym  obciążenia  administracyjne  dla 
inwestorów oraz regionalnych dyrektorów ochrony  środowiska,  generowane  przez 
przepis art. 118 ustawy o ochronie przyrody, jest także wprowadzenie trybu zgłoszenia 
i sprzeciwu, który umożliwi autoryzację danej inwestycji w trybie milczącej zgody bez 
konieczności  wydawania  aktu  administracyjnego,  co  wyeliminuje  także  postępowania 
odwoławcze w takich przypadkach.  
Z  uwagi  na  powyższe,  proponowane  zmiany,  ułatwiając  i  upraszczając  proces 
inwestycyjny,  nie  spowodują  znaczącego  wzrostu  obciążeń  administracyjnych 
w regionalnych dyrekcjach ochrony środowiska.  
Aktualnie  trudno  jest  jednak  dokładnie  oszacować,  czy  proponowane  zmiany 
pociągną  za  sobą  konieczność  wzmocnienia  kadrowego  poszczególnych  regionalnych 
dyrekcji,  a  jeśli  tak,  to  w  jakiej  skali.  Znaczna  dowolność  interpretacyjna  przepisu 
art. 118 ustawy o ochronie  przyrody  w  jego  obowiązującym  brzmieniu,  a  co  za  tym 
idzie niejednorodne podejście poszczególnych zarządców wód w zakresie konieczności 
uzyskiwania decyzji na podstawie art. 118 tej ustawy w odniesieniu do prac 
polegających na utrzymaniu wód, rodzą ten skutek, że do poszczególnych regionalnych 
dyrekcji  wpływa  zróżnicowana  liczba  wniosków  o  wydanie  takiej  decyzji. 
W wybranych  województwach,  w  których  już  obecnie  większość  prac  z zakresu 
utrzymania wód jest zgłaszana do regionalnego dyrektora ochrony środowiska w celu 
uzyskania decyzji w trybie art. 118 ustawy o ochronie przyrody, wprowadzenie 
proponowanych  regulacji  nie  spowoduje  wzrostu  obciążeń  administracyjnych  dla 
regionalnych  dyrekcji  ochrony  środowiska,  a  wręcz  przeciwnie  –  może  obciążenia  te 
zmniejszyć  za  sprawą  instytucji  zgłoszenia  oraz  integracji  decyzji  administracyjnych. 
Natomiast w województwach, w których wnioski o wydanie decyzji w trybie art. 118 
ustawy o ochronie przyrody nie są aktualnie zgłaszane w odniesieniu do szeregu prac 
„utrzymaniowych”,  przewiduje  się  wzrost  liczby  takich  spraw  po  wprowadzeniu 
29 
proponowanych zmian ustawowych. Zakłada się, że w takich przypadkach liczba spraw 
ulegnie  zwiększeniu  średnio  o  kilkadziesiąt  w  skali  województwa,  co  będzie  rodziło 
konieczność  wzmocnienia kadrowego danej regionalnej dyrekcji o dodatkowy  
0,5–1 etat. Mając na uwadze, że wzrost obciążeń nie będzie dotyczył w równym stopniu 
wszystkich województw szacuje się, że wejście w życie proponowanych zmian będzie 
wymagało  zatrudnienia  w  regionalnych  dyrekcjach  ochrony  środowiska  około 
8 dodatkowych pracowników w skali kraju. Wynagrodzenia na ewentualne zatrudnienie 
w  regionalnych  dyrekcjach  ochrony  środowiska  nowych  pracowników  w  związku 
z projektowanym  zgłoszeniem  regionalnym  dyrektorom  ochrony  środowiska 
planowanych prac utrzymaniowych  powinny  być  sfinansowane  w  ramach  limitu 
wydatków ustalonego w ustawie budżetowej na dany rok. 
Aktualnie  trudno  jest  także  oszacować  skutki  wprowadzenia  przepisów 
nakazujących opracowanie planów prac utrzymaniowych. Tego rodzaju plany nie były 
dotychczas  opracowywane,  dlatego  też,  nie  jest  znana  skala  zaangażowania 
pracowników  regionalnych  zarządów  gospodarki  wodnej  oraz  służb  samorządu 
województwa zaangażowanych w opracowanie tych planów, ani potencjalne koszty tej 
działalności.  Opracowywanie i przyjmowanie planów utrzymania wód oraz ich 
aktualizacje  będą  finansowane  w  ramach  limitu  wydatków  planowanych  w  ustawie 
budżetowej  na  dany  rok  w  budżecie  właściwego  dysponenta,  bez  ubiegania  się 
o dodatkowe środki na ten cel z budżetu państwa. 
W zakresie wprowadzanego w proponowanych przepisach art. 155a ust. 4 i 6 
ustawy  –  Prawo  wodne,  obowiązku  dokonywania  przez  wojewódzkiego  inspektora 
ochrony  środowiska  obowiązku  obserwacji  elementów  hydromorfologicznych  na 
potrzeby oceny stanu  ekologicznego  lub  potencjału  ekologicznego  oraz  obowiązku 
wykonywania  oceny  stanu  jednolitych  części  wód  powierzchniowych  dla  obszaru 
województwa, z uwzględnieniem wód przejściowych i przybrzeżnych, nie pociąga za 
sobą skutków dla budżetu państwa i nie powoduje wzrostu obciążeń administracyjnych. 
Są  to  zadania,  które  nie  spowodują  wzrostu  kosztów,  gdyż  obserwacje  elementów 
hydromorfologicznych  będą  się  odbywały  wraz  z  poborem  prób  biologicznych,  które 
zgodnie z art. 155a ust. 3 ustawy –  Prawo wodne, wykonuje wojewódzki inspektor 
ochrony  środowiska.  Przeprowadzenie  obserwacji  nie  wymaga  również  posiadania 
żadnego  dodatkowego,  specjalistycznego  sprzętu.  Oceny  stanu  wód  na  terenie 
województwa  są  wykonywane  przez  wojewódzkich  inspektorów  ochrony  środowiska 
30 
na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska, dlatego 
też  wprowadzenie  proponowanej  regulacji  ma  na  celu  uzupełnienie  zakresu  regulacji 
ustawy – Prawo wodne. 
Zmiany proponowane w art. 105 pkt 2a lit. a oraz pkt 4 ustawy – Prawo wodne, 
polegające  na  uzupełnieniu  zakresu  zadań  państwowej  służby  hydrogeologicznej, 
pełnionej zgodnie z art. 102 ust. 4 tej ustawy przez Państwowy Instytut Geologiczny – 
Państwowy Instytut Badawczy, polegających na: 
1)  prowadzeniu i aktualizacji  baz danych hydrogeologicznych –  o  wykazy  wielkości 
dostępnych zasobów wód podziemnych, 
2)  opracowywaniu  oraz  przekazywaniu  prognoz  zmian  wielkości  zasobów,  stanu  oraz 
zagrożeń wód podziemnych – o dostępne zasoby wód podziemnych 
–  nie  powodują  konieczności  podejmowania  przez  tę  państwową  służbę  dodatkowych 
działań, gdyż stanowią wyłącznie doprecyzowanie rodzaju zasobów objętych wykazem 
zasobów wód podziemnych.  
Państwowy  Instytut  Geologiczny  –  Państwowy  Instytut  Badawczy,  pełniący 
państwową  służbę  hydrogeologiczną,  realizując  procedurę  związaną  z  oceną  stanu 
ilościowego wód podziemnych w jednolitej części wód podziemnych, prowadzi wykaz 
wielkości  zasobów  wód  podziemnych  dostępnych  do  zagospodarowania  w  jednolitej 
części wód podziemnych, co oznacza, że proponowane zmiany w regulacjach ustawy – 
Prawo  wodne  w  przedmiotowym  zakresie,  nie  powodują  dodatkowych  obciążeń 
administracyjnych  dla  tego  Instytutu.  Należy  także  dodać,  że  zasoby  dostępne  do 
zagospodarowania  w  jednolitych  częściach  wód  podziemnych,  są  określane  na 
podstawie zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych, ustalanych w trybie 
dokumentacji hydrogeologicznej zgodnie z przepisami ustawy –  Prawo geologiczne 
i górnicze. Aktualny stan udokumentowania zasobów dyspozycyjnych wód 
podziemnych obejmuje 54% powierzchni kraju. 
Nowelizacja  ustawy  –  Prawo  wodne  w  zakresie  transpozycji  postanowień 
dyrektywy Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 r. dotyczącej oczyszczania ścieków 
komunalnych  (dyrektywy  ściekowej)  będzie  miała  wpływ  na  sektor  finansów 
publicznych. Zgodnie z wymaganiami dyrektywy ściekowej  oraz postanowieniami 
Traktatu Akcesyjnego w zakresie tej dyrektywy, Rzeczpospolita Polska jest zobligowana 
do wdrożenia celów tej dyrektywy z dniem 31 grudnia 2015 r. W świetle postanowień 
Traktatu Akcesyjnego, Rzeczpospolita Polska  otrzymała  derogacje  dla  art.  5.2,  co 
31 
oznacza, że postanowienia tego artykułu będą obowiązywały z dniem wdrożenia celów 
dyrektywy.  
Zastosowanie  art.  5.2  oraz  art.  4  dyrektywy  ściekowej  będzie  się  wiązać 
z określeniem  standardów  oczyszczania  ścieków  w  zależności  od  wielkości 
aglomeracji. Oznacza to, w przypadku aglomeracji powyżej 10 000 RLM, zastosowanie 
podwyższonego  usuwania  biogenów  na  wszystkich  oczyszczalniach  ścieków  w  tych 
aglomeracjach oraz podwyższenia standardów oczyszczania ścieków w oczyszczalniach 
na  terenie  aglomeracji  powyżej  100  000 RLM. W przypadku zastosowania art. 5.2 
dyrektywy  ściekowej,  w  ramach  Krajowego  programu  oczyszczania  ścieków 
komunalnych (KPOŚK), konieczne będzie przeprowadzenie dodatkowo następujących 
inwestycji w poszczególnych przedziałach RLM. 
W przypadku aglomeracji z przedziału:  
1) 10 000–15  000 RLM –  modernizacji  w  zakresie  podwyższonego  stopnia  usuwania 
azotu i fosforu wymaga 174 oczyszczalni ścieków w 147 aglomeracjach; 
2) z przedziału 15 000–100 000 RLM – modernizacji stopnia usuwania azotu i fosforu 
wymaga 85 oczyszczalni ścieków w 69 aglomeracjach; 
3)  z  przedziału  powyżej  100  000  RLM  –  modernizacji  wymaga  aktualny  stopień 
redukcji azotu i fosforu  ogólnego,  co  będzie  dotyczyć  19  oczyszczalni  ścieków 
w 8 aglomeracjach.  
Rozwiązania  proponowane  w  projekcie  ustawy  w  obszarze  wdrożenia 
dyrektywy  ściekowej  zgodnie  z  art.  5.2,  nie  stanowią  nałożenia  na  gminy  nowego 
zadania. Zgodnie bowiem z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym do zadań 
własnych  gminy  należą  w  szczególności  sprawy  kanalizacji,  usuwania  i oczyszczania 
ścieków komunalnych. Skutkiem wejścia w życie ustawy oraz wydania na jej podstawie 
nowego rozporządzenia w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu 
ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla 
środowiska  wodnego,  nie  będzie  rozbudowanie  katalogu  zadań  własnych  gmin,  ale 
konieczność modernizacji oczyszczalni ścieków w odniesieniu do stopnia oczyszczania 
ścieków w zakresie usuwania biogenów. Oznacza to, że w przedmiotowym zakresie nie 
znajduje  zastosowania  przepis  art.  167  Konstytucji  RP,  czyli  nie  ma  obowiązku 
zapewnienia źródeł finansowania na realizację działań gmin, które będą podejmowane 
po wejściu w życie ustawy i nowego rozporządzenia w sprawie warunków, jakie należy 
32 
spełnić  przy  wprowadzaniu  ścieków  do  wód  lub  do  ziemi,  oraz  w  sprawie  substancji 
szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. 
 
4.  Wpływ regulacji na rynek pracy 
Pozytywny wpływ na rynek pracy w branży wodociągowo-kanalizacyjnej będzie miało 
podjęcie prowadzenia inwestycji na 278 oczyszczalniach ścieków. 
 
5.  Wpływ  regulacji  na  konkurencyjność  gospodarki  i  przedsiębiorczość,  w  tym  na 
funkcjonowanie przedsiębiorstw 
Nie 
przewiduje  się  wpływu  regulacji  na  konkurencyjność  gospodarki 
i przedsiębiorczość.  Podjęcie  prowadzenia  inwestycji  na  278  oczyszczalniach  ścieków 
będzie miało wpływ na kondycję finansową mniejszych przedsiębiorstw wodociągowo- 
-kanalizacyjnych. 
 
6.  Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny 
Nie przewiduje się wpływu regulacji na sytuację i rozwój regionalny.  
 
7.  Wskazanie źródeł finansowania 
Wprowadzone regulacje w zakresie stosowania art. 5.2 dyrektywy ściekowej 
pociągają  za  sobą  obciążenia  dla  budżetów  jednostek  samorządu  terytorialnego.  Nie 
będzie natomiast konieczności poniesienia wydatków z budżetu państwa. Wydatki będą 
ponoszone przez gminy ze środków budżetów gmin. Jednocześnie gminy będą mogły 
skorzystać  z  systemów  wsparcia  finansowego  ze  środków  Narodowego  Funduszu 
Ochrony  Środowiska  i  Gospodarki  Wodnej  oraz  wojewódzkich  funduszy  ochrony 
środowiska i gospodarki wodnej (w tym w ramach POIiŚ i RPO).  
Głównym  źródłem  finansowania  bezzwrotnego  jest  Program  Operacyjny 
Infrastruktura  i  Środowisko,  w  ramach  którego  Ministerstwo  Środowiska  ogłosiło 
specjalny konkurs dla projektów, które mają na celu zapewnienie oczyszczania ścieków 
zgodnie z art. 5.2 dyrektywy  ściekowej  w  aglomeracjach  z  przedziału  
10  000–15  000  RLM.  Na  konkurs  przewidziano  alokację  w  wysokości  100  mln  euro, 
a nabór  wniosków  zakończył  się  30  września  2013  r.  Jeśli  zapotrzebowanie  w  tym 
obszarze  będzie  większe,  Ministerstwo  Środowiska  planuje  ogłoszenie  kolejnych 
konkursów. 
33