Rządowy projekt ustawy o funduszu sołeckim

 
przekroczenia,  na  dany  rok,  maksymalnego  limitu  wydatków  obniża  wysokość 
zwrotu wydatków wykonanych w ramach funduszu. W sytuacji zastosowania ww. 
mechanizmu, minister właściwy do spraw administracji publicznej – w terminie do 
dnia  15  września roku poprzedzającego  rok  budżetowy  –  podaje na stronach BIP 
informacje o skorygowanej wysokości zwrotu części wydatków gmin wykonanych 
w  ramach  funduszu  sołeckiego.  Wysokość  środków  przeznaczonych  w  budżecie 
państwa na zwrot będzie obliczana na podstawie informacji przekazywanych przez 
wójtów (burmistrzów, prezydentów miast); 
4)  w art. 2 ust. 7 projektu proponuje się zwiększenie zaangażowania budżetu państwa 
we  wspomaganie  tej  formy  budżetu  partycypacyjnego  na  szczeblu  lokalnym 
(zwiększenie  zwrotu  o  10%  wydatków  wykonanych w ramach funduszu 
w porównaniu  do  obowiązujących  obecnie  rozwiązań). Przy czym w art. 2 ust. 7 
pkt 3 ograniczono możliwość korzystania ze zwrotu dla gmin, w których Kb nie jest 
większe  niż  200%  średniego  Kbk  w skali kraju. Zwiększony  zwrot  środków 
z budżetu  państwa  powinien  przyczynić  się  do  większego  zainteresowania 
tworzeniem  funduszu  sołeckiego  w  gminach,  a  co  za  tym  idzie  wzrostem 
aktywności obywateli w uczestniczeniu w życiu lokalnej społeczności; 
5)  art.  3  ust.  1  ustawy  przewiduje  możliwość  zwiększenia  środków  funduszu 
sołeckiego ponad limit określony ustawą. Regulacja ta wzbudziła w praktyce spory 
co  do  zasad  i  terminu  dokonywania  tej  czynności.  Z  tego  względu  proponuje  się 
rozstrzygnięcie,  iż  rada  gminy  może,  w  terminie  do  dnia  30  czerwca  roku 
poprzedzającego  rok  budżetowy,  w  drodze  uchwały,  określić  zasady  zwiększania 
środków  funduszu  sołeckiego  przypadającego  na  poszczególne  sołectwa,  ponad 
wysokość  obliczoną  na  podstawie  art.  2  ust.  1  (vide:  projektowany art. 3 ust. 2). 
Uchwała, aby obowiązywać w kolejnym roku budżetowym, musi być podjęta nie 
później  niż  do dnia 30  czerwca  roku  poprzedzającego  rok  budżetowy.  Uchwała 
podjęta  z naruszeniem  terminu,  o  którym  mowa  powyżej,  jest  nieważna 
(projektowany art. 3 ust. 3). Mając na względzie określony w projektowanym art. 3 
ust. 2 termin,  wójt/burmistrz/prezydent  miasta  będzie  miał  miesiąc  na  wyliczenie 
wysokości środków, co umożliwi mu przekazanie „łącznej” informacji o wysokości 
środków  przypadających  na  każde  sołectwo,  tj.  środków  funduszu  sołeckiego 
i środków „dodatkowych”; 
3 
 
 
6)  art. 4 ust. 6 ustawy przewiduje quasi tryb odwoławczy od decyzji wójta (burmistrza, 
prezydenta miasta) odrzucającej wniosek, który nie spełnia warunków formalnych. 
W  intencji  ustawodawcy  miało  to  stanowić  zabezpieczenie  przed  błędnymi 
decyzjami wójta (burmistrza, prezydenta miasta), jednak w praktyce okazało się, że 
przepis ten jest wykorzystywany do konwalidowania przez radę gminy wadliwych 
wniosków,  np.  złożonych  po  terminie.  W  celu  wyeliminowania  ww.  praktyk 
proponuje  się  wyraźne  określenie,  iż  rada  gminy  nie  może  przyjąć  wniosku 
niespełniającego warunków formalnych (vide: projektowany art. 4 ust. 6); 
7)  w  projektowanym  art.  5  wskazano  możliwość  realizacji  wspólnych  przedsięwzięć 
przez  sołectwa  [odstąpiono  od  wymogu  lokalizacji  przedsięwzięcia  w  granicach 
jednego sołectwa (vide: art. 4 ust. 3 obowiązującej ustawy)]. Proponowana zmiana 
polega  na  umożliwieniu  składania  wniosków  dotyczących  realizacji  wspólnych 
przedsięwzięć  przez  kilka  sołectw  z  terenu  danej  gminy.  Każde  z  sołectw  będzie 
uchwalało oddzielnie wniosek dotyczący wspólnego przedsięwzięcia. Umożliwi to 
kumulowanie  środków  funduszu  na  realizację  przedsięwzięć,  które  są  istotne 
z punktu  widzenia  co  najmniej  dwóch  sołectw.  Tak  uchwalone  wnioski  będą  się 
uzupełniać, np. gdy mieszkańcy 2 sołectw korzystają z 1 placu zabaw ulokowanego 
na terenie jednego z nich –  sołectwo  A  będzie  mogło  sfinansować  np.  zakup 
nowych zabawek dla dzieci, a sołectwo B np. ogrodzenie; 
8)  w  świetle  obowiązujących  obecnie  przepisów  wątpliwości  budzi  możliwość 
wystąpienia  przez  sołectwo  o  zmianę  przedsięwzięć  przewidzianych do realizacji 
w ramach funduszu sołeckiego. Jest to istotny problem, w szczególności w sytuacji 
uzyskania  oszczędności  w  ramach  realizacji  przedsięwzięcia  czy  też  następczej 
niemożliwości  realizacji  któregoś  z  przedsięwzięć.  Uwzględniając  powyższe, 
projekt  ustawy  wprowadza  rozwiązania  umożliwiające  zmianę  przedsięwzięcia 
realizowanego w ramach funduszu oraz jego zakresu (vide:  projektowany art. 6). 
Przy czym w dodawanym art. 6 ust. 2 proponuje  się  wprowadzenie  ograniczenia, 
zgodnie  z  którym  proponowane  przez  sołectwo  zmiany  nie  mogą  prowadzić  do 
zwiększenia wydatków ustalonych pierwotnie w budżecie. Oznacza to, że sołectwa, 
które  nie  złożyły  wniosku  do  budżetu  –  i  co  za  tym  idzie  nie  miały 
zagwarantowanych  w  uchwalonym  budżecie  żadnych  środków  –  nie  będą  mogły 
proponować  wprowadzenia  nowych  przedsięwzięć  w  czasie  roku  budżetowego. 
Jednocześnie,  aby  zapewnić  spójność  z  wymogami  procedury  budżetowej, 
4 
 
 
proponuje  się,  aby  wydatki  dotyczące  zmiany  przedsięwzięć  lub  ich zakresu  były 
składane nie wcześniej niż po uchwaleniu budżetu gminy na dany rok i nie później 
niż do dnia 31 października danego roku budżetowego. Sołectwo, składając zgodnie 
z projektowanym art. 6 wniosek o zmianę przedsięwzięcia, będzie zobligowane do 
stosowania przepisów art. 4 ust.  2,  3  i  5–7  (tj.  konieczność  zachowania  całej 
procedury dot. uchwalania i złożenia wniosku); 
9)  w  związku  z  faktem,  że  projektowana  ustawa  wywoła  skutki  finansowe  w  postaci 
zwiększenia wydatków z budżetu państwa – zgodnie z art. 50 ust. 1a ustawy z dnia 
27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240,  z  późn. 
zm.), określono w art. 11 ust. 1 projektu maksymalny limit wydatków na okres 10 
lat. Natomiast w art. 11  ust. 3  i 4  (zgodnie z art. 50 ust. 4 ustawy o finansach 
publicznych) wskazano mechanizmy korygujące,  które  mają  zastosowanie 
w przypadku  przekroczenia  lub  zagrożenia  przekroczenia  maksymalnego  limitu 
wydatków  określonego  na  dany  rok,  oraz wskazano organ odpowiedzialny  za 
monitorowanie wykorzystania limitów wydatków (vide:  projektowany art. 11 
ust. 2); 
10)  art.  8  projektu  ma  charakter  przepisu  przejściowego,  na  gruncie którego 
sformułowano zasadę, wskazując, że gmina otrzymuje z budżetu państwa w 2014 r. 
zwrot, w formie dotacji celowej, części wydatków wykonanych w ramach funduszu 
sołeckiego w 2013 r. zgodnie z dotychczasowymi przepisami; 
11)  stosownie  do  postanowień  art.  9  projektu  dotychczasowe  przepisy  wykonawcze 
zachowują moc do czasu wejścia w życie nowych przepisów wykonawczych (nie 
dłużej jednak niż przez 12 miesięcy); 
12)  w art. 10 projektu przesądzono, że traci moc dotychczasowa ustawa z dnia 20 lutego 
2009 r. o funduszu sołeckim;  
13)  projekt ustawy wprowadza także zmianę przepisu art. 67 ustawy z dnia 24 września 
2010 r. o  ewidencji  ludności  (Dz.  U.  z  2010  r.  Nr  217,  poz.  1427,  z  późn.  zm.) 
w zakresie nowelizacji ustawy z dnia 20 lutego 2009 r. o funduszu sołeckim. 
 
Zakłada  się,  że  projektowana  ustawa  wejdzie  w  życie  po  upływie  7  dni  od  dnia 
ogłoszenia,  przy  czym  powinno  to  nastąpić  w  terminie  umożliwiającym  podjęcie 
uchwał o wyrażenie zgody na wyodrębnienie funduszu, o którym mowa w art. 1 ust. 1 
projektu ustawy, tj. najpóźniej do dnia 31 marca 2014 r. 
5 
 
 
W toku prac legislacyjnych nad przedmiotowym projektem ustawy nie odnotowano 
zgłoszeń podmiotów zainteresowanych pracami  nad projektem w trybie art. 7 ustawy 
z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. 
Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.). 
Materia objęta projektem nie jest regulowana w prawie Unii Europejskiej. 
Projektowana ustawa nie podlega procedurze notyfikacji w rozumieniu przepisów 
rozporządzenia  Rady  Ministrów  z  dnia  23  grudnia  2002  r.  w  sprawie  sposobu 
funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, 
poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597).  
Nie  zachodzi  również  konieczność  przedkładania  projektu  ustawy  instytucjom 
i organom Unii Europejskiej lub Europejskiemu Bankowi Centralnemu. 
 
 
 
 
 
 
 
 
6 
 
 
OCENA SKUTKÓW REGULACJI 
 
1.  Podmioty, na które oddziałuje projektowana regulacja 
Proponowane w projekcie zmiany będą dotyczyły mieszkańców oraz organów sołectw 
i gmin,  rozstrzygających  o  wyodrębnieniu  w  budżecie  gminy  środków  stanowiących 
fundusz sołecki. 
2.  Konsultacje społeczne 
Stosownie do art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie 
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.), projekt ustawy o zmianie 
ustawy o funduszu sołeckim został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej na 
stronie podmiotowej Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji oraz Rządowego Centrum 
Legislacji, a także na portalu Mam Zdanie www.mamzdanie.org.pl.  
Ponadto projekt został skierowany do:  
−  Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, 
−  Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych, 
−  wojewodów, 
−  Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów, 
−  Stowarzyszenia Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich. 
Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego pozytywnie zaopiniowała projekt. 
Omówienie  wyników  konsultacji  społecznych  zawarte  jest  w  tabeli,  stanowiącej 
załącznik do uzasadnienia projektu. 
Podkreślenia wymaga, że w związku z wymogiem § 84 Zasad techniki prawodawczej 
projekt ustawy o zmianie ustawy o funduszu sołeckim został przeredagowany w projekt 
ustawy o funduszu sołeckim. 
3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety 
jednostek samorządu terytorialnego 
Celem projektu ustawy jest zwiększenie odsetka gmin, w których utworzono fundusz 
sołecki o 15%, tj. do poziomu 70% (w chwili obecnej ok. 55% gmin tworzy fundusz 
sołecki).  Osiągnięciu  zakładanego  celu  służyć  ma  zwiększenie  zwrotu  z  budżetu 
państwa wydatków wykonanych w ramach funduszu sołeckiego o 10%.  
Ewaluacja efektów planowana jest po trzech latach od wejścia w życie ustawy. 
7