Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Mołdawii o ubezpieczeniu społecznym, podpisanej w Warszawie dnia 9 września 2013r.

 
Druk nr 2093 
 
 
Warszawa, 22 stycznia 2014 r. 
SEJM  
 
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ 
VII kadencja 
Prezes Rady Ministrów 
 
RM-10-121-13 
 
 
Pani  
 
Ewa Kopacz 
 
Marszałek Sejmu 
 
Rzeczypospolitej Polskiej 
 
 
Szanowna Pani Marszałek 
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt 
ustawy 
 
 - 
o  ratyfikacji  Umowy  między 
Rzecząpospolitą  Polską  a  Republiką 
Mołdawii  o  ubezpieczeniu  społecznym, 
podpisanej w Warszawie dnia 9 
września 2013r. 
 
W  załączeniu  przedstawiam  także  opinię  dotyczącą  zgodności 
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej. 
Jednocześnie uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu 
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych zostali  upoważnieni Minister Spraw 
Zagranicznych oraz Ministra Pracy i Polityki Społecznej. 
 
Z poważaniem 
 
(-) Donald Tusk 
Projekt 
U S T A W A  
z dnia 
o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Mołdawii 
o ubezpieczeniu społecznym, podpisanej w Warszawie dnia 9 września 2013 r. 
Art. 1. Wyraża  się  zgodę  na  dokonanie  przez  Prezydenta  Rzeczypospolitej  Polskiej 
ratyfikacji  Umowy  między  Rzecząpospolitą  Polską  a  Republiką  Mołdawii  o  ubezpieczeniu 
społecznym, podpisanej w Warszawie dnia 9 września 2013 r. 
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 
UZASADNIENIE 
 
1.  Potrzeba i cel związania Rzeczypospolitej Polskiej Umową 
Prawo  do  zabezpieczenia  społecznego  należy  do  podstawowych  praw  człowieka. 
Realizacji  tego  prawa  służą  przede  wszystkim  krajowe  (wewnętrzne)  systemy 
zabezpieczenia  społecznego  poszczególnych  państw.  Jednakże  nie  zawsze  są  one 
w stanie  zapewnić  pełną  ochronę,  szczególnie  osobom  zmieniającym  w czasie swej 
aktywności zawodowej miejsce zatrudnienia lub zamieszkania. Dlatego też standardem 
jest  zawieranie  przez  państwa  dwustronnych  lub wielostronnych umów 
międzynarodowych z zakresu zabezpieczenia/ubezpieczenia społecznego, które tworzą 
podstawy  koordynacji  systemów  funkcjonujących  w  umawiających  się  państwach, 
zapewniając tym samym skuteczną ochronę swym obywatelom.  
Podstawy prawne dające  gwarancję,  że  zmiana  miejsca  zatrudnienia  lub  zamieszkania 
nie wpłynie negatywnie na sytuację obywatela w zakresie zabezpieczenia/ubezpieczenia 
społecznego pozytywnie oddziałują na budowę zaufania do państwa oraz przyczyniają 
się do większej aktywności w zakresie poszukiwania zatrudnienia poza jego granicami. 
Gwarancje  takiej  ochrony  mają  już  polscy  obywatele  podejmujący  zatrudnienie  lub 
przemieszczający  się  na  terytorium  państw  członkowskich  Unii  Europejskiej, 
Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz  Konfederacji  Szwajcarskiej,  a  także 
państw,  z  którymi  łączą  Rzeczpospolitą  Polską  (RP)  dwustronne umowy 
o zabezpieczeniu/ubezpieczeniu 
społecznym.  Jednakże  gwarancji  tych  nadal 
pozbawionych  jest  wielu  polskich  obywateli  zamieszkałych  lub  podejmujących 
zatrudnienie  poza  granicami  naszego  kraju,  w  tym  zamieszkałych  lub  zatrudnionych 
w państwach  powstałych  po  rozpadzie  byłego  ZSRR  oraz  zamieszkałych  lub 
zatrudnionych w RP,  a  posiadających  obywatelstwo  państw  powstałych  po  rozpadzie 
byłego ZSRR. Dlatego też zarówno osoby bezpośrednio zainteresowane, jak i instytucje 
i  urzędy  występujące  w  imieniu  tych  osób,  podkreślają  pilną  potrzebę  zawarcia 
stosownych umów o zabezpieczeniu społecznym właśnie z państwami powstałymi po 
rozpadzie  byłego  ZSRR,  wskazując  na  konieczność  rozwiązania  wielu  problemów 
wynikających z braku takich umów. 
Wobec  powyższego  dążenie  do  zawarcia  umów  o  zabezpieczeniu/ubezpieczeniu 
społecznym  z  państwami  powstałymi  po  rozpadzie  byłego  ZSRR,  w  Ministerstwie 
Pracy  i  Polityki  Społecznej,  uznano  za  priorytet  w  zakresie  negocjowania  tego  typu 
dwustronnych umów. Jednym z państw objętych tym priorytetem, którego władze także 
deklarowały  chęć  uregulowania  stosunków  ubezpieczeniowych  z  RP,  przez zawarcie 
umowy o ubezpieczeniu społecznym, jest Republika Mołdawii (RM). 
W opinii Ministerstwa Pracy i Polityki  Społecznej  związanie  RP  umową 
o ubezpieczeniu  społecznym  z  RM  jest uzasadnione,  tak jak we wszystkich tego typu 
umowach, ze względu na potrzebę stworzenia obywatelom RP i RM gwarancji ochrony 
ubezpieczeniowej w przypadku przeniesienia miejsca zamieszkania lub zatrudnienia na 
terytorium drugiego państwa, jak również ze względu na: 
1) 
realizację polskiej polityki migracyjnej zakładającej liberalizację zasad dostępu do 
polskiego  rynku  pracy  dla  cudzoziemców,  w  szczególności  z  obszaru 
postradzieckiego. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, na podstawie uchwały 
nr 2 Zespołu  ds.  Migracji  z  dnia  15  października  2007 r.,  otrzymało  formalny 
mandat  do  kontaktów  z  państwami  z  obszaru  postradzieckiego.  Zgodnie  z  §  3 
uchwały  Zespół  ds.  Migracji  (organ  doradczy  Prezesa Rady Ministrów) zaleca 
wprowadzanie  stopniowych  ułatwień  w  dostępie  do  polskiego  rynku  pracy  dla 
obywateli  państw  postradzieckich,  w tym obywateli RM.  Działaniom  tym 
powinno  towarzyszyć  podjęcie  współpracy,  która  będzie  skupiała  się  na 
zapewnieniu  bezpiecznego  charakteru  międzynarodowego  przemieszczania  się 
osób przez m.in. zwalczanie wykorzystywania pracowników migrujących; 
2) 
udział  RP  w  inicjatywie  Unii  Europejskiej  w  zakresie  pogłębienia  współpracy 
z RM w dziedzinie migracji. W dniu 5 czerwca 2008 r. w Luxemburgu podpisano 
Wspólną  deklarację  w  sprawie  partnerstwa  na  rzecz  mobilności  pomiędzy  Unią 
Europejską  a  Republiką  Mołdawii.  Władze RM  wśród  priorytetów 
przedstawionych do realizacji w ramach tego partnerstwa  wskazały  m.in. 
zabezpieczenie  praw socjalnych obywateli RM  pracujących  w  Unii  Europejskiej 
przez zawieranie bilateralnych umów o zabezpieczeniu społecznym. 
Wobec  powyższego,  związanie  się  umową  o ubezpieczeniu  społecznym  między  RP 
a RM  stanowiłoby  dopełnienie  działań  z zakresu  migracji  zarobkowych  i  zapewniłoby 
obywatelom RM  zatrudnionym w RP podstawy prawne ochrony ich praw z zakresu 
ubezpieczenia  społecznego. Ma to istotne znaczenie w sytuacji  rosnącego 
zainteresowania 
obywateli RM 
podejmowaniem zatrudnienia 
w 
RP 
oraz 
zainteresowania polskich pracodawców ich zatrudnianiem, m.in. ze względu na bliskość 
geograficzną i kulturową. 
 
2 
Związanie  RP  Umową  o ubezpieczeniu  społecznym  z  RM  wpisywałoby  się  także 
w zainaugurowany z dnia 7 maja 2009 r. w Pradze program „Partnerstwo Wschodnie”). 
Program ten,  w  założeniach  polskiego  Rządu,  w  dłuższej  perspektywie,  ma 
przygotować objęte nim państwa,  czyli także RM, do akcesji. Uwzględniając ten cel, 
należy  pamiętać,  że  ewentualne  przyszłe  członkostwo  RM  w Unii Europejskiej 
spowoduje obowiązkowe stosowanie przez władze i instytucje tego państwa unijnych 
zasad  koordynacji  systemów  zabezpieczenia  społecznego,  obecnie  określonych 
w rozporządzeniach  nr  883/2004)  i nr 987/2009).  Rozporządzenia  te  wywołują 
bezpośrednie  skutki prawne, bez potrzeby transpozycji ze strony ustawodawcy 
krajowego,  i  mają  moc  obowiązującą  bezpośrednio  dla  obywateli,  którzy  mogą  się 
powoływać  na  nie  przed  sądem  krajowym.  Dotychczasowe  doświadczenia  RP 
wskazują,  że  wcześniejsza  (przedakcesyjna)  koordynacja systemów zabezpieczenia 
społecznego  w  ramach  umów  dwustronnych  jest  niezmiernie  korzystna  dla  obu  stron 
takiej  umowy.  Stwarza  ona  szansę  nie  tylko  wybrania  optymalnych  rozwiązań 
współpracy  w  omawianej  dziedzinie,  ale  także  tworzy  techniczne  i  organizacyjne 
warunki  do  przyszłego  bezkolizyjnego  stosowania  przepisów  unijnych  w stosunkach 
dwustronnych.  W  tym  kontekście  zawarcie  polsko-mołdawskiej  Umowy  pozwoliłoby 
także  na  przygotowanie  się  polskich  i  mołdawskich  instytucji ubezpieczenia 
społecznego  do  wzajemnej  współpracy  w  dziedzinie  koordynacji  systemów 
zabezpieczenia społecznego – na zasadach obowiązujących w Unii Europejskiej. 
Rozważając  związanie  się  polsko-mołdawską  Umową,  należy  także  dostrzec  zalety 
takiego rozwiązania w dziedzinie gospodarczej i ekonomicznej. Obecnie, wobec braku 
stosownej Umowy,  za pracowników delegowanych z RP  do RM  pracodawca jest 
zmuszony  podwójnie  opłacać  składki  na  ubezpieczenia  społeczne,  tj.  zarówno  do 
systemu  polskiego,  jak  i  do  systemu  mołdawskiego.  Takie  rozwiązanie  oczywiście 
wpływa  na  wzrost  kosztów  pracy  i  powoduje,  że  polskie  inwestycje  w  RM  stają  się 
mniej  opłacalne.  Odpowiednie  regulacje  Umowy  wyeliminują  podwójne  opłacanie 
                                                           
1)  „Partnerstwo Wschodnie” –  to  program  określający  wymiar  wschodni  polityki  Unii  Europejskiej  w  ramach 
Europejskiej  Polityki  Sąsiedztwa.  Projekt  został  zapoczątkowany  działaniami  dyplomacji  polskiej,  wspieranymi 
przez Szwecję. Projekt zatwierdzono 20 marca 2009 r. w czasie szczytu szefów państw i rządów Unii Europejskiej 
w Brukseli, a oficjalnie zainaugurowano 7 maja 2009  r.  podczas  szczytu  w  Pradze.  Projekt  zakłada  zacieśnienie 
współpracy z Białorusią, Ukrainą, Republiką Mołdawii, Gruzją, Azerbejdżanem i Armenią. 
2)  Rozporządzenie  Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004  z dnia 29 kwietnia 2004  r. w sprawie 
koordynacji  systemów  zabezpieczenia  społecznego  (Dz.  Urz. UE  L  166 z 30.04.2004,  z  późn.  zm.,  Dz. Urz. UE 
Polskie wydanie specjalne: rozdz. 5, t. 5). 
3)  Rozporządzenie  Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009  z dnia 16  września  2009  r.  dotyczące 
wykonywania  rozporządzenia  (WE)  nr  883/2004  w  sprawie  koordynacji  systemów  zabezpieczenia  społecznego 
(Dz. Urz. UE L 284 z 30.10.2009, z późn. zm.). 
 
3