Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Mołdawii o ubezpieczeniu społecznym, podpisanej w Warszawie dnia 9 września 2013r.

– 
wejście w życie Umowy może generować koszty transferu świadczeń do miejsca 
zamieszkania  osoby  do  nich  uprawnionej,  zamieszkałej  na  terytorium  drugiej 
Umawiającej się Strony. 
Oczywiście  liczba  osób  posiadających  polskie  i  mołdawskie  okresy  ubezpieczenia, 
która  po  ich  zsumowaniu  uzyska  prawo  do  polskich  świadczeń,  nie jest znana. 
W związku z tym wydatki związane z przyznaniem prawa do tych świadczeń trudno jest 
przewidzieć.  Natomiast  wydatki  z  tytułu  transferu  polskich  świadczeń  emerytalno- 
-rentowych  do RM  nie  powinny  być  traktowane  jako  dodatkowy  koszt  funduszy 
ubezpieczeniowych,  gdyż  są  one  realizacją  wcześniejszych  zobowiązań wynikających 
z pobierania składek na ubezpieczenia społeczne. 
Analizując drugą grupę czynników, należy wskazać, że: 
– 
wejście  w  życie Umowy nie spowoduje wzrostu wydatków funduszy 
ubezpieczeniowych  w  odniesieniu  do  osób  objętych  tzw.  „nowym  systemem 
emerytalnym”.  Polska  instytucja  ubezpieczeniowa  będzie  zobowiązana  do 
wypłaty świadczeń za okresy ubezpieczenia przebyte w RP, a uzyskanie do nich 
prawa  nie  będzie  zależne  od  konieczności  osiągnięcia  określonego  stażu 
ubezpieczeniowego.  Oznacza  to,  że  w  przypadku  świadczeń  przyznawanych  tej 
grupie  osób  nie  będzie  zachodziła  potrzeba  sumowania  okresów  ubezpieczenia 
w celu uzyskania prawa do polskiego  świadczenia.  W  efekcie  nie  wpłynie  to  na 
zwiększenie  grupy  osób  uprawnionych  do  polskich  świadczeń  emerytalnych 
i rentowych,  a  jedynie  będzie  stanowiło  realizację  zobowiązań  wynikających 
z faktu pobierania składek na ubezpieczenia społeczne, 
– 
wejście  w  życie  Umowy  nie  spowoduje  wzrostu  wydatków  Funduszu 
Ubezpieczeń Społecznych z tytułu świadczeń przyznawanych, zgodnie z polskim 
ustawodawstwem,  osobom  posiadającym  status  repatrianta,  a  może  wpłynąć  na 
zmniejszenie tych wydatków. Przyjęte rozwiązania gwarantują, że repatrianci nie 
otrzymają świadczeń niższych niż obecnie otrzymywane. Jednakże, w przypadku 
gdy na wniosek repatrianta nastąpi ponowne rozpatrzenie prawa do świadczenia, 
z uwzględnieniem  okresów  ubezpieczenia  przebytych  w  RM,  i ustalenie jego 
wysokości,  w  efekcie  czego  wnioskodawca  uzyska  prawo  do  częściowego 
świadczenia  mołdawskiego,  wówczas  instytucja  polska  pomniejszy  kwotę 
wypłacanego  świadczenia  polskiego  o  kwotę  świadczenia  należnego 
i przyznanego za okresy ubezpieczenia przebyte w RM.  Takie  rozwiązanie 
 
14 
spowoduje  zmniejszenie  wysokości  kwot  wypłacanych  przez  Fundusz 
Ubezpieczeń  Społecznych  o  wysokość  świadczeń  przyznanych  i  wypłacanych 
przez instytucję mołdawską, 
– 
liczba obywateli RM podejmujących legalne zatrudnienie w RP wpływa na wzrost 
odprowadzanych,  do polskiego systemu,  składek  ubezpieczeniowych,  a  tym 
samym wzrost dochodów funduszy ubezpieczeniowych). 
Biorąc  powyższe  pod  uwagę,  można  założyć,  że  realizacja  postanowień  polsko- 
-mołdawskiej  Umowy  o  ubezpieczeniu  społecznym  nie  wpłynie  znacząco  na  wzrost 
wydatków funduszy ubezpieczeniowych. 
Podsumowując  kwestię  skutków  finansowych  związania  RP  Umową  o  ubezpieczeniu 
społecznym z RM, należy stwierdzić, że uwzględniając: 
– 
zakres przedmiotowy Umowy,  jej  wejście  w  życie  nie  będzie  miało  wpływu  na 
wydatki jednostek  samorządu  terytorialnego, natomiast może  mieć  niewielki 
wpływ  na  wydatki  budżetu  państwa  w  zakresie,  w  jakim  może  spowodować 
wzrost dotacji budżetowej do funduszy ubezpieczeniowych, 
– 
potencjalnie  niewielką  grupę  osób,  do  której  mogłaby  mieć  zastosowanie  zasada 
sumowania okresów, uregulowania,  w  myśl  których  każda  z  Umawiających  się 
Stron  płaci  za  własne  okresy  ubezpieczenia,  oraz  obowiązujące  w  RP przepisy 
w zakresie tzw. „nowego systemu emerytalnego”,  można  założyć,  że  związanie 
się  polsko-mołdawską  Umową  nie  wpłynie  istotnie  na  wzrost  wydatków 
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz Funduszu Emerytalno-Rentowego Kasy 
Rolniczego  Ubezpieczenia  Społecznego;  można  założyć,  że  skutki  te  będą  na 
poziomie błędu statystycznego, 
– 
procedurę  obowiązującą  w  zakresie  ratyfikacji  i  wejścia  w  życie  takiej  umowy, 
ewentualne  skutki  finansowe  związania  się  polsko-mołdawską  Umową  obciążą 
fundusze ubezpieczeniowe najwcześniej w II połowie 2014 r. 
 
5. 
Tryb związania Rzeczypospolitej Polskiej Umową 
Z uwagi na postanowienia art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji  RP, polsko-mołdawska 
Umowa  o  ubezpieczeniu  społecznym  będzie  miała  rangę  ratyfikowanej  umowy 
międzynarodowej.  Umowa  zawiera  postanowienia  dotyczące  ubezpieczenia 
                                                           
7)  W  roku 2009  wydano  601  zezwoleń  na  pracę  dla  obywateli  Republiki  Mołdawii,  w  roku  2010  wydano  675 
zezwoleń,  w roku 2011  wydano  1017  zezwoleń,  w  roku  2012  wydano  616  zezwoleń,  a  w  I  połowie  2013  roku 
wydano 269 zezwoleń. 
 
15 
społecznego,  które  w  polskim  porządku  prawnym  stanowią  materię  regulowaną 
ustawowo. Dodatkowo  niektóre z postanowień  Umowy  przewidują  rozwiązania 
odbiegające  od  tych  zawartych  w ustawodawstwie  polskim,  jak  np.  możliwość 
sumowania polskich i mołdawskich okresów ubezpieczenia oraz dokonywania wypłaty 
polskich świadczeń należnych osobom uprawnionym zamieszkałym na terytorium RM. 
Związanie RP Umową nastąpi w trybie określonym w art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 14 
kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych), tj. w drodze ratyfikacji za uprzednią 
zgodą  wyrażoną  w  ustawie  (tzw.  duża  ratyfikacja).  Umowa  zostanie  zawarta  na  czas 
nieokreślony, z możliwością jej wypowiedzenia. 
a)  podmioty prawa krajowego, których dotyczy Umowa 
Postanowienia Umowy  będą miały zastosowanie do pracowników i osób pracujących 
na  własny  rachunek,  podlegających  ubezpieczeniu  społecznemu  na  terytorium  każdej 
z Umawiających  się  Stron,  jak  również  do  członków  ich  rodzin  i  innych  osób 
uprawnionych,  pozostałych  po  śmierci  żywiciela.  Umowa  będzie  miała  szczególne 
znaczenie  dla  osób  fizycznych  w  zakresie  uzyskiwania  prawa  do  świadczeń  z  tytułu: 
starości (emerytury), niezdolności do pracy (renty), śmierci (renty rodzinne).  
Umowa nie dotyczy bezpośrednio osób prawnych, ale rozwiązania w niej przyjęte mogą 
przyczynić się do poprawy sytuacji polskich osób prawnych prowadzących działalność 
na terytorium RM, szczególnie przez  eliminację  podwójnego  opłacania  składek  na 
ubezpieczenie  społeczne.  Postanowienia  Umowy  będą  sprzyjały  współpracy 
gospodarczej, jak też ułatwią swobodny przepływ pracowników. 
b)  sposób, w jaki Umowa dotyczy spraw uregulowanych w prawie wewnętrznym 
Postanowienia  Umowy  odnoszą  się  do  spraw  uregulowanych  w  następujących 
ustawach: 
–  ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 
z 2013 r. poz. 1442, z późn. zm.), 
–  ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń 
Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440, z późn. zm.), 
–  ustawie z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu  funduszy 
emerytalnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 989, z późn. zm.), 
                                                           
8) Dz. U. Nr 39, poz. 443, z późn. zm. 
 
 
16 
–  ustawie  z  dnia  20  grudnia  1990  r.  o  ubezpieczeniu  społecznym  rolników  (Dz.  U. 
z 2013 r. poz. 1403, z późn. zm.), 
–  ustawie  z  dnia  30  października  2002  r.  o  ubezpieczeniu  społecznym  z  tytułu 
wypadków przy  pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322, 
z późn. zm.), 
–  ustawie  z  dnia  30  października  2002  r.  o  zaopatrzeniu  z  tytułu  wypadków  lub 
chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach (Dz. U. z 2013 r. 
poz. 737). 
c)  środki prawne, jakie powinny zostać przyjęte w celu wykonania Umowy 
Wejście w życie Umowy nie pociągnie za sobą konieczności dokonywania zmian 
w  polskim  ustawodawstwie  wewnętrznym.  Wymogiem  niezbędnym  jest  jedynie 
zawarcie,  przez  obie  Umawiające  się  Strony,  Porozumienia Administracyjnego 
(wykonawczego) w sprawie stosowania Umowy. Porozumienie  to,  wraz  z  Umową, 
zostało podpisane w Warszawie dnia 9 września 2013 r. i zacznie obowiązywać wraz 
z wejściem w życie polsko-mołdawskiej Umowy o ubezpieczeniu społecznym. 
 
17