Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego oraz niektórych innych ustaw

– 15 –
lub roczne okresy sprawozdawcze kończące się przed rozpoczęciem pierwszego rocznego
okresu sprawozdawczego po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy
dotychczasowe.
2. Zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji, których podmiotem dominującym jest
dominujący podmiot nieregulowany, objęte nadzorem dodatkowym zgodnie z art. 2 ust. 1
pkt 5c ustawy zmienianej w art. 3, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, sporządzają
roczne sprawozdania dotyczące transakcji przeprowadzanych w ubezpieczeniowej grupie
kapitałowej, o których mowa w art. 173 ust. 1 i art. 223zzf ust. 1 ustawy zmienianej w art. 3,
po raz pierwszy za rok kalendarzowy rozpoczynający się po dniu wejścia w życie niniejszej
ustawy.
Art. 6. Dotychczasowe akty wykonawcze wydane na podstawie upoważnień
ustawowych zawartych w art. 148 ust. 8, art. 169 ust. 2, art. 173 ust. 2, art. 223zw ust. 12,
art. 223zzd ust. 2 i art. 223zzf ust. 2 ustawy zmienianej w art. 3, zachowują moc do dnia
wejścia w życie nowych aktów wykonawczych wydanych na podstawie art. 148 ust. 8,
art. 169 ust. 2, art. 173 ust. 2, art. 223zw ust. 12 , art. 223zzd ust. 2 i art. 223zzf ust. 2 ustawy
zmienianej w art. 3, nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące od dnia wejścia w życie
niniejszej ustawy.
Art. 7. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

























06/12-kt
UZASADNIENIE

Niniejszy projekt przewiduje zmiany w przepisach ustawy z dnia 15 kwietnia 2005 r.
o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń,
zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu
finansowego (Dz. U. Nr 83, poz. 719, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o nadzorze
uzupełniającym”, ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2012 r.
poz. 1376, z późn. zm.), ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej
(Dz. U. z 2013 r. poz. 950, z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie
instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384, z późn. zm.) – w związku
z koniecznością wdrożenia do polskiego systemu prawa postanowień dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady 2011/89/UE z dnia 16 listopada 2011 r. w sprawie zmiany dyrektyw
98/78/WE, 2002/87/WE, 2006/48/WE i 2009/138/WE w odniesieniu do dodatkowego
nadzoru nad podmiotami finansowymi konglomeratu finansowego, zwanej dalej „dyrektywą
2011/89/UE”. Przepisy projektowanej ustawy wynikają więc bezpośrednio z implementacji
przedmiotowej dyrektywy. Dyrektywa 2011/89/UE ma na celu zwiększenie spójności między
celami dyrektywy 2002/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r.
w sprawie dodatkowego nadzoru nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń oraz
przedsiębiorstwami inwestycyjnymi konglomeratu finansowego, zwanej dalej „dyrektywą
w sprawie konglomeratów finansowych”, a celami dyrektyw sektorowych: dyrektywy
98/78/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 1998 r. w sprawie
dodatkowego nadzoru nad zakładami ubezpieczeń i zakładami reasekuracji w grupach
ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych), zwanej dalej „dyrektywą w sprawie grup
ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych”, dyrektywy 2005/68/WE Parlamentu Europejskiego
i Rady z dnia 16 listopada 2005 r. w sprawie reasekuracji), zwanej dalej „dyrektywą
w sprawie reasekuracji”, dyrektywy 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje
kredytowe, zwanej dalej „dyrektywą w sprawie instytucji kredytowych”, dyrektywy
2006/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie
adekwatności kapitałowej firm inwestycyjnych i instytucji kredytowych), zwanej dalej
„dyrektywą w sprawie adekwatności kapitałowej”, dyrektywy Parlamentu Europejskiego

1) Dz. Urz. UE L 35 z 11.02.2003, str. 1, z późn. zm.
2) Dz. Urz. WE L 330 z 05.12.1998, str. 1, z późn. zm.
3) Dz. Urz. UE L 323 z 09.12.2005, str. 1, z późn. zm.
4) Dz. Urz. UE L 177 z 30.06.2006, str. 1, z późn. zm.
5) Dz. Urz. UE L 177 z 30.06.2006, str. 201, z późn. zm.
i Rady 2009/138/WE z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia
działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II), zwanej dalej „dyrektywą
Wypłacalność II”, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca
2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi), zwanej dalej
„dyrektywą w sprawie ZAFI”, oraz innych dyrektyw. Ponadto ma umożliwić odpowiedni
dodatkowy nadzór nad zakładami ubezpieczeń i grupami bankowymi, w tym również
w przypadku, gdy są one częścią finansowej struktury holdingowej o działalności mieszanej.
W związku z powyższym zmiany wprowadzone dyrektywą 2011/89/UE zmierzają głównie do
aktualizacji przepisów odnoszących się do dodatkowego nadzoru nad podmiotami
konglomeratu finansowego i zapewnienia ich spójności z przepisami sektorowymi. Należy
więc podkreślić, że nie wszystkie przepisy wprowadzone dyrektywą 2011/89/UE wymagają
transpozycji do prawa polskiego. Zbędne jest na gruncie prawa polskiego wprowadzanie tych
przepisów, które harmonizują brzmienie dyrektywy w sprawie konglomeratów finansowych
z dyrektywami sektorowymi, a także przepisów skierowanych do organów Unii Europejskiej,
zwłaszcza Komisji Europejskiej i Europejskich Urzędów Nadzoru.
W art. 1 projektu proponuje się zmiany ustawy o nadzorze uzupełniającym. Art. 1 pkt 1 lit. a
tiret drugie projektu wprowadza do zakresu podmiotowego ustawy o nadzorze
uzupełniającym zgodnie z przepisem art. 2 pkt 1 dyrektywy 2011/89/UE zarządzających
alternatywnym funduszem inwestycyjnym. Regulująca funkcjonowanie tych podmiotów
dyrektywa w sprawie ZAFI, do której odsyła dyrektywa w sprawie konglomeratów
finansowych w zakresie zdefiniowania tego podmiotu, nie została jeszcze wdrożona do
polskiego porządku prawnego. W konsekwencji powyższego pojęcie to nie ma swojego
desygnatu na gruncie prawa polskiego. O ile jednak do czasu wdrożenia dyrektywy w sprawie
ZAFI może nie być zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi mających

6) Dz. Urz. UE L 335 z 17.12.2009, str. 1, z późn. zm.
7) Dz. Urz. UE L 174 z 01.07.2011, str. 1, z późn. zm.
8) Chodzi o pierwszą dyrektywę Rady 73/239/EWG z dnia 24 lipca 1973 r. w sprawie koordynacji przepisów
ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do podejmowania i prowadzenia
działalności w dziedzinie ubezpieczeń bezpośrednich innych niż ubezpieczenia na życie (Dz. Urz. WE L 228
z 16.08.1973, str. 3, z późn. zm.), dyrektywę Rady 92/49/EWG z dnia 18 czerwca 1992 r. w sprawie
koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do ubezpieczeń
bezpośrednich innych niż ubezpieczenia na życie (trzecia dyrektywa w sprawie ubezpieczeń innych niż
ubezpieczenia na życie) (Dz. Urz. WE L 228 z 11.08.1992, str. 1, z późn. zm.), dyrektywę 2002/83/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 listopada 2002 r. dotyczącą ubezpieczeń na życie (Dz. Urz. WE
L 345 z 19.12.2002, str. 1, z późn. zm.), dyrektywę 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych (Dz. Urz. UE L 145 z 30.04.2004, str. 1,
z późn. zm.) oraz dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r.
w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do
przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz. Urz. UE L 302
z 17.11.2009, str. 32, z późn. zm.).
2

siedzibę w Polsce, to podmioty takie mogą już funkcjonować w innych państwach
członkowskich Unii Europejskiej. Wskazane podmioty powinny więc być uwzględniane
w zakresie stosowania ustawy o nadzorze uzupełniającym. Niemożność odesłania celem
zdefiniowania tych podmiotów do właściwych przepisów prawa polskiego uzasadnia w tym
przypadku zastosowanie odesłania do przepisów prawa UE, do czasu ich wdrożenia.
W ramach prac nad implementacją do krajowego systemu prawa przepisów dyrektywy
w sprawie ZAFI stwierdzono, że jako zarządzający alternatywnymi funduszami
inwestycyjnymi w rozumieniu ww. przepisów będą występować przede wszystkim
towarzystwa funduszy inwestycyjnych posiadające zezwolenie wydane na podstawie ustawy
o funduszach inwestycyjnych. W świetle powyższego może wystąpić sytuacja, iż polskie
towarzystwa funduszy inwestycyjnych po przyjęciu przepisów implementujących
ww. dyrektywę będą występowały również jako zarządzający alternatywnymi funduszami
inwestycyjnymi. Niemniej, mając na uwadze, iż w chwili obecnej towarzystwa funduszy
inwestycyjnych, o ile są spełnione wymagania wynikające z przepisów o nadzorze
uzupełniającym, są już uwzględniane przy sporządzaniu list konglomeratów, powyższe
okoliczności nie powinny mieć wpływu na proces identyfikowania konglomeratów
finansowych na rynku polskim.
Do zakresu podmiotowego nadzoru uzupełniającego nie zostały włączone natomiast
przewidziane w dyrektywie 2011/89/UE spółki celowe (podmioty specjalnego przeznaczenia)
uregulowane w dyrektywie Wypłacalność II. Termin implementacji dyrektywy został
ustalony na dzień 30 czerwca 2013 r., a termin rozpoczęcia stosowania przepisów krajowych
na dzień 1 stycznia 2014 r. Jednakże należy oczekiwać przesunięcia obu ww. terminów. Po
wejściu w życie Traktatu z Lizbony (1 grudnia 2009 r.) i nowej architektury nadzoru
finansowego na szczeblu Unii Europejskiej (1 stycznia 2011 r.) niektóre postanowienia tej
dyrektywy zdezaktualizowały się i konieczne stało się opracowanie jej nowelizacji. Dlatego
podjęto prace nad projektem dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nowelizującej
dyrektywę Wypłacalność II i dyrektywę 2003/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
4 listopada 2003 r. w sprawie prospektu emisyjnego publikowanego w związku z publiczną
ofertą lub dopuszczeniem do obrotu papierów wartościowych i zmieniającą dyrektywę
2001/34/WE w świetle uprawnień Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń
i Pracowniczych Programów Emerytalnych i Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd
i Papierów Wartościowych („dyrektywa Omnibus II”), która wprowadza do niej niezbędne
zmiany. Prace nad tym projektem są na zaawansowanym etapie. W ostatnim kwartale 2012 r.
3

organy legislacyjne Unii Europejskiej postanowiły jednak poprzedzić nadanie ostatecznego
kształtu dyrektywie Omnibus II przeprowadzeniem badania technicznego mającego na celu
dokonanie oceny wpływu niektórych zawartych w niej rozwiązań na długoterminowe
produkty ubezpieczeniowe zawierające gwarancje dla ubezpieczonych. Wyniki badania
zostały opublikowane na przełomie czerwca i lipca 2013 r. Po opracowaniu wyników tego
badania możliwe jest dokończenie prac nad projektem dyrektywy Omnibus II oraz całym
systemem wypłacalności zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. Ponadto w dniu
12 kwietnia 2013 r. do Komisji Europejskiej został złożony wspólny wniosek 23 państw
członkowskich Unii Europejskiej o opracowanie dyrektywy przesuwającej termin
implementacji i termin wejścia w życie systemu przewidzianego w dyrektywie Wypłacalność
II. W odpowiedzi na złożony wniosek, udzielonej w piśmie z dnia 28 czerwca 2013 r.,
Komisja Europejska zapewniła, że nie będą wszczynane postępowania wobec poszczególnych
Państw Członkowskich w związku z brakiem implementacji dyrektywy Wypłacalność II
w terminie (tj. do dnia 30 czerwca 2013 r.). Komisja stwierdziła, że należy ustalić nowe daty
implementacji i wejścia w życie dyrektywy Wypłacalność II, które będzie można uznać za
realistyczne i wiarygodne. Równocześnie Komisja wyraziła opinię, że przeprowadzenie przez
Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych badania
technicznego mającego na celu dokonanie oceny wpływu niektórych zawartych w niej
rozwiązań na długoterminowe produkty ubezpieczeniowe zawierające gwarancje dla
ubezpieczonych pozwoli poprawić proponowane brzmienie przepisów dyrektywy Omnibus II.
W dniu 2 października 2013 r. został złożony wniosek Komisji Europejskiej w sprawie
przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2009/138/WE
w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej
(Wypłacalność II) w odniesieniu do terminu jej transpozycji i daty rozpoczęcia jej stosowania
oraz daty uchylenia niektórych dyrektyw (tzw. Dyrektywa Quick Fix 2). We wniosku tym
Komisja Europejska zaproponowała jako termin transpozycji dyrektywy Wypłacalność II datę
31 stycznia 2015 r., a jako termin rozpoczęcia stosowania przepisów krajowych datę
1 stycznia 2016 r. Podczas trilogu w dniu 24 października 2013 r. Prezydencja litewska
stwierdziła, że w ocenie wielu państw członkowskich Unii Europejskiej proponowany termin
transpozycji jest zbyt krótki i powinien zostać przełożony na dzień 31 marca 2015 r. Komisja
Europejska wyraziła gotowość uwzględnienia sugestii Prezydencji.

4