Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw

Ogłaszając konkurs, minister określi przedmiot konkursu, podmioty publiczne
uprawnione do udziału w konkursie (mogące ubiegać się o dofinansowanie), termin
składania wniosków o dofinansowanie, warunki udziału w konkursie, kryteria oceny
wniosku o dofinansowanie, czas (termin) i warunki realizacji projektu lub
przedsięwzięcia oraz kwotę ogólną przeznaczoną na dofinansowanie (wysokość
środków przeznaczonych na realizacje konkursu).
Zastosowanie proponowanego rozwiązania umożliwi ministrowi właściwemu do spraw
informatyzacji interweniowanie, w szczególności w obszarach niedostatecznie
zinformatyzowanych, a także wpływ na wypełnianie luk w zakresie informatyzacji
poprzez wskazywanie kryteriów, typów przedsięwzięć do dofinansowania,
oczekiwanych korzyści oraz społecznego efektu oddziaływania.
Taka regulacja pozwoli na dofinansowanie projektów lub przedsięwzięć
umożliwiających rozwiązywanie bieżących problemów związanych z informatyzacją
i rozwojem społeczeństwa informacyjnego, takich jak np. brak elektronicznych
systemów obiegu dokumentów, brak dostępu do szerokopasmowego Internetu czy
niedostosowanie stron internetowych urzędów do potrzeb osób niepełnosprawnych.
Ponadto powołany w obecnym stanie prawnym w drodze zarządzenia ministra
właściwego do spraw informatyzacji Zespół do spraw Oceny Wniosków
o Dofinansowanie Przedsięwzięć Informatyzacyjnych zostanie zastąpiony komisją
konkursową. Minister właściwy do spraw informatyzacji, w drodze zarządzenia, powoła
komisję konkursową, określając jej skład, tryb pracy oraz zakres zadań.
Zadaniem Komisji będzie wspomaganie ministra przy przeprowadzaniu konkursów na
dofinansowanie projektów lub przedsięwzięć poprzez dokonywanie czynności
o charakterze materialno-technicznym, w szczególności przygotowanie ogłoszenia
konkursowego (m. in. uszczegółowienie przedmiotu konkursu, podmiotów
uprawnionych do wzięcia w nim udziału), ocena merytoryczna przedłożonych
wniosków oraz rozliczenie dofinansowanych projektów lub przedsięwzięć.
Minister właściwy do spraw informatyzacji będzie rozstrzygał konkurs na podstawie
oceny wniosków dokonanej przez komisję konkursową, a następnie ogłaszał wyniki
konkursu w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej ministra.
W ustawie uregulowana została możliwość złożenia przez wnioskodawcę odwołania
dotyczącego wyniku konkursu do ministra właściwego do spraw informatyzacji.
7

Środki finansowe na dofinansowanie projektów lub przedsięwzięć będą przekazywane
podmiotowi, którego wniosek o dofinansowanie został wyłoniony w drodze konkursu,
w formie dotacji celowej, na podstawie umowy zawartej pomiędzy ministrem
właściwym do spraw informatyzacji i tym podmiotem.
Ponadto w ustawie określono przesłanki, których wystąpienie spowoduje niemożność
zawarcia przez ministra właściwego do spraw informatyzacji umowy o dofinansowanie.
Minister nie może zawrzeć umowy o dofinansowanie przed upływem terminu na
złożenie odwołania, a w przypadku wniesienia odwołań – do czasu ich rozpatrzenia.
Zgodnie z wprowadzaną regulacją minister właściwy do spraw informatyzacji
unieważnia konkurs, jeżeli w terminie składania wniosków o dofinansowanie do
konkursu nie złożono żadnego wniosku lub żaden ze złożonych wniosków
o dofinansowanie nie spełnia warunków określonych w ogłoszeniu o konkursie.
Informację o unieważnieniu konkursu minister właściwy do spraw informatyzacji
zamieszcza w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej tego ministra.
W art. 12i wprowadzono upoważnienie ustawowe, zgodnie z którym minister właściwy
do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia, tryb przeprowadzania
konkursu oraz kryteria, sposób i tryb przeznaczania oraz rozliczania środków
finansowych przeznaczonych na dofinansowanie przedsięwzięć, o których mowa
powyżej, w tym sposób oceny wniosków o dofinansowanie projektów i przedsięwzięć
oraz sposób oceny realizacji projektów i przedsięwzięć, zgodnie z warunkami
określonymi w umowie, o której mowa w art. 12f ust. 1, a także wzór wniosku
o dofinansowanie, wzory raportów z przebiegu realizacji projektów i przedsięwzięć
oraz rozliczenia przyznanych środków finansowych – raportu rocznego i raportu
końcowego.
Wobec braku przepisu stanowiącego podstawę prawną nieodpłatnego rozporządzenia
przez państwowe jednostki budżetowe prawami majątkowymi na dobrach
niematerialnych proponuje się dodanie takiego przepisu – w zakresie dotyczącym
oprogramowania (programu komputerowego) opracowanego przez pracowników
wskazanych w przepisie podmiotów w ramach wykonywania obowiązków ze stosunku
pracy świadczonej na rzecz tych podmiotów – w ustawie o informatyzacji, która
reguluje kwestie związane z funkcjonowaniem systemów teleinformatycznych, których
elementem składowym jest oprogramowanie.
8

Mając powyższe na względzie, po art. 13 dodano art. 13a, zgodnie z którym podmioty
publiczne, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1–6, służby specjalne w rozumieniu
art. 11 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz
Agencji Wywiadu, Kancelaria Sejmu, Kancelaria Senatu, Kancelaria Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej oraz Narodowy Bank Polski, uprawnione do wykonywania
praw majątkowych do programu komputerowego, opracowanego przez pracowników
w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy świadczonej na rzecz tych
podmiotów, mogą umożliwić sobie wzajemnie nieodpłatne korzystanie z tego programu
komputerowego.
W art. 16 po ust. 1 dodano ust. 1a i 1b. Przepisy te przewidują nałożenie na podmioty
objęte zakresem podmiotowym ustawy wskazanym w art. 2 ustawy, w kształcie
nadanym mu przez projektowaną nowelizację, obowiązku udostępnienia i zapewnienia
obsługi elektronicznych skrzynek podawczych zdolnych do przyjmowania dokumentów
elektronicznych zgodnie ze standardami określonymi przez ministra właściwego do
spraw informatyzacji opublikowanymi na ePUAP i posiadających funkcjonalność
wydawania i przesyłania urzędowego poświadczenia odbioru. Projektowane działanie
ma na celu wdrożenie instrumentu, jakim są elektroniczne skrzynki podawcze (zwane
dalej ESP) we wszystkich urzędach administracji publicznej. Umożliwi to obywatelom
składanie pism w formie dokumentu elektronicznego za pośrednictwem ESP do
wszystkich podmiotów właściwych do rozpatrzenia spraw określonego rodzaju. Należy
podkreślić, iż nie wskazuje się jako jedynego dopuszczalnego rozwiązania korzystania
ze skrzynek zamieszczonych na ePUAP. Niemniej jednak, mając na uwadze fakt, iż
ESP wystawiana na ePUAP jest nieodpłatna, wydaje się, iż rozwiązanie to jest słuszne,
zwłaszcza z perspektywy celowości oraz gospodarności działań podejmowanych przez
organy administracji publicznej. Powyższe nie uniemożliwia jednak posługiwania się
przez określony podmiot ESP udostępnioną w systemach teleinformatycznych
poszczególnych podmiotów. W świetle proponowanych przepisów prawa jest to
dopuszczalne, o ile skrzynki te będą spełniać standardy określone i zamieszczone na
ePUAP przez ministra właściwego do spraw informatyzacji w repozytorium
interoperacyjności. Jednym z podstawowych wymagań w tym zakresie jest posiadanie
funkcjonalności polegającej na generowaniu przez ESP urzędowych poświadczeń
odbioru.
9

Ponadto zobowiązano ww. podmioty do przekazania ministrowi właściwemu do spraw
informatyzacji w terminie siedmiu dni od dnia udostępnienia elektronicznej skrzynki
podawczej informacji o jej adresie. Zaproponowane rozwiązanie umożliwi ministrowi
realizację wprowadzonego niniejszą ustawą obowiązku umieszczenia tych informacji na
ePUAP. Na ePUAP dostępna będzie baza adresów elektronicznych skrzynek
podawczych podmiotów publicznych, o których mowa w art. 2 ustawy o informatyzacji,
co ułatwi osobom korzystającym z ePUAP skorzystanie z tej drogi komunikacji.
Celem dodawanego przepisu art. 16a jest wprowadzenie kompleksowej regulacji
(aktualnie kwestie dotyczące przekazywania wzoru dokumentu elektronicznego są
częściowo uregulowane w akcie wykonawczym do ustawy o informatyzacji), aby
zapewnienić obywatelom możliwość komunikacji z organami administracji publicznej
drogą elektroniczną.
Kodeks postępowania administracyjnego obliguje organ do przyjęcia pisma w formie
dokumentu elektronicznego. Zgodnie z art. 63 § 1 ustawy – Kodeks postępowania
administracyjnego podania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia) mogą być
wnoszone także w postaci elektronicznej „za pomocą innych środków komunikacji
elektronicznej przez elektroniczną skrzynkę podawczą organu administracji publicznej”.
W sytuacji gdy przepis prawa nie wyklucza (np. poprzez nałożenie obowiązku
osobistego stawiennictwa) wnoszenia dokumentu w postaci elektronicznej, organ
zobowiązany jest umożliwić obywatelowi realizację jego uprawnienia, polegającego na
złożeniu tego dokumentu drogą elektroniczną. W celu umożliwienia obywatelowi
realizacji tego uprawnienia organ zobowiązany jest do opracowania wzoru dokumentu
zarówno w formie pisemnej, jak i w formie dokumentu elektronicznego, w rozumieniu
art. 14 Kodeksu postępowania administracyjnego.
Celem niniejszego przepisu jest nałożenie na organ wskazany w przepisach prawa jako
właściwy do określenia wzoru dokumentu obowiązku przekazania ministrowi
właściwemu do spraw informatyzacji wzoru dokumentu elektronicznego i opisu usługi
możliwej do zrealizowania przy wykorzystaniu tego wzoru, jak również udostępnienia
na ePUAP lub w innym systemie teleinformatycznym formularza elektronicznego
umożliwiającego wygenerowanie dokumentu elektronicznego w celu złożenia go za
pomocą środków komunikacji elektronicznej.
10

Art. 16a nakłada na organ wskazany w przepisach prawa jako właściwy do określenia
wzoru dokumentu, o ile przepisy te nie wykluczają przesyłania dokumentów drogą
elektroniczną, następujących obowiązków: przekazania ministrowi właściwemu do
spraw informatyzacji wzoru dokumentu elektronicznego oraz opisu usługi możliwej do
zrealizowania przy wykorzystaniu tego wzoru, jak również udostępnienia na ePUAP lub
w innym systemie teleinformatycznym formularza elektronicznego umożliwiającego
wygenerowanie dokumentu elektronicznego w celu złożenia go za pomocą środków
komunikacji elektronicznej.
Wyżej określone zobowiązania organ będzie musiał zrealizować w terminie trzech
miesięcy od dnia wejścia w życie przepisów, które określają wzór dokumentu.
Minister właściwy do spraw informatyzacji umieszcza otrzymane wzory dokumentów
elektronicznych w centralnym repozytorium wzorów dokumentów elektronicznych,
a opisy usług – w katalogu usług na ePUAP.
Należy podkreślić, że do realizacji usługi drogą elektroniczną nie jest wystarczające
jedynie opracowanie wzoru dokumentu elektronicznego, ale konieczne jest także
opublikowanie opisu usługi, a także udostępnienie w systemie teleinformatycznym
(organu lub na ePUAP) formularza elektronicznego umożliwiającego wygenerowanie
dokumentu elektronicznego w celu złożenia go za pomocą środków komunikacji
elektronicznej.
Formularze elektroniczne, o których mowa powyżej, muszą spełniać standardy
określone i opublikowane na ePUAP przez ministra właściwego do spraw
informatyzacji. Przepis ma zapobiec m.in. sytuacjom, w których wystawia się usługi,
których realizacja w drodze elektronicznej nie będzie możliwa. W sytuacji gdy
formularz elektroniczny udostępniony na ePUAP nie spełnia ww. standardów, minister
właściwy do spraw informatyzacji może wezwać organ do jego dostosowania. Jeśli
natomiast formularz zamieszczony na ePUAP nie został, mimo wezwania, dostosowany
do standardów, o których mowa powyżej, minister może usunąć taki formularz
elektroniczny z platformy. Celem wprowadzonych w tym zakresie rozwiązań jest
zwiększenie wpływu ministra właściwego do spraw informatyzacji na właściwe
funkcjonowanie ePUAP.
Natomiast zgodnie z dodawanym art. 16b, w przypadku gdy w przepisach prawa nie
został wskazany organ właściwy do określenia wzoru dokumentu, wzór dokumentu
11