Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw

elektronicznego może przekazać do centralnego repozytorium wzorów dokumentów
elektronicznych organ, we właściwości którego pozostają sprawy związane
z określonym w tym wzorze zakresem użytkowym dokumentów elektronicznych. Na
podstawie tego przepisu uprawnione do przekazania wzorów do centralnego
repozytorium wzorów dokumentów elektronicznych będą organy realizujące daną
procedurę oraz inne organy administracji publicznej – ministrowie kierujący działami
administracji rządowej w zakresie właściwości, w których mieszczą się sprawy
załatwiane przez te organy. Organ będzie zobowiązany także do przekazania ministrowi
właściwemu do spraw informatyzacji opisu usługi, jak również udostępnienia
formularza.
Zmiany w art. 19b ust. 2 i 3 dotyczą jedynie zmian terminologicznych w związku
z wprowadzeniem do ustawy definicji wzoru dokumentu elektronicznego.
W pozostałym zakresie przepisy te mają brzmienie tożsame z aktualnie obowiązującym.
W odniesieniu do przywołanych w art. 19b ust. 3 międzynarodowych standardów
dotyczących sporządzania dokumentów elektronicznych przez organy administracji
publicznej należy wskazać, że nie jest możliwe bardziej precyzyjne określenie ich
w przepisie. Przepis dotyczy uznanych na poziomie międzynarodowym standardów w
tym zakresie, określonych zarówno w przepisach, normach, jak i rekomendacjach,
adekwatnie do potrzeb, dla jakich sporządzany jest wzór, oraz aktualnie stosowanych
technologii informatycznych, z uwzględnieniem konieczności podpisywania ich
bezpiecznym podpisem elektronicznym. W dodawanych ustawą art. 19c i art. 19d
uregulowano kwestie związane z wystawianiem usług na ePUAP przez podmioty inne
niż podmioty publiczne. Zgodnie z art. 19c podmioty inne niż podmioty publiczne
w rozumieniu ustawy o informatyzacji, o ile realizują w zakresie swojej działalności
zadania publiczne, mogą udostępniać usługi na ePUAP za zgodą ministra właściwego
do spraw informatyzacji. Zgoda udzielana jest na wniosek podmiotu niepublicznego,
zainteresowanego wystawieniem usług na ePUAP. Wprowadzenie takiego rozwiązania
prawnego pozwoli na zwiększenie liczby dostępnych usług na ePUAP, które będą
w większym stopniu niż obecnie wykorzystywane przez obywateli i przedsiębiorców.
Ich udostępnienie na ePUAP wydatnie przyczyni się do realizacji procesów
zmierzających do usprawnienia e-administracji oraz poszerzenia zakresu działań
możliwych do realizacji drogą elektroniczną.
12

W ustawie wprowadzono nową regulację (art. 19d), zgodnie z którą podmioty
udostępniające usługi na ePUAP są zobowiązane do zapewnienia zgodności usług
z przepisami odrębnymi stanowiącymi podstawę sporządzenia wzoru dokumentu
elektronicznego oraz do dokonania aktualizacji w katalogu usług na ePUAP. Pozwoli to
uzyskać usługi wystawiane na ePUAP zgodne z aktualnym stanem prawnym,
stanowiącym podstawę funkcjonowania przedmiotowych usług. Rozwiązanie takie ma
na celu przeciwdziałanie sytuacji, w której raz wystawiona usługa nie podlega
aktualizacji pomimo zmiany podstawy prawnej do jej wydania. Obecnie zdarzają się
sytuacje, w których podmioty odpowiadające za realizację usługi nie dokonują jej
aktualizacji nawet w przypadku zmiany przepisu prawa stanowiącego podstawę
wystawienia tejże usługi. Takie sytuacje natomiast częstokroć prowadzą do
teoretycznego funkcjonowania usługi, która w swej treści jako podstawę prawną
określonego wniosku powołuje przepis, który uległ zmianie lub też w skrajnych
przypadkach został uchylony.
Projekt ustawy nowelizującej w odniesieniu do kwestii związanej z koniecznością
zapewnienia aktualności katalogu usług wystawianych na ePUAP pozwoli uzyskać listę
usług wystawianych na ePUAP, zgodną ze stanem prawnym, stanowiącym podstawę
funkcjonowania przedmiotowych usług.
Do ustawy została przeniesiona z aktualnie obowiązującego aktu wykonawczego treść
przepisów dotyczących potwierdzania profilu zaufanego ePUAP, zgodnie z którą
potwierdzanie profilu zaufanego, polegającego na weryfikacji zgodności danych
zawartych w profilu użytkownika ze stanem faktycznym oraz nadaniu uprawnień
wynikających z posiadania profilu zaufanego ePUAP, jak również przedłużenia
ważności i unieważnienia, dokonuje punkt potwierdzający. Funkcję punktu
potwierdzającego pełni konsul, naczelnik urzędu skarbowego, wojewoda, Zakład
Ubezpieczeń Społecznych.
Wprowadzone w ustawie o informatyzacji uregulowania stanowią podstawę do
rozszerzenia listy podmiotów, które będą uprawnione, za zgodą ministra właściwego do
spraw informatyzacji, do potwierdzania profilu zaufanego ePUAP. Funkcję punktu
potwierdzającego (po złożeniu wniosku, spełnieniu warunków i uzyskaniu zgody
ministra właściwego do spraw informatyzacji) będzie mógł pełnić podmiot publiczny
inny niż wymieniony w ust. 2 tego przepisu (w ust. 2 wskazano konsula, naczelnika
13

urzędu skarbowego, wojewodę, Zakład Ubezpieczeń Społecznych – podmioty, które
aktualnie pełnią tę funkcję na podstawie aktu wykonawczego do ustawy
o informatyzacji), a także bank krajowy, operator pocztowy, oddział instytucji
kredytowej. Minister właściwy do spraw informatyzacji może udzielić zgody
podmiotowi wskazanemu w ww. przepisie po złożeniu przez ten podmiot wniosku
i spełnieniu warunków określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 20a ust. 3
pkt 2 ustawy o informatyzacji. W odniesieniu do operatora pocztowego wprowadzono
zastrzeżenie, że podmiot ten może złożyć wniosek nie wcześniej niż w roku
następującym po roku, w którym po raz pierwszy przedłożył Prezesowi Urzędu
Komunikacji Elektronicznej sprawozdanie z działalności pocztowej w poprzednim
roku.
Przepisy przewidują cofnięcie zgody, w przypadku gdy podmiot pełniący funkcję
punktu potwierdzającego nie spełnia warunków określonych w przepisach wydanych na
podstawie art. 20a ust. 3 pkt 2.
W celu umożliwienia ministrowi właściwemu do spraw informatyzacji uzyskania
wiedzy o właściwym funkcjonowaniu podmiotu, któremu powierzono pełnienie funkcji
punktu potwierdzającego profil zaufany ePUAP, wprowadzono także rozwiązanie,
zgodnie z którym minister właściwy do spraw informatyzacji może sprawdzać, czy
podmiot pełniący funkcję punktu potwierdzającego spełnia warunki określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 20a ust. 3 pkt 2.
Uzasadnione jest także wprowadzenie w ustawie możliwości cofnięcia udzielonej zgody
na pełnienie funkcji punktu potwierdzającego. Mając na względzie, że cofnięcie zgody
nie może mieć charakteru uznaniowego, wprowadzono mechanizm pozwalający
ministrowi właściwemu do spraw informatyzacji, już po udzieleniu zgody na pełnienie
funkcji punktu potwierdzającego, na sprawdzanie, czy podmiot pełniący funkcję punktu
potwierdzającego nadal spełnia warunki określone w przepisach wydanych na
podstawie art. 20a ust. 3 pkt 2.
Wprowadzenie takiego rozwiązania prawnego pozwoli na zwiększenie liczby punktów
potwierdzających profil zaufany ePUAP, co z kolei będzie miało pozytywny wpływ na
wzrost liczby osób posiadających profil zaufany ePUAP.
Proponowana zmiana rozdziału 4 ustawy o informatyzacji ma na celu wskazanie, iż
badaniu uregulowanemu w przedmiotowym rozdziale podlegać będzie poprawność oraz
14

kompletność wymagań semantycznych, organizacyjnych oraz technologicznych
dotyczących interoperacyjności systemów teleinformatycznych oraz rejestrów
publicznych.
Nowelizacja ustawy o informatyzacji z 2010 r. wprowadziła pojęcie interoperacyjności
i upoważnienie w art. 18 do ustanowienia Krajowych Ram Interoperacyjności.
W związku z powyższym niezbędne stało się dokonanie dalszych zmian w ustawie,
mających na celu ujednolicenie podejścia do zagadnień interoperacyjności. Niniejsza
nowelizacja ma na celu uzyskanie spójności i jednorodności uregulowań ustawowych
dotyczących zagadnień interoperacyjności. W projekcie wprowadzono zmiany
merytoryczne, jak również językowe.
Zmiany o charakterze merytorycznym dopuszczają możliwość udostępnienia testowego
systemu teleinformatycznego,
funkcjonalnie
odpowiadającego
systemowi
produkcyjnemu. Rozwiązanie takie umożliwi sprawdzenie poprawności wdrożonych
rozwiązań.
Zmiany językowe zmierzają do ujednolicenia słownictwa używanego w poszczególnych
aktach prawnych, tj. ustawie o informatyzacji oraz rozporządzeniu w sprawie
Krajowych Ram Interoperacyjności.
Zgodnie z brzmieniem art. 2 projektu ustawy zmiany wprowadza się również do ustawy
– Kodeks postępowania administracyjnego, zwanej dalej k.p.a. Zmiany można podzielić
na dwie grupy. Pierwsza z nich to nowe rozwiązania, które mają na celu poszerzenie
wykorzystania środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu administracyjnym
przez jego uczestników (w tym przede wszystkim przez stronę). W drugiej grupie
dokonano korekty przepisów, które ograniczają określone czynności w postępowaniu
tylko do formy pisemnej. Ze względu na występujący w art. 14 k.p.a. podział na formę
pisemną i formę dokumentu elektronicznego, treść zmienianych przepisów umożliwiała
interpretację dopuszczającą używanie w czynnościach jedynie dokumentów w postaci
papierowej. Proponowane zmiany przesądzają dopuszczalność – w zakresie formy –
zastosowania także dokumentów elektronicznych.
W art. 391 k.p.a. rozszerzono przedmiot zgody strony lub innego uczestnika
postępowania na stosowanie w komunikacji z nią drogi elektronicznej. Obecnie
przyjmuje się, że taka zgoda musi być wyrażana odrębnie w każdym toczonym
postępowaniu administracyjnym. Proponowana zmiana wprowadza do przepisów
15

ustawy nowy rodzaj zgody. Polega ona na wyrażeniu zgody na stałe komunikowanie się
z określoną osobą (obywatelem) za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej
w sprawach załatwianych w drodze kontaktów z administracją publiczną. Po udzieleniu
takiej zgody nie będzie konieczne jej ponowne wyrażanie w ramach każdej następnej
załatwianej sprawy. Oprócz tego organ sam będzie mógł drogą elektroniczną zwracać
się do obywatela o wyrażanie przedmiotowej zgody, korzystając ze znanego mu adresu
elektronicznego. W obecnym stanie prawnym mamy do czynienia z pewnym
paradoksem, ponieważ, aby elektronicznie zwrócić się do uczestnika postępowania ze
wspomnianym zapytaniem, organ musi posiadać już zgodę na komunikację
elektroniczną.
W art. 73 § 3 k.p.a. rozszerza się zakres elektronicznego wglądu w akta sprawy.
W obecnym stanie prawnym dostęp on-line do akt sprawy zawężony pozostaje jedynie
do „pism w formie dokumentu elektronicznego wnoszonych do organu administracji
publicznej lub przez niego doręczanych”. Wyłącza to możliwość zapewnienia dostępu
w pozostałym zakresie akt sprawy, w tym elektronicznego dostępu do metryki sprawy
(art. 66a k.p.a.). Projekt nowelizacji dopuszcza elektroniczny wgląd w akta sprawy
w pełnym zakresie, co zwalnia obywatela z konieczności stawiania się w siedzibie
organu w celu realizacji tego uprawnienia. W organach, które wdrożyły system
elektronicznego zarządzania dokumentami, nowe rozwiązanie umożliwi, dzięki
funkcjonalnościom tego systemu, dostępność informacji związanych z prowadzonym
postępowaniem nie tylko dla urzędnika, ale także dla obywatela, będącego adresatem
działań organu.
Rezygnuje się z dotychczasowego sposobu doręczania e-dokumentów, polegającego na
tym, że w przypadku nieodebrania pisma w systemie teleinformatycznym organu
w terminie siedmiu dni od dnia wysłania zawiadomienia do jego adresata, pismo jest
doręczane w sposób tradycyjny, tj. w sposób określony w kodeksie dla pisma w formie
innej niż forma dokumentu elektronicznego (art. 46 § 3 k.p.a.).
Zamiast tego rozwiązania przewiduje się fikcję elektronicznego doręczenia, co uprości
proces doręczania oraz zapobiegnie celowemu przedłużaniu tego procesu, poprzez
nieodbieranie dokumentu przesyłanego środkami komunikacji elektronicznej.
Zawiadomienie o możliwości odebrania dokumentu elektronicznego w systemie
teleinformatycznym organu (o treści określonej w obecnie obowiązującym art. 46 § 4
16