Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości

Druk nr 924

Warszawa, 11 lipca 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Marszałek Senatu



Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Szanowny Panie Marszałku!

Zgodnie z art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. mam zaszczyt powiadomić Pana Marszałka, że Senat na 15.
posiedzeniu w dniu 11 lipca 2008 r. podjął uchwałę w sprawie wniesienia do
Sejmu projektu ustawy

- o zmianie ustawy o rachunkowości.

Jednocześnie pragnę poinformować, że Senat upoważnił senatora
Stanisława Bisztygę do reprezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach
nad tym projektem.

W załączeniu przesyłam opinię Komitetu Integracji Europejskiej o
zgodności projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej.


Z poważaniem

(-) Bogdan Borusewicz
U C H W A Ł A
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 11 lipca 2008 r.
w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r., Senat wnosi do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie
ustawy o rachunkowości.
Jednocześnie upoważnia senatora Stanisława Bisztygę do reprezentowania Senatu
w pracach nad projektem.
MARSZAŁEK SENATU
Bogdan BORUSEWICZ
- 2 -
p r o j e k t
USTAWA
z dnia
o zmianie ustawy o rachunkowości
Art. 1.
W ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694, z późn.
zm.1)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 50 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
"4. Przepisów ust. 2 nie stosuje się do banków, spółdzielczych kas oszczędnościowo-
kredytowych i zakładów ubezpieczeń.";
2) w art. 64 w ust. 1 po pkt 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu:
"1a) spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych,".
Art. 2.
Przepisy art. 50 ust. 4 i art. 64 ust. 1 pkt 1a ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym
niniejszą ustawą, mają zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych za rok obrotowy
rozpoczynający się w 2009 r.
Art. 3.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.

1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535, Nr 124, poz.
1152, Nr 139, poz. 1324 i Nr 229, poz. 2276, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 145, poz. 1535, Nr 146, poz. 1546 i Nr
213, poz. 2155, z 2005 r. Nr 10, poz. 66, Nr 184, poz. 1539 i Nr 267, poz. 2252, z 2006 r. Nr 157, poz. 1119 i Nr
208, poz. 1540 oraz z 2008 r. Nr 63, poz. 393.
- 3 -
Uzasadnienie
Celem proponowanej nowelizacji jest nałożenie obowiązku badania przez biegłych
rewidentów sprawozdań finansowych wszystkich spółdzielczych kas oszczędnościowo-
kredytowych (SKOK). Aktualnie tylko część SKOK, spełniających określone w art. 64 ust. 1 pkt 4
ustawy o rachunkowości wymagania, poddaje swoje sprawozdania finansowe badaniu. Zgodnie z
danymi Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej na dzień 31 marca 2008 r. 26
spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (z ogólnej liczby 67 działających) spełnia wymóg
art. 64 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy stanowiący o obowiązku poddawania rocznych sprawozdań
finansowych badaniu przez biegłego rewidenta.
Należy zauważyć, że SKOK są instytucjami pełniącymi specyficzną rolę w polskim
systemie gospodarczym, tj. podobnie jak banki są osobami prawnymi, utworzonymi na podstawie
ustawy, uprawnionymi do wykonywania czynności obciążających ryzykiem środki powierzone pod
tytułem zwrotnym. Pomimo tego, że przepisy dyrektywy 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i
Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez
instytucje kredytowe nie mają zastosowania do SKOK, instytucje te mieszczą się w zakresie
definicji "instytucji kredytowych", przyjętej w tej dyrektywie. SKOK są bowiem instytucjami,
których działalność polega na przyjmowaniu depozytów lub innych funduszy podlegających
zwrotowi od ludności oraz na przyznawaniu kredytów na swój własny rachunek.
Istotnym czynnikiem dodatkowo uzasadniającym nałożenie obowiązku badania
sprawozdań finansowych wszystkich spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych jest fakt,
iż obszar działalności kas w ostatnich latach wykazuje wyraźnie tendencję rosnącą. W ostatnich
kilku latach następował dynamiczny rozwój spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, a ich
działalność stawała się coraz bardziej zbliżona do działalności banków. W tym miejscu zasadne
wydaje się przytoczyć dane dotyczące wielkości aktywów i wysokości udzielonych pożyczek, które
wynosiły odpowiednio 4.277 tys. zł i 2.985 tys. zł w 1992 r. oraz 7.319.836 tys. zł i 5.145.334 tys. zł.
w 2007 r.
Ponadto, elementem wskazującym na konieczność badania przez biegłego rewidenta
i ogłaszania sprawozdań finansowych przez wszystkie instytucje finansowe, w tym SKOK, jest
fakt, że aktualnie obowiązek badania, niezależnie od rozmiaru prowadzonej działalności, obejmuje
banki (w tym spółdzielcze), zakłady ubezpieczeń, fundusze inwestycyjne, domy maklerskie (nawet
w przypadku posiadania przez te podmioty formy spółki osobowej) i fundusze emerytalne.
Ponadto obowiązek taki spoczywa na wszystkich spółkach akcyjnych. W tym miejscu należy
zwrócić uwagę, że zgodnie z rządowym projektem nowelizacji Kodeksu spółek handlowych
- 4 -
możliwe będzie utworzenie spółki akcyjnej (podlegającej obowiązkowemu badaniu sprawozdań
finansowych) z kapitałem założycielskim w wysokości 100 tys. złotych (aktualnie 500 tys. zł).
Proponując powyższe rozwiązanie, tj. nowelizację art. 64 ustawy o rachunkowości, miano
na względzie, że analogiczne co do treści rozwiązanie zaproponowano w prezydenckim projekcie
ustawy o spółdzielniach (w zakresie zmiany ustawy o SKOK). W celu zachowania zasad
systemowych w obszarze rachunkowości wydaje się zasadne zamieszczenie przepisów
dotyczących badania sprawozdań finansowych wyłącznie w ustawie o rachunkowości.
Nie bez znaczenia jest również fakt, że projekt ustawy o nadzorze nad biegłymi
rewidentami kwalifikuje SKOK jako instytucje podlegające zainteresowaniu publicznemu.
W odniesieniu do dodatkowych obciążeń finansowych kas oszczędnościowo-
kredytowych wynikających z nowych obowiązków, należy wskazać, że koszty
przeprowadzanych badań sprawozdań finansowych kształtują się wprost proporcjonalnie do
wielkości podmiotu oraz skali trudności przeprowadzanego badania.
W ustawie nowelizującej proponuje się również ujednolicenie z przepisami
obowiązującymi banki, przepisów dotyczących spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych
(jako instytucji kredytowych), w zakresie możliwości sporządzania sprawozdań finansowych w
formie uproszczonej. Zmiana w stosunku do dotychczasowego stanu prawnego polega na rozszerzeniu
zakresu art. 50 ust. 4 i objęciu nim nie tylko banków i zakładów ubezpieczeń, ale również
spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Wejście w życie proponowanej nowelizacji
uniemożliwi tym instytucjom sporządzanie sprawozdań finansowych w formie uproszczonej.
Propozycja ta, zdaniem projektodawcy, zwiększy transparentność sprawozdań finansowych
spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych dla ich członków.
W celu zapewnienia odpowiedniego czasu na przygotowanie spółdzielczych kas
oszczędnościowo-kredytowych do badania sprawozdań finansowych proponuje się, aby przepisy
dotyczące tego wymogu weszły w życie w dniu 1 stycznia 2009 r. i miały zastosowanie po raz
pierwszy do sprawozdań finansowych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2009 r.
Podczas prac nad projektem ustawy zasięgnięto opinii partnerów społecznych tj.:
Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej oraz Związku Banków Polskich.
Pierwszy z partnerów zaproponował w swojej opinii dodanie do ustawy o rachunkowości
przepisów umożliwiających Krajowej Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo – Kredytowej
sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych tej Kasy oraz spółdzielczych kas