Poselski projekt ustawy o miejscach pamięci narodowej

Druk nr 745

Warszawa, 13 grudnia 2007 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o miejscach pamięci narodowej.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy Pan Posła Ryszarda Terleckiego.



(-) Waldemar Andzel; (-) Piotr Babinetz; (-) Piotr Cybulski; (-) Witold
Czarnecki; (-) Marzenna Drab; (-) Jan Dziedziczak; (-) Adam Gawęda;
(-) Zbigniew Girzyński; (-) Jerzy Gosiewski; (-) Dariusz Kaczanowski;
(-) Mariusz Kamiński; (-) Sławomir Kłosowski; (-) Leonard Krasulski;
(-) Ewa Malik; (-) Gabriela Masłowska; (-) Jerzy Materna; (-) Anna
Paluch; (-) Marek Polak; (-) Józef Rojek; (-) Anna Sikora; (-) Piotr Stanke;
(-) Marek Suski; (-) Aleksander Marek Szczygło; (-) Jolanta Szczypińska;
(-) Stanisław Szwed; (-) Beata Szydło; (-) Grzegorz Tobiszowski;
(-) Teresa Wargocka; (-) Jadwiga Wiśniewska; (-) Tadeusz Woźniak;
(-) Sławomir Zawiślak; (-) Zbigniew Ziobro.
Projekt
USTAWA
z dnia ..................... 2008 r.
o miejscach pamięci narodowej
W trosce o zachowanie i utrwalenie w pamięci Polaków znaczących dla
tożsamości i dziedzictwa Narodu i Państwa Polskiego wydarzeń, faktów i postaci,
nawiązując do najlepszych tradycji Rzeczypospolitej, mając na uwadze cele
wychowawcze i edukacyjne, w poczuciu obowiązku przekazania przyszłym
pokoleniom Polaków w kraju i za granicą tego, co najcenniejsze w ponad tysiącletnich
dziejach, a zwłaszcza:
- historii
zmagań Narodu Polskiego z najeźdźcami i okupantami o niepodległość i
zjednoczenie Polski, w tym walk z nazizmem i komunizmem o wolność i
samostanowienie,
- tradycji
walk
„za wolność waszą i naszą",
- pamięci o wielkim wkładzie Polaków w ogólnoświatową kulturę i rozwój
cywilizacyjny, jak również o ogromie ofiar i strat poniesionych przez Naród i
Państwo Polskie oraz o bohaterstwie i męczeństwie Polaków podczas wojen,
okupacji i represji politycznych, w tym o cierpieniach z powodu wysiedleń, zsyłek,
deportacji, a także przebywania w niemieckich i sowieckich więzieniach, obozach i
łagrach oraz w więzieniach i obozach państwa komunistycznego
stanowi się, co następuje:
Rozdział I
Przepisy ogólne
Art. 1.
1. Ustawa określa przedmiot, zasady ustanawiania, utrzymywania i ochrony miejsc
pamięci narodowej, a także zasady działania i organizację organów administracji
publicznej w tych sprawach.
Art. 2.
Miejscem pamięci narodowej w rozumieniu ustawy jest:
1) grób lub cmentarz wojenny;
2) nieruchomość lub obiekt budowlany albo jego pozostałości, upamiętniające
postaci lub wydarzenia znaczące dla Narodu i Państwa Polskiego, a w
szczególności pomnik, krzyż przydrożny, kapliczka, kopiec;
3) inny obiekt lub przedmiot związany z wydarzeniami lub postaciami znaczącymi
dla dziedzictwa Narodu i Państwa Polskiego, a w szczególności tablica
pamiątkowa.
Art. 3.
Utrzymanie miejsca pamięci narodowej polega, w szczególności, na prowadzeniu albo
zapewnieniu warunków prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, robót
budowlanych i prac porządkowych mających na celu zabezpieczenie i zachowanie
miejsca pamięci narodowej oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie.
Art. 4.
Ochrona miejsc pamięci narodowej polega na:
1) podejmowaniu przez organy administracji publicznej działań mających na celu:
a)
zapewnienie warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych
umożliwiających trwałe zachowanie miejsc pamięci narodowej i ich
utrzymanie,
b) zapobieganie zagrożeniom mogącym spowodować zniszczenie lub uszczerbek
dla wartości miejsca pamięci narodowej,
c) udaremnienie zniszczenia lub niewłaściwego korzystania z miejsc pamięci
narodowej,
d) uwzględnienie zadań związanych z ochroną miejsc pamięci narodowej w
planowaniu i zagospodarowywaniu przestrzennym oraz przy kształtowaniu
środowiska,
e) kontrolę stanu zachowania miejsc pamięci narodowej,
2) wprowadzeniu na obszarze miejsc pamięci narodowej lub w ich bezpośrednim
otoczeniu szczególnych zasad odbywania zgromadzeń, imprez masowych
i prowadzenia działalności gospodarczej.
Art. 5.
Miejsce pamięci narodowej, a także ograniczenia związane z jego ochroną ustala się w
miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.
Art. 6.
Ustanawianie i ochrona miejsc pamięci narodowej są celami publicznymi.
Art. 7.
Właściwość miejscową wojewody lub rady gminy w sprawach określonych w ustawie
ustala się według położenia miejsca pamięci narodowej. W przypadku, gdy miejsce
pamięci narodowej jest położone na terytorium dwóch lub więcej województw lub
gmin, właściwego wojewodę lub radę gminy wyznacza odpowiednio, w drodze
zarządzenia, minister właściwy do spraw kultury i dziedzictwa narodowego albo
wojewoda po uzgodnieniu z Prezesem Rady Ochrony Pamięci Narodowej.
Rozdział 2
Ustanawianie i znoszenie miejsc pamięci narodowej
Art. 8.
Miejsce pamięci narodowej ustanawia się, jeżeli okoliczności powołane przez radę
gminy lub okoliczności, na które powołuje się wnioskodawca, uzasadniają
upamiętnienie postaci lub wydarzenia znaczącego dla dziedzictwa Narodu i Państwa
Polskiego lub innego Narodu oraz jeżeli wnioskodawca daje rękojmię utrzymania
miejsca pamięci narodowej.
Art. 9.
1. Miejsce pamięci narodowej ustanawia, z zastrzeżeniem ust. 2-4 i 7-9, rada gminy z
urzędu albo na wniosek Rady Ochrony Pamięci Narodowej, osoby fizycznej lub
prawnej, organizacji społecznej, przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu
konsularnego innego państwa w Rzeczypospolitej Polskiej albo organu
administracji rządowej lub organu jednostki samorządu terytorialnego, zwanych
dalej „wnioskodawcami", po uzgodnieniu z wojewodą albo w przypadku, gdy
wnioskodawcą jest przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny, po
uzgodnieniu z Prezesem Rady Ochrony Pamięci Narodowej. Wojewoda, przed
dokonaniem uzgodnienia, może w każdej sprawie zasięgnąć opinii Prezesa Rady
Ochrony Pamięci Narodowej.
2. Ustanowienie miejsca pamięci narodowej, upamiętniającego postaci lub
wydarzenia znaczące dla dziedzictwa innego niż polski Narodu, następuje po
uzgodnieniu z Prezesem Rady Ochrony Pamięci Narodowej.
3. Prezes Rady Ochrony Pamięci Narodowej dokonuje uzgodnienia, o którym mowa
w ust. 2, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw zagranicznych.
4. Miejsce pamięci narodowej, o którym mowa w art. 2 pkt 1, ustanawia lub odmawia
jego ustanowienia Rada Ochrony Pamięci Narodowej, w drodze uchwały, po
zasięgnięciu opinii wojewody i rady gminy.
5. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać:
1)
oznaczenie wnioskodawcy;
2)
wskazanie upamiętnianej postaci lub wydarzenia, znaczących dla dziedzictwa
Narodu i Państwa Polskiego lub innego Narodu, oraz formy ich upamiętnienia, a w
szczególności treści inskrypcji;
3)
wskazanie lokalizacji miejsca pamięci narodowej;
4)
dokumentację projektu formy upamiętnienia;
5)
oznaczenie planowanego terminu ustanowienia miejsca pamięci narodowej;
6)
oświadczenie o zapewnieniu utrzymania miejsca pamięci narodowej;
7)
uzasadnienie.

6. Rada gminy ustanawia miejsce pamięci narodowej lub odmawia jego
ustanowienia w drodze uchwały.
7. W przypadku, gdy ustanowienie miejsca pamięci narodowej przez radę gminy ma
na celu upamiętnienie postaci lub wydarzenia o znaczeniu ponadlokalnym,
wojewoda, po zasięgnięciu opinii Prezesa Rady Ochrony Pamięci Narodowej, może
przejąć postępowanie w sprawie ustanowienia tego miejsca do swojego
prowadzenia.
8. Postanowienie o przejęciu postępowania w sprawie ustanowienia miejsca pamięci
narodowej wojewoda doręcza radzie gminy i wnioskodawcy w terminie 30 dni od
dnia zwrócenia się przez radę gminy o dokonanie uzgodnienia, o którym mowa w
ust. 1.
9. Wojewoda ustanawia miejsce pamięci narodowej, o którym mowa w ust. 7, lub
odmawia jego ustanowienia w drodze zarządzenia.
10. Uchwała rady gminy i zarządzenie wojewody, o których mowa odpowiednio w ust.
6 i 9, powinny zawierać w szczególności:
1)
oznaczenie organu wydającego;
2) datę wydania;
3) oznaczenie
wnioskodawcy;
4) powołanie podstawy prawnej;
5) rozstrzygnięcie;
6)
informacje o miejscu pamięci narodowej:
a) wskazanie upamiętnianej postaci lub wydarzenia znaczących dla
dziedzictwa Narodu i Państwa Polskiego lub innego Narodu, oraz
określenia formy ich upamiętnienia, w tym podanie treści inskrypcji,
b) wskazanie lokalizacji miejsca pamięci narodowej, w tym położenia i
obszaru tego miejsca, oraz podanie informacji o stanie prawnym
nieruchomości, na którym jest ono położone,
c) wskazanie podmiotu zobowiązanego do utrzymywania miejsca pamięci
narodowej,
d) oznaczenie terminu jego ustanowienia,
7) uzasadnienie.
11. Niedokonanie uzgodnienia albo niewyrażenie opinii, o których mowa w ust. 1-4 w
terminie 30 dni, a w ust 7 w terminie 14 dni od dnia zwrócenia się przez
właściwy organ odpowiednio o dokonanie uzgodnienia albo wydanie opinii,