Poselski projekt ustawy o miejscach pamięci narodowej

1. Członka Rady odwołuje się w czasie trwania kadencji, jeżeli:
1) zrzekł się funkcji;
2) został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne;
3) został ubezwłasnowolniony;
4) nie wykonuje obowiązków wynikających z przepisów ustaw.
2. W przypadku odwołania członka Rady albo ustania członkostwa wskutek śmierci,
uzupełnia się jej skład. Do uzupełnienia składu Rady stosuje się przepisy art. 21 .
3. Członek Rady powołany w trybie, o którym mowa w ust. 2, pełni swoje funkcje
do końca danej kadencji Rady.
Art. 23.
1. Prezesa Rady Powołuje Prezes Rady Ministrów, spośród 2 kandydatów będących
członkami Rady, wskazanych przez Radę.
2. Wiceprezesa i Sekretarza Rady powołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Prezesa
Rady
Art. 24.

1. Rada rozpatruje sprawy wchodzące w zakres jej zadań na posiedzeniach plenarnych.
2. Posiedzenia plenarne Rady zwołuje, zgodnie z rocznym planem pracy uchwalonym
przez Radę, Prezes Rady.
3. Rada podejmuje uchwały oraz wyraża opinie i wnioski większością głosów, w
obecności co najmniej połowy liczby członków; w razie równej liczby głosów
decyduje głos przewodniczącego obrad.
Art. 25.
1. Do zadań Rady należy, w szczególności:
1)
sprawowanie opieki nad miejscami pamięci narodowej oraz upamiętnianie w
kraju i za granicą postaci lub wydarzeń znaczących dla dziedzictwa Narodu i
Państwa Polskiego;
2) współpraca z organami administracji publicznej w sprawach dotyczących
ochrony miejsc pamięci narodowej;
3) sprawowanie nadzoru nad działalnością wojewódzkich rad ochrony pamięci
narodowej;
4) organizowanie
lub
współdziałanie w organizowaniu uroczystości, obchodów,
przedsięwzięć wydawniczych i wystawienniczych, a także popularyzowanie
postaci i wydarzeń znaczących dla dziedzictwa Państwa i Narodu Polskiego;
5) współdziałanie, w szczególności z ministrem właściwym do spraw
zagranicznych oraz środowiskami i organizacjami Polaków za granicą, w
zakresie upamiętniania postaci lub wydarzeń znaczących dla dziedzictwa
Narodu i Państwa Polskiego oraz w zakresie utrzymywania miejsc
upamiętniających takie postaci lub wydarzenia poza granicami kraju;
6) współpraca z Kościołem Katolickim oraz innymi kościołami i związkami
wyznaniowymi, a także z organizacjami i instytucjami, których cele statutowe
są związane z opieką nad miejscami pamięci narodowej albo z
upowszechnianiem wiedzy o postaciach lub wydarzeniach znaczących dla
dziedzictwa Narodu i Państwa Polskiego;
7) opiniowanie
podejmowanych przez organy administracji publicznej działań
dotyczących terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady i obozów
koncentracyjnych oraz hitlerowskich i komunistycznych więzień, aresztów,
obozów i innych miejsc martyrologii;

8)
wspieranie finansowe przedsięwzięć podejmowanych przez organizacje i
instytucje, których cele statutowe są związane z opieką nad miejscami pamięci
narodowej albo upowszechnianiem wiedzy o postaciach lub wydarzeniach
znaczących dla dziedzictwa Narodu i Państwa Polskiego, działających poza
granicami kraju;
9)
organizacja kontroli w zakresie przestrzegania oraz stosowania przepisów
dotyczących ochrony miejsc pamięci narodowej;

10)
ocenianie stanu utrzymania miejsc pamięci narodowej i opiniowanie działań
podejmowanych w tym zakresie przez podmioty obowiązane do utrzymania
tych miejsc;
11) występowanie do rady gminy z wnioskiem w sprawie utrzymania miejsca
pamięci narodowej, jeżeli gmina nie wykonuje obowiązku utrzymania tego
miejsca lub wykonuje go w sposób niewystarczający;
12) współpraca i wspieranie społeczności lokalnych w podejmowaniu działań na
rzecz ochrony miejsc pamięci narodowej;
13) organizowanie szkoleń dla społecznych opiekunów miejsc pamięci
narodowej;
14) udział w negocjowaniu oraz wykonywaniu umów międzynarodowych
dotyczących ochrony grobów oraz miejsc pamięci ofiar wojen i represji
politycznych;
15)
prowadzenie prac dokumentacyjnych związanych z upamiętnianiem wydarzeń
i postaci znaczących dla dziedzictwa Narodu i Państwa Polskiego;
16) prowadzenie
działań na rzecz edukacji i informowania społeczeństwa o
sprawach i aktualnych problemach związanych z ochroną miejsc pamięci
narodowej;
17)
upowszechnianie w kraju i za granicą wyników prac oraz badań związanych z
upamiętnianiem wydarzeń i postaci znaczących dla dziedzictwa Narodu i
Państwa Polskiego oraz z ochroną miejsc pamięci narodowej;
18) formułowanie wniosków dotyczących edukacji historycznej;
19)
inne zadania określone w ustawie oraz w odrębnych przepisach lub umowach
międzynarodowych.
2. Rada gminy jest obowiązana ustosunkować się na piśmie do wniosku, o którym
mowa w ust. 1 pkt 10, w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia.
Art. 26.
1. Rada uznaje za miejsca pamięci narodowej znajdujące się poza granicami kraju
groby i cmentarze wojenne, obiekty budowlane oraz inne obiekty lub przedmioty
upamiętniające postaci lub wydarzenia znaczące dla dziedzictwa Narodu i Państwa
Polskiego.
2. Rada dokonuje uznania, o którym mowa w ust. 1, z urzędu lub na wniosek Rady
Ochrony Pamięci Narodowej, osoby fizycznej lub prawnej, organizacji społecznej
albo organu administracji rządowej lub organu jednostki samorządu terytorialnego.
Do wniosku stosuje się przepisy art. 9 ust. 5 pkt 1, 2, 3 i 6.
3. Decyzję o uznaniu za miejsca pamięci narodowej Rada podejmuje po zasięgnięciu
opinii ministra właściwego do spraw zagranicznych.
4. Niewyrażenie opinii, o której mowa w ust. 3, w terminie 3 miesięcy od dnia
zwrócenia się przez Prezesa Rady o jej wydanie, oznacza wyrażenie opinii
pozytywnej.
Art. 27.
Prezes Rady prowadzi centralną ewidencję miejsc pamięci narodowej znajdujących się
w kraju i poza jego granicami.

Art. 28.
Minister właściwy do spraw kultury i dziedzictwa narodowego określi, w drodze
rozporządzenia, sposób prowadzenia ewidencji, o których mowa w art. 12 i 25, a w
szczególności dane i informacje podlegające wpisowi, sposób ich wpisywania oraz
sposób wykreślenia miejsc pamięci narodowej z ewidencji.
Art. 29.
1. Obsługę Rady i Prezesa Rady zapewnia Biuro Rady Ochrony Pamięci Narodowej,
zwane dalej „Biurem".
2.
Prezes Rady kieruje Biurem, określa zasady działania oraz jego organizację.
3.
Biuro jest jednostką budżetową.
4.
rodki na finansowanie Biura ujmuje się w budżecie państwa w części dotyczącej
ministra właściwego do spraw kultury i dziedzictwa narodowego, w dziale
kultura i ochrona zabytków.
5. Minister
właściwy do spraw kultury i dziedzictwa narodowego określi, w drodze
rozporządzenia, zasady wynagradzania pracowników Biura, z uwzględnieniem
poziomu płac w urzędach centralnych organów administracji rządowej.
Art. 30.
1. Wojewoda, w porozumieniu z Radą, powołuje wojewódzką radę ochrony
pamięci narodowej jako organ opiniodawczo-doradczy w sprawach związanych z
upamiętnianiem postaci lub wydarzeń, znaczących dla dziedzictwa Narodu i
Państwa Polskiego lub innego Narodu.
2.
Rada gminy, po uzgodnieniu z wojewodą, może powołać gminną radę ochrony
pamięci narodowej jako organ opiniodawczo-doradczy w sprawach związanych
z upamiętnianiem postaci lub wydarzeń, znaczących dla dziedzictwa Narodu i
Państwa Polskiego lub innego Narodu.
3.
Rady, o których mowa w ust. 1 i 2, działają na podstawie regulaminów nadanych
odpowiednio przez wojewodę lub radę gminy, uzgodnionych z Radą.
4. Obsługę administracyjną i finansową działań wojewódzkiej rady ochrony
pamięci narodowej zapewnia właściwy wojewoda, a gminnej rady ochrony
pamięci narodowej - dana gmina.
Art. 31.
Udział w pracach Rady oraz wojewódzkich i gminnych rad ochrony pamięci
narodowej ma charakter społeczny.
Rozdział 6
Społeczna opieka nad miejscami pamięci narodowej
Art. 32.
1.
W celu należytej ochrony miejsc pamięci narodowej, zachowania dla przyszłych
pokoleń tych miejsc oraz upowszechniania ich wartości wychowawczych i
edukacyjnych ustanawia się społeczną opiekę nad miejscami pamięci narodowej
jako wyraz troski społeczeństwa o ślady przeszłości, które przetrwały do naszych
czasów.
2. Społeczna opieka nad miejscami pamięci narodowej polega w szczególności na
utrzymywaniu porządku i czystości w tym miejscu oraz w jego bezpośrednim
otoczeniu, a także na współdziałaniu w organizowaniu uroczystości związanych z
upamiętnioną postacią lub wydarzeniem.
Art. 33.
Społecznym opiekunem miejsca pamięci narodowej może być osoba fizyczna, która
posiada pełną zdolność do czynności prawnych, nie była karana za przestępstwa
popełnione umyślnie oraz posiada niezbędną wiedzę w zakresie ochrony miejsc
pamięci narodowej i opieki nad nimi. Może nim być również osoba prawna albo
jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, w szczególności
stowarzyszenia lub szkoły, wykazujące się zainteresowaniem wybranym miejscem,
powierzonym ich opiece przez organ, który miejsce to ustanowił.
Rozdział 7
Medal Pamięci Narodowej
Art. 34.
1. Ustanawia
się Medal Pamięci Narodowej, zwany dalej „Medalem".
2.
Medal dzieli się na dwa stopnie:

1) I
stopień - Złoty Medal Pamięci Narodowej;
2) II stopień - Srebrny Medal Pamięci Narodowej.
3. Medal
może być nadany osobie fizycznej lub jednostce organizacyjnej za
szczególne zasługi położone dla ochrony miejsc pamięci narodowej oraz dla
zachowania dla przyszłych pokoleń tych miejsc, a także upowszechniania ich
wartości wychowawczych i edukacyjnych.
4.
Medal tego samego stopnia może być nadany tej samej osobie lub jednostce
organizacyjnej tylko jeden raz. Osobie lub jednostce organizacyjnej wyróżnionej
Medalem nie nadaje się tego Medalu w stopniu niższym od posiadanego.
5.
Medal nadaje i wręcza minister właściwy do spraw kultury i dziedzictwa