Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" oraz ustawy o transporcie kolejowym

5
nie będą wykonywane przewozy kolejowe, wówczas samorząd terytorialny musi
poinformować o tym ministra właściwego do spraw transportu, występując do
niego z wnioskiem o zmianę przeznaczenia danej linii lub jej odcinka. Wówczas
minister właściwy do spraw transportu albo wyda zgodę na zmianę
przeznaczenia, pod warunkiem wykupu danej linii przez samorząd, albo też
samorząd terytorialny zwróci linię w stanie niepogorszonym, odpowiednio do
PKP SA lub PLK SA. Jeżeli na przejętej przez jednostkę samorządu
terytorialnego, oprócz regionalnych przewozów pasażerskich, jest prowadzony
ruch dalekobieżny i towarowy – jednostka jest obowiązana zlecić zarządzanie
tą linią PLK SA. W 2006 r. na remonty i inwestycje linii niebędących liniami
o znaczeniu państwowym przekazano z Funduszu Kolejowego – 81,8 mln zł,
zaś z budżetu państwa na remonty tej kategorii linii – 19 mln zł.
Proponowany art.
18b umożliwia przedsiębiorcom kupno linii kolejowych
zbędnych dla działalności PLK SA.
Proponowana zmiana art. 20a jest podyktowana poniższymi względami. PKP
SA jest właścicielem lub użytkownikiem 100 % akcji (udziałów) w 29 spółkach,
a ponadto wykonuje uprawnienia właścicielskie jako jeden z udziałowców lub
akcjonariuszy w 55 spółkach (wg stanu na dzień 1 pa dziernika 2006 r.).
W 35 spółkach udział PKP SA jest mniejszy niż 10
%. Zgodnie
z

dotychczasowym przepisem art. 20a, należące do Skarbu Państwa
i państwowych osób prawnych akcje lub udziały spółek wpisanych do rejestru
przed dniem wpisania do rejestru PKP SA zbywa minister właściwy do spraw
transportu lub PKP SA na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez
ministra właściwego do spraw transportu. Przepisy te powodowały wydłużenie
procedury przy zbywaniu niewielkiej liczby akcji lub udziałów. Nowe brzmienie
art. 20a ogranicza możliwość udzielania pełnomocnictwa dla PKP SA przez
ministra właściwego do spraw transportu i tym samym bezpośrednią kontrolę
nad przebiegiem procesu prywatyzacji tylko do 3 spółek: PKP SKM Sp. z o.o.,
PKP WKD Sp. z o.o. i PKP LHS sp. z o.o. W pozostałych spółkach, które nie
były utworzone na podstawie ustawy, akcje lub udziały PKP SA będą zbywane
na ogólnie obowiązujących zasadach określonych w Kodeksie spółek
handlowych.


6
Proponowany art. 20b definiuje zadania, jakie powinna spełniać PKP SA jako
koordynator kolejowych procesów przewozowych realizowanych przez różne
podmioty z Grupy PKP w zakresie realizacji zadań wynikających z polityki
transportowej państwa, w szczególności w sprawach wymienionych w tym
przepisie.
Założeniem dokonania zmian w art. 29 i uchylenia przepisów art. 30 ustawy
dotyczących trybu publicznej sprzedaży wymagalnych wierzytelności jest to, że
przepisy te wprowadziły dodatkowe ograniczenia w zakresie takiej sprzedaży,
np. ogłoszenia prasowe, doręczenie zawiadomienia dłużnikowi, niektórym
organom założycielskim, które stwarzają niesolidnym dłużnikom możliwość
podejmowania czynności dla przedłużenia czasu i trybu sprzedaży bąd nawet
jej nieskuteczności. Natomiast po stronie wierzyciela dotychczasowy tryb
wymaga czasu i dodatkowych kosztów (ogłoszenia prasowe, uzyskiwanie
informacji z KRS o dłużniku), co zagraża również przedawnieniem roszczeń.
Wystarczają zatem regulacje zawarte w art. 31 odsyłającym do przepisów
Kodeksu cywilnego w tym zakresie. Pozostawia się tylko przepis uprawniający
do sprzedaży wymagalnych wierzytelności.
Proponowana zmiana przepisu art. 33a polega na dodaniu wyłączenia spod
egzekucji środków finansowych na spłatę odsetek należnych od kredytów,
pożyczek oraz obligacji.
Przedmiotem ochrony interesów obligatariuszy
powinna być zarówno kwota główna obligacji, jak i świadczenia dodatkowe.
Dlatego w celu ochrony obligatariuszy oraz gwaranta jest zasadne

doprecyzowanie przepisu.
Proponowane uchylnie art. 33b wynika z faktu, że zgodnie z prawem
wspólnotowym z zakresu stosowania przepisów o zamówieniach publicznych
są wyłączone usługi finansowe związane z emisją, sprzedażą, kupnem lub
zbyciem papierów wartościowych. Kredyty bankowe i pożyczki nie są objęte
zakresem wyłączenia dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień
publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz. Urz. UE L 134
z 30.04.2004, str. 114; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 6, t. 7,
str. 132), a więc podlegają przepisom ustawy – Prawo zamówień publicznych.


7
Przepisy art. 37a wprowadzają konieczne regulacje usprawniające proces
postępowania uwłaszczeniowego gruntów wchodzących w skład linii
kolejowych, w tym dużej liczby działek ewidencyjnych nieposiadających
uregulowanego stanu prawnego. W prowadzonych postępowaniach wielu
wojewodów zobowiązuje PKP SA do wykazania, że grunty, mimo nieposiadania
księgi wieczystej, nie stały się wcześniej własnością Skarbu Państwa na
podstawie innych ustaw. Często postępowanie uwłaszczeniowe jest
zawieszane do czasu stwierdzenia nabycia własności w drodze zasiedzenia
przez Skarb Państwa, a także do czasu dokonania wpisu w księdze wieczystej.
Czynności te wykonywane przez starostów są długotrwałe i wymagają
uprzedniego zapewnienia środków finansowych. Proponowane zmiany, przez
dodanie art. 37b, mają na celu usprawnienie i przyspieszenie procedury
regulacji stanu prawnego gruntów.
Zmiana art. 41 ust. 2 polega na wyłączeniu ze sprzedaży lokali mieszkalnych
w budynkach mieszkalnych, zwanych „koszarkami”, a znajdujących się na
terenie pasa linii kolejowej lub w bezpośrednim sąsiedztwie z nim.
Zmiana art. 42 ust. 1 pkt 2 dostosowuje krąg osób uprawnionych do wykupu
kolejowych lokali mieszkalnych do przepisów art. 26 pkt 12 ustawy z dnia
21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy
oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 71, poz. 733, z pó n. zm.).
Dotychczasowa treść ww. pkt 2 była skorelowana z przepisami ustawy z dnia
2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych
(Dz. U. z 1998 r. Nr 120, poz. 787, z pó n. zm.), które w tym zakresie zostały
zmienione ustawą z dnia 21 czerwca 2001 r.
Zmiana terminu, o którym mowa w art. 43 ust. 1, na złożenie oświadczenia
o zamiarze nabycia lokalu mieszkalnego PKP SA z 6 miesięcy na 3 miesiące
pozwoli przyśpieszyć procedurę sprzedaży tych lokali.
Zmiana ust. 4 w art. 43 jest związana z nowym przepisem – art. 46a, w którym
uregulowano możliwość przekazania gminom budynków i lokali mieszkalnych.
Przepisy art. 81 ust. 1 ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji
przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” zakreśliły dla PKP
SA termin 31 grudnia 2006 r. na przekazanie gminom niesprzedanych


8
budynków mieszkalnych z techniczną infrastrukturą towarzyszącą.
Rygorystyczne wymogi co do wielości dokumentacji i trybu przekazania
nieruchomości oraz liczba nieruchomości i ich skomplikowany stan prawny nie
pozwoliły na zrealizowanie tych zadań w zakreślonym dotychczas ustawą
okresie. Nadal pozostało niesprzedanych około 9 tysięcy lokali mieszkalnych,
które powinny być przekazane gminom. Ich utrzymywanie przez PKP SA
i ponoszenie z tego tytułu kosztów nie jest zasadne, zwłaszcza że zadaniem
PKP SA ma być przede wszystkim działalność finansowa spółki dominującej
w grupie. W proponowanym obecnie art. 46a przyjęto zasadę dobrowolnego
przejmowania przez gminy od PKP SA tego majątku, ze względu na to, że
obowiązek, który był dotychczas w art.
81, prowadzi do naruszenia
samodzielności gmin.
Propozycja dodania art. 74a i art. 74b ma genezę i uzasadnienie w tym, że
przepisy ustawy nie uregulowały ródeł i podmiotów zobowiązanych do
finansowania działalności socjalnej dla emerytów i rencistów, byłych
pracowników przedsiębiorstwa państwowego PKP i ich rodzin. Koszty
związane z działalnością socjalną dla emerytów i rencistów oraz z wykupem
kolejowych świadczeń przejazdowych stanowią duże obciążenie finansowe dla
PKP SA.
W strukturze PKP SA brak jest terytorialnych jednostek organizacyjnych na
obszarze kraju, które mogłyby realizować te zadania wynikające
z wymienionych uprawnień. Takie struktury posiadają spółki zależne, które
prowadzą działalność socjalną dla swoich pracowników, a także dla
odchodzących na emeryturę i rentę z tych spółek. Propozycja wyłączenia z tego
procesu spółki „PKP Przewozy Regionalne” sp. z o.o. wynika z tego, że spółka
ta będzie podlegała usamorządowianiu. Nieuwzględnienie tego faktu może
spowodować, że grupa emerytów nie miałaby zapewnionej przewidzianej w tym
przepisie opieki socjalnej.
Wykup uprawnień dla emerytów i rencistów oraz członków ich rodzin jest
dokonywany na podstawie umów zawieranych przez pracodawców
zrzeszonych w Związku Pracodawców Kolejowych z przewo nikiem
pasażerskim.


9
Proponowane zmiany w ustawie z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie
kolejowym są związane z koniecznością wprowadzenia nowych definicji.
W związku z możliwością przekazywania na własność jednostkom samorządu
terytorialnego dworców kolejowych wraz z gruntami definiuje się pojęcie
„dworzec kolejowy”.
Proponowane zmiany w art. 30 mają na celu usprawnienie funkcjonowania na
rynku przewo ników kolejowych. Proponuje się, aby zarządca infrastruktury
kolejowej, przydzielając trasy pociągów przewo nikom kolejowym, uwzględniał
potrzebę skomunikowania pociągów dla przewozu osób. Przewo nicy będą
zobowiązani do porozumienia się w zakresie połączeń pociągów, których
konieczność skomunikowania wynika z interesu podróżnych. Zarządca
infrastruktury będzie koordynatorem tych uzgodnień, m.in. na organizowanych
konferencjach rozkładów jazdy.
Proponowane dodanie w art. 33 ust. 5c ma na celu ustabilizowanie stawek
jednostkowych opłaty podstawowej dla przedsiębiorców realizujących usługi
publiczne na podstawie zawartych umów. Ich coroczny wzrost nie powinien
przekraczać planowanego poziomu wska nika inflacji. Powyższy przepis jest
zgodny z obecnymi przepisami ustawy o transporcie kolejowym (art. 33 ust. 5b),
które pozwalają na to, by w wyniku dotacji budżetowej na utrzymanie i remonty
infrastruktury kolejowej
nastąpiło pomniejszenie kosztów udostępnienia
infrastruktury kolejowej w tym obszarze rynku przewozu osób.
W związku z powyższym następuje zmiana ust. 3 w art. 38a. Wielkość
dofinansowania utrzymania i remontów infrastruktury kolejowej, w tym w celu
pomniejszenia kosztów udostępnienia infrastruktury kolejowej przewo nikom
realizującym usługi publiczne na podstawie zawartych umów, określa umowa
zawarta między zarządcą infrastruktury a ministrem właściwym do spraw
transportu.
Proponowany nowy art. 38b ma na celu zachęcenie jednostek samorządu
terytorialnego do finansowania lub dofinansowania inwestycji
infrastruk-
turalnych z budżetu tej jednostki. Jako ekwiwalent proponuje się przyznawanie
ulg w opłacie podstawowej na określonych liniach lub ich odcinkach dla
przewo ników wykonujących regionalne przewozy pasażerskie na podstawie