Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Porozumienia o Międzynarodowym Programie Energetycznym, sporządzonego w Paryżu dnia 18 listopada 1974 r., ze zmianami z dnia 30 listopada 2007 r.
projekt dotyczy ratyfikacji Porozumienia, które tworzy podstawowe ramy prawne funkcjonowania mechanizmu wzajemnego wspierania się państw członkowskich w sytuacjach kryzysowych na rynku naftowym
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 429
- Data wpłynięcia: 2008-04-17
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o ratyfikacji Porozumienia o Międzynarodowym Programie Energetycznym, sporządzonego w Paryżu dnia 18 listopada 1974 r., ze zmianami z dnia 30 listopada 2007 r.
- data uchwalenia: 2008-05-30
- adres publikacyjny: Dz.U. Nr 127, poz. 815
429
13
organów administracji państwowej w sytuacji pojawienia się zakłóceń
w dostawach ropy naftowej lub produktów naftowych,
- zasady prowadzenia sprawozdawczości kryzysowej dotyczącej rynku
paliwowego obejmującej gromadzenie danych w trybie wymaganym
przez MAE.
W dniu 24 kwietnia 2007 r. Minister Gospodarki podpisał rozporządzenia
wykonawcze do ustawy:
1) w sprawie szczegółowego wykazu surowców oraz produktów naftowych
objętych systemem zapasów interwencyjnych (Dz. U. Nr 81, poz. 546),
2) w sprawie szczegółowego sposobu tworzenia i utrzymywania zapasów
obowiązkowych ropy naftowej lub paliw oraz ustalania ich ilości (Dz. U.
Nr 81, poz. 547),
3) w sprawie rejestru producentów i handlowców obowiązanych do two-
rzenia i utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw
(Dz. U. Nr 81, poz. 548),
4) w sprawie szczegółowego sposobu obniżania ilości zapasów obowiąz-
kowych ropy naftowej lub paliw (Dz. U. Nr 81, poz. 549),
5) w sprawie organów uprawnionych do wydawania odbiorcom upoważ-
nień do zakupu paliw oraz wzorów tych upoważnień (Dz. U. Nr 87,
poz. 582).
Ustawa wraz z aktami wykonawczymi umożliwia podejmowanie szybkich
i skutecznych działań interwencyjnych prowadzących do wyrównania bra-
ków w bilansie dostaw ropy naftowej i produktów naftowych na rynek lub
ograniczenie skutków tych braków, zgodnie z zasadami określonymi w Po-
rozumieniu i decyzjach Rady Zarządzającej MAE.
Informacje statystyczne niezbędne do wypełnienia zobowiązań sprawoz-
dawczości statystycznej wobec Międzynarodowej Agencji Energetycznej,
wynikających z przepisów rozdziału V Porozumienia, dotyczących rynku pa-
liwowego są gromadzone w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 czerwca
1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439, z pó n. zm.) i przyj-
14
mowany corocznie – zgodnie z zasadami określonymi w tej ustawie – pro-
gram badań statystycznych statystyki publicznej.
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 5 września 2006 r.
w sprawie programu badań statystyki publicznej na rok 2007 (Dz. U.
Nr 170, poz. 1219) dane dotyczące rynku paliwowego są gromadzone w ra-
mach badania 1.44.03(104) pn.: Specjalistyczne badanie statystyczne w za-
kresie paliw i energii, prowadzonego wspólnie przez Główny Urząd Staty-
styczny i ministra właściwego do spraw gospodarki.
Ww. regulacje są wystarczające do wypełniania warunków przystąpienia do
Porozumienia o Międzynarodowym Programie Energetycznym z dnia 18 li-
stopada 1974 r., ze zmianami z dnia 30 listopada 2007 r., co potwierdził
przegląd przeprowadzony przez ekspertów MAE w dniach 17-18 kwietnia
2007 r.
III. Przewidywane skutki społeczne, gospodarcze, finansowe, polityczne
i prawne wraz z określeniem ródeł finansowania
Przystąpienie do MAE przyniesie Polsce wielowymiarowe korzyści, poczy-
nając od dostępu do informacji nt. wydarzeń na międzynarodowym rynku
energetycznym, przez możliwość uzyskania wsparcia w sytuacji pojawienia
się zakłóceń w dostawach ropy naftowej do naszego kraju, kończąc na
możliwości uczestniczenia w organizacji mającej realny wpływ na sytuację
na globalnym rynku naftowym i międzynarodową politykę energetyczną w
szerokim tego słowa znaczeniu. Poza bezpieczeństwem, Polska zyskuje
również prestiż związany z członkostwem w tak wpływowej organizacji.
Skutki społeczne i gospodarcze
Polska, nie będąc krajem-producentem, jest uzależniona od zewnętrznych
ródeł ropy naftowej.
Oddalenie geograficzne ródeł dostaw ropy naftowej dla polskich rafinerii
oraz wskazane w części I niniejszego Uzasadnienia zagrożenia sprawiają,
że Polska jest narażona na zakłócenia w zaopatrzeniu rynku w ropę nafto-
15
wą i produkty naftowe. Potwierdzeniem tego mogą być zakłócenia w dosta-
wach ropy naftowej do Polski w dniach 7-12 stycznia 2007 r.
Funkcjonujący w ramach MAE mechanizm reagowania kryzysowego na za-
kłócenia dostaw ropy naftowej polega na wzajemnym wspieraniu się państw
członkowskich w przypadku pojawienia się zakłóceń w dostawach ropy naf-
towej lub produktów naftowych, w tym na udostępnianiu państwom odczu-
wającym zakłócenia dostaw części własnych zapasów ropy naftowej lub
produktów naftowych przez państwa członkowskie posiadające niezakłóco-
ny dostęp do dostaw.
Przystąpienie Rzeczypospolitej Polskiej do Porozumienia o Międzynarodo-
wym Programie Energetycznym z dnia 18 listopada 1974 r., ze zmianami
z dnia 30 listopada 2007 r., pozwoli na wzmocnienie bezpieczeństwa pali-
wowego Polski i zwiększy pewność zaopatrzenia rynku w ropę naftową
i produkty naftowe w przypadku pojawienia się zakłóceń w dostawach ze-
wnętrznych ropy i produktów naftowych, ograniczając utrudnienia w funk-
cjonowaniu gospodarki i służb istotnych dla życia i bezpieczeństwa obywa-
teli – takich jak szpitale, służby ratownictwa, policja, straż pożarna itp.
Jednocześnie należy wspomnieć, że członkostwo Polski w Międzynarodo-
wej Agencji Energetycznej wiąże się z koniecznością utrzymywania wyma-
ganych minimalnych zapasów ropy naftowej i produktów naftowych odpo-
wiadających 90-dniowemu importowi netto ropy naftowej i produktów nafto-
wych. Uwzględniając metodologię Międzynarodowej Agencji Energetycznej,
aby wypełnić to zobowiązanie, Polska musi posiadać zapasy ropy naftowej
i produktów naftowych w ilości 5,3 milionów ton16).
Przystąpienie do Porozumienia nie niesie za sobą dodatkowych skutków fi-
nansowych dla budżetu państwa i przedsiębiorstw, poza składką członkow-
ską – ok. 180 tys. euro w 2008 r. Skutki wywołane wypełnieniem zobowią-
zań akcesyjnych były związane bezpośrednio z wejściem w życie ustawy
z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych
i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia
16) Dane za 2006 r. Ilość wymaganych zapasów ulega corocznie zmianie zgodnie ze zmianami
wolumenu przywozu ropy naftowej i produktów naftowych netto.
16
bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym (Dz. U.
Nr 52, poz. 343) i zostały oszacowane w Uzasadnieniu do tej ustawy.
Skutki finansowe
Polska, przystępując do Porozumienia (art. 64 Porozumienia), będzie zo-
bowiązana do partycypowania w kosztach Sekretariatu Międzynarodowej
Agencji Energetycznej i wszystkich innych wspólnych wydatkach dzielonych
wśród państw członkowskich, zgodnie z proporcjami wkładów opracowa-
nymi przy uwzględnieniu zasad i reguł określonych w Załączniku do Rezo-
lucji Rady OECD w sprawie określania wkładu państw członkowskich do
budżetu Organizacji z dnia 10 grudnia 1963 r., w myśl których poziom pła-
conych przez poszczególne państwa członkowskie składek jest powiązany
z wartością produktu narodowego brutto (PNB) tych państw. Zasady okre-
ślone w Załączniku do ww. Rezolucji w uproszczeniu polegają na wykorzy-
staniu szacunków PNB państw członkowskich na kolejne trzy lata, następ-
nie obliczeniu średniej wartości PNB dla jednego roku i na obliczeniu na tej
podstawie relacji PNB poszczególnych państw członkowskich do (w ten
sam sposób liczonych) wartości PNB wszystkich krajów członkowskich. Wy-
liczony w ten sposób wska nik jest traktowany jako udział danego kraju
w budżecie Agencji. Dla każdego roku budżetowego ostateczny poziom
składki jest ustalany na podstawie danych za ostatnie trzy lata.
Udział finansowy Rzeczypospolitej Polskiej w budżecie Międzynarodowej
Agencji Energetycznej zostanie ustanowiony po złożeniu przez Rząd RP in-
strumentu akcesyjnego (dokumentu ratyfikacyjnego) u depozytariusza
(Rząd Królestwa Belgii).
Obecnie szacuje się, że obliczony zgodnie z ww. metodą udział finansowy
Polski wyniesie, w 2008 roku, 0,844% budżetu MAE, tj. 180 tys. euro.
W obliczeniach tych przyjęto, że zakładana wielkość budżetu MAE na rok
2008 (według szacunku dokonanego w dniu 14 września 2007 r.) wynosi
24 442 400 euro. Dokładne obliczenie wielkości składki Polski w roku 2008
będzie możliwe po przyjęciu ostatecznego budżetu.
Jednocześnie należy podkreślić, że ze względu na stosowaną metodologię
obliczania składki członkowskiej, opartą na zmieniających się wielkościach
17
(PNB i wielkość budżetu MAE w kolejnych latach) nie jest obecnie możliwe
określenie wielkości składek Polski w kolejnych latach. Z drugiej strony na-
leży zaznaczyć, że jako państwo członkowskie MAE, Polska będzie miała
udział w ustanawianiu budżetu Sekretariatu MAE, a tym samym pośrednio
będzie miała możliwość wywierania wpływu na wielkość płaconej składki.
Przystąpienie RP do Międzynarodowej Agencji Energetycznej będzie rów-
nież wiązało się z udziałem przedstawicieli RP w organach kolektywnych
Międzynarodowej Agencji Energetycznej, co spowoduje koszty związane
z ich udziałem w posiedzeniach tych organów. Uwzględniając przewidziane
w Porozumieniu reguły dotyczące posiedzeń organów kolektywnych MAE
oraz praktykę z ubiegłych lat należy przyjąć, że koszty te rocznie będą wy-
nosić ok. 60 tys. zł.
Powyższe skutki finansowe związane z przystąpieniem Polski do Porozu-
mienia o Międzynarodowym Programie Energetycznym z dnia 18 listopada
1974 r., ze zmianami z dnia 30 listopada 2007 r., będą pokrywane z budże-
tu państwa.
Skutki prawne
Istniejące polskie regulacje prawne dotyczące zapasów ropy naftowej i pro-
duktów naftowych oraz postępowania interwencyjnego w sytuacji kryzyso-
wej, tj.:
1) ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów
naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach
zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku
naftowym (Dz. U. Nr 52, poz. 343),
2) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 24 kwietnia 2007 r. w spra-
wie szczegółowego wykazu surowców oraz produktów naftowych obję-
tych systemem zapasów interwencyjnych (Dz. U. Nr 81, poz. 546),
3) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 24 kwietnia 2007 r. w spra-
wie szczegółowego sposobu tworzenia i utrzymywania zapasów obo-
wiązkowych ropy naftowej lub paliw oraz ustalania ich ilości (Dz. U.
Nr 81, poz. 547),