Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Porozumienia o Międzynarodowym Programie Energetycznym, sporządzonego w Paryżu dnia 18 listopada 1974 r., ze zmianami z dnia 30 listopada 2007 r.

8
w przypadku obniżenia dostaw ropy naftowej i produktów naftowych
o co najmniej 12%, w stosunku do dostaw normalnych,
– posiadania instrumentów gwarantujących udział państw członkowskich
w mechanizmie alokacji dostępnych dostaw ropy naftowej i produktów
naftowych, polegającym na udostępnianiu przez państwa członkowskie
posiadające dostęp do dostaw ropy naftowej i produktów naftowych
części tych dostaw, państwom, które odczuwają zakłócenia w dosta-
wach ropy naftowej i produktów naftowych, przy czym transakcje odby-
wają się w oparciu o ceny rynkowe,
– posiadania planów interwencji na rynku naftowym, obejmujących ww.
narzędzia oraz procedury ich uruchamiania,
– posiadania skutecznych systemów gromadzenia i przekazywania infor-
macji statystycznych na temat wewnętrznego rynku paliwowego,
– udziału w organach kolektywnych MAE oraz
– udziału w finansowaniu funkcjonowania Sekretariatu Międzynarodowej
Agencji Energetycznej.
Stosownie do przepisów rozdziału IV Porozumienia państwa członkowskie
MAE podejmują kolektywne działania zaradcze na rynku naftowym w przy-
padku zaistnienia na tym rynku zakłóceń prowadzących do obniżenia do-
staw ropy naftowej i produktów naftowych do państw MAE jako grupy o co
najmniej 7% w porównaniu z dostawami z okresu podstawowego, który
oznacza ostatnie cztery kwartały z każdorazowym uwzględnieniem czynni-
ka zwłoki wynoszącym jeden kwartał. Zgodnie z art. 7 ust. 2 i 3 Porozumie-
nia „Państwu Uczestniczącemu, którego prawo do dostaw przewyższa su-
mę zwykłej produkcji krajowej i faktycznego importu netto dostępnego pod-
czas kryzysu naftowego, przysługiwać będzie prawo do alokacji upoważnia-
jące do dokonania dodatkowego importu netto równego powyższej różnicy”,
natomiast „Państwo Uczestniczące, którego suma zwykłej produkcji krajo-
wej i faktycznego importu netto dostępnego podczas kryzysu naftowego
przewyższa prawo do dostaw przysługujące temu Państwu, zobowiązane
jest do alokacji, która wymagałaby od tego Państwa dostarczenia w sposób
bezpośredni lub pośredni ilości ropy równej powyższej różnicy do pozosta-



9
łych Państw Uczestniczących [...]”. Przekazanie dostaw ropy naftowej lub
produktów naftowych odbywa się w oparciu o transakcje o charakterze ko-
mercyjnym.
W celu realizacji zobowiązań wynikających z wyżej wskazanego przepisu,
państwa członkowskie są zobowiązane do podjęcia działań polegających
na uwolnieniu zapasów ropy naftowej lub produktów naftowych z utrzymy-
wanych przez siebie zapasów, dokonywaniu alokacji dostaw z tych zapa-
sów na rzecz państw, które najbardziej odczuły zakłócenia w dostawach,
oraz wprowadzeniu środków mających na celu ograniczenie zużycia paliw
na rynkach krajowych.
Mechanizm regulowany w Porozumieniu przewiduje również podjęcie kolek-
tywnych działań, w przypadku gdy zakłócenia na rynku dotknęły jedno pań-
stwo członkowskie, a dostawy ropy naftowej lub produktów naftowych do
tego państwa uległy obniżeniu o co najmniej 7% w stosunku do okresu
podstawowego (tzw. selective trigger).
W celu uzupełnienia ww. mechanizmu Rada Zarządzająca Międzynarodo-
wej Agencji Energetycznej przyjęła tzw. decyzje w sprawie skoordynowa-
nych środków kryzysowych:
– Decyzję w sprawie przygotowań na poczet przyszłych zakłóceń w do-
stawach z dnia 10 grudnia 1981 r.12),
– Decyzję w sprawie zapasów i zakłóceń w dostawach z dnia 1 lipca
1984 r.13),
– Decyzję w sprawie przyjęcia Instrukcji Operacyjnej Skoordynowanych
rodków Antykryzysowych z dnia 13 września 1988 r.14),
– Decyzję w sprawie Polityk Reagowania Antykryzysowego z dnia 22 lu-
tego 1995 r.15) .

12) Dokument nr: IEA/BG(81)86.
13) Dokument nr: IEA/BG(84)27.
14) Dokument nr: IEA/GB(88)25.
15) Dokument nr: IEA/GB(95)11.



10
Zgodnie z ww. decyzjami, państwa członkowskie uznały, że również zakłó-
cenia o mniejszej skali, powodujące obniżenie dostaw ropy naftowej lub
produktów naftowych o mniej niż 7% mogą mieć negatywny wpływ na funk-
cjonowanie ich gospodarek, w związku z powyższym zobowiązały się do
kolektywnego zwalczania lub łagodzenia ich skutków za pomocą środków
oddziaływania na popyt, zapasów, zwiększenia wydobycia lub korzystania
z paliw alternatywnych (tzw. fuel switching) – stosownie do wewnętrznych
możliwości poszczególnych państw oraz do udziału w monitoringu prowa-
dzonym przez Sekretariat MAE przez dostarczanie w trybie pilnym informa-
cji statystycznych, dotyczących rynku paliwowego.
Zgodnie z art. 4 decyzji Rady Organizacji Współpracy Gospodarczej i Roz-
woju z dnia 15 listopada 1974 r. ustanawiającej Międzynarodową Agencję
Energetyczną Organizacji oraz art. 52 Porozumienia, decyzje Rady Zarzą-
dzającej MAE są wiążące dla państw członkowskich, w związku z powyż-
szym przystąpienie Polski do Porozumienia będzie automatycznie ozna-
czać konieczność wypełnienia również zobowiązań wynikających z ww. de-
cyzji.
Po przystąpieniu do Porozumienia o Międzynarodowym Programie Energe-
tycznym z dnia 18 listopada 1974 r., ze zmianami z dnia 30 listopada
2007 r., Polska będzie uczestnikiem mechanizmu wzajemnego wspierania
się państw członkowskich MAE w sytuacji pojawienia się zakłóceń w do-
stawach ropy naftowej lub produktów naftowych i uzyska możliwość korzy-
stania z pomocy pozostałych członków MAE.
Jednocześnie przyjmie na siebie obowiązek realizacji zobowiązań wobec
innych państw członkowskich i Sekretariatu MAE, wynikających z Porozu-
mienia i decyzji Rady Zarządzającej.
Należy nadmienić, że jako członek Międzynarodowej Agencji Energetycz-
nej, przedstawiciele Rzeczypospolitej Polskiej zasiądą we wszystkich kolek-
tywnych organach MAE, w tym w Radzie Zarządzającej MAE, która jest or-
ganem decyzyjnym Agencji i zgodnie z regulacjami Porozumienia ma wy-
łączne prawo zarówno do uruchamiania mechanizmu interwencyjnego, re-



11
gulowanego Porozumieniem, jak i działań uzupełniających ww. mechanizm,
określonych w wyżej wymienionych decyzjach Rady Zarządzającej.
Zasady podejmowania decyzji przez Radę Zarządzającą są określone
w art. 62 Porozumienia, zgodnie z którym każdemu państwu członkow-
skiemu Międzynarodowej Agencji Energetycznej przyznano po 3 tzw. głosy
ogólne oraz głosy, których liczba jest uzależniona od poziomu zużycia pro-
duktów naftowych przez dane państwo członkowskie (tzw. głosy konsump-
cyjne). Liczba przypisanych poszczególnym państwom członkowskim gło-
sów konsumpcyjnych jest obliczana proporcjonalnie do udziału zużycia pro-
duktów naftowych w tym państwie w zużyciu produktów naftowych państw
członkowskich MAE jako grupy, przy czym za podstawę obliczeń przyjęto
zużycie produktów naftowych w państwach członkowskich w 1973 r.,
tj. ostatnie dostępne w czasie powoływania Międzynarodowej Agencji Ener-
getycznej dane statystyczne. Zgodnie z tą metodą, Polska po przystąpieniu
do Międzynarodowej Agencji Energetycznej otrzyma 3 głosy ogólne i 1 głos
ze względu na poziom zużycia produktów naftowych – w sumie 4 głosy.
Po złożeniu przez Polskę instrumentu przystąpienia do Porozumienia
o Międzynarodowym Programie Energetycznym z dnia 18 listopada 1974 r.,
ze zmianami z dnia 30 listopada 2007 r., depozytariuszowi Porozumienia
– Rządowi Belgii, art. 62 Porozumienia zostanie odpowiednio zmieniony
przez wprowadzenie głosów przyznanych Rzeczypospolitej Polskiej oraz
dokonanie odpowiednich korekt w pozostałych przepisach tego artykułu
wynikających z tej zmiany.
Projekt zmiany Porozumienia o Międzynarodowym Programie Energetycz-
nym z dnia 18 listopada 1974 r., ze zmianami z dnia 30 listopada 2007 r.,
w związku z zaproszeniem Rzeczypospolitej Polskiej do akcesji do Poro-
zumienia, został przyjęty przez Radę Zarządzającą Międzynarodowej
Agencji Energetycznej w dniu 3 pa dziernika 2007 r. Tekst projektu decyzji
Rady Zarządzającej zawierającej Zaproszenie do Akcesji do Porozumienia
o Międzynarodowym Programie Energetycznym dla Rządu Polski, Poprawki
do Porozumienia o Międzynarodowym Programie Energetycznym oraz Po-
prawki do Decyzji o Uzgodnieniach Instytucjonalnych w sprawie Uczestnic-



12
twa Norwegii (wynikające ze zmian w Porozumieniu) w wersji polskiej i an-
gielskiej zawierają Załączniki 5A i 5B do Wniosku o przystąpienie do Poro-
zumienia o Międzynarodowym Programie Energetycznym z dnia 18 listopa-
da 1974 r., ze zmianami z dnia 30 listopada 2007 r.
Zgodnie z art. 71 Porozumienia o Międzynarodowym Programie Energe-
tycznym z dnia 18 listopada 1974 r., ze zmianami z dnia 30 listopada
2007 r., uzyskanie członkostwa w MAE, które jest dokonywane przez przy-
stąpienie do ww. Porozumienia, wymaga uprzedniego spełnienia szeregu
warunków określonych w Porozumieniu.
W celu dostosowania polskich regulacji prawnych do wymagań stawianych
państwom członkowskim MAE, w dniu 16 lutego 2007 r. została przyjęta
ustawa o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego
oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa pa-
liwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym (Dz. U. Nr 52, poz. 343)
(dalej: Ustawa), która stworzyła kompleksowy system zabezpieczenia przed
negatywnymi skutkami zakłóceń w dostawach ropy naftowej i produktów
naftowych przez wprowadzenie odpowiedniego zestawu środków obejmu-
jących:
- zapasy interwencyjne ropy naftowej i produktów naftowych składające
się z zapasów obowiązkowych ropy naftowej i paliw oraz zapasów pań-
stwowych ropy naftowej i produktów naftowych i procedury ich urucho-
mienia, spójnej z procedurami MAE określonymi w Porozumieniu,
- środki mające na celu zmniejszenie zużycia produktów naftowych
(w tym głównie paliw) w sytuacji zaistnienia zakłóceń w dostawach ropy
naftowej lub produktów naftowych lub konieczności wypełnienia zobo-
wiązań międzynarodowych o takim charakterze zgodnie z zasadami
określonymi w Porozumieniu,
- zasady wprowadzania ograniczeń dla zmniejszenia zużycia produktów
naftowych,
- zasady postępowania przez przedsiębiorców zajmujących się dostar-
czaniem produktów naftowych, odbiorców oraz zasady postępowania