Rządowy projekt ustawy o wdrożeniu naziemnej telewizji cyfrowej

Izba Komunikacji Elektronicznej, ITI Neovision sp. z o.o. (Telewizja N), Związek
Importerów i Producentów Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego Branży RTV i AGD,
Instytut Łączności, Fundacja Audiodeskrypcja.

Ponadto projekt ustawy o wdrożeniu naziemnej telewizji cyfrowej został przedstawiony do
zaopiniowania przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, stosownie do treści art. 6 ust. 2
pkt 7 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji.
Kwestie sporne, jakie wyłoniły się w związku z przeprowadzonymi uzgodnieniami
międzyresortowymi, były przedmiotem dalszej współpracy między Ministerstwem
Infrastruktury i Krajową Radą Radiofonii i Telewizji. Wśród powstałych rozbieżności należy
w szczególności wskazać na kwestię formy prawnej współpracy Krajowej Rady Radiofonii
i
Telewizji z Prezesem Urzędu Komunikacji Elektronicznej w zakresie rezerwacji
częstotliwości na cele rozpowszechniania lub rozprowadzania programów telewizyjnych.
Zaproponowane w powyższym zakresie regulacje zostały zaakceptowane przez
Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji pismem z dnia 1 lutego 2011 r., co
ostatecznie zakończyło proces uzgadniania projektu ustawy z Krajową Radą Radiofonii
i Telewizji.

3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego

Wejście w życie projektowanych zmian ustawy spowoduje skutki finansowe dla budżetu
państwa.

Rozszerzenie katalogu naruszeń skutkujących nałożeniem kar pieniężnych nakładanych przez
Prezesa UKE może spowodować dodatkowe wpływy do budżetu państwa.

Zastosowanie technologii cyfrowej spowoduje oszczędniejsze wykorzystanie widma
częstotliwości radiowych. Częstotliwości, które będą dostępne dla innych usług
telekomunikacyjnych po uwzględnieniu istniejących usług telewizji analogowej w formie
cyfrowej, będą stanowić tzw. dywidendę cyfrową postrzeganą jako dobro publiczne
o wyjątkowym potencjale społecznym, kulturalnym i gospodarczym.
Jak wskazano w Planie wdrażania naziemnej telewizji cyfrowej w Polsce, rozpatrując
dywidendę cyfrową pod kątem ilości częstotliwości dostępnych po konwersji dotychczasowej
47

programowej oferty analogowej na ofertę cyfrową, można stwierdzić, że dywidenda ta wynosi
ok. 392 MHz. Częstotliwości te są dobrem rzadkim, o wysokiej wartości ekonomicznej, a ich
zagospodarowanie będzie możliwe po wyłączeniu nadawania analogowego. Wpływy z tytułu
zagospodarowania dywidendy cyfrowej zostały oszacowane przez Komisję Europejską, która
stwierdziła, iż całkowity potencjalny dochód wygenerowany dzięki dywidendzie cyfrowej
w obrębie Unii Europejskiej na przestrzeni 15 lat wyniesie od 150 mld do 700 mld euro.
Dochody z tytułu jednorazowej opłaty za dokonanie rezerwacji częstotliwości (przetarg)
stanowią dodatkowy, nieujmowany w planie dochodów UKE, dochód budżetu państwa.
Wysokość tych dochodów nie może być precyzyjnie oszacowana, gdyż na etapie
przygotowywania projektu ustawy budżetowej nieznana jest wysokość kwot, które
przedsiębiorcy zadeklarują w organizowanych przetargach albo konkursach. Niemniej można
przyjąć szacunkowo, iż:
1) w wyniku przetargu na rezerwację częstotliwości w zakresie 470 – 790 MHz
przeznaczonych do świadczenia usług ruchomych o ogólnokrajowym pokryciu –
dodatkowe przychody wyniosą min. 500 mln zł (dane obliczeniowe na podstawie
przetargu na pasmo 900 MHz na potrzeby telefonii ruchomej). Należy wziąć pod
uwagę, że w 2010 r. Niemcy przeprowadzili aukcję na częstotliwości z zakresu
800 MHz, w wyniku której uzyskali wpływ do budżetu państwa w kwocie 4,38 mld
euro. Dane te po pierwsze obrazują, jak wartościowa jest dywidenda cyfrowa, a po
drugie mogą stanowić punkt odniesienia dla ustalenia wartości, którą będzie można
osiągnąć w przetargu w Polsce, co oznacza, że dywidenda cyfrowa może zostać
sprzedana nawet za kwotę ok. 4 mld zł,
2) w związku z planami wykorzystania częstotliwości w części zakresu 470 – 790 MHz
na potrzeby świadczenia usług w ruchomych sieciach komórkowych

o ogólnokrajowym pokryciu, do budżetu państwa wpłyną dodatkowe opłaty za
prawo do dysponowania częstotliwością w części zakresu 470 – 790 MHz.
Przyjmując, że te częstotliwości zostaną przeznaczone do świadczenia usług
ruchomych o ogólnokrajowym pokryciu w standardzie UMTS, to roczne wpływy
budżetu państwa przedstawiałyby się następująco dla 6 kanałów FDD. Poniżej
zostały wskazane lata pobierania opłat, począwszy od II połowy 2013 r.:
– I rok dysponowania częstotliwością – 3 600 000 zł,
– II rok – 4 800 000 zł,
– III rok – 6 000 000 zł,
– IV – X rok – 6 900 000 zł.
48

Zakładając, że wykorzystanie częstotliwości w zakresie 470 – 790 MHz na świadczenie usług
ruchomych o ogólnokrajowym pokryciu będzie miało miejsce po wyłączeniu nadawania
analogowego telewizji naziemnej, czyli po dniu 31 lipca 2013 r., to łączne wpływy budżetu
państwa do 2020 r. mogą wynieść 38 550 000 zł (przez 7,5 roku).

Przejście z nadawania analogowego na cyfrowe wiąże się ze zmniejszeniem wpływów do
budżetu państwa z tytułu rocznych opłat za dysponowanie częstotliwościami, jednakże spadek
ten może być zrekompensowany wpływami z tytułu udzielenia przez KRRiT 4 koncesji na
rozpowszechnianie programów telewizyjnych. Wysokość wpływów z tego tytułu oszacowano
na kwotę 100 mln zł.
Dodatkowe obciążenie budżetu państwa będą stanowiły koszty przeprowadzenia
informacyjnej kampanii społecznej dotyczącej procesu przechodzenia z
nadawania
analogowego na cyfrowe w telewizji naziemnej. W trakcie prac nad projektem założeń
projektu ustawy o wdrożeniu naziemnej telewizji cyfrowej zostało uzgodnione, iż
zarezerwowanie odpowiednich kwot z budżetu państwa na przeprowadzenie kampanii
informacyjnej będzie corocznie ustalane w ramach prac nad kolejnymi ustawami
budżetowymi. Kwoty te będą przewidziane we właściwej części budżetu państwa w ramach
limitu wydatków określanego co roku w ustawie budżetowej.

Kampania informacyjna o telewizji cyfrowej zostanie przeprowadzona w latach 2011 – 2013.
Zakres i formy przeprowadzanej kampanii informacyjnej będą ściśle uzależnione od
corocznie przyznawanych na ten cel środków z budżetu państwa, co z kolei jest uzależnione
od możliwości finansowych tego budżetu.

Przeprowadzenie ogólnopolskiej kampanii informacyjno-edukacyjnej na temat zmian
w sposobie nadawania telewizji naziemnej jest niezbędne przede wszystkim z punktu
widzenia społecznego. Duża część społeczeństwa, której w głównej mierze ten proces będzie
dotyczył (tzn. osoby starsze, niepełnosprawne, zamieszkujące tereny wiejskie), należy do tej
grupy osób, które nie posiadają wystarczającej wiedzy technicznej i bez tego rodzaju pomocy
mogą mieć trudności w zrozumieniu procesu cyfryzacji oraz przy zakupie i instalacji nowych
urządzeń odbiorczych.

Projektowana ustawa nakłada dodatkowe zadania na organy administracji publicznej,
tj. Prezesa UKE i KRRiT. Wskazując szacunkową wysokość kosztów realizacji tych zadań
49

przez Prezesa UKE oraz ich uzasadnienie, należy stwierdzić, iż obecnie na potrzeby
analogowej emisji programów TV oraz eksperymentalnych emisji cyfrowych jest
wykorzystywanych 731 stacji nadawczych. Obsługa procesu gospodarowania
częstotliwościami wykorzystywanymi przez te stacje w Urzędzie Komunikacji Elektronicznej
polega na: wykonywaniu analiz inżynierskich w kwestii zachowania kompatybilności między
tymi stacjami oraz innymi sieciami radiokomunikacyjnymi, prowadzeniu uzgodnień
międzynarodowych warunków technicznych wykorzystania wspomnianych częstotliwości,
przygotowywaniu decyzji administracyjnych o dokonaniu rezerwacji częstotliwości
i udzieleniu pozwoleń radiowych. Obsługa procesu gospodarki częstotliwościowej na
potrzeby telewizji naziemnej jest realizowana przez zespół 6 osób, które również odpowiadają
za sprawy związane z telewizją satelitarną i kablową. W trakcie okresu przejściowego
wdrażania naziemnej telewizji cyfrowej w ramach multipleksów: pierwszego, drugiego
i trzeciego oraz implementacji telewizji mobilnej liczba stacji wzrośnie o około 250, tj.
o około 35 %. Ponadto prowadzenie obliczeń odnośnie do kompatybilności
elektromagnetycznej dla stacji cyfrowych jest znacznie bardziej skomplikowane, a zatem
bardziej czasochłonne, niż ma to miejsce w przypadku stacji analogowych, ze względu na
konieczność uwzględnienia właściwości systemu cyfrowego, w tym właściwości sieci
jednoczęstotliwościowych (SFN), np. zakłóceń własnych sieci. Po wyłączeniu telewizji
analogowej w dyspozycji operatorów poszczególnych multipleksów będzie łącznie
211 obszarów rezerwacji częstotliwości. Ponieważ zakłada się, że każdy z tych obszarów
zostanie pokryty sygnałem radiowym umożliwiającym tzw. odbiór przenośny zewnętrzny
i odbiór w ruchu transmitowanych programów, dlatego w każdym z takich obszarów zostanie
uruchomionych kilka stacji nadawczych. Na terenach mało zurbanizowanych lub
o niewielkim zróżnicowaniu ukształtowania terenu może to być od 3 do 5 stacji (głównych
i doświetlających) na obszar wykorzystania częstotliwości, natomiast na terenach wysoko
zurbanizowanych lub o znacznym zróżnicowaniu ukształtowania terenu od 5 do 8 stacji na
obszar. Oznacza to, iż łączna liczba stacji cyfrowych będzie oscylowała wokół liczby 1.000.
W związku z tym wystąpią dodatkowe koszty w 2012 r. związane z zakupem aparatury
pomiarowej, które oszacowano na łączną kwotę 3 mln 725 tys. zł.
Koszty aparatury pomiarowej oraz koszty niezbędne do jej prawidłowego działania
przedstawiają się następująco:
a) koszt analizatorów sygnałów DVB-T dla każdej delegatury – ok. 3 mln zł,
b) koszt szkoleń specjalistycznych dla pracowników Urzędu – ok. 75 tys. zł,
50

c) koszt dostosowania oprogramowania pomiarowego (wraz z licencjami) – ok. 650 tys.
zł.

Bardzo istotnym rozwiązaniem, które jest komplementarne do regulacji dotyczących
kampanii informacyjnej o telewizji cyfrowej, a także zmierza do zapewnienia rzeczywistej
realizacji konstytucyjnej zasady zaufania obywateli do organów państwa i stanowionego
przezeń prawa oraz zasady zapewnienia dostępu do dóbr kultury, jest okresowe
przeprowadzanie przez ministra właściwego do spraw łączności badania przygotowania
gospodarstw domowych do odbioru naziemnej telewizji cyfrowej. Należy wskazać, iż proces
cyfryzacji stanowi niezwykle ważne wydarzenie społeczne, które niewątpliwie z racji
technicznego charakteru wymusza na obywatelach konieczność dostosowania się do nowego,
bardziej zaawansowanego technologicznie odbioru telewizji. Niewątpliwie proces ten będzie
się wiązać z początkowymi niedogodnościami dla obywateli: konieczne będzie pozyskanie
wiedzy o wymaganiach technicznych i eksploatacyjnych urządzeń końcowych
umożliwiających odbiór naziemnej telewizji cyfrowej, a także dokonanie zakupu takiego
urządzenia. Stałe monitorowanie sytuacji na rynku pozwoli przede wszystkim na pozyskanie
rzetelnych i aktualnych informacji o procesie przejścia z nadawania analogowego na cyfrowe.
Dlatego też należy zapewnić ministrowi właściwemu do spraw łączności możliwość
pozyskiwania pełnych danych o przebiegu procesu wdrożenia naziemnej telewizji cyfrowej,
ponieważ trudno jest na tym etapie przewidzieć i oszacować jego skutki dla społeczeństwa.
Koszt przeprowadzenia w latach 2011 – 2013 takich badań wyniesie w zakładanej wysokości
ok. 400 tys. zł.

Ponadto, jak już wspomniano w pkt 3 Oceny Skutków Regulacji, przejście z nadawania
analogowego na cyfrowe wiąże się ze zmniejszeniem wpływów do budżetu państwa (w wys.
11 mln 600 tys. zł rocznie – dla celów obliczeniowych przyjęto obowiązujące rozporządzenie
Rady Ministrów dotyczące rocznych opłat za dysponowanie częstotliwościami). Warto wziąć
również pod uwagę fakt, że do końca lipca 2013 r. (wyłączenie naziemnej telewizji
analogowej) stacje telewizyjne będą zobowiązane do nadawania równoległego oferty
w analogowej telewizji naziemnej i cyfrowej. redni okres simulcastu wyniesie 24 miesiące,
czyli przeciętnie oferta analogowa i cyfrowa będą oferowane równolegle przez 2 lata, co
oznacza, że stacje telewizyjne będą musiały przeciętnie przez 2 lata (w zależności od obszaru)
płacić za prawo do dysponowania częstotliwościami zarówno dla telewizji analogowej, jak
i cyfrowej. Z powyższego wynika, że w ciągu 2 lat do budżetu państwa wpłynie opłata
51