Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy

Druk nr 3858

Warszawa, 22 grudnia 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Marszałek Senatu



Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej


Szanowny Panie Marszałku !

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. mam zaszczyt powiadomić Pana Marszałka, że Senat na 67
posiedzeniu w dniu 16 grudnia 2010 r. podjął uchwałę w sprawie wniesienia do
Sejmu projektu ustawy

- o zmianie ustawy - Kodeks karny
skarbowy.
Projekt ustawy stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu
prawa do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego
Jednocześnie pragnę poinformować, że Senat upoważnił senatora Piotra
Zientarskiego do reprezentowania Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.
W załączeniu przesyłam opinię o zgodności projektu ustawy z prawem
Unii Europejskiej.

Z poważaniem

(-) Bogdan Borusewicz
U C H W A Ł A
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 16 grudnia 2010 r.
w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy
– Kodeks karny skarbowy
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.,
Senat wnosi do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny
skarbowy.
Jednocześnie upoważnia senatora Piotra Zientarskiego do reprezentowania Senatu w pracach
nad projektem.
MARSZAŁEK SENATU
Bogdan BORUSEWICZ
- 2 -
p r o j e k t
USTAWA
z dnia
o zmianie ustawy – Kodeks karny skarbowy
Art. 1.
W ustawie z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765, z
późn. zm.1)) w art. 119 § 3 otrzymuje brzmienie:
"§ 3. Roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia wygasa, jeżeli powództwa nie wytoczono w
terminie 3 miesięcy, licząc od dnia, w którym powód dowiedział się o prawomocnym
orzeczeniu przepadku przedmiotów, nie później jednak niż przed upływem 10 lat od dnia
uprawomocnienia się tego orzeczenia.".
Art. 2.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 766, z 2008 r. Nr 66,
poz. 410, Nr 215, poz. 1355 i Nr 237, poz. 1651, z 2009 r. Nr 3, poz. 11, Nr 8, poz. 39, Nr 157, poz. 1241, Nr 168, poz.
1323, Nr 201, poz. 1540 i Nr 206, poz. 1589 oraz z 2010 r. Nr 88, poz. 583, Nr 127, poz. 858 i Nr 151, poz. 1013.
UZASADNIENIE
1. Ustawa wykonująca wyrok Trybunału Konstytucyjnego
Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do
wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 maja 2010 r. (sygn. akt SK 50/08),
stwierdzającego niezgodność przepisu art. 119 § 3 ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks
karny skarbowy (Dz. U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765, ze zm.) z Konstytucją.
Sentencja orzeczenia opublikowana została w Dz. U. Nr 88, poz. 583 (dzień publikacji
wyroku – 25 maja 2010 r.).
2. Przedmiot i istota rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego
2.1. Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją art. 119 § 3 ustawy
z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy w zakresie, w jakim przewiduje dwuletni
termin do wytoczenia powództwa o roszczenie przewidziane w art. 119 § 2 tej ustawy, liczony
od daty uprawomocnienia się orzeczenia o przepadku przedmiotów.
K.k.s. przewiduje, że sąd orzeka (lub może orzec) środek karny przepadku
przedmiotów czy to pochodzących z przestępstwa skarbowego, czy to służących popełnieniu
przestępstwa skarbowego; także wówczas, gdy przedmioty te nie są własnością sprawcy.
Jednakże przepadku przedmiotów nie orzeka się, jeżeli są własnością osoby trzeciej, a
sprawca uzyskał je w drodze czynu zabronionego jako przestępstwo lub wykroczenie.
Kodeks przyznaje właścicielowi przedmiotów podlegających przepadkowi
(interwenientowi) roszczącemu sobie prawo do przedmiotów podlegających przepadkowi
możliwość dochodzenia swych roszczeń w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe
lub wykroczenie skarbowe. Interwencja może być zgłoszona do chwili rozpoczęcia przewodu
sądowego w pierwszej instancji.
W razie prawomocnego orzeczenia przepadku przedmiotów, co do których
interwenient nie zgłosił interwencji we właściwym czasie z przyczyn od siebie niezależnych
(kiedy np. chwili rozpoczęcia przewodu nie był o toczącym się postępowaniu poinformowany,
- 2 -
ponieważ nie był znany lub nieznane było miejsce jego pobytu) odpowiedzialność Skarbu
Państwa ocenia się według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.
Zakwestionowany przepis przewiduje jednak, że „roszczenie z tytułu bezpodstawnego
wzbogacenia wygasa, jeżeli powództwa nie wytoczono w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia,
w którym powód dowiedział się o prawomocnym orzeczeniu przepadku przedmiotów, nie
później jednak niż przed upływem 2 lat od daty uprawomocnienia się tego orzeczenia”.
Kwestionowany przepis powoduje sytuacje, w których osoba uprawniona do
przedmiotu podlegającego przepadkowi, pomimo wykazywania się wymaganą starannością we
własnych sprawach dowiaduje się o przysługującym jej roszczeniu z tytułu bezpodstawnego
wzbogacenia już po upływie terminu do jego zgłoszenia, czego skutkiem jest wygaśnięcie
roszczenia.
Tymczasem art. 64 ust. 1 Konstytucji stanowi, iż „Każdy ma prawo do własności,
innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia”. „Przepis ten obejmuje ochroną
wszystkie prawa majątkowe i zobowiązuje ustawodawcę zarówno do ustanowienia regulacji
zapewniających ochronę prawną prawom majątkowym jak i do powstrzymywania się od
wprowadzania regulacji, które mogłyby pozbawić lub ograniczyć ochronę tych praw.
Przewidziane w art. 119 § 2 k.k.s. roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia stanowi
prawo, które podlega konstytucyjnej ochronie jako ‘inne prawo majątkowe’ w rozumieniu art.
64 ust. 1 i 2 Konstytucji”.
TK uznał, że ani zamiar koncentracji postępowania karnoskarbowego i rozstrzygania o
roszczeniach cywilnoprawnych, ani zamiar szybkiej eliminacji korzyści majątkowych
związanych z przestępstwami i wykroczeniami skarbowymi, ani też interesy fiskalne państwa
nie uzasadniają takiego ograniczenia ochrony prawa majątkowego określonego w art. 119 § 2
k.k.s., które może prowadzić w praktyce do braku możliwości realizacji tego prawa z przyczyn
niezależnych od uprawnionego podmiotu.
Ponadto, z punktu widzenia podstawowych zasad sprawiedliwości i zasad prawidłowej
legislacji nie może być utrzymywany w systemie mechanizm prowadzący de facto do kreacji
pozornego prawa majątkowego, czyli prawa, które powstając staje się od razu nieskuteczne.
2.2. Wyrok wywołuje skutki prawne z dniem publikacji.