Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw

5


wobec nieletniego zastosowano środek poprawczy lub gdy środek odwoławczy
zawiera wniosek o orzeczenie środka poprawczego.”,
b) uchyla się § 2 – 4,
c) po § 4 dodaje się § 4a i 4b w brzmieniu:
„§ 4a. W sądzie okręgowym może zostać utworzony odrębny wydział:
1) pracy, ubezpieczeń społecznych albo pracy i ubezpieczeń społecznych – do spraw
odpowiednio z zakresu prawa pracy lub z zakresu ubezpieczeń społecznych,
2) gospodarczy – do spraw gospodarczych oraz innych spraw z zakresu prawa
gospodarczego i cywilnego należących do sądu gospodarczego na podstawie
odrębnych ustaw.
§ 4b. Rozpoznawanie spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych, należących do właściwości
sądu okręgowego, w którym nie utworzono odrębnego wydziału do tych spraw, Minister
Sprawiedliwości przekazuje innemu sądowi okręgowemu, w trybie określonym
w art. 20.”;
10) uchyla
się art. 17;
11) w art. 18 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Sąd apelacyjny dzieli się na wydziały:
1) cywilny – do spraw z zakresu prawa cywilnego, prawa rodzinnego i opiekuńczego, jak
również spraw gospodarczych oraz innych spraw z zakresu prawa gospodarczego
i cywilnego, należących do sądu gospodarczego na podstawie odrębnych ustaw,
2) karny – do spraw z zakresu prawa karnego oraz spraw zgodności z prawdą oświadczeń
lustracyjnych,
3) pracy i ubezpieczeń społecznych – do spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń
społecznych.”;

12) po art. 18 dodaje się art. 18a i 18b w brzmieniu:
„Art. 18a. W sądach mogą być tworzone wydziały inne niż wymienione w art. 12, 16 lub 18.
Art. 18b. Poza siedzibą sądu mogą być tworzone wydziały zamiejscowe, a poza siedzibą sądu
okręgowego także ośrodki zamiejscowe.”;
13) art. 19 i 20 otrzymują brzmienie:
„Art. 19. § 1. Minister Sprawiedliwości tworzy i znosi wydziały oraz wydziały i ośrodki
zamiejscowe sądów w drodze zarządzenia, mając na względzie potrzebę zapewnienia

6

racjonalnej organizacji sądownictwa, w szczególności przez dostosowanie liczby, rodzaju
i wielkości wydziałów do obciążenia wpływem spraw w poszczególnych sądach, ekonomię
postępowania sądowego oraz konieczność prawidłowego wykonywania czynności
nadzorczych, w celu zagwarantowania realizacji prawa obywatela do rozpoznania jego
sprawy w rozsądnym terminie; w zarządzeniu o utworzeniu wydziału oraz wydziału lub
ośrodka zamiejscowego należy określić jego siedzibę, obszar właściwości oraz zakres spraw
przekazanych do rozpoznawania.
§ 2. W przypadku zniesienia wydziału lub ośrodka zamiejscowego sądu, pracownicy zatrudnieni
w zniesionej jednostce przechodzą do odpowiedniego sądu.


Art. 20. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa,
w drodze rozporządzeń:
1) tworzy i znosi sądy oraz ustala ich siedziby i obszary właściwości,
2) może przekazać jednemu sądowi okręgowemu rozpoznawanie spraw z zakresu prawa
pracy z właściwości lub części obszarów właściwości innych sądów okręgowych,
działających na obszarze tej samej apelacji, a jednemu sądowi rejonowemu –
rozpoznawanie spraw z zakresu prawa pracy z właściwości lub części obszarów
właściwości innych sądów rejonowych, działających w tym samym okręgu sądowym,
3) może przekazać jednemu sądowi okręgowemu rozpoznawanie spraw gospodarczych oraz
innych spraw z zakresu prawa gospodarczego i cywilnego, należących do sądu
gospodarczego na podstawie odrębnych ustaw, z właściwości lub części obszarów
właściwości innych sądów okręgowych, działających na obszarze tej samej apelacji,
a jednemu sądowi rejonowemu – rozpoznawanie spraw gospodarczych oraz innych
spraw z zakresu prawa gospodarczego i cywilnego, należących do sądu gospodarczego
na podstawie odrębnych ustaw, z właściwości lub części obszarów właściwości innych
sądów rejonowych, działających w tym samym okręgu sądowym,
4) może przekazać jednemu sądowi okręgowemu rozpoznawanie spraw zgodności z prawdą
oświadczeń lustracyjnych z właściwości innych sądów okręgowych, działających na
obszarze tej samej apelacji,
5) może przekazać jednemu sądowi rejonowemu rozpoznawanie spraw z zakresu prawa
rodzinnego i
opiekuńczego, spraw dotyczących demoralizacji i
czynów karalnych
nieletnich, leczenia osób uzależnionych od alkoholu oraz od środków odurzających


7


i
psychotropowych oraz spraw, należących do sądu opiekuńczego na podstawie
odrębnych ustaw, z właściwości lub części obszarów właściwości innych sądów
rejonowych, działających w tym samym okręgu sądowym,
6) może przekazać jednemu sądowi rejonowemu rozpoznawanie spraw w elektronicznym
postępowaniu upominawczym z właściwości innych sądów rejonowych
– kierując się potrzebą zapewnienia racjonalnej organizacji sądownictwa, przez
dostosowanie liczby, wielkości i obszarów właściwości sądów do obciążenia wpływem
spraw, a także uwzględniając ekonomię postępowania sądowego, w celu zagwarantowania
realizacji prawa obywatela do rozpoznania jego sprawy w rozsądnym terminie.”;
14) w art. 21:
a) § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Organami sądów są:
1) w sądzie rejonowym – prezes sądu i dyrektor sądu, z zastrzeżeniem § 1a,
2) w sądzie okręgowym – prezes sądu, kolegium sądu i dyrektor sądu,
3) w sądzie apelacyjnym – prezes sądu, kolegium sądu i dyrektor sądu.”,
b) po § 1 dodaje się § 1a i 1b w brzmieniu:
„§ 1a. Dyrektora sądu powołuje się w sądzie rejonowym, w którym jest co najmniej
piętnaście stanowisk sędziowskich. W sądach rejonowych, w których nie powołano
dyrektora sądu, zadania dyrektora sądu wykonują dyrektorzy przełożonych sądów
okręgowych.
§ 1b. Jeżeli przemawiają za tym szczególne względy, Minister Sprawiedliwości może
powołać dyrektora sądu w sądzie rejonowym, w którym jest co najmniej dziesięć
stanowisk sędziowskich.”,
c) uchyla się § 2,
d) § 3 otrzymuje brzmienie:
„§ 3. Prezes sądu jest zwierzchnikiem służbowym dyrektora sądu, z zastrzeżeniem art. 177
§ 4, wykonuje w stosunku do dyrektora sądu czynności z zakresu prawa pracy,
z wyjątkiem czynności zastrzeżonych dla Ministra Sprawiedliwości, oraz co najmniej raz
w roku określa potrzeby sądu konieczne dla zapewnienia warunków prawidłowego
funkcjonowania i sprawnego wykonywania przez sąd zadań, o których mowa w art. 1
§ 2 i 3, biorąc pod uwagę przewidywany ich zakres; nie może jednak wydawać
dyrektorowi sądu poleceń, dotyczących kompetencji określonych w art. 31a § 1 pkt 1 – 3 i 5.”;

8



15) w art. 22:
a) § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Prezes sądu:
1) kieruje sądem i reprezentuje sąd na zewnątrz, z wyjątkiem spraw należących do
kompetencji dyrektora sądu, a w szczególności:
a) kieruje działalnością administracyjną sądu, o której mowa w art. 8 pkt 2,
b) jest zwierzchnikiem służbowym sędziów, referendarzy sądowych oraz asystentów
sędziów danego sądu,
c) powierza sędziom i referendarzom sądowym pełnienie funkcji i zwalnia z ich
pełnienia, chyba że ustawa stanowi inaczej,
2) dokonuje analizy orzecznictwa w kierowanym sądzie pod względem poziomu jego
jednolitości i informuje sędziów o wynikach tej analizy,
3) pełni inne czynności przewidziane w ustawie oraz przepisach odrębnych.”,
b) uchyla się § 1a,
c) § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. W zakresie kierowania działalnością administracyjną sądu, o której mowa w art. 8 pkt 2,
prezes sądu podlega prezesowi sądu przełożonego oraz Ministrowi Sprawiedliwości.”,
d) uchyla się § 3 – 6;

16) po art. 22 dodaje się art. 22a i 22b w brzmieniu:
„Art. 22a. § 1. Prezes sądu apelacyjnego w sądzie apelacyjnym, a prezes sądu okręgowego
w sądzie okręgowym i w sądach rejonowych, działających w okręgu sądowym, ustala,
najpóźniej do końca listopada każdego roku, podział czynności, który obejmuje:
1) decyzje w przedmiocie przydziału sędziów i referendarzy sądowych do wydziałów sądu
oraz zakresu ich obowiązków,
2) określenie zasad przydziału spraw poszczególnym sędziom i referendarzom sądowym,
chyba że zasady te określają przepisy odrębne,
3) określenie zasad zastępstw sędziów i referendarzy sądowych
– przy uwzględnieniu specjalizacji sędziów w rozpoznawaniu poszczególnych rodzajów
spraw, konieczności zapewnienia właściwego rozmieszczenia sędziów i
referendarzy
sądowych w wydziałach sądu i równomiernego rozłożenia ich obowiązków oraz potrzeby

9


zagwarantowania sprawnego postępowania sądowego.
§ 2. Do wydziału ksiąg wieczystych oraz wydziału gospodarczego do spraw rejestrowych
przydziela się wyłącznie referendarzy sądowych, chyba że nie jest to możliwe.
§ 3. Jeżeli do wydziałów, o których mowa w § 2, przydzielono wyłącznie referendarzy
sądowych, czynności, do których referendarze nie są uprawnieni, włącza się do zakresu
obowiązków sędziów orzekających w innych wydziałach.
§ 4. Prezes sądu może ustalić nowy podział czynności w całości lub w części w każdym czasie,
jeżeli przemawiają za tym względy, o których mowa w § 1.
§ 5. Sędzia, w przypadku zmiany podziału czynności skutkującej zmianą zakresu jego
obowiązków, w szczególności przeniesieniem do innego wydziału sądu, może odwołać się
do kolegium sądu apelacyjnego, w terminie 7 dni od dnia otrzymania nowego zakresu
obowiązków.
§ 6. Kolegium sądu niezwłocznie podejmuje uchwałę uwzględniającą albo oddalającą odwołanie
sędziego, mając na uwadze kryteria wskazane w § 1. Przed podjęciem uchwały kolegium
wysłucha sędziego, jeżeli odwołanie zawiera taki wniosek i sędzia może stawić się na
posiedzenie kolegium. Do czasu podjęcia uchwały sędzia wykonuje obowiązki
dotychczasowe.
Art. 22b. § 1. Prezesa sądu zastępuje wiceprezes sądu, a w razie jego nieobecności –
wyznaczony sędzia.
§ 2. Jeżeli prezes sądu nie został powołany, jego funkcję wykonuje, przez okres nie dłuższy niż
sześć miesięcy, wiceprezes sądu. W sądzie, w którym powołano więcej niż jednego
wiceprezesa sądu, funkcję prezesa sądu wykonuje wiceprezes sądu najstarszy służbą. Jeżeli
w sądzie nie został powołany wiceprezes sądu – funkcję prezesa sądu, przez okres nie
dłuższy niż sześć miesięcy, wykonuje najstarszy służbą przewodniczący wydziału w tym
sądzie.
§ 3. Liczbę wiceprezesów sądu apelacyjnego ustala Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu
opinii prezesa tego sądu, biorąc pod uwagę liczbę stanowisk sędziowskich w tym sądzie,
liczbę nadzorowanych sądów okręgowych i rejonowych oraz liczbę stanowisk sędziowskich
i referendarskich w tych sądach.
§ 4. Liczbę wiceprezesów sądu okręgowego ustala Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu
opinii prezesa tego sądu oraz prezesa przełożonego sądu apelacyjnego, biorąc pod uwagę
liczbę stanowisk sędziowskich i referendarskich w tym sądzie, liczbę nadzorowanych