Rządowy projekt ustawy o zasadach wykonywania niektórych uprawnień Skarbu Państwa

II. Uprawnienia ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa
Przejęcie przez projekt ustawy materii zawartej dotychczas w ustawie o zasadach
wykonywania uprawnień właścicielskich Skarbu Państwa będzie prowadzić do
zwiększenia przejrzystości przepisów regulujących sposób zarządzania składnikami
majątku Skarbu Państwa, poprzez kompleksowe uregulowanie niniejszego
zagadnienia w jednym akcie prawnym. Problematyka uregulowana w art. 2 – 3,
5 – 5c, 7a ustawy o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi
Państwa została uwzględniona w przepisach art. 4 – 11 projektu ustawy o zasadach
wykonywania niektórych uprawnień Skarbu Państwa.
Projekt szczegółowo wylicza przy tym zadania ministra właściwego do spraw
Skarbu Państwa, które mogą być pokrywane ze środków Funduszu Skarbu Państwa
oraz Funduszu Restrukturyzacji Przedsiębiorców (art. 83).
Zmodyfikowano regulacje zawarte obecnie w art. 5a ustawy o zasadach
wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa, odnoszące się do
konieczności uzyskania zgody ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa na
dokonanie określonych w tym przepisie rozporządzeń składnikami aktywów
trwałych przez państwowe osoby prawne (art. 7). W sposób precyzyjny został
określony, budzący dotychczas liczne wątpliwości, sposób liczenia wartości
przedmiotu czynności prawnej w przypadku zawierania, za zgodą ministra
właściwego do spraw Skarbu Państwa, umów najmu, dzierżawy, jak również umów
nieodpłatnych, takich jak użyczenie. Regulacja powyższa ma na celu zdjęcie
nadmiernego formalizmu przy zawieraniu umów o niewielkim stopniu ryzyka
finansowego z równoczesnym zachowaniem kontroli sprawowanej przez Ministra
Skarbu Państwa w odniesieniu do transakcji o większej wartości. Ponadto
poszerzono katalog spraw, w których nie będzie występował obowiązek uzyskania
zgody ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa na dokonanie rozporządzenia
składnikami aktywów trwałych. Do wyjątków od zasady uzyskania zgody zostały
dodane umowy o oddanie do odpłatnego korzystania składników aktywów trwałych
na cele konferencyjne, szkoleniowe, dydaktyczne lub rekreacyjno-sportowe, na
podstawie zawieranych z tym samym podmiotem i dotyczących tych samych
składników aktywów trwałych umów najmu, dzierżawy lub innych umów
o podobnym charakterze, których łączny okres obowiązywania, w danym roku

5
kalendarzowym, nie przekracza 90 dni. Umowy takie mają najczęściej charakter
incydentalny i nie generują ryzyka zagrożenia dla istotnych interesów majątkowych
Skarbu Państwa. Szczególne rozwiązanie w zakresie obowiązku uzyskania zgody
ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa na dokonanie czynności prawnych
z zakresu
rozporządzania składnikami aktywów trwałych wprowadzono
w stosunku do uczelni publicznych. W przypadku tych podmiotów zgoda ministra
właściwego do spraw Skarbu Państwa będzie wymagana dopiero wówczas, gdy
wartość przedmiotu rozporządzenia przekroczy równowartość kwoty 250 000 euro.
Rozwiązanie powyższe, jest zgodne z przyjętymi przez Radę Ministrów
„Założeniami do nowelizacji ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz ustawy
o stopniach naukowych oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki”.
Nową instytucją prawną, której celem jest zapewnienie przejrzystości
dysponowania mieniem państwowym w obrocie, jest wprowadzenie zasady
jawności czynności prawnych, których przedmiotem są składniki aktywów trwałych
państwowych osób prawnych, wymienione w art. 7 ust. 1 (art. 8). Zasada ta
znajdzie zastosowanie w odniesieniu do wszystkich takich czynności prawnych bez
względu na wartość rynkową przedmiotu rozporządzenia. Przyjęcie takiego
rozwiązania ustanawia bardzo efektywny mechanizm kontroli znajdujący swe
ródło w transparentności dokonywanych czynności. Informacje o dokonaniu ww.
czynności prawnych będą podlegać ogłoszeniu na stronie podmiotowej państwowej
osoby prawnej dokonującej tej czynności.

III. Zasady reprezentowania Skarbu Państwa
Zasady reprezentowania Skarbu Państwa określone w art. 12 – 19 projektowanej
ustawy nie ulegają istotnym zmianom w porównaniu z obecnie obowiązującymi
przepisami art. 17
–
20 ustawy o zasadach wykonywania uprawnień
przysługujących Skarbowi Państwa (art. 13 – 19). Nakłada się jednakże na ministra
właściwego do spraw Skarbu Państwa obowiązek podjęcia czynności
zmierzających do odzyskania kwot należnych Skarbowi Państwa z tytułu
przychodów z prywatyzacji oraz dochodów z mienia, którym gospodaruje (art. 16).
W celu ułatwienia i przyspieszenia dochodzenia ww. kwot dopuszczono możliwość
sprzedaży przez ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa wymagalnych

6
wierzytelności Skarbu Państwa, określając jednocześnie tryby, w jakich mogą być
one zbywane, przy czym określenie szczegółowego trybu ich sprzedaży nastąpi
w rozporządzeniu Rady Ministrów. Zaproponowane rozwiązania zapewniają
normatywne określenie przypadków, w których minister właściwy do spraw Skarbu
Państwa będzie mógł dokonywać sprzedaży wierzytelności Skarbu Państwa.
Sprzedaż wierzytelności jest korzystna nie tylko z punktu widzenia szybszego
uzyskiwania środków należnych Skarbowi Państwa, istotna jest również w tym
zakresie ich funkcja dyscyplinująca tych dłużników, którzy mimo posiadania
odpowiednich środków zwlekają ze spłatą swoich zobowiązań.
W toku prac legislacyjnych, na skutek uwagi zgłoszonej przez Ministra Finansów,
do której przychyliło się Rządowe Centrum Legislacji, usunięty został
projektowany przepis, zgodnie z którym w zakresie sprzedaży wierzytelności
Skarbu Państwa, dokonywanej na zasadach i w trybie określonych w projektowanej
ustawie, nie stosuje się art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie
dyscypliny finansów publicznych, stanowiącego, iż za naruszenie dyscypliny
finansów publicznych uznaje się „niepobranie lub niedochodzenie należności
Skarbu Państwa albo pobranie lub dochodzenie tej należności w wysokości niższej
niż wynikająca z prawidłowego obliczenia”. W ocenie Ministra Finansów oraz
Rządowego Centrum Legislacji, ustawowe wprowadzenie możliwości sprzedaży
wierzytelności Skarbu Państwa, w razie ich zbycia, zwolni sprzedawcę z obowiązku
dochodzenia tych należności.

IV. Komitet Nominacyjny
W art. 20 – 23 projektowanej ustawy uregulowano nową instytucję – Komitet
Nominacyjny. Utworzenie Komitetu Nominacyjnego wynika z instytucjonalnej
konstrukcji Narodowego Programu Nadzoru Właścicielskiego proponowanego
przez Radę Gospodarczą przy Prezesie Rady Ministrów. Celem tego Komitetu,
działającego poza strukturą administracji rządowej, będzie działanie na rzecz
podniesienia kompetencji i wzmocnienia roli organów nadzorczych w podmiotach
o szczególnym znaczeniu dla Skarbu Państwa poprzez przeprowadzaną na nowych
zasadach selekcję kandydatów do pełnienia funkcji w tych organach.

7
Zgodnie z art. 20 ust. 2 projektowanej ustawy do zadań Komitetu Nominacyjnego
należy:
udzielanie rekomendacji kandydatom na członków organów nadzorczych
podmiotów o kluczowym znaczeniu dla Skarbu Państwa,
opiniowanie wniosków w sprawie odwołania członków organów nadzorczych
podmiotów o kluczowym znaczeniu dla Skarbu Państwa.
Wyeliminowanie ryzyka kierowania się głównie względami formalnymi
i

biurokratycznymi przy doborze składu osobowego organów nadzorczych
podmiotów o kluczowym znaczeniu dla Skarbu Państwa zostanie osiągnięte przez
zapewnienie Komitetowi Nominacyjnemu możliwości funkcjonowania niezależnie
od administracyjnych struktur odpowiedzialnych za nadzór właścicielski oraz przez
zapewnienie udziału w pracach Komitetu osobom o najwyższych kompetencjach
i

wiedzy oraz nieposzlakowanej opinii, szanowanym i znającym się na
strategicznych dla państwa rynkach oraz na uwarunkowaniach biznesowych
i regulacyjnych działalności podmiotów o kluczowym znaczeniu dla państwa.
Komitet Nominacyjny udziela rekomendacji, która nie ma charakteru wiążącego
w tym znaczeniu, że nie powoduje powstania, po stronie organu powołującego
członków organu nadzorczego, bezwzględnego obowiązku powołania konkretnej
osoby, której Komitet Nominacyjny udzielił rekomendacji. Z drugiej strony organ
uprawniony do powołania członków organu nadzorczego nie może powołać do
składu tego organu osoby, która nie uzyskała uprzednio rekomendacji Komitetu
Nominacyjnego.
W tak ukształtowanym modelu selekcji kandydatów do organów nadzorczych
podmiotów o kluczowym znaczeniu dla Skarbu Państwa powołanie do pełnienia
funkcji członków tych organów zawsze będzie wynikiem consensusu między
organem (podmiotem) odpowiedzialnym za nadzór właścicielski, a Komitetem
Nominacyjnym. Posiadanie rekomendacji Komitetu Nominacyjnego jest w tym
modelu przesłanką, która musi być bezwzględnie spełniona po stronie kandydata na
członka organu nadzorczego, aby w ogóle było możliwe wzięcie pod uwagę danego
kandydata przy podejmowaniu decyzji o obsadzie stanowiska w organie
nadzorczym podmiotu o kluczowym znaczeniu dla Skarbu Państwa. Ostateczna
ocena spełnienia wszystkich warunków należy do organu (podmiotu)

8
ustanawiającego skład osobowy organu nadzorczego, który może konkretnego
kandydata rekomendowanego przez Komitet Nominacyjny zarówno powołać
(wskazać albo wyznaczyć) do pełnienia funkcji członka organu nadzorczego, jak
i pominąć przy obsadzie tego stanowiska, powołując w takim przypadku inną
osobę rekomendowaną przez Komitet Nominacyjny.
Przyjęcie takiej konstrukcji wynika stąd, że to na organie (podmiocie)
ustanawiającym skład osobowy organu nadzorczego spoczywa obowiązek
należytego zabezpieczenia interesów Skarbu Państwa w tej sferze.
Projektowana regulacja nie określa elementów informacji o zamiarze powołania
w skład rady nadzorczej lub o zamiarze powierzenia stanowiska w innym
statutowym organie nadzorczym, której przekazanie Komitetowi Nominacyjnemu
przez uprawniony organ (podmiot) poprzedza udzielenie rekomendacji, a zatem nie
ma przeszkód, aby organ (podmiot) ustanawiający skład organu nadzorczego
podmiotu o kluczowym znaczeniu dla Skarbu Państwa mógł, według własnego
wyboru, albo wskazać we wniosku konkretnych kandydatów do pełnienia funkcji
w organie nadzorczym albo pozostawić inicjatywę w zakresie wskazania takich
kandydatów Komitetowi Nominacyjnemu. Z uwagi na zróżnicowane stany
faktyczne, w których będzie istniała potrzeba uzyskania rekomendacji Komitetu
Nominacyjnego nie sformalizowano w projekcie procedury przekazywania
Komitetowi Nominacyjnemu informacji o zamiarze powołania członka organu
nadzorczego podmiotu o kluczowym znaczeniu dla Skarbu Państwa niemniej
jednak zakłada się, iż w rozporządzeniu Rady Ministrów określającym sposób
wykonywania zadań Komitetu zostanie wprowadzona reguła, że w dającym się
przewidzieć przypadku upływu kadencji, taka informacja będzie przekazywana
w terminie nie pó niejszym, niż trzy miesiące przed upływem kadencji osoby
aktualnie sprawującej mandat członka organu nadzorczego. Zgodnie z przepisami
projektowanej ustawy (art. 21), w skład Komitetu Nominacyjnego wchodzi
10 członków powoływanych i odwoływanych (w przypadkach, o których mowa
w art. 22 ust. 3) przez Prezesa Rady Ministrów, z uwzględnieniem ich wiedzy,
doświadczenia lub autorytetu dających rękojmię prawidłowej realizacji zadań
Komitetu. Katalog podmiotów, które będą mogły zgłaszać kandydatów na
członków Komitetu jest otwarty. W art. 23 ust. 3 projektu jedynie tytułem
przykładu wskazano, iż powyższe uprawnienie przysługuje w szczególności

9