Rządowy projekt ustawy o działalności leczniczej

Wpis do rejestru będzie stanowić warunek sine qua non prowadzenia działalności
leczniczej. Wpisów dokonywać będą wojewodowie właściwi ze względu na siedzibę
podmiotu prowadzącego działalność leczniczą. O właściwości wojewody w
przypadku podmiotu prowadzącego działalność na obszarze więcej niż jednego
województwa, decydować będzie główna siedziba podmiotu. Organem odwoławczym
w zakresie postępowania rejestrowego będzie Minister Zdrowia. Projekt zawiera
regulacje w przedmiocie zakresu danych objętych rejestrem, które zostaną
dookreślone w rozporządzeniu. Projekt ustawy zobowiązuje podmioty wykonujące
działalność leczniczą do zgłaszania organowi prowadzącemu rejestr wszelkich zmian
w zakresie danych objętych rejestrem, a w celu wyegzekwowania tego obowiązku
wprowadza sankcję w postaci kary pieniężnej w przypadku jego niedopełnienia. Karę
może nałożyć organ prowadzący rejestr, w drodze decyzji administracyjnej,
uwzględniając wagę i rodzaj stwierdzonego naruszenia obowiązku. Maksymalną
wysokość kary ustawa określa jako dziesięciokrotność minimalnego wynagrodzenia
za pracę.
Ustawa określa również przesłanki odmowy wpisu do rejestru oraz wykreślenia z
rejestru. Nowym rozwiązaniem w tym zakresie jest wywiedziony z ustawy o
swobodzie działalności gospodarczej przepis zakazujący ponownego wpisu do
rejestru – przez okres 3 lat - podmiotu, który został z niego wykreślony z przyczyn
wymienionych w ustawie.
Warunkiem rozpoczęcia działalności jest uzyskanie zaświadczenia o wpisie do tegoż
rejestru, wydanego na podstawie wniosku o wpis oraz oświadczenia o spełnieniu
warunków wykonywania działalności leczniczej. Oznacza to przyjęcie rozwiązania
kontroli spełnienia tych warunków ex post. Odmowa wpisu do rejestru następuje w
drodze decyzji administracyjnej.
Wpis do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą podlega opłacie
w wysokości 2 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze
przedsiębiorstw bez wypłaty nagród z zysku za ubiegły rok, obowiązującego w dniu
złożenia wniosku o wpis do rejestru, zaokrąglonego w górę do pełnego złotego –
w przypadku wpisu praktyk zawodowych, oraz 10 % – w przypadku podmiotów
leczniczych.
Za rok 2009 wskaźnik ten wynosił ok. 3325 zł, co oznacza, iż 2% z tej kwoty stanowi
kwotę 66 zł, natomiast 10% - kwotę 333 zł. W obecnym stanie prawnym, na
podstawie stosownych rozporządzeń Ministra Zdrowia opłata za zarejestrowanie:

16
- praktyki pielęgniarki, położnej wynosi 50 zł, a w przypadku grupowej praktyki po
50 zł od każdej pielęgniarki, położnej;
- praktyki lekarskiej wynosi 350 zł – 450 zł, a w przypadku grupowej praktyki
lekarskiej 200 zł pomnożone przez liczbę lekarzy.
Zmiana wpisu w rejestrze podlega opłacie stanowiącej 50% wysokości opłaty za
wpis. Opłaty te stanowią dochód budżetu państwa.
Zróżnicowanie w wysokości opłaty jest uzasadnione różnicą w zakresie działalności
oraz stopnia skomplikowania i rozbudowania struktury organizacyjnej tych
podmiotów, co przekłada się na zakres danych objętych wpisem do rejestru.
Z uwagi na fakt, iż projekt ustawy zakłada powstanie nowego, wspólnego dla
wszystkich podmiotów wykonujących działalność leczniczą rejestru, wprowadzone
zostały stosowne przepisy przejściowe. Dotychczasowy rejestr zakładów opieki
zdrowotnej staje się rejestrem w rozumieniu niniejszej ustawy, a wpisy w rejestrze
zakładów opieki zdrowotnej stają się wpisami w nowym rejestrze. Podmiotem
prowadzącym rejestr będzie właściwy miejscowo wojewoda, dlatego też Minister
Zdrowia przekaże właściwym wojewodom posiadaną dokumentację dotyczącą spraw
rejestrowych w zakresie dotychczasowych zadań Ministra Zdrowia. Natomiast
lekarze, pielęgniarki, położne działający jako praktyki zawodowe – dotychczas
podlegające wpisowi do rejestrów prowadzonych przez właściwe samorządy
zawodowe – będą musieli złożyć wniosek o wpis do rejestru wojewody, zgodnie z
nowymi zasadami. Po dokonaniu wpisu, wojewoda powiadomi podmiot prowadzący
dotychczasowy rejestr, który na tej podstawie dokona wykreślenia ze swojego
rejestru.

IX. Przekazywanie środków publicznych.
Podmioty prowadzące działalność leczniczą będą na jednakowych zasadach
traktowane w zakresie dostępu do środków publicznych, zgodnie z ustawą z dnia 27
sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz.1240, z późn. zm.).
Otrzymywanie dotacji oraz wsparcia z programów wieloletnich, a następnie ich
rozliczanie zostanie powiązane z udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych.
Sposób tego powiązania będzie określony w formie wzoru:


17
- gdzie współczynnik P0 =
, a poszczególne symbole oznaczają:
W – wysokość środków publicznych,
K – planowany koszt realizacji zadania, na które mają być przekazane środki
publiczne,
a0 – przychody podmiotu z tytułu świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych uzyskane w poprzednim roku obrotowym w rozumieniu
ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych,
b0 – przychody podmiotu z tytułu świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków innych niż określone dla symbolu „a0” uzyskane w poprzednim roku
obrotowym.
rodki będą przekazywali właściwi ministrowie, centralne organy administracji
rządowej oraz wojewodowie i jednostki samorządu terytorialnego, z zastrzeżeniem, iż
właściwi ministrowie, centralne organy administracji rządowej oraz wojewodowie
dotacje na remonty oraz inwestycje przyznawać będą mogli wyłącznie utworzonym
przez siebie podmiotom (samodzielnym publicznym zakładom opieki zdrowotnej oraz
spółkom ze swoim większościowym udziałem).
X. Nadzór i kontrola.
Projekt ustawy zawiera przepisy dotyczące nadzoru sprawowanego nad podmiotem
leczniczym niebędącym przedsiębiorcą przez podmiot tworzący. W ramach tego
nadzoru podmiot tworzący dokonuje kontroli i oceny między innymi w zakresie
realizacji zadań statutowych, prawidłowości gospodarowania mieniem i środkami
publicznymi oraz gospodarki finansowej. W razie stwierdzenia, iż działania
kierownika podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą są niezgodne z
prawem, podmiot tworzący wstrzymuje ich wykonanie oraz zobowiązuje kierownika
do ich zmiany lub cofnięcia. W przypadku niedokonania takiej zmiany przez
kierownika, przepis przewiduje możliwość jego odwołania. Rozwiązanie to jest
jednym z elementów wzmacniania nadzoru właścicielskiego nad podmiotem
leczniczym niebędącym przedsiębiorcą – w szczególności nad samodzielnym
publicznym zakładem opieki zdrowotnej. Dodatkowo ustawa zobowiązuje uczelnię
medyczną do przeprowadzania kontroli w omawianym zakresie, co najmniej raz na 6
miesięcy oraz do niezwłocznego przekazywania wniosków z kontroli Ministrowi
Zdrowia.

18
W dalszych przepisach ustawa określa uprawnienia kontrolne Ministra Zdrowia,
któremu przyznaje prawo do przeprowadzania kontroli wszystkich podmiotów
wykonujących działalność leczniczą pod względem zgodności z prawem oraz pod
względem medycznym. Minister Zdrowia może zlecić przeprowadzenie kontroli
wojewodom, konsultantom krajowym oraz jednostkom organizacyjnym podległym
lub nadzorowanym. W zakresie zagadnień związanych z udzielaniem świadczeń
zdrowotnych, ich jakością lub dostępnością Minister Zdrowia może zlecić
przeprowadzenie kontroli między innymi organom samorządów zawodowych,
medycznym towarzystwom naukowym oraz specjalistom z poszczególnych dziedzin
medycyny. Zawarty w projekcie ustawy system kontroli wzorowany jest na
regulacjach obecnie obowiązujących, które są skuteczne i wystarczające z punktu
widzenia zadań kontrolnych Ministra Zdrowia.
Kwestia odpowiedzialności kontrolera, który w większości przypadków jest
członkiem korpusu służby cywilnej (pracownikiem urzędu wojewódzkiego)
upoważnionego przez organ prowadzący rejestr podmiotów wykonujących
działalność leczniczą (tj. wojewodę) do przeprowadzenia kontroli jest uregulowana w
ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 227, poz.155, z
późn. zm.). Ponadto kwestie odpowiedzialności, w tym sankcję za naruszenie
obowiązków regulują przepisy zawarte w rozdziale 9 - odpowiedzialność
dyscyplinarna członka korpusu służby cywilnej.

W związku z nowymi zasadami prowadzenia rejestru podmiotów wykonujących
działalność leczniczą, samorządy zawodowe utracą posiadane dotychczas
uprawnienia w zakresie prowadzenia rejestru praktyk zawodowych. Bezpośrednio
związane z prowadzeniem rejestru jest uprawnienie do nadzoru i kontroli nad
praktykami zawodowymi. Konsekwencją wprowadzenia jednolitego rejestru
wszystkich podmiotów prowadzących działalność leczniczą (w tym praktyk
zawodowych) prowadzonego przez wojewodę jest przekazanie do jego uprawnień
także nadzoru i kontroli. Natomiast samorządy zawodowe nadal będą prowadzić
rejestry osób wykonujących zawód medyczny (lekarzy, pielęgniarek i położnych), a
zatem nie utracą uprawnienia wynikającego z art.17 ust. 1 Konstytucji RP, w myśl
którego samorządy zawodowe, reprezentują osoby wykonujące zawody zaufania
publicznego i sprawują pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w
granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. Dodatkowym narzędziem w tym

19
zakresie będzie możliwość przeprowadzenia przez samorządy zawodowe wizytacji w
celu oceny wykonywania zawodu przez lekarza, pielęgniarkę lub położną wpisaną do
rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą.

XI. Mechanizmy wsparcia.
W związku z faktem, iż przekształcenie samodzielnych publicznych zakładów opieki
zdrowotnej w spółki kapitałowe będzie następować bez uprzedniej likwidacji zakładu
opieki zdrowotnej, w projekcie proponuje się wprowadzenie mechanizmów wsparcia
tego procesu, dzięki którym powstająca spółka miałaby zapewnioną możliwość
działania, bez obciążenia długami samodzielnego publicznego zakładu opieki
zdrowotnej. W przeciwnym razie, mogłyby zdarzyć się sytuacje, w których spółka
powstała w wyniku przekształcenia w krótkim czasie byłaby zagrożona upadłością (w
przeciwieństwie do samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej spółka
kapitałowa ma zdolność upadłościową). Byłaby to sytuacja niepożądana zarówno z
punktu widzenia systemu ochrony zdrowia, w szczególności dostępności do
świadczeń zdrowotnych, jak i z punktu widzenia wierzycieli samodzielnego
publicznego zakładu opieki zdrowotnej, którzy w takiej sytuacji mogą zaspokoić
swoje roszczenia do wysokości majątku spółki. Natomiast na podstawie obecnie
obowiązujących przepisów, w przypadku likwidacji wszystkie zobowiązania zakładu
opieki zdrowotnej przejmuje podmiot tworzący (w zdecydowanej większości
przypadków jest to jednostka samorządu terytorialnego).
Wsparcie adresowane jest do podmiotów tworzących, które dokonają przekształcenia
samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej w spółkę kapitałową na
zasadach określonych w niniejszej ustawie w okresie do dnia 31 grudnia 2010 r.
Elementami wsparcia będzie umorzenie zobowiązań publicznoprawnych zakładu oraz
udzielenie dotacji podmiotom tworzącym w wysokości wartości umorzonych, w
wyniku ugody, kwoty głównej lub odsetek z tytułu zobowiązań cywilnoprawnych lub
zobowiązań cywilnoprawnych wynikających z zaciągniętych kredytów bankowych, o
których mowa w art. 34 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2005 r. o pomocy
publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 78,
poz. 684, z późn. zm.), pozostałych do spłaty. Proponuje się również uwzględnienie w
kwocie dotacji wartości uiszczonego przez podmiot tworzący podatku od towarów i
usług od wniesionego do spółki aportu lub kwoty zobowiązania wynikającego z
pożyczki, udzielonej przez podmiot tworzący samodzielnemu publicznemu zakładowi
opieki zdrowotnej, na podstawie umowy zawartej przed dniem 31.12.2009 r. według

20