Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Warszawa, 30 czerwca 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-84 (5)/08


Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej






Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
poselskiego projektu ustawy


- o zmianie ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych (druk nr 339).

Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra
Finansów do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac parlamentarnych.



(-) Donald Tusk


Stanowisko Rządu

do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych (druk nr 339).

Poselski projekt ustawy modyfikuje zdefiniowaną na użytek ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych, jako odrębne źródło przychodów, pozarolniczą działalność gospodarczą.
Zmieniana poselskim projektem ustawy definicja pozarolniczej działalności gospodarczej
obowiązuje od 1 stycznia 2007 r. w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o
zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych
innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588).
Stosownie do art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pozarolniczą
działalność gospodarczą stanowi działalność zarobkowa:
a)
wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa,
b) polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c) polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
-
prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób
zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów
ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.
Uszczegółowieniem definicji pozarolniczej działalności gospodarczej jest art. 5b ust. 1
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten, z zakresu przedmiotowego
tej działalności wyłącza czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
1) odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich
wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów
niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,
2) są one wykonywane pod kierownictwem, oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez
zlecającego te czynności,
3) wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną
działalnością.
W stosunku do aktualnie obowiązującej definicji pozarolniczej działalności gospodarczej,
proponowana przez grupę posłów zmiana pomija element rezultatu tej działalności, wskazuje,
że działalność ta obejmuje zarówno działalność prowadzoną na własny lub cudzy rachunek.
Niezasadne jest wskazywanie w definicji działalności gospodarczej, że działalność ta
obejmuje również działalność prowadzoną na cudzy rachunek. Jest to sprzeczne z istotą
przedsiębiorczości. Z istoty prowadzenia działalności gospodarczej wynika bowiem, że osoba
prowadząca taką działalność (w tym również osoba samozatrudniona) prowadzi ją na własny,
a nie na cudzy, rachunek.
Ponadto Wnioskodawcy proponują doprecyzowanie definicji działalności gospodarczej w ten
sposób, żeby negatywna przesłanka działalności gospodarczej dotycząca ryzyka
gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością była uznawana za niespełnioną, jeżeli

1
nie stanowi ona treści stosunku umownego, na podstawie którego wykonywane są te
czynności.
Projektowane zmiany oznaczają, że w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych, działalność gospodarcza wystąpi zawsze wtedy, kiedy z umowy nie
będzie wynikało, że wykonujący te czynności (zleceniobiorca) nie ponosi ryzyka
gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.
W praktyce oznacza to, że o tym, kto ponosi ryzyko gospodarcze związane z prowadzoną
działalnością w związku z wykonywaną czynnością, decydować będą strony umowy.
Przesłanka ryzyka gospodarczego traci zatem charakter obiektywnego kryterium oceny
działalności gospodarczej. Dla zachowania działalności gospodarczej wystarczy, że strony
pominą w umowie kwestie ryzyka gospodarczego. Pominięcie tej kwestii jest bowiem
równoznaczne z tym, iż z umowy nie wynika, że zleceniobiorca nie ponosi ryzyka
gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością. Z uwagi na fakt, że negatywne
przesłanki działalności gospodarczej muszą być spełnione łącznie, pominięcie elementu
ryzyka gospodarczego w umowie, będzie oznaczało, że nawet w sytuacji, kiedy równocześnie
spełnione zostaną pozostałe dwie negatywne przesłanki działalności gospodarczej tj.
zleceniobiorca będzie wykonywał czynności pod kierownictwem, oraz w miejscu i czasie
wyznaczonym przez zlecającego te czynności, nie będzie ponosił odpowiedzialności wobec
osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, to w rozumieniu przepisów
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wystąpi działalność gospodarcza.
Uzasadniając proponowane zmiany projektodawcy wskazują, że aktualnie obowiązujące
przepisy pozostawiają „decyzję o tym, co jest działalnością gospodarczą a co nią nie jest w
gestii urzędnika”. Ponadto zdaniem projektodawców, obowiązująca od 1 stycznia 2007 r.
definicja pozarolniczej działalności gospodarczej „wprowadza także dysproporcje w sposobie
traktowania różnych grup zawodowych: lekarz może świadczyć swoje usługi na zasadzie
samozatrudnienia, takiej możliwości nie ma prawnik ani informatyk”.
Negatywne przesłanki działalności gospodarczej nie mają charakteru uznaniowego lecz oparte
są o obiektywne kryteria. Wyłączenie określonych czynności z działalności gospodarczej
musi odbywać się w oparciu o te kryteria, a nie na podstawie uznaniowej decyzji urzędnika
.
Ponadto, definicja działalności gospodarczej nie wyłącza z jej zakresu żadnej kategorii
podatników (np. prawników czy informatyków), lecz dane czynności wykonywane
w warunkach określonych w przepisie. Definicja ta nie zawiera zatem wyłączeń o charakterze
podmiotowym lecz przedmiotowym i dotyczy wszystkich podatników bez względu na rodzaj
świadczonych usług.
Ponadto Rada Ministrów zauważa, że projekt ustawy nie spełnia wymagań nałożonych przez
art. 34 ust. 2 Uchwały Sejmu – Regulamin Sejmu i nie zawiera oceny skutków regulacji.
Mając na względzie przytoczoną argumentację, Rada Ministrów wnosi o odrzucenie w całości
projektowanych zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczących
definicji działalności gospodarczej.

2