Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ekwiwalencie pieniężnym z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych

Warszawa, 6 października 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-83(7)/10

Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
poselskiego projektu ustawy


- o zmianie ustawy o ekwiwalencie
pieniężnym z tytułu prawa do bezpłatnego
węgla dla osób uprawnionych

z przedsiębiorstw robót górniczych (druk
nr 3171).


Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra
Gospodarki do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac
parlamentarnych.



(-) Donald Tusk

STANOWISKO RZĄDU

do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ekwiwalencie pieniężnym z tytułu
prawa do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych
(druk sejmowy nr 3171)

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ekwiwalencie pieniężnym z tytułu prawa
do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych
(druk
sejmowy nr 3171) przewiduje zmianę ustawy z dnia z dnia 6 lipca 2007 r.
o ekwiwalencie pieniężnym z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych
z przedsiębiorstw robót górniczych (Dz. U. Nr 147, poz. 1031 oraz z 2009 r. Nr 157, poz.
1241), zwanej dalej „ustawą o ekwiwalencie (…)”.
Istotą przygotowanych rozwiązań w poselskim projekcie jest:
1) uproszczenie procedur, jakie obowiązują obecnie ubiegających się o ekwiwalent
pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla, poprzez likwidację obowiązku
corocznego składania wniosku o ekwiwalent;
2) stworzenie możliwości wypłaty ekwiwalentu osobom, które za lata wcześniejsze złożyły
wniosek o ekwiwalent i otrzymały negatywną decyzję ZUS, od której nie wniosły
odwołania do sądu powszechnego, a następnie w związku z ponowną odmowną decyzją
ZUS za kolejny okres uprawniający do wypłaty ekwiwalentu odwołały się do sądu
powszechnego, który orzekł, iż ekwiwalent im się należy, co skutkowało zmianą decyzji
ZUS i wypłatą ekwiwalentu pieniężnego.

Ad pkt 1
Art. 1 projektu ustawy, zakłada zmianę art. 7 ustawy o ekwiwalencie (…), która zmierza do
uproszczenia obowiązujących procedur, jakie obowiązują w przypadku ubiegania się o
ekwiwalent pieniężny.
Wobec
powyższego proponujemy, aby w poselskim projekcie ustawy ust. 7 w art. 7
projektu uzyskał następujące brzmienie:
„7. W przypadku wydania przez ZUS pozytywnej decyzji w sprawie ekwiwalentu, ekwiwalenty
w następnych latach będą wypłacane bez konieczności składania wniosków o ich wypłatę.”.
W chwili obecnej w każdym roku budżetowym osoba uprawniona z przedsiębiorstwa
robót górniczych, aby otrzymać należny ekwiwalent, musi składać każdorazowo w terminie
do końca I kwartału danego roku nowy wniosek o wypłatę ekwiwalentu pieniężnego.


Zmiana
ustawy
o ekwiwalencie (…) w tym zakresie nie będzie się wiązać ze
zwiększeniem wydatków budżetowych i przyczyni się do uproszczenia procedur ubiegania się
o ekwiwalent.

Zaproponowana przez wnioskodawców zmiana, polegająca na rezygnacji ze składania
corocznego wniosku, nie zmieni jednak zasad, jakie obowiązują obecnie tzn. organ rentowy
będzie corocznie wydawał decyzję w sprawie ekwiwalentu pieniężnego, określając w niej
wysokość należnego świadczenia (bez wniosku osoby uprawnionej).

Art. 2 projektu ustawy stanowi, iż „wnioski o wypłatę ekwiwalentu złożone w 2010 r.,
będą realizowane na podstawie przepisów dotychczasowych, z tym, że od dnia 1 stycznia
2011 r. realizacja wypłat ekwiwalentu na podstawie dotychczas złożonych wniosków będzie
odbywać się na podstawie przepisów niniejszej ustawy”.
Brzmienie art. 2 poselskiego projektu ustawy w obecnym kształcie jest niejasne i
wymaga przeredagowania, gdyż jego treść normatywna nie koresponduje z uzasadnieniem do
projektu ustawy.
Wobec
powyższego proponujemy, aby w poselskim projekcie ustawy art. 2 projektu
uzyskał następujące brzmienie:
„Do wniosków o wypłatę ekwiwalentu złożonych przed dniem wejścia w życie niniejszej
ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.”.

Ad pkt 2
Art. 3 projektu ustawy dotyczy osób uprawnionych, które złożyły wniosek
o ekwiwalent i otrzymały odmowną decyzję ZUS w sprawie ekwiwalentu, i następnie nie
złożyły odwołania od takiej decyzji ZUS do sądu powszechnego, oraz które jednocześnie za
inny okres objęty harmonogramem, miały wypłacony w latach 2007 – 2010 choćby jeden raz
ekwiwalent pieniężny. Regulacja ta dotyczy osób, które nie skorzystały z zagwarantowanego
w art. 9 ustawy o ekwiwalencie (…) prawa do złożenia odwołania od decyzji organów
rentowych.
Zgodnie z propozycją art. 3 projektu ustawy osoby takie będą mogły domagać się
wypłaty ekwiwalentu za lata 2002 – 2007 lub za ich część, nawet jeśli decyzja odmowna ZUS
za dany okres stała się ostateczna i prawomocna.
Wypłata ekwiwalentu na podstawie art. 3 projektu ustawy, odbywałaby się
w wysokości, jaka obowiązywała w latach 2002 – 2007, a odpowiednie zastosowanie do
wypłaty ekwiwalentu pieniężnego miałyby przepisy ustawy o ekwiwalencie (…).


2
Art. 4 projektu zakłada, iż ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia.
Rząd stoi na stanowisku, że obowiązujące przepisy ustawy z dnia 6 lipca 2007 r.
o ekwiwalencie pieniężnym z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych
z przedsiębiorstw robót górniczych realizują w pełni wyrok Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 12 grudnia 2005 r. Sygn. akt. SK 20/04 (Dz. U. Nr 250, poz. 2117), który był podstawą
stworzenia przedmiotowej regulacji.

Zdaniem Rządu RP, propozycja uproszczenia postępowania w sprawach o ekwiwalent
pieniężny polegająca na rezygnacji z corocznego wniosku o ekwiwalent, jaką przewidują
przepisy art. 1 i 2 projektu, z racji na możliwe przyspieszenie oraz ułatwienie procedury
ubiegania się o ekwiwalent, a także ze względu na brak konsekwencji dla budżetu państwa,
jest zasadna i w związku z tym, Rząd propozycję tę opiniuje pozytywnie.


Odnośnie zawartej w art. 3 projektu ustawy propozycji wypłaty ekwiwalentu osobom
uprawnionym, które nie skorzystały z możliwości odwołania się do sądu powszechnego od
odmownej decyzji ZUS w terminie, Rząd stoi na stanowisku, że przepis ten, może zostać
uznany za regulację, która zmierzać będzie do przywrócenia terminu do wniesienia odwołania
od decyzji organu rentowego.
Aktualnie osoby, które uchybiły terminowi, jaki określa art. 4779 § 1 k.p.c., do
wniesienia odwołania od odmownej decyzji ZUS mogą wnieść to odwołanie do sądu, który
ocenia czy przekroczenie terminu było nadmierne i czy nastąpiło z przyczyn niezależnych od
odwołującego się (wyrok SN z dnia 21 marca 2006 r., III UK 168/05, Lex nr 277825).
W przypadku odrzucenia przez sąd odwołania wniesionego po upływie terminu w trybie
art. 4779 § 3 k.p.c. tj. w przypadku uznania przez sąd powszechny, iż przekroczenie terminu
do wniesienia odwołania było nadmierne i nastąpiło z przyczyn zależnych od
odwołującego się, ubezpieczonemu nie przysługuje wniosek o przywrócenie terminu na
podstawie art. 168 k.p.c. (postanowienie SA w Gdańsku z dnia 6 czerwca 1994 r., III AUz
61/94, Prawo Pracy 1995, nr 5, s. 46, oraz wyrok SA w Rzeszowie z dnia 6 grudnia 1994 r.,
III AUr 344/94, OSA 1995, nr 1, poz. 9).


W
związku z powyższym, z uwagi na to, iż w systemie prawa występują odpowiednie
regulacje prawne, które gwarantują możliwość wnoszenia odwołań od decyzji organów
rentowych w przypadku przekroczenia terminu do ich wniesienia, Rząd stoi na stanowisku, iż
brak jest uzasadnienia do tworzenia nowych regulacji, które zmierzałyby do podważenia
prawomocnych i ostatecznych decyzji organów rentowych.

3

Rozwiązanie, którego celem byłoby przywrócenie terminu oraz podważenie
ostatecznych i prawomocnych decyzji organów rentowych, może okazać się również
rozwiązaniem niekonstytucyjnym z racji na naruszenie konstytucyjnej zasady równości
wobec prawa, która to zasada była podstawą uchwalenia przedmiotowej ustawy zmierzającej
do zagwarantowania realizacji praw podmiotowych byłym pracownikom przedsiębiorstw
robót górniczych.


Propozycję zmierzającą do przywrócenia terminu oraz zmierzającą do podważenia
ostatecznych i prawomocnych decyzji organów rentowych, mając na uwadze
przedstawione powyżej wątpliwości prawne, w tym co do zgodności proponowanych
rozwiązań z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, Rząd opiniuje negatywnie i proponuje,
aby przepis art. 3 projektu ustawy został wykreślony z projektu.


4