Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw

49

zamieszkania, a także numery NIP oraz REGON. Taki zapis pozwoli organom kontrolnym na
większą skuteczność działań zmierzających do ograniczania szarej strefy w obrocie paliwami
opałowymi.
Art. 89 ust. 8 pkt 1 – analogicznie jak w przypadku zmiany przedmiotowego artykułu w ust. 6
pkt 1, proponowane rozwiązanie zmierza do zwiększenia skuteczności działań mających na
celu eliminowanie zjawisk patologicznych z obrotu gospodarczego. Wprowadzenie do
oświadczeń składanych przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej
dodatkowych informacji jednoznacznie identyfikujących te osoby, jak numery NIP i PESEL,
powinno przyczynić się do realizacji zamierzonych celów.
Art. 89 ust. 15 pkt 1 lit. g – niniejsza zmiana wprowadza obowiązek umieszczania w mie-
sięcznym zestawieniu oświadczeń dodatkowo imienia i nazwiska albo nazwy oraz adresu
siedziby lub zamieszkania, a także numerów: NIP, PESEL (jeżeli został nadany) lub REGON
składającego oświadczenie. Wprowadzenie powyższego zapisu ułatwi typowanie i ujmowanie
podmiotów w operacyjnych planach kontroli, sporządzanych przez właściwe komórki
administracyjne Służby Celnej.
Art. 90 ust. 1a – ustawa zwalnia od akcyzy ze względu na przeznaczenie używane do celów
żeglugi oleje napędowe lub oleje opałowe podlegające obowiązkowi znakowania i barwienia.
W obecnym stanie prawnym temu obowiązkowi podlegają także paliwa zakupywane przez
Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej dla okrętów Marynarki Wojennej. Jednocześnie,
zgodnie z ratyfikowanymi przez Rzeczpospolitą Polską porozumieniami standaryzacyjnymi
NATO, Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej zobowiązane są do stosowania w okrętach
Marynarki Wojennej paliw tożsamych z paliwami używanymi w okrętach sojuszniczych
NATO, to jest m. in. paliwa okrętowego oznaczonego kodem NATO F-75. Opracowana na
podstawie wymienionych porozumień Norma Obronna NO-91-A268 „Materiały pędne
i smary – Paliwo okrętowe kod NATO F-75” przewiduje, że stosowane w okrętach Marynarki
Wojennej paliwo okrętowe F-75 jest cieczą bezbarwną bądź żółtą. Nie powinno zatem być
dodatkowo barwione, tak jak korzystające ze zwolnienia od akcyzy oleje opałowe i napędowe
wykorzystywane do celów żeglugi (barwnik Solvent Blue 35). Mając na względzie
wspomniane zobowiązania sojusznicze, konieczne jest dokonanie stosownej zmiany w art. 90
i zwolnienie z obowiązku barwienia oleju napędowego lub oleju opałowego używanego przez
okręty Marynarki Wojennej RP, spełniającego jednocześnie normatywne wymagania
fizykochemiczne, przy zachowaniu zwolnienia tych paliw od akcyzy. Brak takiej regulacji
powoduje konieczność zakupu przez Ministra Obrony Narodowej paliwa niebarwionego,


50

które nie jest zwolnione od akcyzy ze względu na przeznaczenie. W celu utrzymania
szczelności dotychczasowego systemu znakowania i barwienia wyrobów energetycznych
utrzymano w stosunku do paliw okrętowych obowiązek ich znakowania.
Art. 90 ust. 3 pkt 2 – zmiana przepisu polega na wykreśleniu z jego treści wyrazu „mi-
nimalne”. Ustawodawca w art. 90 ust. 1 wprowadził obowiązek znakowania i barwienia
określonych wyrobów energetycznych. Zaproponowana zmiana dotyczy redakcyjnej zmiany
treści upoważnienia ministra właściwego do spraw finansów publicznych do określenia
w drodze rozporządzenia ilości substancji stosowanych do znakowania i barwienia,
wyrażonych w miligramach/litr wyrobu energetycznego, po których dodaniu wyrób uważa się
za prawidłowo oznaczony i zabarwiony. Krajowe przepisy podatkowe implementują w tym
zakresie regulacje wspólnotowe. Obecnie obowiązująca decyzja Komisji 2006/428/WE z dnia
22 czerwca 2006 r. ustanawiająca wspólny znacznik skarbowy olejów napędowych i nafty,
ustaliła jego poziom na co najmniej 6 mg i nie więcej niż 9 mg na litr znakowanego oleju
mineralnego. W związku z powyższym, w celu zachowania pełnej zgodności z ww. decyzją
Komisji 2006/428/WE, delegacja ustawowa nie może zawężać zakresu aktu wykonawczego
jedynie do określenia minimalnej ilości znacznika.
Art. 91 – w stosunku do obecnego brzmienia przepisu uproszczono sposób prowadzenia
ewidencji energii elektrycznej i wymagania wynikające z dotychczasowego rozporządzenia
Ministra Finansów z dnia 24 lutego 2009 r. w sprawie ewidencji energii elektrycznej (Dz. U.
Nr 32, poz. 243). Podmioty nie będą już zobowiązane do wykazywania w ww. ewidencji dat
upływu terminów płatności wynikających z faktur oraz kwot należnej akcyzy. Dane te wydają
się być zbyteczne z punktu widzenia celu prowadzenia ewidencji. Z legislacyjnego punktu
widzenia część przepisów technicznych dotyczących sposobu prowadzenia przedmiotowej
ewidencji przeniesiona została z ww. rozporządzenia do ustawy. Wydanie przez ministra
właściwego do spraw finansów publicznych rozporządzenia, które zawierałoby tylko jedną
jednostkę redakcyjną, przeczyłoby zasadom racjonalnej legislacji. Zmiana nie będzie miała
negatywnego wpływu na podmioty prowadzące przedmiotową ewidencję.
Art. 100 ust. 2a – 2c – uregulowano opodatkowanie akcyzą samochodów osobowych, w przy-
padku gdy przed pierwszą rejestracją samochodu na terytorium kraju zamontowany w tym
samochodzie silnik o pojemności 2000 centymetrów sześciennych został wymieniony na
silnik o większej pojemności lub w samochodzie bez silnika został zamontowany silnik.
Z uwagi na fakt, iż stawka akcyzy w przypadku samochodów osobowych jest uzależniona od
pojemności silnika, przyjęto rozwiązanie, iż – samochód osobowy będzie opodatkowany


51

według stawki akcyzy przewidzianej dla samochodu o pojemności silnika powyżej 2000
centymetrów sześciennych (w przypadku, gdy doszło do wymiany silnika) albo według
stawki akcyzy przewidzianej dla samochodu o pojemności silnika, który został zainstalowany
(w przypadku zainstalowania silnika w samochodzie bez silnika). W artykule tym
stwierdzono także, że opodatkowanie ww. samochodów osobowych będzie miało również
miejsce w przypadku, gdy wymiana bądź instalacja silnika zostały dokonane bez zachowania
innych przepisów prawa, np. ustawy – Prawo o ruchu drogowym.
Art. 100 ust. 4 – zmianie uległ przedmiot opodatkowania akcyzą w przypadku pojazdów typu
quad. Zrezygnowano z posługiwania się pojęciem quadów i uzależniono kwestię
opodatkowania pojazdów o kodzie CN 8703 od faktu rejestracji pojazdu. W ten sposób
jasnym będzie, że każdy pojazd należący do kodu CN8703, dla którego odrębne przepisy
nakładają obowiązek rejestracji, będzie podlegał opodatkowaniu.
Art. 101 ust. 2a – uregulowano sytuację, w której po powstaniu obowiązku podatkowego
z tytułu określonych w tym przepisie czynności podlegających opodatkowaniu, samochód
osobowy został dostarczony wewnątrzwspólnotowo albo wyeksportowany. Z uwagi na fakt,
iż w wyżej opisanym przypadku samochód osobowy w efekcie opuszcza terytorium kraju
– przyjęto, iż wówczas obowiązek podatkowy nie powstaje.
Art. 102 ust. 4 – dodany przepis określa, na kim ciąży obowiązek podatkowy (kto jest po-
datnikiem akcyzy) w przypadku, gdy samochód osobowy jest przedmiotem współwłasności.
Kierując się ogólną zasadą obowiązującą na gruncie prawa cywilnego o solidarnej odpo-
wiedzialności współwłaścicieli przyjęto, że również w tym przypadku współwłaściciele będą
ponosić solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe związane z samochodem.
Art. 108 – przedmiotowy przepis został uchylony, gdyż powodował niepotrzebne obciążenie
biurokratyczne dla podmiotów dokonujących nabyć wewnątrzwspólnotowych oraz dostaw
wewnątrzwspólnotowych samochodów osobowych. Podmioty te musiały bowiem składać
miesięczne deklaracje podatkowe w związku z prowadzoną działalnością, a dodatkowo
kwartalne „informacje podsumowujące”.
Art. 109 ust. 3, 3a – 3e i 5 – przedmiotowa zmiana związana jest z koniecznością umożli-
wienia wydawania zbiorczych dokumentów potwierdzających zapłatę akcyzy na terytorium
kraju, tj. w przypadku większej partii samochodów osobowych nabywanych przez dużych
przedstawicieli poszczególnych marek samochodowych w Polsce. W chwili obecnej, po
wprowadzeniu zasady jednokrotnego opodatkowania akcyzą samochodów osobowych, co do


52

zasady, jedynie naczelnicy urzędów celnych są właściwi do generowania dokumentów
potwierdzających zapłatę akcyzy od nabytych wewnątrzwspólnotowo samochodów oso-
bowych. Przy czym w chwili obecnej dokument taki potwierdza zapłatę akcyzy od jednego
samochodu osobowego. W stanie prawnym obowiązującym do dnia 1 marca 2009 r. oprócz
dokumentów wydawanych przez naczelników urzędów celnych, funkcjonowały również inne
dokumenty
wystawiane przez przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą
w zakresie obrotu pojazdami (faktury z wykazaną kwotą akcyzy). W obecnym stanie
prawnym tego rodzaju dokumenty są wystawiane jedynie w wyjątkowych przypadkach
(w sytuacji, gdy dealer samochodu staje się podatnikiem podatku akcyzowego). W praktyce
okazało się, że generowanie dokumentów jedynie przez urzędy celne, w sytuacji gdy
dokument dotyczy pojedynczego samochodu, utrudnia działalność dużym przedstawicielom
poszczególnych marek samochodowych w Polsce, nabywających wewnątrzwspólnotowo
samochody, które kierowane są następnie do sprzedaży detalicznej za pośrednictwem
autoryzowanych salonów. Salony te, jako kolejne podmioty pośredniczące w przekazaniu
samochodów indywidualnym klientom, według obecnego stanu prawnego nie są, co do
zasady, podatnikami akcyzy, zatem nie mogą wykazywać kwoty akcyzy na fakturze.
W
sytuacji gdy przedstawiciele poszczególnych marek samochodowych w Polsce
sprowadzają miesięcznie ok. 2 tysięcy samochodów, które następnie są sprzedawane za
pośrednictwem autoryzowanych salonów, wydawanie pojedynczych dokumentów okazało się
nadmiernym obciążeniem zarówno dla urzędów celnych, jak i przedsiębiorców. Aby mógł
funkcjonować w obrocie gospodarczym dokument potwierdzający zapłatę akcyzy od większej
partii samochodów należało dopuścić możliwość przekazywania autoryzowanym salonom
kopii tego dokumentu. W związku z tym uregulowano obowiązek przekazywania kopii
dokumentu potwierdzającego zapłatę akcyzy na terytorium kraju od nabytych
wewnątrzwspólnotowo samochodów osobowych, w sytuacji gdy nie jest przekazywany
oryginał tego dokumentu. W niektórych przypadkach rozwiązaniem korzystniejszym dla
nabywcy wewnątrzwspólnotowego jest przekazanie salonowi sprzedaży samochodów
osobowych oryginału dokumentu potwierdzającego zapłatę akcyzy (np. gdy dana partia
samochodów jest kierowana tylko do jednego autoryzowanego salonu). W związku
z powyższym w art. 109 w ust. 3a zdanie drugie przewidziano możliwość przekazywania
oryginału dokumentu potwierdzającego zapłatę akcyzy na etapie nabywca wewnątrz-
wspólnotowy – autoryzowany salon oraz dopuszczono możliwość pozostawienia oryginału
tego dokumentu w salonie (przy jednoczesnym spełnieniu określonych warunków). Na
dalszym etapie obrotu samochodami osobowymi autoryzowani dealerzy samochodów


53

(zdefiniowani w ust. 3e), którzy zakupili pojazdy od nabywców wewnątrzwspólnotowych,
będą mogli przekazywać swoim klientom fakturę z odpowiednim oświadczeniem, która
będzie stanowiła podstawę do rejestracji samochodu. Minister właściwy do spraw finansów
publicznych, realizując fakultatywną delegację, będzie mógł w rozporządzeniu określić
również inne dokumenty potwierdzające, dla celów rejestracji, zapłatę akcyzy na terytorium
kraju od samochodów osobowych nabytych wewnątrzwspólnotowo. W przypadku dużych
podmiotów prowadzących działalność w zakresie obrotu samochodami osobowymi,
sprowadzających ich hurtowe ilości w krótkich terminach, zasadne jest – w celu ułatwienia
obrotu gospodarczego i funkcjonowania urzędów celnych – wprowadzenie powyższych
zmian.
Art. 111 ust. 9 – uchylona została delegacja dla ministra właściwego do spraw finansów
publicznych do określenia w drodze rozporządzenia warunków, trybu i terminu zwrotu kaucji,
z uwagi na brak jej stosowania w praktyce przez organy podatkowe.
Art. 117 ust. 2 pkt 3 (implementacja) – zmiana polega na zastąpieniu wyrażenia „zarejestro-
wanego handlowca lub niezarejestrowanego handlowca” wyrażeniem „zarejestrowanego
odbiorcy” i jest konsekwencją nowego zdefiniowania podmiotów (patrz uzasadnienie do art. 2
ust. 1 pkt 13).
Art. 118 ust. 2 i 3 – zmiana polega na skumulowaniu w jednym przepisie zwolnień
z obowiązku oznaczania znakami akcyzy wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy
w
przypadku ich importu (dotychczas ust. 2) lub nabycia wewnątrzwspólnotowego
(dotychczas ust. 3), jak również przeniesieniu na grunt ustawy zwolnienia w tym zakresie
w stosunku do wyrobów wytworzonych na terytorium kraju. W obowiązującym stanie
prawnym przepis ten jest zawarty w dwóch jednostkach redakcyjnych regulujących odrębnie
kwestię importu, gdzie zwolnienie z obowiązku oznaczania znakami akcyzy jest uzależnione
od zwolnienia wyrobu od akcyzy i jednocześnie zwolnienia od należności celnych oraz
kwestię nabycia wewnątrzwspólnotowego, gdzie zwolnienie z obowiązku oznaczania
znakami akcyzy uzależnione jest od zwolnienia wyrobu od akcyzy. Kwestia zwolnienia
z obowiązku oznaczania znakami akcyzy wytworzonych na terytorium kraju wyrobów
akcyzowych zwolnionych od akcyzy uregulowana jest w obowiązującym stanie prawnym
w rozporządzeniu wykonawczym. Przedmiotem regulacji rozporządzenia jest również
zwolnienie z obowiązku oznaczania wyrobów akcyzowych objętych zerową stawką akcyzy,
niezależnie od tego, gdzie wyroby akcyzowe zostały wytworzone. Względy czytelności
przemawiają za kompleksowym uregulowaniem tych zwolnień w jednym miejscu, dlatego