Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw

44

generalnych oraz określać osoby dokonujące związanych z tym czynności, uwzględniając
zarówno konieczność właściwego zabezpieczenia należności akcyzowych, jak i ułatwienia
stosowania tych zabezpieczeń.
Art. 65 ust. 8 – zmiana treści tego przepisu jest konsekwencją zmian dokonanych w art. 65
ust. 1 i polega na objęciu uprawnieniem do ubiegania się o zgodę na stosowanie zabez-
pieczenia ryczałtowego wszystkich podmiotów, które obligatoryjnie składają zabezpieczenie
generalne wymienione w ust. 1.
Art. 66 ust. 1 i 2 – zmiany zakresu upoważnienia ministra właściwego do spraw finansów
publicznych do wydania przepisów wykonawczych zostały częściowo opisane w punkcie
dotyczącym art. 65 ust. 7. Ponadto delegację zawartą w ust. 1 pkt 3 dookreślono, precyzując,
że minister jest obowiązany określić m.in. szczegółowy sposób ustalania stanu wykorzystania
zabezpieczenia generalnego oraz odnotowywania jego obciążenia i zwolnienia z obciążenia
kwotą zobowiązania podatkowego oraz dodatkowo szczegółowy sposób stosowania zabez-
pieczenia generalnego i ryczałtowego przy wykorzystaniu Systemu. W ust. 1 zmieniono także
redakcję przepisu poprzez podział jego treści na punkty.
Natomiast w uprawnieniu ministra do wydania przepisów wykonawczych, określonym
w ust. 2, zmieniono numerację pkt 4 (obecnie pkt 5) i jego redakcję, w związku ze zmianami
w art. 65 ust. 7, a także dodano uprawnienie do określenia innych niż określone w art. 65
ust. 7a przypadków lub warunków, w których obciążenie zabezpieczenia generalnego kwotą
powstałego lub mogącego powstać zobowiązania podatkowego lub zwolnienie go z tego
obciążenia odnotowuje podmiot obowiązany do jego złożenia.
Art. 67 ust. 1 pkt 3 – w celu dostosowania terminologii do przepisów wspólnotowych zmie-
niono sposób określenia formy zabezpieczenia akcyzowego w postaci czeku potwierdzonego.
Dotychczasowe potwierdzenie przez „krajowy bank wystawcy czeku” zastąpiono potwier-
dzeniem „przez osobę prawną mającą siedzibę na terytorium Unii Europejskiej lub terytorium
państwa członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – strony
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, oddział banku zagranicznego, którzy
prowadzą na terytorium kraju działalność bankową”.
Art. 67 ust. 2 (implementacja) – zmiana treści przepisu wynika z art. 18 ust. 3 dyrektywy
2008/118/WE, zgodnie z którym „gwarancja” (tzn. zabezpieczenie akcyzowe) jest ważna na
terytorium całej Unii Europejskiej. W związku z tym zabezpieczenie akcyzowe powinno


45

zawsze obowiązywać na całym terytorium Unii Europejskiej, nawet jeżeli z założenia jest
składane tylko dla zabezpieczenia obrotu wewnątrzkrajowego.
Art. 69 – zmiany wprowadzone w ust. 1 i 2 tego artykułu są konsekwencją zmian doko-
nanych w art. 63 i polegają na zastąpieniu sformułowania „osoba trzecia”, z którą gwarant jest
solidarnie zobowiązany do zapłaty zobowiązania podatkowego objętego gwarancją,
sformułowaniem „osoba”, której gwarant udzielił gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej,
złożonej przez tę osobę jako zabezpieczenie akcyzowe zamiast podatnika. Ponadto w ust. 2
dokonano zmiany polegającej na określeniu okresu odpowiedzialności gwaranta z tytułu
udzielonej gwarancji do czasu wygaśnięcia objętego nią zobowiązania podatkowego. Zmiana
ma na celu zapewnienie spójności przedmiotowej regulacji z przepisem art. 74 ust. 1
stanowiącym, iż zabezpieczenie akcyzowe nie może zostać zwrócone, dopóki zobowiązanie
podatkowe nie wygaśnie lub nie będzie mogło już powstać. Zabezpieczenie akcyzowe
powinno bowiem gwarantować zapłatę akcyzy do czasu uregulowania zobowiązania
podatkowego albo jego wygaśnięcia w inny sposób.
Art. 73 ust. 1 i 1a (implementacja) – zmiana brzmienia art. 73 ust. 1 i dodanie art. 73 ust. 1a
wynika z konieczności implementacji art. 10 ust. 4 tiret drugie dyrektywy Rady
2008/118/WE.
Art. 74 ust. 2 (implementacja) – uchylenie przedmiotowego przepisu jest wynikiem wprowa-
dzenia do ustawy szczegółowych przepisów regulujących funkcjonowanie Systemu
i planowanego jego wdrożenia. W sytuacji gdy dokumentowanie przemieszczania wyrobów
akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy będzie się odbywało elektronicznie
(e-AD, raport wysyłki, raport odbioru, itd.), regulacja zawarta w przepisie art. 74 ust. 2 jest
bezprzedmiotowa.
Art. 76 (implementacja) – zmiana polega na wykreśleniu odwołania do zawartej w dotych-
czasowym art. 62 ust. 2 pkt 1 regulacji dotyczącej obowiązku wystawienia i przesłania przez
niezarejestrowanego handlowca podmiotowi wysyłającemu wyroby akcyzowe dokumentu
potwierdzenia złożenia zabezpieczenia akcyzowego lub zapłaty akcyzy. Zmiana stanowi
konsekwencję rezygnacji w ustawie z instytucji niezarejestrowanego handlowca oraz
wprowadzenia jednej instytucji zarejestrowanego odbiorcy.
Art. 78 ust. 10 (implementacja) – w związku z rezygnacją z obowiązku składania deklaracji
uproszczonej przez podmiot, który uzyskał zezwolenie na jednorazowe nabycie wyrobów
akcyzowych jako zarejestrowany odbiorca – deklaracja ta będzie składana jedynie przez


46

podmiot nabywający wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe z zapłaconą akcyzą, na
potrzeby wykonywanej działalności gospodarczej. Ze względu na powyższe, delegację dla
ministra właściwego do spraw finansów publicznych do określenia wzoru przedmiotowej
deklaracji zamieszczono w rozdziale 7 ustawy, który reguluje kwestie związane z wyrobami
akcyzowymi z zapłaconą akcyzą. Obecnie delegacja ta znajduje się w rozdziale 5 ustawy
regulującym instytucję niezarejestrowanego handlowca.
Art. 81 ust. 9 – zmiana jest konsekwencją podziału art. 2 na ustępy i polega na zmianie
odwołania (było „art. 2 pkt 1”, jest „art. 2 ust. 1 pkt 1”).
Art. 82 ust. 1 (implementacja) – implementując postanowienia dyrektywy 2008/118/WE
(art. 32 dyrektywy) oraz uwzględniając postulaty podmiotów prowadzących działalność
w zakresie wyrobów akcyzowych, w celu uproszczenia i skrócenia postępowania o zwrot
akcyzy, zrezygnowano z określonego w przedmiotowym przepisie wymogu złożenia wniosku
o przedmiotowy zwrot przed rozpoczęciem dostawy wewnątrzwspólnotowej.
Art. 82 ust. 2a – 2g i 4a (implementacja) – dodane przepisy stanowią implementację posta-
nowień art. 38 dyrektywy 2008/118/WE, w którym określono zasady postępowania
w przypadku wystąpienia nieprawidłowości w trakcie przemieszczania wyrobów akcyzowych
dopuszczonych już do konsumpcji w jednym z państw członkowskich.
Art. 82 ust. 6 i 7 (implementacja) – zmiany wprowadzone w przedmiotowych przepisach są
konsekwencją dodania regulacji zawartych w art. 82 ust. 2e i 4a.
Art. 84 ust. 1 pkt 2 i 3 (implementacja) – w związku z faktem, iż w miejsce instytucji
zarejestrowanego i niezarejestrowanego handlowca w nowych przepisach uregulowano
instytucję zarejestrowanego odbiorcy, która podobnie jak poprzednie instytucje wiąże się
z koniecznością uzyskania zezwolenia, w art. 84 ust. 1 pkt 2 wskazano, iż wydanie, odmowa
wydania, zmiana oraz cofnięcie zezwolenia na nabywanie wyrobów akcyzowych jako
zarejestrowany odbiorca oraz na jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych jako
zarejestrowany odbiorca następuje w drodze decyzji. Podobnie w związku z wprowadzeniem
nowej instytucji zarejestrowanego wysyłającego, która również wiąże się z koniecznością
uzyskania zezwolenia, w art. 84 ust. 1 pkt 3 wskazano, iż wydanie, odmowa wydania, zmiana
oraz cofnięcie zezwolenia na wysyłanie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany
wysyłający następuje w drodze decyzji.
Art. 85 ust. 1 pkt 2 lit. b – przepis jest konsekwencją zmiany art. 32 ust. 4 pkt 2. Zapropo-
nowane rozwiązanie, zgodnie z którym dopuszczalne normy zużycia będą ustalane również


47

dla alkoholu etylowego częściowo skażonego środkami skażającymi, podyktowane jest skalą
zjawisk patologicznych polegających na odkażaniu zwolnionego od akcyzy alkoholu
etylowego i nielegalnym wprowadzaniu tak uzyskanego alkoholu do obrotu w postaci
napojów spirytusowych. Projekt implementuje w tym zakresie art. 27 ust. 1 dyrektywy Rady
92/83/EWG w sprawie harmonizacji struktury podatków akcyzowych od alkoholu i napojów
alkoholowych. Prawodawca unijny pozwala bowiem państwom członkowskim zwalniać m.in.
alkohol etylowy denaturowany zgodnie z wymogami każdego państwa członkowskiego
i używany do wytwarzania jakiegokolwiek produktu nieprzeznaczonego do spożycia przez
ludzi na warunkach, które zostaną przez nie określone w celu zagwarantowania prawidłowego
i uczciwego stosowania takich zwolnień oraz zapobiegania wszelkim ewentualnym
wypadkom uchylania się, omijania lub naruszania tych przepisów. Proponowana zmiana ma
na celu ograniczenie liczby przypadków uchylania się od opodatkowania akcyzą napojów
alkoholowych wyprodukowanych ze zwolnionego od akcyzy alkoholu etylowego.
Art. 85 ust. 2 pkt 2 – zmiana tego przepisu ogranicza obowiązek ustalania z urzędu przez
właściwego naczelnika urzędu celnego dopuszczalnych norm zużycia wyrobów akcyzowych,
określonych w art. 89 ust. 2, znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy
i objętych zerową stawką akcyzy, tylko do wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy. Taki
zapis ułatwi prowadzenie działalności gospodarczej podmiotom, które do produkcji innych
niż akcyzowe wyrobów zużywają wyroby akcyzowe (np. mieszanki bitumiczne na bazie
naturalnego asfaltu). W przypadku takich wyrobów nie zachodzi niebezpieczeństwo
wykorzystania ich jako dodatki lub domieszki do paliw opałowych, do napędu silników
spalinowych albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych.
Art. 88 ust. 2a i 2b – w związku z opodatkowaniem nielegalnie pobranej energii elektrycznej
konieczne stało się określenie podstawy opodatkowania i sposobu jej ustalania. Mając na
uwadze inne przepisy prawa dotyczące sposobu wymierzenia kary podmiotom nielegalnie
pobierającym energię elektryczną z sieci unormowano, że podstawą naliczenia podatku
będzie szacunkowa ilość zużytej energii wyznaczana przez operatora. Operator po ziden-
tyfikowaniu podmiotu, który nielegalnie pobiera energię, zobowiązany jest poinformować
właściwego dla podatnika naczelnika urzędu celnego o tym fakcie w okresie 7 dni.
Art. 88 ust. 3 pkt 1 – konieczność dokonania zmiany tego przepisu wynika bezpośrednio
z art. 8 ust. 2, gdzie jako przedmiot opodatkowania akcyzą wymieniono niezgodne z przezna-
czeniem użycie wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich
przeznaczenie albo określoną stawką akcyzy związaną z ich przeznaczeniem. Proponowana


48

zmiana nie rozszerza zatem przedmiotu opodatkowania akcyzą ani nie nakłada ciężaru
podatkowego na inne niż dotychczas podmioty, ale powinna przyczynić się do umożliwienia
organom podatkowym precyzyjnego określenia podstawy opodatkowania akcyzą wszystkich
ujawnionych przypadków nieuprawnionego użycia paliw opałowych do celów napędowych.
W dotychczasowym stanie prawnym dotyczyło to wyłącznie olejów opałowych. Należy
podkreślić, iż poza olejami opałowymi także i inne paliwa opałowe korzystają z pre-
ferencyjnych stawek bądź zwolnień od akcyzy, np. gaz ziemny (mokry) i pozostałe
węglowodory gazowe objęte pozycją CN 2711, skroplone. Skala niezgodnego z przezna-
czeniem użycia paliw opałowych do napędu pojazdów (w tym gazu skroplonego) i związanych
z tym zjawiskiem strat budżetowych są trudne do oszacowania, jednak sygnały napływające ze
strony organów kontrolnych w pełni potwierdzają potrzebę takiego rozwiązania.
Art. 88 ust. 4 – konsekwencją zmiany art. 88 ust. 3 pkt 1 jest rozszerzenie katalogu wyrobów
akcyzowych (na wszystkie paliwa opałowe), za użycie których niezgodnie z przeznaczeniem
uznaje się również ich posiadanie lub sprzedaż ze zbiornika podłączonego do odmierzacza
paliw.
Art. 89 ust. 1 pkt 11 – wprowadzenie zmiany podyktowane było sygnalizowanymi przez
organy podatkowe wątpliwościami dotyczącymi zakresu stosowania stawki 1180,00 zł/1000
litrów. W celu doprecyzowania dotychczasowego brzmienia przedmiotowego przepisu zapro-
ponowano zapis zgodny ze Wspólną Taryfą Celną, przy czym, co trzeba podkreślić,
niezmieniony pozostał zakres regulacji dotyczący wyrobów akcyzowych objętych tymi
samymi co obecnie kodami CN.
Art. 89 ust. 4 pkt 2 – wprowadzona zmiana ma charakter uściślający i dotyczy przypadków
przekroczenia dopuszczalnych norm zużycia wyrobów akcyzowych, o których mowa
w art. 85 ust. 2 pkt 2. Stawka akcyzy określona w art. 89 ust. 1 pkt 14, tj. stawka przewidziana
dla pozostałych paliw silnikowych, chyba że wyroby te zostaną przeznaczone do celów
opałowych, ma zastosowanie jedynie do wyrobów akcyzowych, o których mowa w ust. 2 tego
artykułu i określonych w załączniku nr 2 do ustawy. Ponadto doprecyzowano, iż stawkę
akcyzy określoną w art. 89 ust. 1 pkt 15 stosuje się w przypadku przeznaczenia ww. wyrobów
akcyzowych do celów opałowych.
Art. 89 ust. 6 pkt 1 – zmiana ma charakter doprecyzowujący, wprowadza bowiem obowiązek
umieszczania, przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą, w składanym sprze-
dawcy oświadczeniu o przeznaczeniu wyrobów nabywanych do celów opałowych bardziej
szczegółowych danych identyfikujących nabywcę, w tym nazwę oraz adres siedziby lub