Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Traktatu z Lizbony zmieniającego Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, sporządzonego w Lizbonie dnia 13 grudnia 2007 r.

„Opinia Służby Prawnej Rady
z dnia 22 czerwca 2007 r.

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości wynika, że pierwszeństwo prawa wspólnotowego
stanowi podstawową zasadę tego prawa. Według Trybunału zasada ta jest nieodłącznie związana ze
szczególną naturą Wspólnoty Europejskiej. Kiedy wydawany był pierwszy wyrok zapoczątkowujący
to obecnie już utrwalone orzecznictwo (wyrok z dnia 15 lipca 1964 r. w sprawie 6/64, Costa
przeciwko ENEL1), w Traktacie nie było żadnej wzmianki o zasadzie pierwszeństwa. Sytuacja ta do
dziś nie uległa zmianie. Fakt, że zasada pierwszeństwa nie zostanie włączona do przyszłego
Traktatu, w żaden sposób nie narusza samej zasady ani obowiązującego orzecznictwa Trybunału
Sprawiedliwości.”.


18. Deklaracja
dotycząca rozgraniczenia kompetencji

Konferencja podkreśla, że zgodnie z systemem podziału kompetencji pomiędzy Unię a Państwa
Członkowskie w myśl postanowień Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, wszelkie kompetencje nieprzyznane Unii w Traktatach należą do Państw
Członkowskich.

Jeżeli Traktaty przyznają Unii w określonej dziedzinie kompetencję dzieloną z Państwami
Członkowskimi, Państwa Członkowskie wykonują swoją kompetencję w zakresie, w jakim Unia
nie wykonała lub postanowiła zaprzestać wykonywania swojej kompetencji. Ta ostatnia sytuacja
ma miejsce wtedy, gdy właściwe instytucje Unii postanowią uchylić dany akt prawodawczy,
w szczególności w celu lepszego zagwarantowania stałego poszanowania zasad pomocniczości
i proporcjonalności. Z inicjatywy jednego lub kilku swoich członków (przedstawicieli Państw
Członkowskich) i zgodnie z artykułem 208 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Rada
może zwrócić się do Komisji o przedłożenie wniosków mających na celu uchylenie danego aktu
prawodawczego. Konferencja z zadowoleniem przyjmuje deklarację Komisji, że będzie ona
traktować te prośby ze szczególną uwagą.

Analogicznie, przedstawiciele rządów Państw Członkowskich zebrani na konferencji
międzyrządowej, zgodnie ze zwykłą procedurą zmiany przewidzianą w artykule 48 ustępy 2–5
Traktatu o Unii Europejskiej, mogą podjąć decyzję o zmianie Traktatów stanowiących podstawę
Unii, w tym o rozszerzeniu albo ograniczeniu kompetencji przyznanych Unii we wspomnianych
Traktatach.


1
„wynika (…), [że] prawu utworzonemu na podstawie traktatu, pochodzącemu z niezależnego
źródła, nie można, ze względu na jego wynikającą stąd szczególną naturę, przeciwstawiać
w postępowaniu sądowym jakiegokolwiek wewnętrznego aktu prawnego, gdyż oznaczałoby to
utratę przez to prawo charakteru wspólnotowego i zakwestionowanie samych podstaw
prawnych Wspólnoty”.
AF/TL/DC/pl 10
19. Deklaracja
odnosząca się do artykułu 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Konferencja zgadza się, że w swoich ogólnych wysiłkach na rzecz zniesienia nierówności
pomiędzy kobietami i mężczyznami Unia powinna dążyć w ramach swoich różnych polityk do
zwalczania wszelkiego rodzaju przemocy w rodzinie. Państwa Członkowskie powinny podjąć
wszelkie niezbędne środki w celu zapobiegania tego rodzaju przestępstwom i ich karania oraz
w celu wspierania i ochrony ofiar.


20. Deklaracja
odnosząca się do artykułu 16b Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Konferencja oświadcza, że w każdym przypadku, w którym na podstawie artykułu 16b mają zostać
przyjęte zasady dotyczące ochrony danych osobowych, które mogłyby mieć bezpośredni wpływ na
bezpieczeństwo narodowe, powinno to być należycie wzięte pod uwagę. Konferencja przypomina,
że prawodawstwo mające obecnie zastosowanie (w szczególności dyrektywa 95/46/WE) zawiera
szczególne odstępstwa w tym zakresie.


21.
Deklaracja w sprawie ochrony danych osobowych w dziedzinie współpracy sądowej
w sprawach karnych i współpracy policyjnej

Konferencja przyznaje, że konieczne może okazać się wprowadzenie zasad szczególnych
dotyczących ochrony danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych w dziedzinach
współpracy sądowej w sprawach karnych i współpracy policyjnej, zapewnianej na podstawie
artykułu 16b Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, ze względu na szczególny charakter
tych dziedzin.


22. Deklaracja
odnosząca się do artykułów 42 i 63a
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Konferencja uważa, że w przypadku gdy projekt aktu prawodawczego, którego podstawą jest
artykuł 63a ustęp 2, naruszałby istotne aspekty systemu zabezpieczenia społecznego Państwa
Członkowskiego, w szczególności jego zakres stosowania, koszty lub strukturę finansową, lub
miałby wpływ na równowagę finansową tego systemu, zgodnie z artykułem 42 akapit drugi,
interesy tego Państwa Członkowskiego zostaną należycie uwzględnione.

AF/TL/DC/pl 11
23. Deklaracja
odnosząca się do artykułu 42 akapit drugi
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Konferencja przypomina, że w takim przypadku Rada Europejska podejmuje decyzje w drodze
konsensusu, zgodnie z artykułem 9b ustęp 4 Traktatu o Unii Europejskiej.


24.
Deklaracja w sprawie osobowości prawnej Unii Europejskiej

Konferencja potwierdza, że fakt posiadania przez Unię Europejską osobowości prawnej w żaden
sposób nie upoważnia Unii do stanowienia prawa lub działania wykraczającego poza kompetencje
przyznane jej przez Państwa Członkowskie w Traktatach.


25. Deklaracja
odnosząca się do artykułów 61h i 188k
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Konferencja przypomina, że poszanowanie podstawowych praw i wolności oznacza
w szczególności zwracanie dostatecznej uwagi na ochronę i poszanowanie prawa zainteresowanych
osób fizycznych lub podmiotów do korzystania z gwarancji przewidzianych w ustawie. W tym celu
oraz w celu zagwarantowania ścisłej kontroli sądowej decyzji poddających osobę fizyczną lub
podmiot środkom ograniczającym, decyzje takie muszą być oparte na jasnych i wyraźnych
kryteriach. Kryteria te powinny być dostosowane do specyfiki każdego środka ograniczającego.


26. Deklaracja
odnosząca się do nieuczestniczenia jednego z Państw Członkowskich w środku,
którego podstawą jest część trzecia tytuł IV Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Konferencja oświadcza, że jeżeli jedno z Państw Członkowskich postanowi nie uczestniczyć
w środku, którego podstawą jest część trzecia tytuł IV Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, Rada przeprowadzi pogłębioną dyskusję na temat możliwych konsekwencji i skutków
nieuczestniczenia tego Państwa Członkowskiego w tym środku.

Każde z Państw Członkowskich może ponadto zwrócić się do Komisji o zbadanie sytuacji na
podstawie artykułu 96 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Powyższe akapity pozostają bez uszczerbku dla możliwości przedłożenia tej kwestii przez Państwo
Członkowskie Radzie Europejskiej.

AF/TL/DC/pl 12
27. Deklaracja
odnosząca się do artykułu 69d ustęp 1 akapit drugi
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Konferencja uważa, że rozporządzenia, o których mowa w artykule 69d ustęp 1 akapit drugi
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, powinny uwzględniać zasady i praktyki krajowe
odnoszące się do wszczynania śledztw karnych.


28. Deklaracja
odnosząca się do artykułu 78 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Konferencja stwierdza, że postanowienia artykułu 78 należy stosować zgodnie z obecną praktyką.
Określenie „(…) środków podjętych (…), o ile są one niezbędne w celu skompensowania
niekorzystnych skutków gospodarczych spowodowanych podziałem Niemiec dla gospodarki
niektórych regionów Republiki Federalnej dotkniętych tym podziałem” należy interpretować
zgodnie istniejącym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.


29. Deklaracja
odnosząca się do artykułu 87 ustęp 2 litera c)
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Konferencja stwierdza, że artykuł 87 ustęp 2 litera c) należy interpretować zgodnie z istniejącym
orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczącym dopuszczalności
stosowania postanowień odnoszących się do pomocy przyznanej niektórym regionom Republiki
Federalnej Niemiec dotkniętym podziałem Niemiec.


30. Deklaracja
odnosząca się do artykułu 104 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

W odniesieniu do artykułu 104 Konferencja potwierdza, że podniesienie potencjału wzrostu
i zapewnienie zdrowej sytuacji budżetowej stanowią dwa filary, na których oparta jest polityka
gospodarcza i budżetowa Unii i Państw Członkowskich. Pakt stabilności i wzrostu jest istotnym
narzędziem realizacji tych celów.

Konferencja potwierdza swoje zaangażowanie w stosowanie postanowień odnoszących się do paktu
stabilności i wzrostu, które stanowią ramy dla prowadzenia koordynacji polityk budżetowych
Państw Członkowskich.

Konferencja potwierdza, że system oparty na zasadach jest dla wszystkich Państw Członkowskich
najlepszą gwarancją wykonania zobowiązań i równego traktowania.

AF/TL/DC/pl 13
W tym kontekście Konferencja potwierdza również swoje zaangażowanie w wypełnianie celów
strategii lizbońskiej: tworzenie miejsc pracy, reformy strukturalne i spójność społeczną.

Unia ma na celu osiągnięcie zrównoważonego wzrostu gospodarczego i stabilności cen. W związku
z tym w ramach polityk gospodarczych i budżetowych należy ustalić odpowiednie priorytety
skierowane na reformy gospodarcze, innowacje, konkurencyjność i wzmocnienie prywatnych
inwestycji oraz konsumpcji w okresach słabego wzrostu gospodarczego. Powinno to być
odzwierciedlone w kierunkach decyzji budżetowych na poziomie krajowym i na poziomie Unii,
w szczególności poprzez restrukturyzację dochodów i wydatków publicznych, przy jednoczesnym
przestrzeganiu dyscypliny budżetowej zgodnie z Traktatami i paktem stabilności i wzrostu.

Wyzwania budżetowe i gospodarcze stojące przed Państwami Członkowskimi podkreślają
znaczenie zdrowej polityki budżetowej w całym cyklu gospodarczym.

Konferencja zgadza się, że Państwa Członkowskie powinny aktywnie korzystać z okresów poprawy
sytuacji gospodarczej w celu konsolidacji swoich finansów publicznych i poprawy swojej sytuacji
budżetowej. Celem jest stopniowe osiągnięcie nadwyżki budżetowej w czasach dobrej koniunktury,
co umożliwia im dostosowanie się w okresie spadku koniunktury i w ten sposób przyczynia się do
długookresowego zrównoważenia finansów publicznych.

Państwa Członkowskie oczekują na ewentualne propozycje Komisji oraz dalszy wkład Państw
Członkowskich na rzecz wzmocnienia i udzielenia wyjaśnień dotyczących realizacji paktu
stabilności i wzrostu. Państwa Członkowskie podejmą wszelkie niezbędne środki w celu
zwiększenia potencjału wzrostu ich gospodarki. Polepszona koordynacja polityki gospodarczej
mogłaby sprzyjać temu celowi. Niniejsza deklaracja nie przesądza o wyniku przyszłej debaty na
temat paktu stabilności i wzrostu.


31. Deklaracja
odnosząca się do artykułu 140 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Konferencja potwierdza, że polityki opisane w artykule 140 pozostają zasadniczo w kompetencji
Państw Członkowskich. rodki służące zachęcie i koordynacji, które mają zostać podjęte na
poziomie Unii zgodnie z postanowieniami tego artykułu mają charakter uzupełniający. Mają one na
celu wzmocnienie współpracy pomiędzy Państwami Członkowskimi, a nie harmonizację systemów
krajowych. Nie mają one wpływu na gwarancje i praktyki istniejące w każdym Państwie
Członkowskim w zakresie odpowiedzialności partnerów społecznych.

Niniejsza deklaracja nie narusza postanowień Traktatów przyznających Unii kompetencje, w tym
w zakresie polityki społecznej.

AF/TL/DC/pl 14