Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o świadczeniu substytucyjnym przysługującym osobom represjonowanym w latach 1939-1956 przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich

Druk nr 1855

Warszawa, 12 lutego 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezydent

Rzeczypospolitej Polskiej


Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej


Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

-
o
świadczeniu substytucyjnym
przysługującym osobom represjonowanym
w latach 1939-1956 przez Związek
Socjalistycznych Republik Radzieckich.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że do reprezentowania mojego
stanowiska w toku prac nad projektem ustawy upoważniam Pana Andrzeja Dudę
Podsekretarza Stanu w Kancelarii Prezydenta RP.


(-) Lech Kaczyński
P r o j e k t
USTAWA
z
dnia
2009
r.
o świadczeniu substytucyjnym przysługującym osobom represjonowanym
w latach 1939 – 1956 przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich

Art. 1. wiadczenie substytucyjne, zwane dalej "świadczeniem", przysługuje
osobom, które w okresie podlegania którejkolwiek z represji określonych w art. 2
były obywatelami polskimi i posiadają obywatelstwo polskie w chwili złożenia
wniosku o przyznanie świadczenia.

Art. 2. Represją w rozumieniu ustawy jest przebywanie w latach 1939 – 1956
z przyczyn politycznych, religijnych lub narodowościowych:
1) w obozach internowanych oraz w obozach podległych Głównemu Zarządowi
do Spraw Jeńców Wojennych i Internowanych (GUPWI) NKWD, a od marca
1946 r. Ministerstwu Spraw Wewnętrznych (MWD) ZSRR i obozach
podległych Wydziałowi Obozów Kontrolno-Filtracyjnych NKWD, a od marca
1946 r. Ministerstwu Spraw Wewnętrznych (MWD) ZSRR;
2) w więzieniach oraz poprawczych obozach pracy i poprawczych koloniach
pracy podległych Głównemu Zarządowi Obozów i Kolonii Poprawczych
(Gułag) NKWD, a od marca 1946 r. Ministerstwu Spraw Wewnętrznych
(MWD) ZSRR;
3) na przymusowym zesłaniu lub deportacji w ZSRR.
Art. 3. wiadczenie przysługuje w kwocie 400 zł za każdy pełny miesiąc
trwania represji, łącznie nie więcej jednak niż 30 000 zł.

2
Art. 4. wiadczenie nie przysługuje osobie, która:
1) w okresie wojny 1939-1945 kolaborowała z hitlerowskim okupantem;
2) pełniła służbę w armii niemieckiej lub zadeklarowała odstępstwo od
narodowości polskiej, jeżeli później do końca wojny nie brała udziału w walce
o niepodległość Polski;
3) w latach 1939-1941 kolaborowała z radzieckimi władzami okupacyjnymi;
4) w okresie od września 1939 r. do końca 1956 r. służyła w Ludowym
Komisariacie Spraw Wewnętrznych Związku Socjalistycznych Republik
Radzieckich (NKWD) albo w innych organach represji ZSRR działających
przeciwko Narodowi i Państwu Polskiemu;
5) w latach 1944-1956:
a) była zatrudniona, pełniła służbę lub funkcję w strukturach Urzędów
Bezpieczeństwa, Służby Bezpieczeństwa lub Informacji Wojskowej,

a także w nadzorujących je komórkach jednostek zwierzchnich związanych
ze stosowaniem represji wobec osób działających na rzecz suwerenności
i niepodległości Państwa Polskiego, chyba, że przedłoży dowody, że do
wymienionych służb i organów została skierowana przez organizacje
niepodległościowe lub była przez te organizacje zwerbowana w celu
udzielenia im pomocy,
b) była zatrudniona, pełniła służbę lub funkcję w jednostkach
organizacyjnych lub na stanowiskach związanych ze stosowaniem represji
wobec osób podejrzanych lub skazanych za działalność podjętą na rzecz
suwerenności i niepodległości Państwa Polskiego:
- w organach prokuratury i prokuraturze wojskowej,
- w
sądownictwie powszechnym lub wojskowym,
- w
służbie więziennej,
chyba, że przedłoży dowody, że do wymienionych służb i organów

3
została skierowana przez organizacje niepodległościowe lub była przez
te organizacje zwerbowana w celu udzielenia im pomocy,
c) była zatrudniona, pełniła służbę lub funkcję w aparacie bezpieczeństwa
publicznego poza strukturami Urzędów Bezpieczeństwa, Służby
Bezpieczeństwa lub Informacji Wojskowej, jeżeli podczas i w związku
z tą działalnością wykonywała zadania śledcze lub operacyjne związane
bezpośrednio ze zwalczaniem organizacji oraz osób działających na rzecz
suwerenności i niepodległości Państwa Polskiego,
d) była funkcjonariuszem organów, jednostek organizacyjnych bądź
wszelkich innych struktur Polskiej Partii Robotniczej lub Polskiej
Zjednoczonej Partii Robotniczej, do których właściwości rzeczowej,
terenowej i centralnej, należał nadzór nad instytucjami, o których mowa
w lit. a i b, bądź nad zadaniami, o których mowa w lit. c;
6) uchybiła godności obywatela polskiego, wykorzystując władzę otrzymaną od
instytucji stosujących represje do ciemiężenia współwięźniów;
7) uchybiła godności obywatela polskiego, donosząc władzom komunistycznym
o osobach, o których mowa w art. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r.
o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych
i okresu powojennego (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371, z późn. zm.));
8) pełniąc w latach 1944 – 1956 służbę wojskową brała udział w zwalczaniu
organizacji oraz osób działających na rzecz suwerenności i niepodległości
Państwa Polskiego;
9) dopuściła się zbrodni, określonych w art. 2 ust. 1 i art. 3 ustawy z dnia
18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji cigania
Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 424,

1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 181, poz. 1515, z 2003 r. Nr 72, poz.
658, z 2004 r. Nr 46, poz. 444 i Nr 281, poz. 2779, z 2005 r. Nr 163, poz. 1362, z 2006 r. Nr 170, poz. 1217 oraz z 2007 r. Nr
99, poz. 658 i Nr 166, poz. 1172.

4
Nr 64, poz. 432, Nr 83, poz. 561, Nr 85, poz. 571 i Nr 140, poz. 983).

Art. 5. 1. wiadczenie nie przysługuje osobom, które uzyskały odszkodowanie
lub zadośćuczynienie na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 lutego 1991 r.
o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych
za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 34,
poz. 149, z późn. zm.)) z tytułu represji doznanych od radzieckich organów
ścigania i wymiaru sprawiedliwości lub organów pozasądowych.
2. Minister Sprawiedliwości przekazuje Kierownikowi Urzędu do Spraw
Kombatantów i Osób Represjonowanych, zwanemu dalej „Kierownikiem Urzędu”,
wykazy osób, które otrzymały odszkodowanie lub zadośćuczynienie, o których
mowa w ust. 1.
Art. 6. 1. wiadczenie jest przyznawane decyzją Kierownika Urzędu na
wniosek osoby zainteresowanej. Do wniosku dołącza się dowody potwierdzające
rodzaj i okres represji.
2. Dowodami, o których mowa w ust. 1, mogą być również dowody zebrane
przez Kierownika Urzędu w postępowaniu prowadzonym na podstawie przepisów
ustawy wymienionej w art. 4 pkt 7.
3. W zakresie postępowania dotyczącego przyznania lub odmowy przyznania
świadczenia mają zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania
administracyjnego.

Art. 7. 1. wiadczenie jest wypłacane przez Urząd do Spraw Kombatantów
i Osób Represjonowanych w terminie trzech miesięcy od dnia wydania decyzji,
o której mowa w art. 6 ust. 1.

2)Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1993 r. Nr 36, poz. 159, z 1995 r. Nr 28, poz. 143, z
1998 r. Nr 97, poz. 604, z 2002 r. Nr 240, poz. 2055, z 2004 r. Nr 273, poz. 2703, z 2007 r. Nr 191 poz. 1372 oraz z
2009 r. Nr 14, poz. 74.