Rządowy projekt ustawy - Prawo geologiczne i górnicze

- 10 -

3. Kierownik ruchu zakładu górniczego ustala liczbę i lokalizację punktów pierwszej pomocy
oraz miejsca rozmieszczenia instrukcji udzielania pierwszej pomocy, apteczek i noszy.
4. Punkt pierwszej pomocy urządza się w miejscu łatwo dostępnym i oznacza tablicą informa-
cyjną.
Rozdział 2
Roboty wiertnicze
§ 39. 1. Przy wykonywaniu robót wiertniczych prowadzi się dokumentację tych robót.
2. W skład dokumentacji robót wiertniczych wchodzą:
1) dokumentacja wiercenia;
2) dokumentacja eksploatacyjna urządzeń energomechanicznych i sprzętu wiertniczego;
3) projekty robót specjalnych określone przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
§ 40. 1. Dokumentację wiercenia stanowią w szczególności:
1) protokół przekazania urządzenia wiertniczego do ruchu;
2) raporty wiertnicze;
3) aktualny profil geologiczny otworu;
4) diagramy przyrządów kontrolno-pomiarowych;
5) dziennik wiertniczy;
6) projekty i protokoły przeprowadzonych rurowań i cementowań rur;
7) protokoły przeprowadzonych badań skuteczności uszczelniania rur izolujących poszczególne
poziomy płynu złożowego;
8) projekty i protokoły pomiarów i badań wykonanych prac specjalistycznych;
9) protokoły przeprowadzonej likwidacji otworu;
10) książka kontroli obiektu.
2. Przy wierceniach wykonywanych dla badań sejsmicznych dokumentację wiercenia, o której
mowa w ust. 1, sporządza się odpowiednio do zakresu wykonywanych robót.
§ 41. 1. Dokumentacja eksploatacyjna urządzeń energomechanicznych i sprzętu wiertniczego
zawiera w szczególności:
1) dokumentacje techniczno-ruchowe maszyn, urządzeń i sprzętu wiertniczego;
2) książki kontroli oraz eksploatacji urządzeń i sprzętu;
3) dokumentację dotyczącą wymaganych atestów urządzeń i sprzętu.
2. Książki kontroli, o których mowa w ust. 1 pkt 2, zawierają w szczególności: nazwy kontro-
lowanych urządzeń lub sprzętu, harmonogram przeprowadzania kontroli oraz sposób ich wykona-
nia, wraz z wynikami kontroli.
3. Dokumentację dotyczącą atestów urządzeń i sprzętu, o której mowa w ust. 1 pkt 3, mogą
stanowić również zaświadczenia weryfikacyjne.
4. Zaświadczenia weryfikacyjne, o których mowa w ust. 3, zawierają w szczególności:



-11-
1) nazwę urządzenia lub sprzętu;
2) nazwę zakładu wystawiającego zaświadczenie weryfikacyjne;
3) nazwę wytwórcy;
4) charakterystykę roboczą zweryfikowanego urządzenia lub sprzętu;
5) wykaz przeprowadzonych prób i badań oraz ich wyniki;
6) okres ważności zaświadczenia;
7) nazwiska i imiona, stanowiska oraz podpisy osób weryfikujących zaświadczenia.
§ 42. 1 Przy lokalizacji otworów wiertniczych, w których spodziewane jest występowanie ga-
zów wybuchowych bądź toksycznych lub istnienie zagrożenia samowypływu płynu złożowego,
unika się konfiguracji terenu mogącej sprzyjać naturalnemu gromadzeniu się gazów lub cieczy
wokół obiektu.
2 Przy zagrożeniu siarkowodorowym zapewnia się dojazd do wiertni z dwóch różnych kierun-
ków.
§ 43. 1. Przy lokalizacji otworu, urządzeń i zabudowy wiertni uwzględnia się infrastrukturę te-
renu, w tym napowietrzne linie energetyczne, a także podziemne uzbrojenie, w szczególności ka-
ble energetyczne i telefoniczne, rurociągi, kolektory sanitarne, na podstawie planów uzbrojenia i
map powierzchni terenu, oraz uwzględnia się przeważający kierunek wiatru.
2. W przypadku, gdy istnieje uzasadnione przypuszczenie, że teren zajęty pod wiertnię jest
uzbrojony, a lokalizacja tego uzbrojenia nie jest znana, przed rozpoczęciem robót uzbrojenie loka-
lizuje się za pomocą odpowiedniej aparatury lub wykonanego w tym celu wykopu; z wykonanego
badania sporządza się protokół.
§ 44. 1. Otwór wiertniczy lokalizuje się co najmniej w odległości:
1) 50 m od obiektów z ogniem otwartym przy wierceniach w celu poszukiwania, rozpoznania i
wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego, a także w rejonach o przewidywanym występowa-
niu w górotworze nagromadzeń gazów palnych;
2) wynoszącej 1,5 wysokości wieży wiertniczej lub masztu od linii kolejowych, kanałów i zbior-
ników wodnych, rzek, dróg publicznych, zabudowań, z tym że odległość od napowietrznych
linii wysokiego napięcia powinna wynosić 1,5 wysokości wieży lub masztu, lecz nie mniej niż
30 m.
2. Przy wierceniach wykonywanych dla badań sejsmicznych odległości od poszczególnych
obiektów ustala kierownik ruchu zakładu górniczego.
3. W przypadku występowania zagrożenia siarkowodorowego odległości otworów wiertni-
czych od obiektów mieszkalnych określa § 84.
4. Odległości, o których mowa w ust. 1, mogą być zmniejszone przez kierownika ruchu zakła-
du górniczego w przypadkach uzasadnionych warunkami techniczno-ruchowymi; o zmniejszeniu
odległości zawiadamia się właściwy organ nadzoru górniczego.
§ 45. W razie zlokalizowania otworu wiertniczego na obszarze leśnym lub w odległości mniej-
szej niż 100 m od granicy lasu, jeżeli przewiduje się występowanie ropy naftowej lub gazu ziem-
nego, sposób ochrony przeciwpożarowej obszaru leśnego uzgadnia się z właścicielem, zarządzają-
cym lub jego użytkownikiem.
§ 46. Wszelkie prace przy załadunku i rozładunku urządzeń i sprzętu wiertniczego oraz mate-
riałów niebezpiecznych prowadzi się pod nadzorem osoby dozoru.

- 12 -

§ 47. 1. Prace związane z montażem, przemieszczaniem i demontażem wiertnic, wież wiertni-
czych lub masztów wiertniczych i innych urządzeń wykonuje się zgodnie z dokumentacją tech-
niczno-ruchową, pod bezpośrednim nadzorem osoby dozoru ruchu.
2. Niedopuszczalne jest prowadzenie robót, o których mowa w ust. 1, przy silnym wietrze,
podczas burzy, śnieżycy, ulewy lub gołoledzi.
§ 48. Przed rozpoczęciem stawiania wież wiertniczych, masztów, czwórnogów i trójnogów
osoby dozoru ruchu nadzorujące te roboty kontrolują stan techniczny lin, wielokrążków, prawi-
dłowość ich zamocowania i olinowania oraz sprawność zespołu napędowego i układu hamulco-
wego. Podczas podnoszenia podbudowy lub masztu z użyciem siłowników hydraulicznych kontro-
luje się stan techniczny siłowników, instalacji zasilającej i sterowniczej, zgodnie z instrukcją pro-
ducenta.
§ 49. Zrzucanie bez ostrzeżenia jakichkolwiek przedmiotów na ziemię przez pracowników
pracujących na wysokościach jest niedopuszczalne.
§ 50. 1. Oddanie do ruchu obiektów, maszyn, urządzeń i instalacji znajdujących się na wiertni,
następuje na podstawie pisemnego zezwolenia kierownika ruchu zakładu górniczego lub osoby
kierownictwa ruchu, posiadającej odpowiednie kwalifikacje, której kierownik ruchu zakładu gór-
niczego udzielił zezwolenia na oddanie do ruchu obiektów, maszyn, urządzeń i instalacji, po ich
komisyjnym odbiorze technicznym.
2. Komisja odbioru technicznego sporządza protokół stwierdzający kompletność oraz prawi-
dłowość montażu obiektów, maszyn, urządzeń i instalacji.
3. Zasady dokonywania odbioru technicznego oraz skład komisji ustala kierownik ruchu za-
kładu górniczego.
§ 51. 1. Wiercenie otworów poszukiwawczych i rozpoznawczych prowadzi się zgodnie z pro-
jektem robót geologicznych, a otworów eksploatacyjnych zgodnie z projektem geologiczno-
technicznym.
2. Wymagania dotyczące projektu robót geologicznych określają przepisy wydane na podsta-
wie art. 78 ust. 5 ustawy z dnia …………………. 2008 r. — Prawo geologiczne i górnicze (Dz. …
U. … Nr …, poz. …).
3. Sporządzony projekt geologiczno-techniczny zatwierdza kierownik ruchu zakładu górnicze-
go.
4. Projekt geologiczno-techniczny wykonywanych wierceń powinien określać:
1) lokalizację projektowanych prac;
2) budowę i warunki geologiczne (hydrogeologiczne, gazowe, inżyniersko ― złożowe) wraz z
przypuszczalnym profilem geologicznym projektowanych wyrobisk;
3) projektowaną konstrukcję otworów i technologię ich wiercenia;
4) projektowane roboty strzałowe i zabiegi intensyfikacji przepływu;
5) zakres i sposób zamykania horyzontów produkcyjnych i wodonośnych;
6) zakres oraz metody projektowanych badań geofizycznych;
7) zakres badań geologicznych w otworze, w tym obserwacji i opróbowania złoża, próbnych
pompowań oraz badań i pomiarów specjalnych.



-13-
§ 52. Prace związane z rozpoznaniem geologicznym, w szczególności dowiercanie, opróbowa-
nie, rdzeniowanie, cementowanie rur oraz prace geofizyczne, badania hydrogeologiczne, wykonu-
je się pod bezpośrednim nadzorem osób dozoru ruchu oraz służby geologicznej.
§ 53. 1. Podczas wiercenia otworu, w zależności od potrzeb, wykonuje się bieżące pomiary pa-
rametrów płuczki; zakres i częstotliwość pomiarów określa kierownik ruchu zakładu górniczego
albo upoważniona przez niego osoba dozoru ruchu.
2. System obiegu płuczkowego uwzględnia w szczególności możliwość przygotowania odpo-
wiedniego rodzaju płuczki, jej obróbkę, oczyszczanie i odgazowanie, stosownie do wymagań
prowadzonego wiercenia.
3. Przy wierceniach w celu poszukiwania, rozpoznania i wydobycia ropy naftowej i gazu
ziemnego obieg płuczkowy wyposaża się w przyrządy kontrolno-pomiarowe, sygnalizujące przy-
pływ płynu złożowego lub zanik płuczki wiertniczej, oraz w sygnalizację świetlną i akustyczną,
zainstalowaną na stanowisku wiertacza. Instalacja tłoczna pomp płuczkowych umożliwia podłą-
czenie się do węzła zatłaczania otworu.
§ 54. 1. Ciśnienie hydrostatyczne słupa płuczki w otworze wierconym dla udostępnienia złóż
ropy naftowej i gazu ziemnego stanowiące zabezpieczenie przeciwerupcyjne, może przewyższać
przewidywane ciśnienie złożowe w granicach od 0,5 do 1,0 MPa na każde 1000 m otworu.
2. W uzasadnionych przypadkach kierownik ruchu zakładu górniczego może zmienić określo-
ne w ust. 1 granice przewyższania ciśnienia złożowego.
§ 55. 1. Prędkość wyciągania i zapuszczania przewodu wiertniczego oraz lepkość plastyczną
płuczki dobiera się w taki sposób, aby ograniczyć efekt tłokowania. Szczególna ostrożność po-
winna być zachowana w przypadku zaniku płuczki i przypływu płynu złożowego do otworu.
2. Wyciągając przewód wiertniczy dopełnia się otwór płuczką o parametrach takich jak pod-
czas wiercenia, w sposób ciągły, kontrolując jego skuteczność.
§ 56. Zaniechanie robót wiertniczych w otworze z odkrytym poziomem gazowym poprzedza
się odizolowaniem tego poziomu od pozostałej części otworu.
§ 57. 1. Głębokość zapuszczenia kolejnej kolumny rur podczas wiercenia, w celu poszukiwa-
nia, rozpoznania i wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego, powinna być taka, aby w nieoruro-
wanym interwale otworu nie wystąpiły warstwy, w których gradient ciśnienia złożowego jednej z
warstw byłby większy od gradientu ciśnienia szczelinowania innej warstwy.
2. Gradient ciśnienia szczelinowania ustala się, wykonując próby ciśnieniowe w otworze, w
sposób określony w instrukcji zapobiegania i likwidacji erupcji płynu złożowego, o której mowa
w § 75.
§ 58. 1. W otworze wiertniczym niedopuszczalne jest wykonywanie prób ciśnieniowych z uży-
ciem ciśnienia większego od znanego ciśnienia szczelinowania skał odkrytych.
2. Więźba rurowa wylotu otworu powinna umożliwiać pomiar ciśnienia w przestrzeniach mię-
dzyrurowych rur okładzinowych.
§ 59. W rejonie prowadzonej eksploatacji złóż siarki otworami wiertniczymi:
1) wylot otworu na czas przerwy w wierceniu, rurowaniu, opróbowaniu, eksploatacji lub zabie-
gów intensyfikacyjnych zabezpiecza się w sposób umożliwiający odcięcie wypływu płynu zło-
żowego;

- 14 -

2) po każdorazowym wyciągnięciu świdra, rdzeniówki lub innego narzędzia z otworu, przy wier-
ceniu w nadkładzie w strefie zagrożonej zamyka się wylot kolumny rur okładzinowych;
3) w przypadku wypływów wód, awarii bądź erupcji przepisy § 294 —297 stosuje się odpowied-
nio.
§ 60. 1. Otwór wiertniczy, w którym roboty wiertnicze zostały czasowo lub trwale wstrzyma-
ne, skutecznie zabezpiecza się w szczególności przed: ewentualnym wypływem płynu złożowego,
możliwością wpadnięcia przedmiotów oraz przed dostępem osób nieupoważnionych.
2. Otwory wielkośrednicowe zabezpiecza się przed możliwością wpadnięcia ludzi, niezależnie
od rodzaju wykonywanych robót.
§ 61. 1. Nawiercone w otworze wiertniczym poziomy wód izoluje się przez zarurowanie
i uszczelnia w taki sposób, aby nie wystąpiło przemieszczanie się tych wód poza rurami oraz ich
zanieczyszczenie.
2. Projekty uszczelniania kolumn rur okładzinowych w strefie występowania wód oraz kolumn
eksploatacyjnych powinny być zaakceptowane przez służbę geologiczną.
3. Z przeprowadzonego badania skutecznego uszczelniania poziomów wodonośnych sporządza
się protokół.
§ 62. 1. Rurowanie i uszczelnianie rur okładzinowych w otworach wiertniczych wykonuje się
na podstawie projektu zatwierdzonego przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
2. Podczas wiercenia w celu poszukiwania, rozpoznania i wydobycia ropy naftowej i gazu
ziemnego projekt, o którym mowa w ust. 1, sporządza się na podstawie wytycznych określonych
w instrukcji rurowania i cementowania rur, zatwierdzonej przez kierownika ruchu zakładu górni-
czego.
3. W innych rodzajach wierceń niż określone w ust. 2, sposób uzbrojenia kolumny rur okła-
dzinowych oraz zasady rurowania i uszczelniania rur w otworze ustala kierownik ruchu zakładu
górniczego.
§ 63. 1. Rury okładzinowe przeznaczone do rurowania otworu dla wierceń na złożach ropy
naftowej i gazu ziemnego powinny mieć atest wytwórcy oraz oznakowanie fabryczne, umożliwia-
jące w szczególności ustalenie:
1) odmiany wytrzymałościowej stali;
2) grubości ścianki;
3) typu połączenia.
2. Rury okładzinowe używane i przeznaczone do ponownego rurowania otworów uprzednio
poddaje się przeglądowi technicznemu; w przypadku wierceń w złożach ropy naftowej i gazu
ziemnego rury takie poddaje się dodatkowo ciśnieniowej próbie wytrzymałości, przy ciśnieniu nie
mniejszym od największego przewidywanego ciśnienia głowicowego.
§ 64. Siłowniki do wciskania i wyciągania rur, wraz z ich osprzętem, odpowiednio zabezpiecza
się przed wywróceniem i rozrzutem ich elementów.
§ 65. 1. Podczas wiercenia w celu poszukiwania, rozpoznania i wydobycia ropy naftowej i ga-
zu ziemnego kierownik ruchu zakładu górniczego ustala sposób i rodzaj uzbrojenia kolumny rur,
rodzaj i właściwości materiałów uszczelniających, używanych płynów wiertniczych oraz techno-
logię wykonania zabiegu, na podstawie założeń geologicznych do projektu rurowania i uszczel-
niania kolumn rur.