Rządowy projekt ustawy - Prawo geologiczne i górnicze

-5-
§ 18. Szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach górniczych dla przed-
siębiorców, pracowników służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wykładowców z tego zakre-
su są przeprowadzane okresowo przez jednostki organizacyjne prowadzące działalność szkole-
niową.
§ 19. 1. Kierownik ruchu zakładu górniczego określa tereny zakładu górniczego, na które ze
względu na zagrożenia związane z ruchem zakładu górniczego wstęp osób nieupoważnionych jest
niedozwolony.
2. Tereny, o których mowa w ust. 1, oznacza się widocznymi tablicami ostrzegawczymi.
3. Miejsca o szczególnym zagrożeniu dla zdrowia, życia i środowiska, w tym tereny zagrożone
nagłym osiadaniem, zabezpiecza się przed dostępem osób nieupoważnionych oraz oznacza tabli-
cami ostrzegawczymi.
§ 20. Na terenie zakładu górniczego oraz jego oddziału (jednostki terenowej, obiektu) wywie-
sza się w widocznym miejscu:
1) informacje o adresach i numerach telefonów: służby dyspozytorskiej zakładu górniczego, naj-
bliższych jednostek straży pożarnej, policji i pogotowia ratunkowego oraz sposobach ich we-
zwania;
2) instrukcje postępowania na wypadek pożaru.
§ 21. 1. Drogi komunikacyjne oraz dojścia do miejsc i stanowisk pracy oznakowuje się i
utrzymuje w stanie umożliwiającym swobodne i bezpieczne poruszanie się po nich.
2. Drogi ewakuacyjne, wyznaczone na wypadek powstania zagrożenia, wyposaża się w oświe-
tlenie awaryjne i zapewnia możliwość szybkiego opuszczenia miejsc pracy.
3. W przypadku, gdy teren zakładu górniczego lub jego część są udostępnione dla publicznego
ruchu drogowego, kierownik ruchu zakładu górniczego ustala regulację tego ruchu oraz oznako-
wanie dróg, w sposób określony w przepisach o ruchu drogowym.
§ 22. 1. Stanowiska wydobywcze, wyposażone w instalacje bez stałej obsługi oraz obiekty
i urządzenia związane z ruchem zakładu górniczego stwarzające zagrożenie, w szczególności dla
bezpieczeństwa powszechnego ogradza się.
2. Wykaz obiektów, urządzeń i stanowisk wydobywczych podlegających ogrodzeniu ustala
kierownik ruchu zakładu górniczego.
§ 24. 1. W zakładzie górniczym stosuje się maszyny, urządzenia, materiały i wyroby z two-
rzyw sztucznych oraz środki strzałowe i sprzęt strzałowy, które spełniają wymagania określone w
rozporządzeniu oraz w odrębnych przepisach, oraz zostały odpowiednio dobrane do warunków
górniczo-geologicznych i środowiskowych w miejscu ich zastosowania.
2. Sposób wykonania skutecznej ochrony przeciwporażeniowej dla stosowanych urządzeń i in-
stalacji elektrycznych określa się w dokumentacjach technicznych zatwierdzanych przez kierow-
nika ruchu zakładu górniczego.
§ 25. 1. Miejsca pracy, maszyny i urządzenia oraz aparaturę kontrolną i pomiarową stale
utrzymuje się w stanie zapewniającym bezpieczne prowadzenie ruchu zakładu górniczego.
2. Osoby kierownictwa i dozoru ruchu oddziału (jednostki terenowej, obiektu) odpowiedzialne
są za właściwy stan regulacji technicznej i prawidłowe użytkowanie oraz obsługę maszyn i urzą-
dzeń.

- 6 -

3. Urządzenia ciśnieniowe i dźwignicowe montuje się i użytkuje w sposób określony w usta-
wie z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087,
z późn. zm.3).
§ 26. 1. Osoby kierownictwa lub dozoru ruchu przeprowadzają okresowe kontrole stanu tech-
nicznego oraz sposobu korzystania z maszyn i urządzeń, instalacji technicznych oraz obiektów,
w tym obiektów budowlanych zakładu górniczego.
2. Zasady przeprowadzania kontroli, o których mowa w ust. 1, ich częstotliwość i sposób do-
kumentowania określa kierownik ruchu zakładu górniczego, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. W przypadku obiektów budowlanych zakładu górniczego zasady przeprowadzania kontroli,
o których mowa w ust. 1, ich częstotliwość i sposób dokumentowania określają przepisy prawa
budowlanego.
4. Do obiektów budowlanych zakładu górniczego zalicza się w szczególności:
1) wolnostojące budynki ujęć wód leczniczych, termalnych i solanek;
2) budynki sterowni;
3) obiekty i stałe instalacje transportu kopaliny i płynów technologicznych;
4) obiekty stacji redukcyjno-pomiarowych;
5) tłocznie ropy naftowej;
6) obiekty magazynowe w tym magazyny płynów złożowych i płynów technologicznych;
7) obiekty kotłowni technologicznych;
8) budynki i budowle głównych stacji sprężarek powietrza i rurociągi;
9) obiekty uzdatniania wód technologicznych i złożowych;
10) budynki stacji elektroenergetycznych oraz główne urządzenia i sieci rozdzielcze wysokiego i
średniego napięcia;
11) maszty kablowe i oświetleniowe;
12) obiekty pompowni wód złożowych;
13) budynki centrali telefonicznych, dyspozytornie i sieci magistralne;
14) zbiorniki przeciwpożarowe;
15) mosty i estakady technologiczne;
16) instalacje osuszania, odsiarczania i odrtęciania gazu, separacji i stabilizacji ropy naftowej;
17) obiekty i urządzenia przyodwiertowe, z wyjątkiem głowic eksploatacyjnych;
18) morskie platformy stacjonarne ― zakotwiczone na stałe w dnie morza;
19) inne obiekty zlokalizowane w granicach zakładu górniczego, w których znajdują się instalacje
i urządzenia niezbędne do wydobywania kopaliny, prowadzenia podziemnego bezzbiorniko-
wego magazynowania substancji lub składowania odpadów w górotworze.
§ 27. 1. Niedopuszczalne jest:
1) używanie narzędzi, sprzętu i maszyn uszkodzonych, których stan zagraża bezpieczeństwu za-
trudnionych osób lub otoczeniu,

3 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 64, poz. 565 i Nr 267, poz. 2258, z 2006 r. Nr 170, poz.
1217, Nr 249, poz. 1832, Nr 235, poz. 1700 i Nr 249, poz. 1834, z 2007 r. Nr 21, poz. 124 oraz Nr 192, poz. 1381.



-7-
2) przenoszenie przewodów oponowych, szaf łączeniowych i sprzęgieł będących pod napięciem,
z zastrzeżeniem ust. 2,
3) przechodzenie lub przebywanie pod zawieszonymi ciężarami oraz w zasięgu obciążonych dy-
namicznie układów linowych, z zastrzeżeniem ust. 3,
4) przechodzenie lub przebywanie w strefach zagrożonych oznakowanych tablicami ostrzegaw-
czymi, z wyjątkiem wykonywania prac pod stałym nadzorem, w sposób określony przez kie-
rownika ruchu zakładu górniczego.
2. Lokalne przesuwanie przewodów oponowych będących pod napięciem jest dopuszczalne
wyłącznie za pomocą odpowiednich narzędzi i sprzętu ochronnego, zabezpieczającego pracowni-
ków wykonujących tę czynność.
3. Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do prac wykonywanych pod układami wielokrążka i oli-
nowania urządzeń wiertniczych i eksploatacyjnych.
§ 28. Kierownik ruchu zakładu górniczego określa miejsca i stanowiska pracy:
1) na których pracownicy powinni stosować wymagane środki ochrony indywidualnej;
2) które powinny być wyposażone w odpowiedni system akustyczny i optyczny do przekazywa-
nia sygnału alarmowego.
§ 29. 1. Miejsce wykonywania prac z użyciem substancji szkodliwych wyposaża się w środki
zapobiegawcze i ochronne oraz środki do udzielania pierwszej pomocy.
2. Pracowników, którzy wykonują pracę i mają kontakt z substancjami szkodliwymi, poucza
się o sposobie postępowania z tymi substancjami, stosowania środków zapobiegawczych i
ochronnych, zachowania się i postępowania w przypadku zagrożeń oraz o sposobach udzielania
pierwszej pomocy.
§ 30. 1. Rodzaje prac, które są wykonywane w warunkach szczególnego zagrożenia, określa
kierownik ruchu zakładu górniczego.
2. Prace, o których mowa w ust. 1, mogą być w szczególności:
1) wykonywane przez wyspecjalizowanych w tym zakresie pracowników pod bezpośrednim nad-
zorem osoby dozoru ruchu;
2) poprzedzone sprawdzeniem stanu bezpieczeństwa miejsca pracy i urządzeń przez osobę dozoru
ruchu;
3) poprzedzone instruktażem pracowników o mogącym wystąpić zagrożeniu oraz sposobie pra-
widłowego i bezpiecznego wykonywania prac.
3. Podczas wykonywania prac, o których mowa w ust. 1, niedopuszczalne jest przebywanie w
miejscu ich wykonywania osób niebiorących w nich udziału oraz równoczesne wykonywanie in-
nych prac w pobliżu tego miejsca.
§ 31. 1. W miejscach, w których powstało zagrożenie bezpieczeństwa ruchu zakładu górnicze-
go lub pracowników, wykonuje się tylko prace związane z usuwaniem zagrożenia; prace takie
mogą wykonywać tylko wyspecjalizowani w tym zakresie pracownicy.
2. Podjęcie dalszej pracy w miejscach, o których mowa w ust. 1, może nastąpić dopiero po po-
twierdzeniu przez osobę kierownictwa lub dozoru ruchu, że zagrożenie zostało usunięte.

- 8 -

§ 32. W przypadku nieopanowanego wypływu płynu złożowego z otworu wiertniczego lub
odwiertu kierownik ruchu zakładu górniczego podejmuje działania mające na celu likwidację za-
grożenia, zgodnie z planem ratownictwa.
§ 33. 1. W zakładzie górniczym, w którym istnieje zagrożenie występowania w otaczającej at-
mosferze gazów i par szkodliwych dla zdrowia lub atmosfery z zawartością tlenu niższą niż 19%,
powinien znajdować się sprawny izolujący sprzęt ochrony układu oddechowego oraz sprzęt re-
animacyjny.
2. Pracownicy, którzy będą używać izolującego sprzętu ochrony układu oddechowego, powin-
ni być przeszkoleni w tym zakresie oraz posiadać aktualne badania lekarskie z pozytywnym wyni-
kiem.
3. Kierownik ruchu zakładu górniczego może w przypadkach uzasadnionych warunkami tech-
niczno-ruchowymi zezwolić na odstąpienie od wymogów określonych w ust. 1 i 2 oraz nakazać
zastosowanie innych środków zabezpieczających.
§ 34. 1. W obiektach zakładu górniczego, w których może wystąpić stężenie gazów niebez-
piecznych dla zdrowia, kierownik ruchu zakładu górniczego lub wyznaczona przez niego osoba
dozoru ruchu ustalają strefy zagrożenia toksycznego.
2. Strefy zagrożeń toksycznych oznakowuje się tablicami ostrzegającymi przed grożącym nie-
bezpieczeństwem i zabezpiecza, na czas występowania tych zagrożeń, przed dostępem osób nie-
upoważnionych.
3. W zakładzie górniczym znajduje się, zatwierdzona przez kierownika ruchu zakładu górni-
czego, instrukcja postępowania na wypadek zagrożenia toksycznego.
§ 35. Zakres i częstotliwość badań oraz pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, a tak-
że sposób ich wykonywania określają przepisy wydane na podstawie art. 227 § 2 ustawy Kodeks
pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.4).
§ 36. 1. Zawiadomienie przez kierownika ruchu zakładu górniczego właściwego organu nad-
zoru górniczego o każdym wypadku śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym, zgonie naturalnym, jak
również o związanych z ruchem zakładu górniczego niebezpiecznych zdarzeniach, stwarzających
zagrożenie dla życia, zdrowia ludzkiego lub bezpieczeństwa powszechnego należy dokonywać
telefonicznie lub przy użyciu innych dostępnych środków łączności.
2. W zawiadomieniu o:
1) wypadku śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym, zgonie naturalnym należy podać:
a) nazwę zakładu górniczego, datę i godzinę,
b) rodzaj wypadku (śmiertelny, ciężki, zbiorowy),
c) miejsce wypadku lub zdarzenia,
d) przebieg wypadku lub niebezpiecznego zdarzenia z podaniem rodzaju zdarzenia i prawdopodobnych
przyczyn jego wystąpienia,
e) czynności wykonywane przez poszkodowanego w chwili wypadku,

4 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz.
1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538,
Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146,
Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr 213, poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz.
1001, Nr 120, poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407, z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732 i Nr 167, poz. 1398, z 2006 r. Nr 104, poz.
708 i 711, Nr 133, poz. 935, Nr 217, poz. 1587 i Nr 221, poz. 1615 oraz z 2007 r. Nr 64, poz. 426, Nr 89, poz. 589, Nr 176, poz. 1239, Nr 181, poz.
1288 i Nr 225, poz. 1672, z 2008 r. Nr 93, poz. 586.



-9-
f) rodzaj urazu stwierdzonego przez lekarza,
g) dane personalne poszkodowanego (imię, nazwisko, datę i miejsce urodzenia, stan cywilny i rodzinny
oraz miejsce ostatniego zamieszkania),
h) nazwę i adres pracodawcy, miejsce zatrudnienia, stanowisko oraz staż pracy,
i) miejsce pobytu poszkodowanego po wypadku,
j) imię i nazwisko osoby przekazującej informację oraz godzinę powiadomienia;
2) związanych z ruchem zakładu górniczego niebezpiecznych zdarzeniach, stwarzających zagro-
żenie dla życia, zdrowia ludzkiego lub bezpieczeństwa powszechnego:
a) nazwę zakładu górniczego, datę, godzinę i miejsce zagrożenia,
b) krótki opis okoliczności, przyczyn i skutków zagrożenia,
c) informację o liczbie osób zagrożonych lub wypadkowych skutkach zagrożenia,
d) informację o działaniach podjętych w celu likwidacji zagrożenia,
e) imię, nazwisko, stanowisko osoby kierującej akcją usuwania zagrożenia,
f) imię i nazwisko osoby przekazującej informację oraz godzinę zawiadomienia.
3. Zawiadomienie przez kierownika ruchu zakładu górniczego właściwego organu nadzoru
górniczego o każdym wypadku zaistniałym w zakładzie górniczym, innym niż określony w ust. 1
należy dokonywać w formie pisemnej.
4. W zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 3 o każdym wypadku zaistniałym w zakładzie
górniczym, innym niż określony w ust. 1 należy podać:
1) nazwę zakładu górniczego i datę;
2) nazwę i adres pracodawcy poszkodowanego;
3) ilość wypadków;
4) miejsce zaistnienia wypadku;
5) wiek poszkodowanego;
6) staż pracy poszkodowanego w górnictwie;
7) przyczyny wypadku z uwzględnieniem grup przyczynowych.
§ 37. 1. Zakład górniczy wyposaża się w:
1) łączność zewnętrzną;
2) urządzenia i sieci telekomunikacyjne zapewniające bezpieczeństwo pracy.
2. Kierownik ruchu zakładu górniczego ustala miejsca i obiekty, które wyposaża się w urzą-
dzenia telekomunikacyjne.
§ 38. 1. Osoby kierownictwa i dozoru ruchu oraz wyznaczeni pracownicy powinni być prze-
szkoleni w udzielaniu pierwszej pomocy oraz w stosowaniu sprzętu reanimacyjnego.
2. W każdym zakładzie górniczym oraz jego oddziale (jednostce terenowej):
1) na każdej zmianie roboczej powinien być zatrudniony, co najmniej jeden pracownik przeszko-
lony w udzielaniu pierwszej pomocy, w tym w zakresie stosowania sprzętu reanimacyjnego;
2)utrzymuje się odpowiednio wyposażony punkt pierwszej pomocy czynny podczas każdej
zmiany roboczej;
3) powinny znajdować się nosze oraz apteczka wyposażona w niezbędne środki medyczne.