Rządowy projekt ustawy - Prawo geologiczne i górnicze

zabezpieczać złoże torfów leczniczych przeznaczonych do eksploatacji oraz usunięto z treści
przepisów zagadnienia dotyczące technologii.
6. Usunięto przepis dotyczący zasad pracy podmiotu, który przystępuje do wykonywania prac
w ruchu zakładu górniczego z uwagi na ujęcie tego zagadnienia w projekcie ustawy Prawo
geologiczne i górnicze.
7. Dodano przepis dotyczący zasad zawiadamiania przez kierownika ruchu zakładu górniczego
właściwego organu nadzoru górniczego o zaistniałych wypadkach i o związanych z ruchem
zakładu górniczego niebezpiecznych zdarzeniach (§ 28 ust. 4 i 5) w związku z usunięciem tych
zagadnień z projektu ustawy Prawo geologiczne i górnicze.
II. Proponowane zmiany w stosunku do obowiązującego rozporządzenia w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia
przeciwpożarowego w odkrywkowych zakładach górniczych wydobywających kopaliny
podstawowe.
1. Wprowadzono dla Przedsiębiorcy obowiązek pisemnego powiadomienia właściwego
miejscowo organu nadzoru górniczego o osobie, która podejmuje obowiązki kierownika ruchu
zakładu górniczego (§ 5 ust. 1) oraz ustalenia, zatwierdzenia i doręczenia za potwierdzeniem
odbioru zakresu czynności dla kierownika ruchu zakładu górniczego (§ 5 ust. 2). Obowiązujące
przepisy nie regulowały zasad postępowania w tym zakresie. Obowiązek powiadamiania
właściwego miejscowo organu nadzoru górniczego o osobie, która wykonuje obowiązki
kierownika ruchu zakładu górniczego oraz ustalenia, zatwierdzenia i doręczenia za
potwierdzeniem odbioru zakresu czynności dla kierownika ruchu zakładu górniczego,
spowoduje większe zdyscyplinowanie kierownika ruchu zakładu górniczego, w szczególności
osób, które pełnią obowiązki kierownika ruchu zakładu górniczego w kilku lub w kilkunastu
zakładach górniczych na terenie właściwości kilku okręgowych urzędów górniczych. Ponadto
pełnić będą rolę informacyjną dla urzędu górniczego o ilości zakładów, w których dana osoba
sprawuje funkcję kierownik ruchu zakładu górniczego.
2. Uregulowano zasady prowadzenia ruchu odkrywkowego zakładu górniczego w przypadku, gdy
kierownik ruchu zakładu górniczego musi wykonywać obowiązki osobiście (jako jedyna osoba
sprawująca nadzór nad ruchem zakładu górniczego), tj. w zakresie:
a) wykonywania
zadań służby dyspozytorskiej (§ 8 ust. 4),
b) ustalania
składu zespołów pracowniczych i wyznaczania przodowych tych zespołów (§11
ust. 2),
c) sprawowania nadzoru nad prowadzeniem ruchu zakładu górniczego na danej zmianie
(§ 12 pkt 1),
d) odbierania wyników sprawdzenia stanowiska pracy od pracownika (§ 15 ust. 2),
e) przeprowadzania instruktażu stanowiskowego przed zatrudnieniem pracowników na
nowym stanowisku pracy (§ 17 ust. 3),
f) kontroli stanu wyrobisk górniczych i zwałowisk i dokumentowania tych kontroli (§ 35),
g) ustalania wraz z przedsiębiorcą sposobu prowadzenia robót w przypadku wykrycia
śladów kultury materialnej bądź znaleziska paleontologicznego (§ 38 ust. 1).
3. W przypadkach uzasadnionych warunkami technicznymi i terenowymi dano kierownikowi
ruchu zakładu górniczego możliwość rezygnacji ze zorganizowania służby dyspozytorskiej
ruchu (§ 8 ust. 3).
4. Uzależniono zatrudnienie osób w kierownictwie i dozorze ruchu zakładu górniczego, których
zakres czynności obejmuje sprawy techniki strzałowej od ukończenia przez te osoby
specjalistycznego przeszkolenia, powtarzanego co pięć lat (§ 9 ust. 3) z uwagi na duży postęp
techniczny w sposobie prowadzenia robót strzałowych.
5. Uściślono, kto może kierować zespołami pracowników (§ 10 ust. 1) oraz ustalono sposób
dokumentowania kontroli wszystkich obsadzonych stanowisk pracy (§ 10 ust. 2).
6. Zamiast określenia „sezonowe wstrzymanie wydobycia” w § 12 pkt 2 zastosowano określenie
„czasowe wstrzymanie eksploatacji”, które przewiduje wszystkie przypadki wstrzymania
eksploatacji, a nie tylko te związane z porą roku.
7. W § 15 ust. 1 przedstawiono wymagania, które muszą spełnić miejsca pracy dostosowując
przepisy rozporządzenia do Dyrektywy UE.
8. W § 20 ust. 1 zrezygnowano z pojęcia „teren zakładu górniczego”, które nie jest zdefiniowane
i w związku z tym jest różnie interpretowane. Ponadto w § 20 ust. 4 zobowiązano kierownika
ruchu zakładu górniczego do ustalenia liczby i umiejscowienia znaków bezpieczeństwa.
9. W § 38, dla ujednolicenia nazewnictwa, zrezygnowano z pojęcia „ociosy ściany” używając
sformułowania „skarpy eksploatacyjne”.
10. Scedowano obowiązek powiadomienia o znalezisku właściwego organu na przedsiębiorcę (§ 38
ust. 2), który jako osoba prawna jest upoważniony do występowania na zewnątrz.
11. Termin „składowisko” zastąpiono terminem „składowisko urobku i wyrobów” (§ 49 ust. 1 i 2,
§ 50 ust. 1 oraz § 51 ust. 1, 2 pkt 5) i 4. Termin „składowisko”, zgodnie z Ustawą o odpadach,
odnosi się do odpadów.
12. Z uwagi na wprowadzenie do projektu rozporządzenia w sprawie zagrożeń naturalnych
w zakładach górniczych, we wszystkich odkrywkowych zakładach górniczych, zagrożenia
osuwiskowego oraz zagrożenia wodnego:
a) w § 174 wprowadzono zasady odwadniania dla zakładów górniczych wydobywających
kopaliny inne niż węgiel brunatny zaliczonych do pierwszego i drugiego stopnia
zagrożenia wodnego – zaproponowane zasady wymagają szerszej konsultacji,
b) w § 190 wyznaczono dodatkowe zadania dla kierownika ruchu zakładu górniczego
dotyczące oceny zagrożeń występujących w zakładzie górniczym, a w § 191 ustalono
zasady prowadzenia ruchu zakładu górniczego w warunkach zagrożeń,
c) w § 192 sformułowano czynności, które należy przeprowadzić w częściach złoża
zaliczonych do II stopnia zagrożenia osuwiskowego oraz sposób ich oznaczenia na mapie
dokumentacyjnej osuwisk.
13. Dostosowano przepisy rozporządzenia do rozwiązań projektu ustawy Prawo geologiczne
i górnicze (§ 1, § 69 ust. 4 pkt 3 i § 187 pkt 7 i 8).
14. Dostosowano przepisy rozporządzenia do przepisów w zakresie ochrony środowiska:
a) w związku ze zmianą (z dniem 01.05.2008 r.) przepisów w zakresie postępowania
z odpadami wydobywczymi dostosowano do nich brzmienie § 49 – 52, uzupełniając je
w zakresie przepisów regulujących wypełnianie wyrobisk odpadami wydobywczymi,
zgodnie z art. 39 projektu ustawy o odpadach wydobywczych,
b) dodano § 64 w zakresie rekultywacji terenu zakładu górniczego, służący przywracaniu
wartości użytkowych terenom zbędnym dla prowadzenia wydobywania kopalin
(złożoność takich robót, w tym możliwość wykorzystania odpadów nie wytworzonych
przez zakład górniczy, uzasadnia sporządzanie dokumentacji zgodnie z PN. „Górnictwo
odkrywkowe. Rekultywacja. Ogólne wytyczne projektowania”).
c) dla zapobieżenia nierzadkim przypadkom przekraczania robotami górniczymi granic
obszaru górniczego w zakładach wydobywających kopaliny w oparciu o koncesje
starosty, w § 189, w zakładach tych wprowadzono obowiązek oznaczania w terenie
punktów załamania granic obszaru górniczego
15. Usunięto bariery utrudniające wykonywanie działalności regulowanej ustawą Prawo
geologiczne i górnicze, w tym szczególnie poprzez:
a) zniesienie
obowiązku posiadania map górniczych przez wszystkie osoby kierownictwa
i dozoru ruchu specjalności górniczej, z równoczesnym zapewnieniem dostępu do nich
w zakładzie górniczym (§ 36),
b) dopuszczenie do lokalizacji zwałowisk tymczasowych w granicach przemysłowych
zasobów złoża (§ 49),
c) przeredagowanie § 49 i § 52 tak, by zgodnie z wyrokami Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości umożliwić zwałowanie mas ziemnych lub skalnych, powstałych
w związku z prowadzeniem eksploatacji kopalin (nadkładu i skał płonnych), bez ich
zaliczania do odpadów,
d) rezygnację z regulowania zasad odwadniania odkrywek wyrobiskami podziemnymi,
z równoczesnym odesłaniem do przepisów rozporządzenia dotyczącego podziemnych
zakładów górniczych (§ 2),
e) rezygnację z obowiązku prowadzenia okresowych analiz gospodarki złożem (skreślenie
odpowiedniego punktu w § 187),
f) zastąpienie obowiązku powoływania zespołów do rozpoznawania i zapobiegania
zagrożeniom naturalnym obowiązkiem ich powoływania tylko w przypadku
występowania takich zagrożeń (§ 190 pkt 2).
16. Doprecyzowano obowiązujące przepisy, poprzez:
a) uściślenie obowiązków dotyczących zabezpieczenia i przechowywania dokumentacji
mierniczo-geologicznej, w tym poza zakładem górniczym (§ 185),
b) ujednolicenie
wymogów
dotyczących sporządzania projektów technicznych eksploatacji
(§ 39, § 40, § 44 i § 46),
c) uporządkowanie regulacji dotyczących określania warunków stateczności i parametrów
skarp i zboczy (§ 191 i § 193).
17.
Ujednolicono przepisy w odniesieniu do różnych podmiotów gospodarczych. Zmiany
redakcyjne § 39 oraz § 184 – 188 są zbieżne ze zmianami w pozostałych rozporządzeniach w
sprawie bhp.
18. Poprawiono bezpieczeństwo robót górniczych poprzez jednoznaczne wyartykułowanie
obowiązku prowadzenia bieżącego rozpoznawania warunków geologiczno-górniczych
i określania rejonów, w których mogą wystąpić zjawiska osuwiskowe oraz ich dokumentowania
na mapach wyrobisk górniczych (§ 192).
19. Skreślono § 23a ust. 2 z obowiązującej wersji rozporządzenia, gdyż powodował on nadmierne
obciążanie okręgowych urzędów górniczych z powodu napływających zawiadomień
pierwszego zastosowania nawet najdrobniejszych wyrobów i stawał się przepisem
nieskutecznym.
20. W § 85 wprowadzono nowy zapis dotyczący pracowników mogących obsługiwać maszyny
i urządzenia, w wyniku czego dokonano ujednolicenia wymagań we wszystkich rodzajach
zakładów górniczych. Zapis ten jest
wzorowany na postanowieniach zawartych
w rozporządzeniu dotyczącym podziemnych zakładów górniczych.
21. W § 136 wprowadzono zapis doprecyzowujący, jakiego obszaru ma dotyczyć kontrola.
22. Zmiana wprowadzona w § 136 spowoduje podniesienie poziomu bezpieczeństwa przy obsłudze
urządzeń elektrycznych poprzez stosowanie kompleksowych i przemyślanych rozwiązań
w zakresie ochrony przeciwporażeniowej urządzeń współpracujących ze sobą a instalowanych
w różnych okresach wg różnych rozwiązań mogących dawać niepożądane wzajemne interakcje.
23. W załączniku 2 pozostawiono jedynie te zapisy, które są wymaganiami specyficznymi
w odkrywkowych zakładach górniczych. Wykreślono wszystkie zapisy powielone z norm oraz
rozporządzeń (np. z rozporządzenia Ministra Przemysłu z dnia 8 października 1990 r w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać urządzenia elektroenergetyczne
w zakresie ochrony przeciwporażeniowej (Dz.U. z 1990 r. Nr 81, poz. 473) uchylonego w dniu
1 kwietnia 1995 r. Należy mieć świadomość, że wiele z tych wykreślonych zapisów jest
niezgodnych z aktualnym poziomem wiedzy technicznej. Zapisy zawarte w § 136 i § 137
umożliwiają przy ochronie przeciwporażeniowej sięgać na bieżąco do aktualnego poziomu
wiedzy technicznej, pozwalają na stosowanie sprawdzonych rozwiązań oraz nie ograniczają
rozwoju technicznego. Jednocześnie zapewniają uwzględnianie warunków bezpieczeństwa
wynikających ze specyfiki odkrywkowych zakładów górniczych.
24. W § 211 wymieniono przepisy, które nie będą stosowane do odkrywkowych zakładów
górniczych wydobywających kopaliny w warunkach określonych w art. 21 ust. 3 projektu
ustawy Prawo geologiczne i górnicze (§ 2 ust. 4, § 7 ust. 1 pkt 2, § 9 ust. 3, § 36, § 58, § 169 –
183, § 190 pkt 2 i 3, § 201, § 203, § 204 ust. 1 – 4, 5 pkt 1c oraz 6) z uwagi na stosowane proste
technologie eksploatacji i niski poziom występujących zagrożeń.
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Podmioty, na które oddziałuje projektowany akt normatywny.
Przepisy zawarte w projekcie rozporządzenia oddziałują, stosownie do brzmienia § 2 aktu
normatywnego, w szczególności na:
1) przedsiębiorców prowadzących zakłady górnicze wydobywające kopaliny metodą
odkrywkową;
2) pracowników zatrudnionych w ww. zakładach górniczych.
2. Konsultacje społeczne.
Projekt zostanie rozesłany do:
1) Forum Związków Zawodowych;
2) Konfederacji Pracodawców Polskich;
3) Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”;
4) Business Centre Club — Związku Pracodawców;
5) Związku Rzemiosła Polskiego;
6) Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej;
7) Forum Przemysłu Wydobywczego;
8) Zarządu Głównego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa.
3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego.
Projektowana regulacja nie będzie miała wpływu na sektor finansów publicznych, w tym budżet
państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego.
4. Wpływ regulacji na rynek pracy.
Projektowana regulacja nie będzie miała wpływu na rynek pracy.
5. Wpływ regulacji na bezpieczeństwo powszechne.
Projektowana regulacja będzie miała pozytywny wpływ na bezpieczeństwo powszechne.
Przepisy projektowanego rozporządzenia utrzymują ustalony wysoki poziom bezpieczeństwa i
higieny pracy w odkrywkowych zakładach górniczych.
6. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym
na funkcjonowanie przedsiębiorstw.
Projektowana regulacja będzie miała wpływ na konkurencyjność gospodarki
i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw, poprzez zniesienie niektórych
ograniczeń związanych z prowadzeniem ruchu zakładu górniczego (np. zniesienie obowiązku
informowania dyrektora okręgowego urzędu górniczego o zastosowaniu w zakładzie górniczym po
raz pierwszy określonych urządzeń).