Poselski projekt ustawy - Kodeks wyborczy

7
Projekt zawiera przepisy niezgodne z prawem UE:
1) art. 5 §3 zdanie pierwsze oraz art. 6 §1 projektu naruszają art. 4
dyrektywy Rady 94/80/WE, ponieważ nie uznają za równorzędny minimalnego
okresu zamieszkania w innych niż RP państwach członkowskich UE (punkt
3.B.1 niniejszej opinii),
2) art. 13 §10 pkt 3 lit. b-d projektu zobowiązujący do przedstawiania
określonych dokumentów jest niezgodny z art. 8 ust. 2 oraz art. 9 ust. 2
dyrektywy Rady 94/80/WE (punkt 3.B.2 opinii),
3) art. 400 §3 pkt 1 projektu, który zobowiązuje do dołączenia do
pisemnej zgody na kandydowanie obywatela UE nie będącego obywatelem
polskim oświadczenia wskazującego okres stałego zamieszkania na terytorium
RP, jest niezgodny z art. 9 dyrektywy (punkt 3.B.3 opinii),
Wątpliwości co do zgodności z prawem UE budzi art. 22 projektu.
Redakcja przepisu mogłoby sugerować, że niepełnosprawni wyborcy –
obywatele UE nie będący obywatelami polskimi byliby gorzej traktowani niż
niepełnosprawni obywatele polscy. Stanowiłoby to naruszenie art. 19 ust. 1
TWE w związku z art. 12 TWE oraz dyrektywy Rady 94/80/WE (punkt 3.B.4
opinii).
W pozostałym zakresie projekt nie narusza prawa UE.

Sporządził: Zespół Prawa Europejskiego
Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych









Michał Królikowski



Deskryptory bazy REX: Unia Europejska, projekt ustawy, samorząd gminny, Parlament
Europejski, wybory, wójt, burmistrz, prezydent, obywatelstwo, dyskryminacja,
niepełnosprawni

Warszawa, 5 sierpnia 2008 r.
BAS-WAEM-1821/08



Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia – w trybie art. 95a ust. 3 Regulaminu Sejmu – czy
poselski projekt ustawy – Kodeks wyborczy (przedstawiciel
wnioskodawców: poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski) jest projektem
ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej

Projekt określa zasady i tryb przeprowadzania wyborów: do Sejmu i
Senatu, do sejmików województw, rad powiatów oraz rad gmin, Prezydenta RP,
wójta, burmistrza i prezydenta miasta oraz do Parlamentu Europejskiego.
Proponowana ustawa ma zastąpić ustawy: z dnia 27 września 1990 r. o
wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2000 r. Nr 47, poz.
544, ze zmianami), z dnia 16 lipca 1998 r. – Ordynacja wyborcza do rad gmin,
rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. z 2003 r. Nr 159, poz. 1547, ze
zmianami), z dnia 12 kwietnia 2001 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2007
r. Nr 190, poz. 1360), z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta,
burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U. Nr 113, poz. 984, ze zmianami) oraz z
dnia 23 stycznia 2004 r. – Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego
(Dz. U. Nr 25, poz. 219, ze zmianami). Projekt przewiduje też zmianę ustawy z
dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (Dz. U. Nr 41,
poz. 361, ze zmianami).
Przedmiot projektu ustawy jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Proponowana ustawa, zgodnie z przypisem do tytułu projektu, ma wdrażać
postanowienia dyrektywy Rady 93/109/WE z dnia 6 grudnia 1993 r.
ustanawiającej szczegółowe warunki wykonywania prawa głosowania i
kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego przez obywateli Unii
mających miejsce zamieszkania w państwie członkowskim, którego nie są
obywatelami (Dz. Urz. WE L 329 z 30.12.1993 r., str. 34; Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne rozdz. 20, t. 1, str. 12) oraz dyrektywy Rady 94/80/WE z dnia
19 grudnia 1994 r. ustanawiającej szczegółowe warunki wykonywania prawa

2
głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych przez obywateli Unii
mających miejsce zamieszkania w Państwie Członkowskim, którego nie są
obywatelami (Dz. Urz. WE nr L 368 z 31.12.1994 r., str. 38, ze zmianami; Dz.
Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 20, t. 1, str. 12).
A. Dyrektywa Rady 93/109/WE ustanawia szczegółowe warunki,
według których obywatele UE mający miejsce zamieszkania w Państwie
Członkowskim, którego nie są obywatelami, wykonują prawo głosowania i
kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego (art. 3). Projekt
zawiera przepisy wykonujące dyrektywę Rady 93/109/WE.
B. Dyrektywa Rady 94/80/WE przyznaje obywatelom UE prawo
głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych w państwie członkowskim
miejsca zamieszkania, którego nie są obywatelami, jeśli spełniają warunki
określone w dyrektywie oraz pozostałe wymogi określone w prawie krajowym
dla obywateli tego państwa (art. 3 dyrektywy).
B.1. Projekt zawiera przepisy zgodne z dyrektywą i wykonujące jej
postanowienia. Można wskazać następujące przepisy dyrektywy:
- artykuł 2 ust. 1 lit. b określający wybory lokalne jako wybory
powszechne i bezpośrednie (art. 2 §1 projektu);
- artykuł 5 ust. 1 zezwalający państwu członkowskiemu miejsca
zamieszkania na wprowadzenie zakazu wykonywania przez obywatela UE
prawa kandydowania w wyborach lokalnych, jeśli został on pozbawiony tego
prawa na podstawie orzeczenia wydanego zgodnie z prawem państwa
pochodzenia osoby kandydującej (art. 6 §3 projektu);
- artykuł 7 ust. 1 i artykuł 8 ust. 1 dotyczące wpisania obywatela UE, na
jego wniosek, na listę wyborców, zapewniając mu udział w głosowaniu (art. 13
§8 i §9 projektu);
- artykuł 10 dotyczący informowania osoby zainteresowanej o
postępowaniu w sprawie wpisu na listę wyborców oraz możliwości korzystania
ze środków odwoławczych (art. 15 projektu);
- artykuł 7 ust. 3 dotyczący wpisania z urzędu obywatela UE na listę
wyborców (art. 21 §1 projektu);
- artykuł 8 ust. 3 akapit 3 dotyczący wpisania na właściwą listę
wyborców obywatela UE przenoszącego swoje miejsce zamieszkania do innej
wspólnoty lokalnej stopnia podstawowego (art. 27 §1 projektu);
- artykuł 5 ust. 3 i motyw 9 preambuły, umożliwiające państwu
członkowskiemu zastrzeżenie dla własnych obywateli wykonywania urzędu
kierownika organu wykonawczego, jego zastępcy lub członków kierowniczego
kolegialnego organu wykonawczego wspólnoty lokalnej stopnia podstawowego
(art. 480 projektu).
B.2. Projekt, zmierzając do wykonania dyrektywy, nieprawidłowo
implementuje niektóre jej postanowienia:



3
- artykuł 13 §10 pkt 3 lit. b-d projektu wymaga załączenia do wniosku
obywatela UE o wpisanie do rejestru wyborców pisemnej deklaracji
zawierającej: nazwę okręgu wyborczego albo miejscowości w państwie
członkowskim pochodzenia, gdzie wnioskodawca jest umieszczony w rejestrze
wyborców, oświadczenie, że zamierza korzystać z czynnego prawa wyborczego
tylko na terytorium RP oraz że w państwie członkowskim pochodzenia nie
został pozbawiony czynnego prawa wyborczego. Przepis jest sprzeczny z
dyrektywą, która nie przewiduje obowiązku przedstawiania takich dokumentów.
Projekt nieprawidłowo wykonuje art. 8 ust. 2 dyrektywy, wskazujący
dokumenty, których można żądać od obywatela UE w celu wpisania go na listę
wyborców;
- artykuł 400 §3 pkt 1 projektu wymaga, w przypadku zgłoszenia
kandydatury obywatela UE nie będącego obywatelem polskim, dołączenia do
pisemnej zgody na kandydowanie m.in. oświadczenia kandydata wskazującego
okres stałego zamieszkania na terytorium RP. Przepis ten jest niezgodny z art. 9
dyrektywy, który nie przewiduje możliwości żądania od osoby uprawnionej do
kandydowania oświadczenia zawierającego taką informację. Projekt
nieprawidłowo wykonuje art. 9 dyrektywy;
- artykuły 5 §3 oraz 6 §1 projektu, które nie uznają (w celu
wykonywania praw wyborczych) za równorzędny minimalnego okresu
zamieszkania obywatela UE w innych państwach członkowskich UE, naruszają
art. 4 dyrektywy.
Projekt ustawy – Kodeks wyborcy jest projektem ustawy wykonującej
prawo Unii Europejskiej; niektóre przepisy projektu nieprawidłowo wykonują
prawo UE.

Sporządził: Zespół Prawa Europejskiego
Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych




Michał Królikowski
Deskryptory bazy REX: Unia Europejska, projekt ustawy, samorząd gminny, Parlament
Europejski, wybory, wójt, burmistrz, prezydent, obywatelstwo, dyskryminacja,
niepełnosprawni


Warszawa, 1 października 2008 r.

Witold GINTOWT-DZIEWAŁTOWSKI
KP Lewica



Pan
Bronisław KOMOROWSKI
Marszałek Sejmu RP


Na podstawie art. 36 ust. 4 Regulaminu Sejmu RP, wnoszę – w imieniu wnio-
skodawców – następujące poprawki do projektu ustawy – Kodeks wyborczy:

1) w art. 22 dodaje się § 3 w brzmieniu:
„§ 3. Wyborca niepełnosprawny we wniosku, o którym mowa w § 1, może
zastrzec, że chce oddać głos na karcie do głosowania sporządzonej w
systemie Braille’a.”;
2) art. 30 § 5 otrzymuje brzmienie:
„§ 5. Na obszarze państw członkowskich Unii Europejskiej oraz państw, na
teren których można wjechać na podstawie polskiego dowodu osobiste-
go za dokument równorzędny z ważnym polskim paszportem uważa się
ważny dowód osobisty Rzeczypospolitej Polskiej.”;
3) art. 50 § 2 i 3 otrzymują brzmienie:
„§ 2. Po wykonaniu czynności, o której mowa w § 1, wyborca otrzymuje od
komisji kartę do głosowania, właściwą dla przeprowadzanych wybo-
rów, opatrzoną jej pieczęcią. Wyborca, o którym mowa w art. 22 § 3
otrzymuje kartę do głosowania w sporządzoną w systemie Braille’a’.
Wyborca potwierdza otrzymanie karty do głosowania własnym podpi-
sem w przeznaczonej na to rubryce spisu wyborców.
§ 3. Wyborca głosujący za granicą otrzymuje kartę do głosowania wyłącznie
po okazaniu obwodowej komisji wyborczej ważnego polskiego pasz-
portu. Na terenie państw Unii Europejskiej oraz państw, do których
można wjechać na podstawie polskiego dowodu osobistego stosuje się
przepisy art. 30 § 5.”;
4) art. 197 § 4 otrzymuje brzmienie:
„§ 4. Wzór karty do głosowania, w tym kart sporządzanych w systemie Bra-
ille’a, ustala Państwowa Komisja Wyborcza.”;