Poselski projekt ustawy - Kodeks wyborczy

5) art. 328 otrzymuje brzmienie:
„Art. 328.
Państwowa Komisja Wyborcza, po sporządzeniu listy kandydatów, za-
rządza wydrukowanie potrzebnej liczby kart do głosowania, z zastrze-
żeniem art. 22 § 3,0 i wspólnie z okręgowymi komisjami wyborczymi
zapewnia dostarczenie ich obwodowym komisjom wyborczym.”;
6) art. 332 §1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Po wykonaniu czynności, o których mowa w art. 50 § 1, wyborca
otrzymuje od komisji kartę do głosowania opatrzoną jej pieczęcią. Wy-
borca, o którym mowa w art. 22 § 3, otrzymuje kartę do głosowania w
sporządzoną w systemie Braille’a. Wyborca potwierdza otrzymanie
karty do głosowania własnym podpisem w przeznaczonej na to rubryce
spisu.”;
7) art. 414 § 4 otrzymuje brzmienie:
„§ 4. Wzór karty do głosowania, w tym kart sporządzanych w systemie Bra-
ille’a, ustala Państwowa Komisja Wyborcza.”;
8) art. 491 § 5 otrzymuje brzmienie:
„§ 5. Wzór karty do głosowania, w tym kart sporządzanych w systemie Bra-
ille’a, ustala Państwowa Komisja Wyborcza.”.


Uzasadnienie
Przedkładana autopoprawka wprowadza możliwość korzystania przez osoby
niedowidzące, a korzystające z czynnego prawa wyborczego, z kart do głosowania
sporządzonych w systemie Braille’a.
Takie rozwiązanie wychodzi naprzeciw oczekiwaniom i postulatom osób nie-
pełnosprawnych, zachęci zainteresowanych do udziału w akcie wyborczym, a także
pozwoli na rezygnację z pomocy pełnomocników wyborczych i samodzielne rozstrzy-
ganie o wyborze.
Regulacja uwzględnia preferowane przez Unię Europejską kierunki doskonale-
nia prawa wyborczego i nie jest sprzeczna z prawem UE.
Proponowana zmiana spowoduje nieznaczny wzrost kosztów procedur wybor-
czych, jednakże wysokość dodatkowych wydatków budżetu państwa będzie miała zni-
kome znaczenie zarówno w porównaniu z całością wydatków wyborczych, ale także i
w porównaniu z celem, jakim jest umożliwienie udziału w wyborach osobom niedo-
widzącym.
Warszawa, 4 listopada 2008 r.
BAS-WAEM-3135/08
Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy – Kodeks wyborczy (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Witold
Gintowt-Dziewałtowski), w wersji uwzględniającej autopoprawki z dnia 1
października 2008 r. oraz z dnia 29 października 2008 r.

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2002 r., Nr 23,
poz. 398, ze zmianami) sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt określa zasady i tryb przeprowadzania wyborów: do Sejmu i
Senatu, do sejmików województw, rad powiatów oraz rad gmin, Prezydenta RP,
wójta, burmistrza i prezydenta miasta oraz do Parlamentu Europejskiego.
Proponowana ustawa ma zastąpić ustawy: z dnia 27 września 1990 r. o
wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2000 r. Nr 47, poz.
544, ze zmianami), z dnia 16 lipca 1998 r. – Ordynacji
a wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. z 2003
r. Nr 159, poz. 1547, ze zmianami), z dnia 12 kwietnia 2001 r. – Ordynacja
wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej
Polskiej (Dz. U. z 2007 r. Nr 190, poz. 1360), z dnia 20 czerwca 2002 r. o
bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U. Nr 113,
poz. 984, ze zmianami) oraz z dnia 23 stycznia 2004 r. – Ordynacja wyborcza
do Parlamentu Europejskiego (Dz. U. Nr 25, poz. 219, ze zmianami). Projekt
przewiduje też zmianę ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta
stołecznego Warszawy (Dz. U. Nr 41, poz. 361, ze zmianami). Projekt zawiera
przepisy przejściowe.
Proponowana ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.


2
2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
Ze względu na przedmiot projektu ustawy należy wskazać:
- artykuł 12 Traktatu ustawiającego Wspólnotę Europejską (TWE),
zakazujący wszelkiej dyskryminacji ze względu na przynależność państwową;
- artykuł 19 ust. 1 TWE, przyznający obywatelowi Unii Europejskiej
mającemu miejsce zamieszkania w państwie członkowskim, którego nie jest
obywatelem, prawo głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych w
państwie członkowskim, w którym ma miejsce zamieszkania, na takich samych
zasadach jak obywatele tego państwa;
- artykuł 19 ust. 2 TWE, przyznający każdemu obywatelowi UE
mającemu miejsce zamieszkania w państwie członkowskim, którego nie jest
obywatelem prawo głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu
Europejskiego w państwie członkowskim, w którym ma miejsce zamieszkania,
na takich samych zasadach jak obywatele tego państwa;
- dyrektywę Rady 93/109/WE z dnia 6 grudnia 1993 r. ustanawiającą
szczegółowe warunki wykonywania prawa głosowania i kandydowania w
wyborach do Parlamentu Europejskiego przez obywateli Unii mających miejsce
zamieszkania w państwie członkowskim, którego nie są obywatelami (Dz. Urz.
WE L 329 z 30.12.1993 r., str. 34; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne
rozdz. 20, t. 1, str. 12). Dyrektywa ustanawia szczegółowe warunki, według
których obywatele UE mający miejsce zamieszkania w państwie członkowskim,
którego nie są obywatelami, wykonują prawo głosowania i kandydowania w
wyborach do Parlamentu Europejskiego. Przyjęcie tej dyrektywy wiązało się z
ustanowieniem obywatelstwa Unii jako pochodnego od obywatelstwa państwa
członkowskiego;
- dyrektywę Rady 94/80/WE z dnia 19 grudnia 1994 r. ustanawiającą
szczegółowe warunki wykonywania prawa głosowania i kandydowania w
wyborach lokalnych przez obywateli Unii mających miejsce zamieszkania w
Państwie Członkowskim, którego nie są obywatelami (Dz. Urz. WE nr L 368 z
31.12.1994 r., str. 38, ze zmianami; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne
rozdz. 20, t. 1, str. 12). Dyrektywa przyznaje obywatelom UE prawo głosowania
i kandydowania w wyborach lokalnych w państwie członkowskim miejsca
zamieszkania, którego nie są obywatelami, jeśli spełniają warunki określone w
dyrektywie oraz pozostałe wymogi określone w prawie krajowym dla obywateli
tego państwa (art. 3 dyrektywy).

3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
1. Przepis art. 5 projektu przyznający, na równych zasadach, czynne
prawo wyborcze obywatelom polskim i obywatelom UE nie będącym
obywatelami polskimi, jest zgodny z dyrektywami Rady 93/109/WE i
94/80/WE.


3
2. Przepis art. 13 §9 projektu umożliwia wpisanie do rejestru wyborców
obywateli polskich oraz obywateli UE nie będących obywatelami polskimi, na
ich wniosek. Przepis art. 14 §1 i 3 projektu, poprzez odniesienie do art. 13 §6
projektu, dotyczy obywateli polskich i jest przepisem szczególnym w stosunku
do art. 13 §9 projektu. Wydaje się, że w odniesieniu do obywateli UE nie
będących obywatelami polskimi, art. 14 projektu nie ma zastosowania,
ponieważ przepis ten nie zawiera odniesienia do art. 13 §8 projektu. Jest to
prawdopodobnie błąd legislacyjny, który należałoby usunąć w trakcie prac nad
projektem, aby uniknąć wątpliwości co do równego traktowania obywateli
polskich oraz obywateli UE nie będących obywatelami polskimi. Przepis art. 19
TWE przyznaje każdemu obywatelowi Unii Europejskiej mającemu miejsce
zamieszkania w państwie członkowskim, którego nie jest obywatelem, prawo
głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych oraz w wyborach do PE w
państwie członkowskim, w którym ma miejsce zamieszkania, na takich samych
zasadach jak obywatele tego państwa. Artykuł 14 §1 i 3 projektu powinien
zawierać więc odniesienie zarówno do art. 13 §6, jak i do art. 13 §8 projektu.
Z tych samych względów należałoby uzupełnić art. 23 §3 projektu –
dotyczący dopisywania do spisu wyborców osób przebywających czasowo na
obszarze gminy w okresie obejmującym dzień wyborów – o odniesienie do art.
13 §8 projektu.
3. Przepis art. 22 §1 projektu przewiduje dopisanie wyborcy
niepełnosprawnego – na jego wniosek wniesiony do urzędu gminy – do spisu
wyborców w wybranym przez niego obwodzie głosowania spośród obwodów
głosowania, w których znajdują się lokale dostosowane do potrzeb wyborców
niepełnosprawnych, na obszarze gminy właściwej ze względu na miejsce jego
stałego zamieszkania. We wniosku wyborcy niepełnosprawnego podaje się dane
wymienione odpowiednio w art. 13 §6 albo art. 13 §8 projektu (art. 22 §2
projektu). Przepis art. 22 projektu nie narusza art. 19 TWE (korzystanie z praw
wyborczych) oraz przepisów dyrektyw Rady 94/80/WE oraz 93/109/WE.
4. Projekt w art. 277 §2 zawiera wymóg dołączenia do pisemnej zgody
na kandydowanie obywatela UE nie będącego obywatelem polskim: 1)
oświadczenia stwierdzającego, że nie kandyduje on w wyborach do PE w innym
państwie członkowskim UE oraz 2) zaświadczenia, że nie pozbawiono go prawa
do kandydowania w wyborach do PE w państwie członkowskim UE, którego
jest obywatelem. Przepis ten jest zgodny z art. 10 dyrektywy 93/109/WE,
zawierającym katalog dokumentów, których można żądać od obywatela UE nie
będącego obywatelem polskim, składającego wniosek o kandydowanie w
wyborach do PE.

4. Konkluzje
Projekt ustawy – Kodeks wyborczy, w wersji uwzględniającej
autopoprawki z dnia 1 października 2008 r. oraz z dnia 29 października 2008 r.,
jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Aby jednak uniknąć wątpliwości co do


4
zgodności z art. 19 TWE (punkt 3.2 niniejszej opinii), przepisy art. 14 §1 i §3
oraz art. 23 §3 projektu powinny zawierać odniesienia do art. 13 §6 oraz do art.
13 §8 projektu.

Sporządził: Zespół Prawa Europejskiego
Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych









Michał Królikowski






Deskryptory bazy REX: Unia Europejska, projekt ustawy, samorząd gminny, Parlament
Europejski, wybory, wójt, burmistrz, prezydent, obywatelstwo, dyskryminacja,
niepełnosprawni