Poselski projekt ustawy o sieci szpitali

Razem szpitale:
611
552
170*

781
Źródło: CSIOZ (stan na dzień 31 grudnia 2005 r.)
Metodologia: Wszystkie szpitale liczono wg księgi rejestrowej, z wyjąt-
kiem szpitali – Instytutów leżących na terenie innych woje-
wództw niż jednostka macierzysta. Dotyczy to:

1. Filia Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Rabce

2. Filie Instytutu Onkologii w Gliwicach i Krakowie

* w tym przekształcone w spółki samorządowe

Fakt ten stanowił podstawową przesłankę przyjęcia funkcjonalnego podejścia do two-
rzenia sieci szpitali, a więc przekazania częściowej odpowiedzialności i kompetencji
w tym zakresie na poziom regionalny – w ręce marszałka województwa. W obecnych
warunkach i przy możliwościach realizacji celów projektu na jakie pozwalają przepisy
prawne, zaproponowana koncepcja utworzenia sieci szpitali, stanowi optymalne i
najbardziej realne rozwiązanie.
Na podstawie analizy przeprowadzonej przez Ministerstwo Zdrowia i PZH można
wyciągać ogólne wnioski o sprawności i wydajności polskiego systemu ochrony
zdrowia, organizacji opieki zdrowotnej, jej struktury i podziału kompetencji. W porów-
naniu do sytuacji w innych krajach wyniki osiągane przez polski system ochrony
zdrowia nie można uznać za zadowalające.
Jednymi z istotniejszych problemów sektora zdrowotnego są:
– niewłaściwa struktura łóżek w wielu specjalnościach medycznych,
– niewłaściwa struktura organizacyjna szpitali pod względem specjalistycznego po-
ziomu opieki szpitalnej (oddziały/kliniki wysokospecjalistyczne utworzone
w lokalnych szpitalach) oraz
– niewłaściwa, nierównomierna lokalizacja jednostek opieki szpitalnej,
w wyniku których następuje kumulowanie i nakładanie się negatywnych zjawisk.
Wyrazem tego jest niskie i malejące wykorzystanie łóżek, zbyt długie średnie czasy
hospitalizacji pacjentów, niezaspokojenie potrzeb zdrowotnych obywateli i niezado-
wolenie społeczne, a faktycznie brak zapewnienia właściwego, adekwatnego do
możliwości zasobowych systemu, poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli.
Zastosowane rozwiązania prawne oraz dotychczas podejmowane próby kreowania
zachowań rynkowych, a zwłaszcza strategie finansowania świadczeń zdrowotnych,
11
nie wymusiły dostatecznie efektywnych mechanizmów dostosowawczych, samo re-
organizacji i zmian w strukturze jednostek stacjonarnej opieki zdrowotnej dokonującej
się w ścisłej zależności od zmieniających się potrzeb zdrowotnych, więc nie przynio-
sły również oczekiwanej poprawy dostępności do świadczeń. W obecnej sytuacji wy-
raźnie widoczne jest niedostosowanie struktury i zasobów szpitali (strony podażowej)
do faktycznych potrzeb zdrowotnych (strony popytowej).
Na zmianę sytuacji, patrząc z perspektywy jednostkowej, nie wpłynęły również do-
tychczas prowadzone działania na szczeblu władz państwowych na rzecz pobudze-
nia i rozwoju inwestycji w sektorze ochrony zdrowia, które nie zlikwidowały, zgodnie z
oczekiwaniami, istniejących dysproporcji między poszczególnymi szpitalami w zakre-
sie struktury, stanu technicznego i wyposażenia w aparaturę medyczną.
Projekt ustawy o sieci szpitali stanowi propozycję rozwiązań, na skutek realizacji któ-
rego możliwa będzie koordynacja procesu rozwoju infrastruktury szpitalnej, struktury i
ilości łóżek krótkoterminowych, w efekcie dostosowania zasobów opieki szpitalnej do
rzeczywistych potrzeb społeczeństwa. Dostosowanie struktury opieki szpitalnej i jej
potencjału diagnostyczno-erapeutycznego do uwarunkowań demograficznych i epi-
demiologicznych pozwoli na zwiększenie dostępności do świadczeń zdrowotnych, a
w efekcie poprawę bezpieczeństwa pacjenta. Właściwie zaplanowana i zrealizowana
koncepcja sieci szpitali wpłynie również na poprawę efektywności wykorzystania pu-
blicznych środków finansowych systemu ochrony zdrowia i optymalizację wykorzy-
stania jego zasobów.
Istotnym jest stymulowanie procesu łączenia mniejszych, kilkudziesięciołóżkowych
szpitali o znaczeniu lokalnym, w określonych przypadkach zmiany profilu ich działal-
ności. Oczekuje się, że w minimalnym stopniu realizacja projektu będzie wymagała
likwidacji szpitali. Dąży się do racjonalnej konsolidacji i przekształcenia infrastruktury
(m.in. rozwój opieki długoterminowej), która będzie sprzyjała poprawie efektywności
zarządzania szpitalami, racjonalizacji kosztów związanych z ich funkcjonowaniem, a
w rezultacie pozytywnie wpłynie na poprawę ich sytuacji ekonomicznej.

Korzyści z wdrożenia ustawy o sieci szpitali
1. Poprawa
bezpieczeństwa zdrowotnego społeczeństwa:
1.1. Zlikwidowanie dysproporcji w dostępie do świadczeń zdrowotnych.
12
1.2. Dostosowanie struktury opieki szpitalnej i jej potencjału diagnostyczno-
leczniczego do zmian epidemiologiczno-demograficznych.
2. Wzmocnienie funkcji planistycznych (skoordynowane planowanie rozmieszcze-
nia infrastruktury w regionach) i nadzorczych:
2.1.
Wzmocnienie funkcji nadzorczych Ministra Zdrowia nad organizacją
i funkcjonowaniem systemu ochrony zdrowia i jego znaczenia jako koordynatora
polityki zdrowotnej – skoncentrowanie w ręku Ministra kompetencji decyzyjnych
w sprawach związanych z tworzeniem i zarządzaniem siecią szpitali, jako pod-
miotu konstytucyjnie odpowiedzialnego za realizację polityki zdrowotnej pań-
stwa.
2.2. Przekazanie części kompetencji decyzyjnych w sprawach związanych
z tworzeniem i zarządzaniem siecią szpitali na szczebel lokalny (marszałek wo-
jewództwa).
2.3. Wzmocnienie kontroli podmiotów tworzących nad szpitalami – wprowadzenie
systemu monitorującego kondycję finansową szpitali w sieci.
2.4. Zwiększenie skuteczności mechanizmów zarządzania i nadzoru właścicielskie-
go przez zdefiniowanie odpowiedzialności kierownika placówki i organu tworzą-
cego za sprawne zarządzanie, tj. sytuację ekonomiczno-finansową szpitala.
2.5. Wprowadzenie poziomów referencyjnych oddziałów.
3.
Stymulowanie procesów infrastrukturalnych:
3.1. Stymulowanie konsolidacji infrastruktury szpitalnej i procesów/funkcji zarządza-
nia (jednostki o znaczeniu lokalnym).
3.2. Rozwój infrastruktury w opiece długoterminowej.
4.
Usprawnienie mechanizmu kontraktowania świadczeń zdrowotnych:
4.1. Dostosowanie mechanizmu finansowania świadczeń zdrowotnych do polityki
inwestycyjnej i planów rozmieszczenia zasobów (regionalne plany opieki szpi-
talnej).
13
5.
Usprawnienie systemu zarządzania jakością w ochronie zdrowia:
5.1. Promowanie wprowadzania w szpitalach włączonych do sieci wewnętrznych
systemów zarządzania jakością, a następnie systematycznego ich usprawniania
(„rating system”/wysokość kontraktowania świadczeń zdrowotnych).
5.2. Wprowadzanie zewnętrznego modelu oceny jakości (CMJ).
5.3. Zwiększenie znaczenia akredytacji (m.in. przez bodźce finansowe).
6.
Stopniowe zmniejszanie zadłużenia w sektorze ochrony zdrowia:
6.1. Wprowadzenie narzędzi do monitorowania i oceny kondycji finansowej szpitali w
sieci.
6.2. Uwzględnienie w polityce kontraktowania świadczeń zdrowotnych przez NFZ
wyników z oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej osiąganych przez szpitale w
sieci.
6.3. Możliwość finansowania lub dofinansowania ze środków publicznych nakładów
inwestycyjnych koniecznych do poniesienia przez szpital w sieci w związku z
realizacją zadań wynikających z regionalnego planu opieki szpitalnej, w którym
dany szpital został uwzględniony.
Ustawa reguluje następujące kwestie:
1. zasady tworzenia sieci szpitali,
2. zasady tworzenia regionalnych planów opieki szpitalnej,
3. szczególne warunki funkcjonowania oraz zasady finansowania szpitali włączo-
nych do sieci,
4. zasady monitorowania i oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej szpitali i jakości
świadczeń opieki zdrowotnej w szpitalach włączonych do sieci szpitali,
5. nadzoru i kontroli nad tworzeniem i funkcjonowaniem sieci szpitali.
Zasady tworzenia sieci szpitali
Uwzględniając konstytucyjną zasadę równości wszystkich podmiotów, do sieci może
być włączony każdy szpital, którego działalność jest niezbędna do zapewnienia
optymalnej liczby łóżek określonych dla poszczególnych województw.
Decyzję o włączeniu szpitala do sieci podejmuje Minister Zdrowia, na wniosek kie-
rownika szpitala za zgodą podmiotu tworzącego szpital albo podmiotu tworzącego
14
szpital, składany za pośrednictwem właściwego marszałka województwa. Decyzja
jest podejmowana po uzyskaniu opinii właściwego marszałka województwa, który
konsultuje się w tym zakresie z Wojewódzką Komisją do Spraw Szpitali oraz opinii
Krajowej Rady do Spraw Szpitali. W decyzji o włączeniu szpitala do sieci określany
jest poziom referencyjny dla poszczególnych oddziałów.
W przypadku szpitali, dla których podmiotem tworzącym jest Minister Obrony Naro-
dowej albo Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wniosek o włączenie do sie-
ci szpitala składany jest przez kierownika szpitala za zgodą podmiotu tworzącego
(odpowiedniego ministra) lub przez odpowiedniego ministra bezpośrednio do Ministra
Zdrowia. W stosunku do tych szpitali decyzję o włączeniu do sieci szpitali wydaje Mi-
nister Zdrowia odpowiednio w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej albo
Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Projekt ustawy wyróżnia trzy poziomy referencyjne: podstawowy, rozszerzony
i wysokospecjalistyczny. Poziom referencyjny dla poszczególnych oddziałów ustala-
ny będzie na podstawie informacji wynikających z wniosku o włączenie szpitala do
sieci oraz załączników do wniosku. Marszałek województwa wyrażając opinię
w przedmiocie włączenia szpitala do sieci przedstawiać będzie jednocześnie propo-
zycję włączenia oddziałów do poszczególnych poziomów referencyjnych. W przy-
padku szpitali dla których podmiotem tworzącym jest Minister Obrony Narodowej
bądź Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji określanie poziomu referencyjno-
ści oddziałów tych szpitali następuje na podstawie porozumienia odpowiedniego mi-
nistra z Ministrem Zdrowia. Kwalifikacji oddziałów szpitala do poziomów
referencyjnych dokonuje się w decyzji o włączeniu szpitala do sieci szpitali.
Opinia sporządzana przez Krajową Radę do Spraw Szpitali w sprawie włączenia
szpitala do sieci i kwalifikacji oddziałów do poziomów referencyjnych sporządzana
jest na podstawie opinii marszałka województwa, na podstawie danych zawartych we
wniosku oraz innych dokumentów i informacji udostępnionych przez kierownika szpi-
tala lub podmiot tworzący ten szpital.
Zakładając, że ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2009 r., pierwsze wnioski
o włączenie szpitala do sieci zgłoszone będą do dnia 31 maja 2009 r. Pierwsza sieć
szpitali powstanie od dnia 1 stycznia 2011 r.
Minister Zdrowia może odmówić włączenia szpitala do sieci szpitali, jeżeli na pod-
stawie przedłożonych dokumentów uzna, że działalność szpitala nie jest niezbędna
15