Rządowy projekt ustawy o podatku akcyzowym

46
wyrobów akcyzowych oraz dokumentów potwierdzających spełnienie warunków, od których
uzależnione jest uzyskanie zezwolenia - analogicznie jak w przypadku podmiotu
ubiegającego się o wydanie zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego.
Art. 54 ust. 5 – przewiduje możliwość wydania zezwolenia na nabywanie wyrobów
akcyzowych jako zarejestrowany handlowiec na czas oznaczony lub nieoznaczony, co
dotychczas wynikało z przepisów wykonawczych. W odróżnieniu od aktualnie
obowiązujących regulacji, zgodnie z którymi podmiot wnioskujący o wydanie zezwolenia na
czas oznaczony otrzymuje je na 3 lata – proponowane przepisy pozwolą na elastyczniejsze
podejście, bowiem umożliwią uzyskanie zezwolenia także na okres krótszy, np. na 1 rok lub 2
lata, nie dłuższy jednak niż 3 lata. Analogiczne rozwiązania przewidziano dla podmiotów
występujących z wnioskiem o udzielenie zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego.
Art. 54 ust. 6–10 – zawarte w przedmiotowych przepisach regulacje dotyczące zasad
dokonywania zmian oraz wydawania nowych zezwoleń na nabywanie wyrobów akcyzowych
jako zarejestrowany handlowiec, zawierają analogiczne rozwiązania jak w przypadku
zezwoleń na prowadzenie składu podatkowego (patrz uzasadnienie do art. 47 ust. 7 – 11).
Art. 54 ust. 11 - przepis przewiduje odpowiednie stosowanie do odmowy wydania
i cofnięcia lub wygaśnięcia zezwolenia na nabywanie wyrobów akcyzowych jako
zarejestrowany handlowiec, zasad dotyczących odmowy wydania, cofania i wygasania
zezwoleń na prowadzenie składu podatkowego.
Art. 55 ust. 1–2 – proponowane zapisy mają charakter doprecyzowujący, bowiem
dotychczasowe przepisy nie określały, o jakie numery akcyzowe chodzi (zarejestrowanego
handlowca czy miejsca odbioru) oraz które miejsca odbioru powinny być wskazane w
zezwoleniu. Nowe regulacje dotyczące zarejestrowanego handlowca wskazują, iż numer
akcyzowy nadaje się zarejestrowanemu handlowcowi, ale jest on nierozerwalnie związany z
miejscem odbioru wyrobów akcyzowych. W sytuacji zatem, gdy zarejestrowany handlowiec
będzie posiadał kilka zezwoleń, będzie posługiwał się też kilkoma numerami akcyzowymi
nadanymi mu w tych zezwoleniach. Innymi słowy podmiot może ubiegać się o zezwolenie na
nabywanie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany handlowiec wielokrotnie, otrzymując
każdorazowo nowy numer akcyzowy właściwy dla zarejestrowanego handlowca związany z
kolejnym miejscem odbioru wyrobów akcyzowych. Powyższe rozwiązanie jest zgodne z
obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa wspólnotowego. W omawianym przepisie
odstąpiono również od określania w zezwoleniu rodzaju prowadzonej działalności, co jest
spowodowane faktem, iż zarejestrowany handlowiec nie musi spełnić warunku prowadzenia
jednego z rodzajów działalności określonych w art. 46 ust. 1 pkt 1. Zrezygnowano również z
określania w zezwoleniu na nabywanie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany
handlowiec, wysokości zabezpieczenia akcyzowego. Zgodnie z ust. 2 pkt 5 naczelnik urzędu
celnego wydając przedmiotowe zezwolenie, podobnie jak np. w przypadku zezwolenia na
prowadzenie składu podatkowego, określi jedynie formę i termin obowiązywania
zabezpieczenia akcyzowego.

Art. 56 ust. 1 – uchylono dotychczasową treść art. 39 ust. 2 ustawy o podatku
akcyzowym w związku z faktem, iż zarejestrowany handlowiec nie może wysyłać wyrobów
akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy, a w związku z tym nie może
wystawiać dokumentu ADT ani umieszczać na tym dokumencie (lub na dokumencie
zastępującym ADT) numeru akcyzowego miejsca odbioru wyrobów akcyzowych. Ponadto w
projekcie zostały pominięte dotychczasowe przepisy art. 39 ust. 3 i 4 ustawy o podatku
akcyzowym, z uwagi na przyjętą metodologię, zgodnie z którą moment powstania obowiązku
podatkowego dla czynności podlegających opodatkowaniu będą określały przepisy art. 7.

47
Art. 56 ust. 2 – nakłada na zarejestrowanego handlowca obowiązek prowadzenia
ewidencji nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów akcyzowych oraz potwierdzania
odbioru tych wyrobów na dokumencie ADT, jak również przedstawiania dokumentu ADT
właściwemu naczelnikowi urzędu celnego do opieczętowania (w celu uniemożliwienia jego
ponownego użycia).
Art. 56 ust. 3 – zawiera nową regulację, zgodnie z którą zarejestrowany handlowiec
może dokonywać nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych na rzecz innych
podmiotów. Proponowana regulacja ułatwi działalność gospodarczą podmiotom, które ze
względów biznesowych lub formalnych nie mogą ubiegać się o zezwolenie na nabywanie
wyrobów jako zarejestrowany handlowiec. W dotychczasowym stanie prawnym podmioty te
mogły jedynie nabywać wyroby akcyzowe z akcyzą zapłaconą na terytorium państwa
członkowskiego i ubiegać się o jej zwrot, który mógł nastąpić dopiero w momencie, kiedy
dostawca, po otrzymaniu dokumentów potwierdzających zapłatę akcyzy w Polsce, uzyskał
zwrot podatku zapłaconego w państwie członkowskim.
Ponadto wprowadzenie przepisu art. 56 ust. 3 przyczyni się do rozwoju „usługowego”
charakteru działalności zarejestrowanego handlowca, nabywającego wewnątrzwspólnotowo
wyroby akcyzowe na zlecenie innych podmiotów.
Art. 56 ust. 4 i 5 – wskazuje, że ewidencja nabywanych wyrobów akcyzowych, o
której mowa w ust. 2 pkt 2, może być prowadzona w formie papierowej lub elektronicznej, po
uprzednim poinformowaniu właściwego naczelnika urzędu celnego o formie jej prowadzenia
(ust. 4) oraz określa dane, jakie ewidencja ta powinna zawierać oraz termin przechowywania
tej ewidencji (do celów kontroli) przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w
którym została sporządzona (ust. 5). Są to analogiczne rozwiązania jak mające zastosowanie
w odniesieniu do podmiotów prowadzących składy podatkowe.
Art. 56 ust. 6 – zrezygnowano z zamieszczania w treści delegacji ustawowej dla
ministra właściwego do spraw finansów publicznych obowiązku określenia poziomu
minimalnej kwoty zabezpieczenia akcyzowego składanego przez zarejestrowanego
handlowca. Warunkiem uzyskania zezwolenia na nabywanie wewnątrzwspólnotowe
wyrobów akcyzowych wysłanych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy jest
złożenie zabezpieczenia akcyzowego, którego kwota powinna, zgodnie z art. 60 ust. 1
projektu, pokrywać powstałe lub mogące powstać zobowiązanie podatkowe. Art. 62 ust. 1
projektu ustawy stanowi, iż zarejestrowany handlowiec składa zabezpieczenie akcyzowe w
formie zabezpieczenia generalnego. W przypadku gdy wysokość zobowiązań podatkowych
może ulec zmianie z upływem czasu, zarejestrowany handlowiec powinien wstępnie
oszacować jego wysokość na poziomie pozwalającym na pokrycie w każdym czasie tych
zobowiązań. Zgodnie z art. 55 ust. 2 projektu naczelnik urzędu celnego wskazuje jedynie
formę i termin obowiązywania zabezpieczenia akcyzowego w zezwoleniu na nabywanie
wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany handlowiec, a zgodnie z art. 68 ust. 1 odmawia
przyjęcia zabezpieczenia, które nie zapewnia pokrycia w prawidłowej wysokości
zobowiązania podatkowego. W świetle powyższych szczegółowych uregulowań dotyczących
zabezpieczeń akcyzowych określenie przez ministra właściwego do spraw finansów
publicznych minimalnej kwoty zabezpieczenia akcyzowego stało się niecelowe.





48
Rozdział 4
Niezarejestrowani handlowcy


Art. 57 ust. 1 – proponowana zmiana treści przepisu nie ma charakteru
merytorycznego. Zmiana ma na celu ujednolicenie użytej w ustawie terminologii poprzez
zastąpienie wyrazów „naczelnika urzędu celnego” wyrazami „właściwego naczelnika urzędu
celnego” oraz dostosowanie treści niniejszego przepisu do zmienionej definicji
niezarejestrowanego handlowca znajdującej się w art. 2 pkt 14.
Art. 57 ust. 2 – wskazuje dane, jakie powinny być zawarte we wniosku o wydanie
zezwolenia na (jednorazowe) nabycie wyrobów akcyzowych jako niezarejestrowany
handlowiec. Dane te zostały określone analogicznie jak w przypadku wniosku o wydanie
zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego (patrz uzasadnienie do art. 47 ust. 3), za
wyjątkiem konieczności wskazania adresu poczty elektronicznej. Dodatkowo niniejszy
przepis wprowadza obowiązek wskazania we wniosku o wydanie zezwolenia na nabycie
wyrobów akcyzowych jako niezarejestrowany handlowiec informacji, zawartych dotychczas
w zgłoszeniu o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym, o rodzaju i ilości wyrobów
akcyzowych, które zostaną nabyte wewnątrzwspólnotowo oraz o kwocie akcyzy
przypadającej do zapłaty. Konieczność zawarcia we wniosku powyższych informacji wynika
z faktu rezygnacji z ciążącego dotychczas na niezarejestrowanym handlowcu obowiązku
złożenia takiego zgłoszenia przed wprowadzeniem wyrobów akcyzowych na terytorium
kraju.
Art. 57 ust. 3 – przepis stanowi, że do wniosku o wydanie zezwolenia na nabycie
wyrobów akcyzowych jako niezarejestrowany handlowiec podmiot będzie musiał dołączyć
dokumenty potwierdzające spełnienie warunków, od których uzależnione jest uzyskanie
zezwolenia, w tym m.in. dokument potwierdzający złożenie zabezpieczenia akcyzowego –
analogicznie jak w przypadku zezwoleń dotyczących składów podatkowych
i zarejestrowanych handlowców. Jest to zmiana w stosunku do dotychczas obowiązującej
regulacji określonej w art. 42 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym, zgodnie z którą
niezarejestrowany handlowiec jest obowiązany złożyć zabezpieczenie akcyzowe dopiero po
uzyskaniu zezwolenia (przed wprowadzeniem wyrobów akcyzowych na terytorium kraju).
W odróżnieniu od podmiotów ubiegających się o wydanie zezwolenia dotyczącego
prowadzenia działalności jako zarejestrowany handlowiec, podmiot, który będzie chciał
nabyć wyroby akcyzowe jednorazowo jako niezarejestrowany handlowiec, nie będzie
obowiązany do dołączenia do wniosku o wydanie zezwolenia planu miejsca odbioru wyrobów
akcyzowych. Przyjęcie takiego rozwiązania jest uzasadnione z uwagi na jednorazowy
charakter nabycia wyrobów akcyzowych przez niezarejestrowanego handlowca.


Art. 57 ust. 4 – przepis ten ma charakter doprecyzowujący. Z uwagi na fakt, iż
zezwolenie wydawane dla niezarejestrowanego handlowca ma charakter jednorazowy
dokonano, w porównaniu z dotychczas obowiązującym art. 40 ust. 5 ustawy o podatku
akcyzowym, zmiany wyrazu „nabywanie” na wyraz „nabycie”. Przepis ten ujednolica także
zasady dotyczące odmowy wydawania i cofania zezwoleń na nabycie wyrobów akcyzowych
jako niezarejestrowany handlowiec do zasad określonych w tym zakresie dla podmiotu
prowadzącego skład podatkowy i zarejestrowanego handlowca.
Art. 58 – dostosowano terminologię oraz dokonano zmian w wykazie elementów,
które powinny być zawarte w zezwoleniu na nabycie wyrobów akcyzowych jako
niezarejestrowany handlowiec. W odróżnieniu od dotychczasowego stanu prawnego, projekt
przewiduje, że w wydawanym zezwoleniu należało będzie wskazać (oprócz rodzaju

49
wyrobów akcyzowych i wysokości zabezpieczenia akcyzowego) adres, w którym wyroby
akcyzowe zostaną odebrane, a nie jak dotychczas miejsce odbioru wyrobów akcyzowych.
Odstąpiono od określania w zezwoleniu rodzaju prowadzonej działalności, co jest
spowodowane faktem, iż niezarejestrowany handlowiec nie musi spełnić warunku
prowadzenia jednego z rodzajów działalności określonych w art. 46 ust. 1 pkt 1.
Z uwagi na fakt, iż projekt ustawy o podatku akcyzowym nie posługuje się pojęciem
„jednorazowego zabezpieczenia”, zwrot „wysokość jednorazowego zabezpieczenia”
zastąpiono zwrotem „wysokość zabezpieczenia akcyzowego” – zgodnie z terminologią
występującą w projekcie.
Art. 59 ust. 2 i 3 – przepis ust. 2 nakłada na niezarejestrowanego handlowca m.in.
obowiązek wystawienia i przesłania podmiotowi wysyłającemu wyroby akcyzowe, przed
wprowadzeniem wyrobów akcyzowych na terytorium kraju, dokumentu, który potwierdza
złożenie zabezpieczenia akcyzowego lub zapłaty akcyzy na terytorium kraju. Od otrzymania
tego dokumentu przez podmiot wysyłający wyroby akcyzowe zależy bowiem, zgodnie z
przepisami UE, wysłanie wyrobów niezarejestrowanemu handlowcowi. Jednocześnie w ust. 3
nałożono na niezarejestrowanego handlowca obowiązek uzyskania na powyższym
dokumencie, w celu uwierzytelnienia zawartych w nim informacji, potwierdzenia przez
właściwego naczelnika urzędu celnego faktu złożenia zabezpieczenia akcyzowego. Ponadto
odstąpiono w niniejszym artykule od obowiązku złożenia przez niezarejestrowanego
handlowca zabezpieczenia akcyzowego przed wprowadzeniem wyrobów akcyzowych na
terytorium kraju, ponieważ zgodnie z wcześniejszą regulacją, jest ono składane przed
uzyskaniem zezwolenia na nabycie wyrobów akcyzowych jako niezarejestrowany
handlowiec. Odstąpiono od obowiązku złożenia przez podmiot, przed wprowadzeniem
wyrobów akcyzowych na terytorium kraju, zgłoszenia o planowanym nabyciu
wewnątrzwspólnotowym z uwagi na fakt, iż informacja o ilości wyrobów akcyzowych, które
będą nabyte wewnątrzwspólnotowo oraz kwocie akcyzy przypadającej do zapłaty zawarta
będzie we wniosku o wydanie zezwolenia. Zrezygnowano również z obowiązku prowadzenia
przez niezarejestrowanego handlowca ewidencji wyrobów akcyzowych nabytych
wewnątrzwspólnotowo, z uwagi na jednorazowy, co do zasady, charakter tego nabycia.
Ponadto zrezygnowano z regulacji zawartych w art. 42 ust. 2 i 3 obecnie obowiązującej
ustawy o podatku akcyzowym, z uwagi na przyjętą metodologię, zgodnie z którą moment
powstania obowiązku podatkowego dla czynności podlegających opodatkowaniu będą
określały przepisy art. 7.
Art. 59 ust. 4 i 5 – zmieniono brzmienie delegacji dla ministra właściwego do spraw
finansów publicznych w sposób dostosowujący je do aktualnej treści ust. 2 i 3. W ust. 4
upoważniono ministra właściwego do spraw finansów publicznych do określenia wzoru
deklaracji uproszczonej – analogicznie jak w przypadku deklaracji podatkowej, natomiast w
ust. 5 – do określenia wzoru dokumentu potwierdzenia złożenia zabezpieczenia akcyzowego
lub zapłaty akcyzy. Jednocześnie odstąpiono od obowiązku określenia poziomu minimalnej
kwoty jednorazowego zabezpieczenia akcyzowego z powodów analogicznych, jak opisane w
uzasadnieniu do art. 56 ust.6. Ponadto na skutek liberalizacji zasad odbioru wyrobów
akcyzowych przez niezarejestrowanego handlowca, który nie będzie musiał posiadać miejsca
spełniającego szczególne warunki, zrezygnowano z obowiązku określenia warunków
dotyczących takiego miejsca.




50
Rozdział 5
Zabezpieczenie akcyzowe

Art. 60–72 regulują zasady składania, stosowania i zwrotu zabezpieczeń akcyzowych.
Zmiany dokonane w stosunku do dotychczasowych przepisów, zawartych w art. 43 – 53
ustawy o podatku akcyzowym z dnia 23 stycznia 2004 r., porządkują te zasady, upraszczają
ustalanie wysokości zabezpieczeń i precyzują obowiązki i odpowiedzialność podmiotów
związane ze stosowaniem zabezpieczeń.
Art. 60 ust. 1 – uzupełniono katalog podmiotów obowiązanych do złożenia
zabezpieczenia akcyzowego. Dotychczasowa treść przepisu pomijała niezarejestrowanego
handlowca i podatnika nabywającego wyroby akcyzowe z akcyzą zapłaconą na terytorium
państwa członkowskiego na potrzeby wykonywanej działalności gospodarczej na terytorium
kraju. Obecna treść przepisu wymienia wszystkie podmioty obowiązane do złożenia
zabezpieczenia akcyzowego, w tym podmiot pośredniczący obowiązany do złożenia
zabezpieczenia akcyzowego na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 4 projektu ustawy.
Art. 60 ust. 2 jest przeniesieniem treści art. 43 ust. 2 dotychczas obowiązującej
ustawy o podatku akcyzowym.
Art. 60 ust. 3 – zmiana ma na celu umożliwienie elastycznego składania zabezpieczeń
akcyzowych przez osoby trzecie. Zgodnie z proponowanym brzmieniem przepisu złożenie
zabezpieczenia akcyzowego przez podmiot trzeci nie będzie uzależnione od zgody naczelnika
urzędu celnego. Wyeliminowanie konieczności uzyskiwania tej zgody pozwoli m.in. na
sprawniejsze funkcjonowanie procedury zawieszenia poboru akcyzy, ponieważ skraca
procedurę złożenia zabezpieczenia.
Art. 60 ust. 4 – przepis stwarza możliwość objęcia zobowiązania podatkowego
jednego podmiotu zabezpieczeniem generalnym innego podmiotu w przypadku, gdy wyroby
akcyzowe są przemieszczane z jednego składu podatkowego do innego składu podatkowego.
Podmiot, który „posiada” złożone zabezpieczenie generalne, występuje w tym przypadku w
charakterze osoby trzeciej. W obrocie wyrobami akcyzowymi pomiędzy składami
podatkowymi często występuje sytuacja, w której podmiot prowadzący skład podatkowy,
posiadający zwolnienie z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego, sprzedaje
wyprodukowane przez siebie wyroby akcyzowe do innego składu podatkowego celem
dalszego przetworzenia. Przemieszczenie wyrobów między składami podatkowymi w
procedurze zawieszenia poboru akcyzy wymaga złożenia zabezpieczenia akcyzowego, w tym
przypadku przez skład podatkowy wysyłający te wyroby. Często, zwłaszcza w przypadku
niedużych podmiotów gospodarczych, spełnienie powyższego warunku przez prowadzącego
skład podatkowy wysyłający wyroby stanowi ze względów ekonomicznych duże utrudnienie
bądź jest niemożliwe. W oparciu o niniejszy przepis zobowiązanie podatkowe podmiotu
wysyłającego wyroby akcyzowe będzie można objąć zabezpieczeniem generalnym
stosowanym przez podmiot prowadzący skład podatkowy odbierający te wyroby, złożonym
wcześniej przez ten podmiot w związku z prowadzoną działalnością – za jego zgodą.
W uzasadnionych przypadkach Minister Finansów będzie mógł rozszerzyć możliwość objęcia
zobowiązania podatkowego jednego podmiotu zabezpieczeniem generalnym innego podmiotu
na podstawie delegacji określonej w art. 63 ust. 2 pkt 1.
Art. 60 ust. 5 – przepis określa odpowiedzialność osoby trzeciej, o której mowa w
ust. 3 i 4, za zobowiązania podatkowe podmiotu obowiązanego do złożenia zabezpieczenia
akcyzowego. Przepisy art. 60 ust. 3 i 4 uwzględniają fakt funkcjonowania w obrocie
wyrobami akcyzowymi wielu małych przedsiębiorstw, które ze względów majątkowych mają