Rządowy projekt ustawy o środkach ochrony roślin

3. 2. Koszty utworzenia systemu gromadzenia informacji o zatruciach środkami ochrony
roślin
Stosownie do postanowień art. 7 ust. 2 dyrektywy 2009/128/WE „państwa
członkowskie ustanawiają systemy gromadzenia informacji o przypadkach ostrych
zatruć pestycydami oraz, w stosownych przypadkach, o przewlekłych objawach zatruć
wśród osób, które mogą być narażone na regularny kontakt z pestycydami, takich jak
operatorzy stosujący pestycydy, pracownicy rolni lub osoby mieszkające w pobliżu
obszarów, na których są stosowane pestycydy”.
Gromadzenie zatruć środkami ochrony roślin mogłoby zostać powierzone ośrodkom
konsultacji i informacji toksykologicznej. Ośrodki te prowadzą obecnie monitoring
zatruć środkami biobójczymi na podstawie przepisów ustawy z dnia

13 września 2002 r. o produktach biobójczych (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 252,
z późn. zm.). Byłyby więc one przygotowane do realizacji nowego zadania. Przyjęcie
zasad monitorowania zatruć środkami ochrony roślin opartych na rozwiązaniach
przyjętych w ustawie z dnia 13 września 2002 r. o produktach biobójczych,
powodowałoby jednak skutki finansowe związane z przekazaniem tego zadania
ośrodkom konsultacji i informacji toksykologicznej, które nie zostały przewidziane
w ustawie budżetowej na rok 2012 z dnia 2 marca 2012 r.
Zgodnie z kalkulacją przeprowadzoną przez cztery ośrodki toksykologiczne, koszty
działalności związane z gromadzeniem zatruć środkami ochrony roślin począwszy od
2013 r. wyliczone zostały na kwotę 1 022 942 zł w pierwszym roku prowadzenia
działalności, natomiast w 2014 r. na kwotę 919 142 zł. Koszty wyliczone w pierwszym
roku generują w każdym ośrodku: koszty inwestycyjne (utworzenie dwóch do trzech
stanowisk pracy, zakup sprzętu biurowego, sprzętu komputerowego), zakup licencji
bazy danych, koszty bezpośrednie (koszty czynszu, prądu, ochrony pomieszczeń,
telefonu, stałych łącz, materiałów biurowych), koszty osobowe (koszt etatu lekarskiego
całodobowego, lekarza dyżurnego udzielającego informacji toksykologicznej,
pracownika administracyjnego). Koszty wyliczone w drugim roku zamiast kosztów
inwestycyjnych generują koszty odtworzeniowe (odtworzenie majątku co 5 lat przy
przyjętym średnim 20% zużyciu w ciągu roku).
Zgodnie z informacjami uzyskanymi z Ministerstwa Zdrowia wysokość środków
finansowych przeznaczonych na prowadzenie działalności związanej z monitoringiem
zatruć w przypadku produktów biobójczych (na której wzorowany mógłby być system


80
monitorowania zatruć środkami ochrony roślin) wynosi rocznie 400 000 zł. Na
powyższą sumę składają się koszty związane ze sporządzaniem przez cztery ośrodki
toksykologiczne dwóch półrocznych raportów o zgłoszonych przypadkach zatruć
produktami biobójczymi w wysokości 200 000 zł oraz koszty związane z zakupem
toksykologicznych baz danych w wysokości 200 000 zł. Sygnalizowana kwota jest
jednak zbyt niska do zapewnienia prawidłowego wypełnienia obowiązków przez
ośrodki toksykologiczne w odniesieniu do produktów biobójczych i ma być uzgadniana
między poszczególnymi ośrodkami a Prezesem Urzędu Rejestracji Produktów
Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.
Koszty działań związanych z funkcjonowaniem systemu monitorowania zatruć
środkami ochrony roślin, opartego na ośrodkach konsultacji toksykologicznej (dotacja
celowa), musiałyby zostać uwzględnione w Części 32 Rolnictwo, w dziale 010
Rolnictwo i łowiectwo, w rozdziale 01095 Pozostała działalność. Tabela nr 2
przedstawia szczegółowe wyliczenie kosztów działania systemu monitorowania zatruć
środkami ochrony roślin, z uwzględnieniem kosztów ponoszonych przez poszczególne
ośrodki toksykologiczne.
Uwzględniając m.in. tzw. dyscyplinującą regułę wydatkową, przyjęto jednak mniej
kosztowne rozwiązanie utworzenia systemu gromadzenia informacji o zatruciach ludzi
środkami ochrony roślin. W projektowanej ustawie zaproponowano, aby informacje
o zatruciach środkami ochrony roślin przekazywane były bezpośrednio do urzędu
obsługującego Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Czynności związane
z rejestrowaniem tych informacji i opracowywaniem stosownych zestawień i raportów
będą wykonywane przez pracowników urzędu w ramach środków finansowych
przewidzianych na jego funkcjonowanie. Przyjęte rozwiązanie wiązać się będzie
wyłącznie z wewnętrznym przesunięciem w urzędzie do realizacji tego zadania jednej
osoby, co zostało przedstawione w pkt 3.1 Oceny Skutków Regulacji. Koszt
wynagrodzenia i utrzymania stanowiska pracy jednej osoby wyniesie 107 000 zł
rocznie.
Dane uzyskiwane dzięki utworzeniu systemu gromadzenia informacji o zatruciach
środkami ochrony roślin pozwolą na ocenę ryzyka związanego z dopuszczaniem do
obrotu, obrotem i stosowaniem środków ochrony roślin oraz skuteczności działań
kontrolnych Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa i działań
podejmowanych w ramach krajowego planu działania.


81
Tabela 2. Szczegółowe wyliczenie kosztów działania systemu monitorowania zatruć środkami ochrony roślin, z uwzględnieniem kosztów ponoszonych przez poszczególne
ośrodki toksykologiczne
Rodzaj
Ośrodek
Niepubliczny
Zakład Opieki
Szpital Praski
kosztów
Informacji
Zakład Opieki
Zdrowotnej
Samodzielny
Toksykologicznej
Zdrowotnej
Szpital im.
Publiczny Zakład
Collegium
Pomorskie
Fr. Raszei
Opieki
Ogółem
Medicum UJ
Centrum
Poznań
Zdrowotnej
Kraków
Toksykologii
Warszawa
Gdańsk
Rok
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
Koszty
30 000
0
23 500
0
30 000
0
40 000

123 500
0







inwestycyjne
Zakup licencji
3 000
3 000




3 000
3 000
6 000
6 000







bazy danych
Koszty
26 040
26 040
29 640
29 640
31 800
31 800
40 140
40 140
127 620
127 620







bezpośrednie
(czynsz, prąd,
ochrona
pomieszczeń,
telefon, stałe
łącze,
materiały
biurowe)
Koszty
200 640 200 640 194 622 194 622 192 000 192 000 178 560 178 560
765 822
765 822







osobowe*
Nakłady

6 000

4 700





10 700







odtworzeniowe
Suma
259 680 235 680 247 762 228 962 253 800 223 800 261 700 221 700 1 022 942
910 142
932 896
956 218
980 123
1 003 646 1 027 734 1 052 399 1 077 657
* Zatrudnienie lekarza / lekarzy (etat całodobowy) oraz pracownika administracyjnego



82
3. 3. Koszty działania Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa
Projektowana ustawa nakłada na Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa
(Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz wojewódzkie inspektoraty
ochrony roślin i nasiennictwa) nowe zadania.
Zgodnie z obowiązującą ustawą z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin do zakresu
działania Inspekcji w ramach nadzoru nad obrotem i stosowaniem środków ochrony
roślin należą w szczególności następujące urzędowe działania:
1) prowadzenie rejestru oraz kontrolowanie podmiotów prowadzących obrót lub
konfekcjonowanie środkami ochrony roślin;
2) kontrola jakości środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu;
3) kontrola prawidłowości stosowania środków ochrony roślin;
4) upoważnianie jednostek organizacyjnych do wykonywania badań sprzętu
przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin oraz nadzór nad
wykonywaniem tych badań i stanem technicznym tego sprzętu;
5) upoważnianie jednostek organizacyjnych do prowadzenia szkoleń i nadzór nad
przeprowadzaniem tych szkoleń;
6) nadzór nad jednostkami upoważnionymi do przeprowadzania badań skuteczności
środków ochrony roślin;
7) monitorowanie zużycia środków ochrony roślin.
Roczne koszty realizacji powyższych zadań wynoszą 12 168 tys. zł. Jednocześnie,
zgodnie z ustawą budżetową na rok 2011 z dnia 20 stycznia 2011 r. (Dz. U. Nr 29,
poz. 150) całkowity koszt funkcjonowania Inspekcji, obejmujący także zadania
z zakresu nadzoru nad zdrowiem roślin oraz nadzoru nad wytwarzaniem, oceną
i obrotem materiałem siewnym, wyniósł 118 813 tys. zł. Natomiast zgodnie z ustawą
budżetową na rok 2012 z dnia 2 marca 2012 r. (całkowity koszt funkcjonowania
Inspekcji w 2012 r. wyniesie 119 437 tys. zł (w tym 108 693 tys. zł – budżety
wojewodów ogółem i 10 744 tys. zł – budżet ministra właściwego do spraw rolnictwa).
Należy podkreślić, że projektowana ustawa nie zmienia dotychczasowego zakresu
działań Inspekcji w obszarach innych niż nadzór nad obrotem i stosowaniem środków
ochrony roślin.
Projektowana ustawa nakłada na Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa
nowe zadania, obejmujące w szczególności:


83
1) kontrolę podmiotów produkujących środki ochrony roślin w zakresie spełnienia
wymagań określonych w rozporządzeniu nr 1107/2009, w tym produkujących
środki ochrony roślin niezarejestrowane w Polsce;
2) rozszerzenie zakresu kontroli stosowania środków ochrony roślin o kontrolę
stosowania tych środków poza rolnictwem i leśnictwem (m.in. o kontrole
stosowania środków ochrony roślin na terenach placów zabaw, żłobków,
przedszkoli i szkół oraz prowadzenie postępowań administracyjnych dotyczących
warunkowego zezwolenia na stosowanie środków ochrony roślin w tych obiektach
oraz kontrole stosowania środków ochrony roślin wzdłuż torowisk) – potrzebny
zakup laptopów;
3) rozszerzenie zakresu kontroli wykonywania zabiegów agrolotniczych (nowym
obowiązkiem będzie zatwierdzanie planu takich zabiegów i nadzór nad
wykonywaniem poszczególnych zabiegów ujętych w tym planie);
4) obowiązek kontroli przestrzegania stosowania zasad integrowanej ochrony roślin
– potrzebny zakup laptopów;
5) kontrola reklamy środków ochrony roślin;
6) nadzór nad szkoleniami dla osób prowadzących doradztwo z zakresu metod
ochrony roślin;
7) rozszerzenie zakresu nadzoru nad stanem technicznym sprzętu do stosowania
środków ochrony roślin (w szczególności o sprzęt agrolotniczy oraz sprzęt
montowany na pojazdach szynowych oraz sprzęt specjalny taki jak np. urządzenia
do stosowania środków ochrony roślin montowane w szklarniach);
8) rozszerzenie zakresu kompetencji Inspekcji o możliwość zakazania w drodze
decyzji administracyjnej wprowadzenia do obrotu płodów rolnych stwarzających
zagrożenie spowodowane nieprawidłowym stosowaniem środków ochrony roślin;
9) rozszerzenie zakresu czynów podlegających opłacie sankcyjnej;
10) kontrola warunków atmosferycznych w miejscach stosowania środków ochrony
roślin – potrzebny zakup wiatromierzy;
11) zwiększenie kompetencji w zakresie wycofywania środków ochrony roślin z obrotu
– potrzebny zakup laptopów.
Powyższe obowiązki wynikają bezpośrednio z implementowanych przepisów prawa
Unii Europejskiej.


84