Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo lotnicze

W przypadku gdy o dostęp do usług lub elementów infrastruktury dostosowanych do
indywidualnych potrzeb ubiega się większa liczba użytkowników niż może uzyskać ten
dostęp ze względu na ograniczenia przepustowości lotniska, wyboru użytkowników
mogących korzystać z tych usług lub elementów infrastruktury dokonuje zarządzający
lotniskiem na podstawie adekwatnych, przejrzystych i niedyskryminacyjnych kryteriów.
Wprowadzono również obowiązek podania takich kryteriów do publicznej wiadomości.
Ze względu na cel przepisu, jakim jest równe, niedyskryminacyjne traktowanie
użytkowników lotniska, regulacja ta dotyczy wszystkich lotnisk użytku publicznego,
a nie tylko tych objętych zakresem dyrektywy 2009/12/WE.
Wprowadzono jednocześnie możliwość dla Prezesa Urzędu nakazania zmiany
zarządzającemu lotniskiem kryteriów – z urzędu lub na wniosek użytkownika lotniska
– w przypadku gdy nie odpowiadają one zasadom adekwatności, przejrzystości lub
niedyskryminacji określonym w tym przepisie.
Artykuł 77j – upoważnienie ustawowe do wydania rozporządzenia
W ramach rozporządzenia wydawanego przez ministra właściwego do spraw transportu
określone zostaną:
1) szczegółowe warunki, sposób i tryb prowadzenia konsultacji, w tym zakres
przedstawianych informacji;
2) szczegółowe wymagania dotyczące ustalania taryfy opłat lotniskowych;
3) tryb zatwierdzania taryfy opłat lotniskowych i jej publikacji.
Artykuł 77k – publikowanie sprawozdania przez Prezesa Urzędu
Przedmiotowy artykuł dokonuje wdrożenia art. 11 ust. 8 dyrektywy 2009/12/WE.
Art. 78a – odmowa świadczenia usług
Proponuje się wprowadzenie do ustawy nowego przepisu przyznającego
zarządzającemu lotniskiem użytku publicznego prawo do odmowy udostępnienia
obiektów lub urządzeń lub świadczenia usług na rzecz podmiotu, który nie wywiązuje
się z terminów płatności opłat lotniskowych ustanowionych przez zarządzającego
lotniskiem. Wskazana możliwość będzie dotyczyła wystąpienia zwłoki w rozumieniu
przepisów Kodeksu cywilnego.
Przed zastosowaniem ww. mechanizmu zarządzający lotniskiem jest zobowiązany do
poinformowania użytkownika ze stosownym wyprzedzeniem, iż mechanizm odmowy
świadczenia usług może zostać wobec niego zastosowany i wezwania go do zapłaty.
14


Jednocześnie zarządzający lotniskiem zobowiązany jest przekazać decyzję o odmowie
świadczenia usług wobec danego użytkownika do wiadomości Prezesa Urzędu. Prezes
Urzędu wyłączony jest z odpowiedzialności za skutki spowodowane odmową
świadczenia usług.
Wprowadzenie możliwości odmowy świadczenia usług jest niezbędne ze względu na
ograniczone możliwości zastosowania przez zarządzającego lotniskiem użytku
publicznego sankcji wobec dłużników niewywiązujących się ze zobowiązań z tytułu
opłat lotniskowych. Wynika to z jednej strony z faktu, iż określone w art. 78 ustawy
– Prawo lotnicze prawo zatrzymania statku powietrznego może być stosowane w bardzo
ograniczonym zakresie – w praktyce tylko wobec polskich statków powietrznych
wykonujących loty nieregularne. Przedmiotowe ograniczenie możliwości stosowania
zatrzymania wynika z art. 156 ustawy – Prawo lotnicze oraz Konwencji
o ujednostajnieniu niektórych prawideł dotyczących zajęcia zabezpieczającego statków
powietrznych z 29 maja 1933 r. (Dz. U. z 1937 r. Nr 74, poz. 540). Jednocześnie,
zgodnie z art. 66 ustawy – Prawo lotnicze, zarządzający lotniskiem użytku publicznego
może odmówić przyjęcia statku powietrznego wyłącznie ze względu na ważne
okoliczności związane z funkcjonowaniem lotniska, uniemożliwiające bezpieczne jego
lądowanie. Przytoczone wyżej przepisy znacząco ograniczają w praktyce stosowanie
przez zarządzającego lotniskiem mechanizmów mających na celu odzyskanie
należności z tytułu opłat lotniskowych od użytkowników niewywiązujących się
z ustalonych warunków i terminów płatności. Dlatego też zasadnym jest uwzględnienie
w treści ustawy dodatkowego mechanizmu w postaci odmowy świadczenia usług
zarządzającego lotniskiem na rzecz takiego użytkownika.
Art. 202a ust. 2 – obowiązek przekazywania informacji dotyczących pasażerów
znajdujących się na pokładzie statku powietrznego.
Zmiana art. 202a ust. 2 wynika z ustaleń posiedzenia Stałego Komitetu Rady
Ministrów, z dnia 12 stycznia 2012 r., podczas którego Minister Spraw Wewnętrznych
wskazał na konieczność zmiany przepisu regulującego obowiązek przekazywania
informacji dotyczących pasażerów znajdujących się na pokładzie statku powietrznego,
wynikającego z implementacji do polskiego porządku prawnego dyrektywy Rady
2004/82/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie zobowiązania przewoźników do
przekazywania danych pasażerów. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych proponowana zmiana ma na celu uniknięcie
15


wątpliwości interpretacyjnych dotyczących istnienia obowiązku przekazywania
informacji, o których mowa w art. 202a ust. 1 ustawy, w przypadku przewoźnika
wykonującego loty zarówno w ramach Unii Europejskiej, jak również poza jej
terytorium.
Według informacji przekazanych przez MSW w trakcie prac nad projektem
rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie wymagań technicznych
i organizacyjnych dotyczących przekazywania Straży Granicznej informacji przez
przewoźników lotniczych na podstawie art. 202b ust. 2 ustawy, PLL LOT S.A. ponowił,
zgłaszane podczas prac parlamentarnych nad ustawą o zmianie ustawy – Prawo
lotnicze, zastrzeżenie co do prawidłowości wdrożenia dyrektywy. W trakcie prac
parlamentarnych propozycja PLL LOT S.A. została odrzucona w projekcie,
a planowany wówczas przepis uznany za niewystarczający do osiągnięcia właściwej
implementacji. Jednakże ponowne analizy MSW wskazują, że uzasadnione są
wątpliwości zgłaszane przez PLL LOT S.A., co do prawidłowości wdrożenia
dyrektywy. W przypadku uznania przepisu za nieskutecznie wdrażającego przepisy
dyrektywy, Rzeczypospolitej Polskiej mógłby zostać postawiony zarzut niewdrożenia
prawa UE.
Zasadnicza część ustawy wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Projekt
ustawy podlegał konsultacjom i uzgodnieniom z wszystkimi podmiotami rynku
transportu lotniczego, na które ustawa będzie miała wpływ, które ze znacznym
wyprzedzeniem posiadały informacje o nowych zasadach. Nie zgłosiły też zastrzeżeń
dotyczących terminu wejścia w życie. Wejście w życie projektowanych przepisów nie
wpłynie na działalność podmiotów uczestniczących w ustalaniu i zatwierdzaniu opłat
lotniskowych w taki sposób, aby zachodziła konieczność zastosowania dłuższej vacatio
legis. Jednocześnie przewiduje się, iż art. 76 ustawy – Prawo lotnicze wejdzie w życie
z dniem 1 stycznia 2013 r., a więc z początkiem kolejnego roku kalendarzowego.
18-miesięczny termin zachowania mocy wiążącej aktualnego rozporządzenia wydanego
na podstawie art. 77 ust. 4 ustawy zapewnia możliwość wydania w tym czasie nowego
rozporządzenia, a tym samym uniknięcia luki w przepisach prawa.
Projekt jest zgodny z prawem UE.
Projekt ustawy nie wymaga przedstawienia instytucjom lub organom Unii Europejskiej
lub Europejskiemu Bankowi Centralnemu celem uzyskania opinii, dokonania
konsultacji albo uzgodnienia.
16


Projekt ustawy nie podlega notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach
dotyczących sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów
prawnych.
















17


OCENA SKUTKÓW REGULACJI

I.
Propozycje będą miały wpływ na następujące podmioty:
– ministra właściwego do spraw transportu,
– Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego,
– zarządzających lotniskami użytku publicznego w Polsce,
– użytkowników lotnisk użytku publicznego, w tym przewoźników lotniczych.
W odniesieniu do funkcjonowania Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego zmiana
ustawy wiąże się ze wzmocnieniem nadzoru nad opłatami lotniskowymi na
lotniskach o ruchu powyżej 5 mln pasażerów rocznie (aktualnie lotnisko
w Warszawie), jak również nakłada wynikający z dyrektywy 2009/12/WE
obowiązek corocznej publikacji sprawozdania z działalności Prezesa Urzędu
Lotnictwa Cywilnego związanego z opłatami lotniskowymi.
Mimo iż w odniesieniu do małych lotnisk planowana zmiana przepisów krajowych
wprowadza pewną liberalizację zasad ustanawiania opłat lotniskowych od strony
zarządzających lotniskami, ze strony Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego
w praktyce ilość pracy z tym związanej nie ulegnie zmianie, gdyż i tak każda
zmiana opłat lotniskowych – niezależnie od braku wymogu jej zatwierdzania
ex ante – będzie wymagała weryfikacji opłat pod kątem zgodności z przepisami
prawa, brak będzie jedynie samej pozytywnej decyzji administracyjnej (milcząca
zgoda).
W odniesieniu natomiast do lotnisk o ruchu powyżej 5 mln pasażerów zakres zadań
Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego ulegnie zwiększeniu ze względu na:
– konieczność realizacji nadzoru nad procesem konsultacji – nie tylko opłat, ale
także inwestycji – który będzie musiał być prowadzony corocznie,
– wprowadzenie nadzoru nad zawieraniem porozumień o jakości usług,
– dodatkowe przesłanki mogące stanowić podstawę dla odmowy zatwierdzenia
opłat.
Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego będzie także opiniował ewentualne
ustanowienie sieci portów lotniczych ze wspólnym systemem opłat albo wyrażenie
zgody na ustanowienie wspólnego systemu opłat dla lotnisk obsługujących to samo
18