Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo - kredytowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Projekt zakłada, e spółdzielca kasa oszczędno ciowo-kredytowa i przedsiębiorca będący
insourcerem ponoszą wobec klienta – członka skok odpowiedzialno ć solidarną za skutki
niewykonania lub nienale ytego wykonania obowiązków przez przedsiębiorcę do wysoko ci
szkody poniesionej przez klienta - członka.
Nale y zwrócić uwagę na ograniczenia przedmiotowe i podmiotowe jakie zostały
zaproponowane w projekcie w zakresie outsourcingu. Spółdzielcza kasa oszczędno ciowo-
kredytowa będzie mogła powierzyć tylko przedsiębiorcy wykonywanie czynno ci prawnych
oraz czynno ci faktycznych (z wyjątkiem zarządzania i realizowania funkcji kontroli
wewnętrznej). Co do zasady powierzenie nastąpić będzie mogło po upływie 30 dni od
zawiadomienia Komisji Nadzoru Finansowego o zamiarze zawarcia takiej umowy.
Projekt zakłada, e powierzenie wykonywania czynno ci w ramach outsourcingu dokonywać
się będzie wg. dwóch re imów. Re im pierwszy obejmuje umowę powierzenia wykonywania
czynno ci przedsiębiorcy krajowemu oraz przedsiębiorcy z obszaru EOG. W tym re imie nie
będzie wymagane uzyskanie przez bank lub przedsiębiorcę zezwolenia. Okre lone zostały
jedynie warunki, po spełnieniu których mo liwe będzie owe powierzenie. KNF niezale nie od
innych kompetencji wynikających z przepisów uzyska dodatkowe szczególne kompetencje
dotyczące nadzoru nad powierzaniem oraz w ograniczonym zakresie, uprawnienia kontrolne
wobec przedsiębiorcy.
Wg drugiego - przewidzianego w projekcie - re imu prawnego, zawarcie umowy z
przedsiębiorcą zagranicznym, czyli spoza obszaru EOG na podstawie której następować będzie
powierzenie przez skok wykonywania outsourcingu, wymagać będzie zezwolenia KNF.
Zezwolenie wydawane będzie na wniosek kasy. Projekt zawiera upowa nienie dla ministra
wła ciwego ds. instytucji finansowych do okre lenia wykazu dokumentów dotyczącej
działalno ci gospodarczej przedsiębiorcy zagranicznego, które będą załączone przez kasę do
wniosku o wydanie rzeczonego zezwolenia oraz dotyczących przedsiębiorcy krajowego oraz
działającego na terenie EOG dołączonych do zawiadomienia o zamiarze zawarcia umowy
powierzenia wykonywania czynno ci prawnych lub faktycznych.
Projekt zawiera tak e podstawy odmowy udzielenia zezwolenia lub cofnięcia zezwolenia ju
udzielonego oraz zakres ingerencji KNF w tre ć umowy lub projektu. Poza zakresem regulacji
pozostaje działalno ć kas w zakresie po rednictwa ubezpieczeniowego, poniewa regulowana
jest przepisami innej ustawy.
Art. 9e wprowadzono zobowiązanie do zachowania tajemnicy zawodowej – w kasach i Kasie
Krajowej (art. 9h), która obejmuje wszystkie informacje dotyczące czynno ci, o których mowa
w art. 3 ust. 1, w tym tak e informacje uzyskane w czasie negocjacji, w trakcie zawierania i
realizacji umowy, na podstawie której kasa tę czynno ć wykonuje, jak równie (art. 9h)
wszystkie informacje wytworzone lub pozyskane od kas w związku z wykonywaniem przez
Kasę Krajową działalno ci okre lonej w ustawie, o ile ich ujawnienie mogłoby naruszyć
chroniony prawem interes podmiotów, których te informacje bezpo rednio lub po rednio
dotyczą. W art. 9f wskazano równie zakres wyłączeń od obowiązku zachowania tajemnicy
45

zawodowej z zaznaczeniem w art. 9g dopuszczającym stosowanie przepisów odrębnych do
okre lania zasad informacji stanowiących tajemnicę zawodową (art. 9e ust. 1).
W pkt 5 projektu wprowadza się w dodanym art. 16a obowiązek wynikający ze zmiany ustawy
o zmianie ustawy z dnia 26 maja 2011 r. o grach hazardowych oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. Nr 134, poz. 779) w celu odzwierciedlenia w ustawie art. 75e ust. 1 ustawy z dnia 27
sierpnia 2009 r. o Słu bie Celnej, który wprowadza uprawnienie organu Słu by Celnej do
ądania blokady rachunku. Wprowadzając skorelowany z tym prawem obowiązek kasy,
zobowiązuje ją do uniemo liwienia dysponowania i korzystania ze wszystkich warto ci
majątkowych zgromadzonych na rachunku członka kasy przez okres 72 godzin od momentu
otrzymania ądania blokady rachunku. Ponadto nale y zaznaczyć, e projektowany art. 16a
został sformułowany analogicznie jak przepis art. 106a ust. 11 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
– Prawo bankowe.
Pkt 6 projektu wprowadza dodatkowy 4 pkt art. 17 wskazujący, e w kasach, w których walne
zgromadzenie jest zastąpione przez zebranie przedstawicieli – organem kasy jest zebranie grup
członkowskich. Nie jest mo liwe wybranie zebrania przedstawicieli bez uprzedniego zwołania
zebrania grup członkowskich. Zebrania grup członkowskich wyłaniają zebrania przedstawicieli.
Pkt 7 projektu doprecyzowuje ust. 2 art. 18 dotyczący ograniczenia uczestnictwa pracowników
kasy, będących jednocze nie jej członkami, w zebraniu przedstawicieli oraz radzie nadzorczej
spółdzielczej kasy oszczędno ciowo-kredytowej przywołujący przepisy art. 37 ustawy – Prawo
Spółdzielcze wskazując, e mogą stanowić do 1/3 składu tych gremiów.
Pkt 8 projektu wprowadza w art. 19a przepis dotyczący kadencyjno ci rady nadzorczej kasy,
ograniczając długo ć jej trwania do 5 lat. Dotychczas kadencyjno ć rady nadzorczej kas
regulowana była tylko na poziomie statutów.
Poza art. 19a równie w art. 20, art. 21 ust. 4, art. 49 ust. 4, art. 51 ust. 4a, ust. 5 i ust. 7
zaproponowano wprowadzenie kadencyjno ci rady nadzorczej i członków zarządu kas i Kasy
Krajowej oraz wykluczenie mo liwo ci łączenia funkcji członka rady nadzorczej lub zarządu
kasy z funkcja członka zarządu lub pracownika Kasy Krajowej. Dzięki wprowadzeniu tych
rozwiązań zapewniona zostanie rotacja na kluczowych stanowiskach, jak równie mo liwe
będzie uniknięcie ewentualnych konfliktów interesów powstałych w wyniku zajmowania kilku
stanowisk w hierarchii systemu skok.
Pkt 9 projektu reguluje w ust. 2 dodanym w art. 20 kadencyjno ć zarządu kasy ograniczając
długo ć jej trwania do 4 lat. Dotychczas kadencyjno ć zarządu kasy regulowana była na
poziomie statutów.
W pkt 10 projektu w art. 21 ust. 4 precyzuje się zasadę powołania na kolejną kadencję tej samej
osoby bez odniesienia się do statutu kasy. Zmiana jest konsekwencją wprowadzenia
kadencyjno ci zarządu kasy w art. 20 ust. 2.
46

Pkt 11 projektu zmienia art. 24 ust 2 pkt 3, poprzez dodanie w lit b przepisu wprowadzającego
mo liwo ć zaliczenia do funduszy własnych kas – za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego -
rodków pozyskanych z innych (ni wymieniony w lit. a fundusz stabilizacyjny) ródeł,
po spełnieniu warunków zobowiązania podporządkowanego. Ponadto w ust. 4 dokonano
zmiany okre lenia funduszu podstawowego na zasobowy zgodnie z tre cią ust. 2 pkt 1 i 2.
Zmiana w pkt 12 (dotyczy art. 36 ust. 3) ma charakter legislacyjny i jest konsekwencją
uchwalenia „nowej” ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 126,
poz. 715, Nr 201, poz. 1181 oraz Nr 165, poz. 984)
W pkt 13 ograniczono mo liwo ci inwestowania wolnych rodków kas rodków, które nie są
wykorzystywane na po yczki i kredyty dla członków kasy do tych pochodzących z funduszu
oszczędno ciowo-po yczkowego, o którym mowa w art. 25,
Pkt 14 projektu w art. 38 uszczegółowiania obowiązek utrzymywania rezerwy płynnej przez
kasy. Okre la cel utrzymywania rezerwy płynnej (ust. 2), okre la rodki pienię ne stanowiące
rezerwę płynną (ust. 3), oprocentowanie rodków rezerwy płynnej (ust. 4), zasady ich
inwestowania (ust. 5) wprowadza mo liwo ć i zasady udzielenia z tych rodków kredytu
płynno ciowego kasie przez Kasę Krajową w przypadku zagro enia płynno ci kasy (ust. 6 –
13).
Pkt 15 okre la w art. 39 zasady gospodarowania rodkami rezerwy płynnej wskazując, e w
przypadku gdy kwota udzielonych kredytów płynno ciowych przekracza 60% rodków Kasa
Krajowa mo e zobowiązać kasy do przeznaczenia dodatkowych rodków na rezerwę płynną,
okre lając jednocze nie ich wysoko ć. Warto ć dodatkowych rodków, które mają być
utrzymywane jako rezerwa płynna nie mo e przekroczyć wysoko ci 5% funduszu
oszczędno ciowo-po yczkowego (ust.1). W ust. 2 wskazuje się, e kwota rezerwy płynnej w
czę ci przekraczającej 10% funduszu oszczędno ciowo-po yczkowego mo e być utrzymywana
wyłącznie w postaci rodków wcze niej okre lonych. W ust 3 wprowadza się obowiązek
utrzymywania rodków, o których mowa w ust. 2, do czasu, gdy kwota udzielonych kredytów
płynno ciowych, pomniejszona o warto ć rodków przez 30 kolejnych dni jest nie wy sza ni
warto ć 60% rodków. Kasa Krajowa informuje kasy o ustaniu obowiązku utrzymywania
rodków, o których mowa w ust. 2. W ust. 3 Kasa Krajowa zobowiązuje kasy do zobowiązując
kasy do przeznaczenia dodatkowych rodków na rezerwę płynną, niezwłocznie po
poinformowaniu o tym Komisję Nadzoru Finansowego i Narodowy Bank Polski.
Pkt 16 projektu uchyla art. 40 dotyczący obowiązku realizowania przez kasy wpłat
dokonywanych gotówką oraz poleceniem przelewu na podstawie przepisów ustawy z dnia
29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z pó n. zm.). Jest to
zmiana legislacyjna będąca konsekwencją uchwalenia ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o
usługach płatniczych (Dz. U. Nr 199, poz. 1175).
W pkt 17 projektu dokonuje się nowelizacji art. 44 ustawy poprzez doprecyzowanie, e Kasa
Krajowa prowadzi działalno ć wyłącznie na rzecz swoich członków. W ust. 3 wprowadzono
47

obowiązek zawierania umów, których wzorzec opracuje Komisja Nadzoru Finansowego,
pomiędzy kasami a Kasą Krajową na wykonywanie czynno ci z zakresu działalno ci Kasy
Krajowej.
Pkt 18 projektu uchyla art. 46 dotyczący wysoko ci i podstawy składki na pokrycie kosztów
działalno ci Kasy Krajowej oraz nadzoru sprawowanego przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Regulacja dotycząca kosztów nadzoru nad kasami została przeniesiona do rozdziału 6
dotyczącego nadzoru nad kasami i Kasą Krajową (art. 61b).
Pkt 19 projektu wprowadza w ust. 4 art. 49 przepis dotyczący kadencyjno ci rady nadzorczej
Kasy Krajowej trwającej nie dłu ej ni 5 lat. Dotychczas kadencyjno ć rady nadzorczej Kasy
Krajowej regulowana była na poziomie statutów.
Pkt 20 projektu rozszerza art. 51 o przepis w ust. 4a dotyczący kadencyjno ci zarządu Kasy
Krajowej trwającej nie dłu ej ni 4 lata. Dotychczas kadencyjno ć zarządu Kasy Krajowej
regulowana była na poziomie statutów. W zmienionym ust. 5 precyzuje się zasadę powołania na
kolejną kadencję tej samej osoby wskazując, e w takiej sytuacji powołanie członka zarządu
Kasy Krajowej następuje bez zgody Komisji Nadzoru Finansowego. W dodanym ust. 7
wprowadzono zakaz łączenia funkcji członka rady nadzorczej lub zarządu kasy z funkcją
członka zarządu lub pracownika Kasy Krajowej.
Pkt 21 dodaje się ustęp 1a w art. 55, który przewiduje mo liwo ć wykorzystania przez Kasę
Krajową
rodków funduszu stabilizacyjnego na udzielenie Bankowemu Funduszowi
Gwarancyjnemu dotacji i po yczek słu ących do wypłaty rodków gwarantowanych.
Przepis pkt 22 projektu rozszerza cel nadzoru nad działalno cią Kasy Krajowej o zapewnienie
prawidłowo ci wykorzystania nie tylko funduszu stabilizacyjnego, jak dotychczas, ale równie
innych rodków deponowanych przez kasy w Kasie Krajowej (art. 61 ust. 2, pkt 2).
Pkt 23 projektu wprowadza w dodanym art. 61a przepisy dotyczące tajemnicy chronionej
zgodnie z przepisami art. 16 ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym. Ust. 1 okre la, e
informacje uzyskane lub wytworzone w związku ze sprawowaniem nadzoru nad kasami i Kasą
Krajową, których udzielenie, ujawnienie lub potwierdzenie mogłoby naruszyć chroniony
prawem interes podmiotów, których te informacje bezpo rednio lub po rednio dotyczą, lub
utrudnić sprawowanie nadzoru, stanowią tajemnicę chronioną zgodnie z przepisami art. 16
ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym.
W ust. 2 okre la się czynno ci, które nie stanowią naruszenia obowiązku ochrony tajemnicy:
udzielenie bankowi centralnemu wchodzącemu w skład Europejskiego Systemu Banków
Centralnych informacji niezbędnych do realizacji przypisanych mu prawem zadań, w tym zadań
dotyczących polityki monetarnej i zapewnienia związanej z tym płynno ci, zadań związanych z
nadzorem nad systemami płatno ci, rozliczeń i rozrachunku oraz zadań realizowanych na rzecz
stabilno ci systemu finansowego (pkt 1), zło enie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia
przestępstwa (pkt 2), przekazanie informacji osobie, organowi lub innemu podmiotowi na
podstawie przepisów odrębnych (pkt 3).
48

Obowiązek zachowania tajemnicy jest jedną z głównych zasad sprawowania funkcji nadzoru
publicznego, jej dochowanie pozwala na ochronę interesów podmiotów nadzorowanych.
Jednocze nie zasada ta nie zostaje naruszona w jedynie w trzech przypadkach, a mianowicie:
-
przy przekazaniu do NBP informacji niezbędnych do realizacji przypisanych bankowi
centralnemu ustawowych zadań,
-
w przypadku zło enia do organów cigania zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia
przestępstwa,
-
w sytuacji przekazania informacji osobie, organowi lub innemu podmiotowi na podstawie
przepisów odrębnych.
Dodany art. 61b reguluje zasady pokrywania kosztów nadzoru poprzez wprowadzenie
obowiązku wnoszenia przez kasy wpłat na pokrycie kosztów nadzoru sprawowanego przez
Komisję Nadzoru Finansowego. Dotychczas składka wnoszona była na działalno ć Kasy
Krajowej i nadzór KNF. W ust. 2 wskazuje się równie , e nale no ci z tytułu wpłat na
finansowanie kosztów nadzoru podlegają egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji a w przypadku niedotrzymania terminu uiszczania wpłat pobiera
się odsetki w wysoko ci odsetek ustawowych.
Zmiana w Pkt 24 w dodanym ust. 2 w art. 62 rozszerza uprawnienia Komisji Nadzoru
Finansowego w stosunku do kas i Kasy Krajowej o mo liwo ć wydawania rekomendacji
dotyczących dobrych praktyk ostro nego i stabilnego zarządzania kas i Kasą Krajową, przy
czym rekomendacje dla kas będą mogły być wydawane po zasięgnięciu opinii Kasy Krajowej
Rozszerzenie instrumentów oddziaływania na kasy i Kasę Krajową poprzez formułowanie
rekomendacji umo liwi Komisji Nadzoru Finansowego efektywne sprawowanie nadzoru.
Działania tego typu są stosowane w praktyce nadzorczej np. w stosunku do banków i są wysoko
oceniane przez podmioty nadzorowane z uwagi na ich przejrzystą formę.
W pkt 25 dodaje się art. 62a stanowi, e wyboru podmiotu uprawnionego do badania
sprawozdań finansowych dokonuje się przed upływem roku obrotowego. Wskazano równie
ten sam podmiot mo e być wybrany na okres nie dłu szy ni 5 lat. Rotacja podmiotów/biegłych
rewidentów wybranych do badań sprawozdań finansowych jest kluczowa dla ograniczenia
ryzyka popełnienia błędu przez biegłego rewidenta miedzy innymi wynikającego z rutynowego
podej cia do badanej jednostki, co mo e powodować obni enia jako ci wyników badanych
sprawozdań. Zbyt długi okres korzystania z usług tego samego biegłego rewidenta, mo e
naruszać jego obiektywizm, a tym samym stanowić zagro enie dla jego niezale no ci.
Przepis art. 62b ust. 1 i 2 został przeniesiony z art. 80 wskazującego obowiązek przekazywania
do Komisji Nadzoru Finansowego przez kasy i Kasę Krajowa sprawozdań finansowych. Jest to
zmiana o charakterze porządkowym. Przepis ust. 3 dotychczasowego art. 80 będący delegacją
do wydania rozporządzenia w sprawie zakresu, terminów i trybu przekazywania informacji
sprawozdawczych przez kasy i Kasę Krajową do Komisji Nadzoru Finansowego, został zawarty
w oddzielnym artykule.
49