Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo - kredytowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

W art. 62c wprowadza się obowiązek przekazywania przez kasy i Kasę Krajową do Komisji
Nadzoru Finansowego informacji sprawozdawczych zawierających dane niezbędne dla
zapewnienia pełnego i efektywnego sprawowania nadzoru nad kasami, w szczególno ci dane
potrzebne do oceny ich sytuacji finansowej oraz stabilno ci i ryzyka w prowadzonej
działalno ci. W ust. 4 okre lono delegację do wydania rozporządzenia w sprawie zakresu,
terminów i trybu przekazywania informacji sprawozdawczych przez kasy i Kasę Krajową do
Komisji Nadzoru Finansowego (wcze niej okre loną w art. 80 ust. 2).
W dodanym art. 62d ust. 1 wprowadza się, podobnie jak w regulacjach dotyczących banków,
uprawnienia Komisji Nadzoru Finansowego do zlecenia weryfikacji sprawozdania finansowego
kasy lub Kasy Krajowej przez biegłego rewidenta (analogicznie jak w przypadku banków), w
przypadku je li w wyniku analiz sprawozdań finansowych powstaną wątpliwo ci, co do
prawidłowo ci ich sporządzenia.
Ponadto przepis wskazuje, e je eli w wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono
nieprawidłowo ci, koszty badania ponosi kasa lub Kasa Krajowa. Przepis ust. 2 umo liwia
zlecenie badania okre lonego w ust. 1 bezpo rednio przez Komisję Nadzoru Finansowego oraz
okre la zasady ponoszenia kosztów - w tym przypadku, przez organ nadzoru. W ust. 3 wskazuje
się, e do zlecenia biegłemu rewidentowi badania sprawozdania finansowego kasy nie stosuje
się przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19,
poz. 177, z pó n. zm.12).
Dodany art. 62 e i f okre la obowiązki kas zawarte w dawnym art. 75. Zmiana o charakterze
porządkowym.
Pkt 26 projektu nowelizuje ust. 3 w art. 63. Biorąc pod uwagę potrzebę uzupełnienia przepisów
dotyczących zasad kontroli kas przez Kasę Krajową wprowadzono delegację ustawową
analogiczną do czynno ci kontrolnych wykonywanych przez Komisję Nadzoru Finansowego na
podstawie art. 64.
Pkt 27 projektu nowelizuje ust. 2 i 3 art. 64. W ust. 2 dookre la, e Komisja Nadzoru
Finansowego oraz osoby wykonujące czynno ci nadzoru nie ponoszą odpowiedzialno ci za
szkodę wynikłą ze zgodnego z przepisami ustaw działania lub zaniechania, które pozostaje w
związku ze sprawowanym przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzorem nad działalno cią
kas oraz Kasy Krajowej a nie tylko kas jak dotychczas.. W ust. 3 doprecyzowuje się delegację
w której minister wła ciwy do spraw instytucji finansowych okre li, w drodze rozporządzenia,
po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Finansowego, szczegółowe zasady i tryb wykonywania
czynno ci kontrolnych w kasach i w Kasie Krajowej, uwzględniając konieczno ć skutecznego
sprawowania nadzoru.
Pkt 28 wprowadza zmianę w ust. 2 art. 65. Przepis ten doprecyzowuje, e czynno ci kontrolne
realizowane w oparciu o art. 63 i 64 ustawy, przeprowadzane są w oparciu o dokumenty
ródłowe w pomieszczeniach kasy lub Kasy Krajowej. Jego wprowadzenie podyktowane jest
dbało cią o bezpieczeństwo dokumentacji ródłowej kontrolowanych podmiotów.
50

W pkt 29 w art. 66 pkt 1 słowo „bilansu” zastępuje się wyra eniem „sprawozdań
finansowych”, jest to zmiana formalna wprowadzająca przepis analogiczny do przepisu art. 67
w ramach nadzoru Komisji Nadzoru Finansowego nad kasami..
Pkt 30 projektu rozszerza w art. 67 zakres czynno ci podejmowanych przez Komisję Nadzoru
Finansowego w ramach nadzoru nad działalno cią kas i Kasy Krajowej polegających na
dokonywaniu oceny sytuacji finansowej kasy, w tym badaniu wypłacalno ci, jako ci aktywów,
płynno ci płatniczej, wyniku finansowego kasy (pkt 1), badaniu jako ci systemu zarządzania
kasą w szczególno ci systemu zarządzania ryzykiem oraz funkcji kontroli wewnętrznej (pkt 2),
badaniu zgodno ci udzielanych kredytów, po yczek pienię nych oraz emitowanych papierów
warto ciowych z obowiązującymi w tym zakresie przepisami (pkt 3), badaniu zabezpieczenia i
terminowo ci spłaty kredytów i po yczek pienię nych (pkt 4), badaniu przestrzegania limitów,
o których mowa w art. 30, art. 31, art. 32 i art. 37 (pkt 5) czy badaniu przestrzegania przez kasę,
norm dopuszczalnego ryzyka w działalno ci kasy, zarządzania ryzykiem prowadzonej
działalno ci, w tym dostosowania do rodzaju i skali działalno ci kasy procesu identyfikacji i
monitorowania ryzyka oraz sprawozdawania o ryzyku, dopuszczalnego ryzyka w działalno ci
kasy (pkt 6). Jednoznaczne wskazanie zakresu czynno ci podejmowanych w ramach nadzoru
wobec podmiotów nadzorowanych wprowadza zasadę przejrzysto ci
Pkt 31 projektu uszczegóławia zakres czynno ci Komisji Nadzoru Finansowego w ramach
nadzoru w art. 67 ust. 1. Pkt 1 wskazuje, e KNF, poza badaniem sposobu wykorzystania
rodków funduszu stabilizacyjnego, podejmuje czynno ci polegające na badaniu innych
rodków gromadzonych przez kasy w Kasie Krajowej. W art. 67 pkt 3 dookre la się równie , e
Komisja Nadzoru Finansowego kontroluje działalno ć Kasy Krajowej okre lonej w art. 44 ust.
3.
Pkt 32 poprzez zmianę art. 69 ust. 3 dodaje, poza kasami, Kasę Krajową jako podmiot, któremu
przekazywane jest pisemne zawiadomienie o terminie i czasie przeprowadzenia kontroli.
W ust. 5 ograniczono zakres organów, którym przekazywany jest protokół z kontroli - do
zarządu kasy i Kasy Krajowej. Wcze niej przepis wskazywał równie radę nadzorczą kasy i
Komisję Nadzoru Finansowego. W ust. 8 precyzuje się, którym organom przekazywane są
zalecenia pokontrolne wskazując zarząd i radę nadzorczą jednostki kontrolowanej. Nowe
brzmienie przepisów pozwoli na zachowanie przejrzysto ci postępowania kontrolnego i
pokontrolnego. Jest w zasadzie uszczegółowieniem wcze niejszych rozwiązań, jednak
wprowadzenie pozwoli na jednolitych standardów, zarówno do kas, Kasy Krajowej, jak i
banków.
Pkt 33 dotyczy art. 70 okre lający działania podejmowane przez Kasę Krajową po stwierdzeniu
w toku czynno ci kontrolnych istotnych nieprawidłowo ci popełnionych przez kasy,
polegających w szczególno ci na niepodjęciu przez kasy rodków koniecznych do utrzymania
norm płynno ciowych oraz ostro no ciowych. Wprowadza się mo liwo ć przedstawiania kasie
przez Kasę Krajową zaleceń w celu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowo ci z konieczno cią
jednoczesnego powiadomienia Komisji Nadzoru Finansowego.
51

Pkt 34 w dodanym art. 70a wprowadza zmiany o charakterze porządkowym wskazując
uprawnienia Komisji Nadzoru Finansowego w zakresie wykonywania zadań z zakresu nadzoru
(dawny art. 78). Dodany art. 70b wprowadza uprawnienie Komisji Nadzoru Finansowego do
ądania pisemnych lub ustnych informacji i wyja nień oraz okazywania dokumentów lub
innych no ników informacji jak równie udostępnienia danych związanych z działalno cią kasy
i Kasy Krajowej niezbędnych do wykonywania zadań z zakresu nadzoru, a organy kasy i Kasy
Krajowej oraz jej pracownicy obowiązani są do udzielania ądanych wyja nień.
Pkt 35 projektu dookre la w art. 71 uprawnienia stosowania analogicznych rodków
nadzorczych przysługujących Komisji Nadzoru Finansowego w ramach nadzoru - poza kasami
- równie w odniesieniu do Kasy Krajowej. W ust. 1 doprecyzowano uprawnienia przysługujące
KNF w przypadku stwierdzenia, e kasa lub Kasa Krajowa nie realizuje zaleceń a tak e w
sytuacji, gdy działalno ć kasy lub Kasy Krajowej wykonywana jest z naruszeniem przepisów
prawa lub statutu albo stwarza zagro enie dla interesów członków kasy lub Kasy Krajowej. W
przypadku wyszczególnionych w ust. 2 i 4 rodków nadzorczych, Komisja Nadzoru
Finansowego będzie mogła je stosować, po spełnieniu okre lonych przepisami przesłanek,
równie w stosunku do Kasy Krajowej. Nadanie tych uprawnień dla Komisji Nadzoru
Finansowego pozwoli na efektywne wykonywanie nadzoru w stosunku do Kasy Krajowej.
Pkt 36 Dodawany art. 71 a wskazuje katalog rozstrzygnięć Komisji Nadzoru Finansowego, w
którym z mocy przepisów prawa nadawany będzie rygor natychmiastowej wykonalno ci.
Przepis słu y zapewnieniu wykonalno ci decyzji kluczowych z punktu widzenia skuteczno ci i
efektywno ci sprawowanego nadzoru.
Pkt 37 projektu wprowadza w art. 72 zmiany polegające na przeredagowaniu przepisów
dotyczących sankcji dla członków zarządu kas.
Pkt 38 projektu wprowadza Rozdział 6a o tytule „Postępowanie naprawcze i zarząd
komisaryczny”.
W zmienionym art. 72a ust. 1 (dawnym art. 76) uzupełniono przepis dotyczący obowiązków kas
w przypadku powstania straty bilansowej o analogiczne obowiązki Kasy Krajowej. Nakłada się
- poza kasami - równie na Kasę Krajową obowiązek zawiadomienia Komisji Nadzoru
Finansowego o powstaniu straty bilansowej w Kasie Krajowej, gro by jej nastąpienia lub
powstania niebezpieczeństwa niewypłacalno ci oraz przedstawienia programu naprawczego. W
ust. 2 uzupełniono równie , w odniesieniu do Kasy Krajowej, uprawnienie Komisji Nadzoru
Finansowego Krajową do wyznaczenia terminu opracowania programu naprawczego. W ust. 3
zobowiązano, poza kasami, równie Kasę Krajową, do wszczęcia postępowania naprawczego i
opracowania programu naprawczego w razie zaniechania działań okre lonych w ust. 1.
Dodany art. 72b wprowadza zmianę polegającą na rozszerzeniu kompetencji Komisji Nadzoru
Finansowego względem Kasy Krajowej (uzupełnienie dawnego art. 77. Przepis dotyczący
prawa i zasad ustanowienia kuratora przez Komisję Nadzoru Finansowego dla kas rozszerza się
o prawa i zasady ustanowienie kuratora dla Kasy Krajowej w celu nadzorowania wykonania
52

programu naprawczego. Kuratorowi przyznano szerokie uprawnienia dotyczące uczestnictwa w
posiedzeniach organów Kasy Krajowej, wnoszenia sprzeciwu wobec uchwał i decyzji zarządu i
rady nadzorczej czy zaskar ania uchwał walnego zgromadzenia Kasy Krajowej.
Pkt 39 nowelizuje ust. 1 i 2 w art. 73. W ust. 1 poza dodaniem mo liwo ci wprowadzenia
zarządcy komisarycznego równie w Kasie Krajowej, proponuje się modyfikację przepisów o
zarządcy komisarycznym, w celu m.in. zunifikowania tej regulacji z rozwiązaniami
ustrojowymi przyjętymi w ustawie – Prawo bankowe oraz usprawnienia funkcjonowania tej
instytucji. W ust. 2 proponuje ograniczenia czasu, na który ustanawiany będzie zarządca
komisaryczny i wprowadzenia normy, zgodnie z którą jego ustanowienie będzie następowało
na okres nie dłu szy ni czas realizacji programu naprawczego, analogicznie jak w przypadku
banków. W znowelizowanym ust. 6 wskazuje się, e od decyzji, o której mowa w ust. 1, rada
nadzorcza kasy lub Kasy Krajowej mo e wnie ć skargę do sądu administracyjnego w terminie 7
dni od daty doręczenia decyzji. Wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania decyzji. Przepisu
art. 127 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się.
Dodany ust. 6a i 6b wskazują, e członkowie zarządu komisarycznego otrzymują w razie
potrzeby urlop bezpłatny w macierzystym zakładzie pracy na czas pełnienia tej funkcji a okres
urlopu bezpłatnego zalicza się do okresów pracy oraz innych okresów, od których zale y
nabycie uprawnień pracowniczych W ust. 8 wprowadza się obowiązek przekazywania przez
Zarządcę komisarycznego informacji Kasie Krajowej o wynikach realizacji programu
postępowania naprawczego w kasie W ust. 9 wprowadza się normę, na podstawie której
ustanowienie zarządcy komisarycznego będzie podlegało zgłoszeniu do rejestru wła ciwego dla
kas
Pkt 40 w art. 73a ust. 1 wprowadza mo liwo ć ustanowienia przez Komisję Nadzoru
Finansowego w kasie lub w Kasie Krajowej zarządcy komisarycznego tak e w przypadku, gdy
dochodzi do ra ącego naruszenia przepisów prawa przez kasę lub Kasę Krajową. Ustala się
czas działania zarządcy komisarycznego na okres niezbędny do usunięcia nieprawidłowo ci
związanych z ra ącym lub uporczywym naruszeniem prawa. W ust. 2 wskazuje się, e zarządca
komisaryczny mo e zostać powołany równie w przypadku, gdy skład zarządu kasy lub kasy
krajowej nie odpowiada wymogom ustawy.
Pkt 41 projektu uchyla art. 74 dotyczący sytuacji (majątek kasy nie wystarcza na pokrycie
kosztów postępowania upadło ciowego, a wierzyciele nie wyra ając zgody na ich pokrycie, są
na wniosek wierzycieli lub Kasy Krajowej wydaje postanowienie o wykre leniu kasy z rejestru)
w której nie przeprowadza się postępowania upadło ciowego.
Pkt 42 projektu wprowadza Rozdział 6b pt. Przejęcia, likwidacja i upadło ć kas,. w którym
wprowadzono szereg istotnych nowych rozwiązań prawnych wspomagających procesy
restrukturyzacyjne kas. Wprowadzenie przepisów umo liwiających podział, łączenie i przejęcia
kas przez banki zapewni elastyczno ć działań restrukturyzacyjnych przy jednoczesnej ochronie
członków kas posiadających depozyty w kasach.
53

Proponowany art. 74a wprowadza zasadę, e łączenie kas mo e nastąpić po uzyskaniu zgody
Komisji Nadzoru Finansowego. Jednocze nie okre lone zostały przesłanki odmowy wydania
zgody przez Komisję.
W art. 74b projektodawcy wprowadzają uregulowania związane z podziałem kasy, który
dokonany mo e zostać za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego oraz okre la przesłanki
powodujące odmowę wydania zgody przez Komisję.
Art. 74c wprowadza mo liwo ć zawieszenia działalno ci kasy i ustanowieniu zarządu
komisarycznego je eli według sprawozdania finansowego aktywa kasy nie wystarczają na
zaspokojenie jej zobowiązań. Wprowadza mo liwo ć podjęcia decyzji o przejęciu kasy przez
inną kasą lub bank spółdzielczy za ich zgodą lub o przejęciu kasy przez bank krajowy albo
wystąpienia do wła ciwego sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadło ci kasy.
Projektowany art. 74d okre la katalog czynno ci, które nie mogą być podejmowane przez kasę
w okresie zawieszenia jej działalno ci. W ust. 2 zawarto rozwiązanie analogiczne jak w
przypadku banków w zakresie zakazu wszczynania oraz obowiązku zawieszenia postępowań
egzekucyjnych w stosunku do kasy, której działalno ć została zawieszona, a tak e zawieszeniu
postępowań egzekucyjnych z rachunków prowadzonych przez kasę.
W art. 74e zawarto rozwiązania związane z procesem łączeniowym kas. Rozwiązania te są
analogiczne jak w przypadku banków. Okre lono, e m.in. przejęcie kasy następuje na
podstawie bilansu zweryfikowanego przez biegłego rewidenta. Przyjęto, e fundusze własne
przejętej kasy przeznaczane będą na pokrycie strat bilansowych tej kasy. Po zaspokojeniu lub
zabezpieczeniu wierzycieli przejętej kasy, kasa lub bank przejmujący wypłaci członkom
przejętej kasy z jej pozostałego majątku w proporcji do posiadanego funduszu udziałowego.
Kasa lub bank przejmujący będzie mógł ądać zmiany tre ci zobowiązania zaciągniętego przez
czynno ć prawną przejętej kasy w okresie roku przed przejęciem, je eli w wyniku tej czynno ci
druga strona uzyska wierzytelno ć na warunkach korzystniejszych od stosowanych wówczas
przez przejętą kasę.
Art. 74f normuje proces zawieszenia działalno ci kasy, a tak e dalsze decyzje Komisji Nadzoru
Finansowego w przypadku zaistnienia przesłanek do wystąpienia z wnioskiem do sądu o
ogłoszenie upadło ci kasy. Rozwiązanie zaproponowane w tym przepisie są podobne jak w
przypadku banków. Komisja Nadzoru Finansowego mo e bowiem podjąć decyzję o przejęciu
kasy przez inną kasę lub bank spółdzielczy lub te bank krajowy. Warunkiem takiej decyzji jest
jednak uzyskanie zgody podmiotu przejmującego kasę zagro oną.
Art. 74g wskazuje na zmiany tre ci zobowiązania zaciągniętego przez czynno ć prawną
przejętej kasy w okresie roku przed przejęciem, je eli w wyniku tej czynno ci druga strona
uzyskała wierzytelno ć na warunkach korzystniejszych od stosowanych wówczas przez przejętą
kasę. Powództwo kasy lub banku przejmującego rozpoznaje wła ciwy miejscowo sąd okręgowy
sąd gospodarczy.
54