Rządowy projekt ustawy o administracji podatkowej

interpretacji oraz za pośrednictwem portalu podatkowego. W efekcie powyższego
przekazywana informacja podatkowa powinna uzyskać
również przymiot
przejrzystości, tak aby była ona optymalnie czytelna dla podatnika.
Do zadań dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej będzie również należeć
prowadzenie spraw z zakresu wydawania interpretacji indywidualnych przepisów prawa
podatkowego. Powyższe zadanie dotychczas przypisane Ministrowi Finansów,
faktycznie realizowane przez pięć biur Krajowej Informacji Podatkowej, zostało
przypisane dyrektorowi Biura Krajowej Informacji Podatkowej w związku z nadaniem
mu roli organu podatkowego w sprawach dotyczących wydawania interpretacji
indywidualnych przepisów prawa podatkowego.
Ponadto organ ten będzie odpowiedzialny za przepływ informacji podatkowej w obrębie
administracji podatkowej, zbieranie, analizowanie i wymianę informacji pomiędzy
Biurem Krajowej Informacji Podatkowej oraz departamentami merytorycznymi
Ministerstwa Finansów; w szczególności aktualizowanie bazy dokumentów
pozyskiwanych z Ministerstwa Finansów – wszystkie informacje podatkowe tworzone
bezpośrednio w Ministerstwie Finansów na potrzeby różnych odbiorców (zarządzanie
informacją podatkową).
Istotną rolą dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej będzie realizacja polityki
kadrowej i szkoleniowej w odniesieniu do pracowników Biura Krajowej Informacji
Podatkowej. Dzięki temu polityka ta nabierze charakteru centralnego i jednolitego
w skali organizacji.
Zadaniem dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej będzie także
identyfikowanie obszarów zagrożeń mogących mieć wpływ na prawidłowość
wykonywania obowiązków podatkowych. Ponadto do zadań dyrektora Biura Krajowej
Informacji Podatkowej będzie należało wykonywanie innych zadań określonych
w odrębnych przepisach.
Jednocześnie przepis art. 9 ust. 2 projektu stanowi, iż dyrektor Biura Krajowej
Informacji Podatkowej będzie realizował swoje zadania na terenie całego kraju przy
pomocy Biura Krajowej Informacji Podatkowej.
Kolejnym organem, którego zadania określono w projektowanej ustawie, jest naczelnik
urzędu skarbowego. W art. 10 projektu zawarto katalog zadań przypisanych
naczelnikowi urzędu skarbowego, w którym ujęto zarówno zadania wymienione
11
w obowiązującej ustawie o urzędach i izbach skarbowych, jak i te realizowane przez
naczelnika urzędu skarbowego wynikające z przepisów innych ustaw. Nowością są
zadania przypisane naczelnikowi urzędu skarbowego związane z wprowadzanym
systemem obsługi i wsparcia podatników, tj. zapewnienia obsługi i wsparcia
w prawidłowym wykonywaniu obowiązków podatkowych, w tym przez asystenta
podatnika, centrum obsługi oraz za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Realizacja ww. zadania naczelnika urzędu skarbowego będzie możliwa poprzez
efektywny przepływ informacji podatkowej między podatnikiem a administracją
podatkową oraz wewnątrz administracji podatkowej, a także dzięki obowiązującym
w administracji podatkowej jednolitym standardom pracy w obsłudze bezpośredniej
oraz przyjętemu sposobowi obsługi podatnika w jego indywidualnej sprawie. Całość ma
stanowić efektywny i skuteczny system wsparcia podatników.
Nowym zadaniem naczelnika urzędu skarbowego jest także wymienione w art. 10 ust. 1
pkt 2 projektu zadanie polegające na poborze należności stanowiących dochód budżetu
państwa, ustalanych lub określanych przez inne organy, w przypadkach wskazanych
w odrębnych przepisach. Zadanie to związane jest m.in. z przejęciem przez naczelnika
urzędu skarbowego zadań wojewodów związanych z wykonywaniem funkcji
wierzyciela należności z tytułu grzywien nakładanych przez funkcjonariuszy Policji
oraz inne uprawnione organy, z wyłączeniem grzywien stanowiących dochód jednostek
samorządu terytorialnego oraz grzywien nakładanych przez organy Inspekcji Transportu
Drogowego.
W ustawie zaproponowano także ujednolicenie nazewnictwa organów prowadzących
wszystkie postępowania w urzędzie skarbowym, tak aby jedynym organem był
naczelnik urzędu skarbowego, nie zaś urząd skarbowy, jak to jest w przypadku
postępowań karnych skarbowych. Z ustanowieniem naczelnika urzędu skarbowego
finansowym organem postępowania przygotowawczego oraz organem postępowania
przygotowawczego w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe
związana jest także odpowiednia nowelizacja ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks
karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz. 557, z późn. zm.), dokonywana w art. 43
projektu, oraz ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz. U.
z 2013 r. poz. 186, z późn. zm.) – art. 47 projektu. W przepisach ww. ustaw wyrazy
„urząd skarbowy” zastąpiono użytymi w odpowiednich przypadkach wyrazami
12
„naczelnik urzędu skarbowego”. Zmianom w obrębie administracji podatkowej
towarzyszą analogiczne zmiany w Służbie Celnej.
Ponadto w art. 10 ust. 2 projektu przewidziano, że kontrole podatkowe będą
przeprowadzane na podstawie analizy ryzyka rozumianego jako prawdopodobieństwo
wystąpienia naruszenia przepisów prawa. Przewiduje się także, iż niezależnie od
rezultatów analizy ryzyka kontrole podatkowe będą mogły być również
przeprowadzane, o ile będą miały charakter losowy.
Naczelnik urzędu skarbowego wykonuje swoje zadania przy pomocy urzędu
skarbowego (art. 10 ust. 3 projektu).
W przepisie art. 11 ust. 1 projektu doprecyzowano, iż w sprawach organizacyjno-
-finansowych izba skarbowa wraz z podległymi urzędami skarbowymi stanowi
jednostkę organizacyjną, której kierownikiem jest dyrektor izby skarbowej.
Ponadto w art. 11 ust. 2 projektu zawarto delegację dla ministra właściwego do spraw
finansów publicznych do określenia, w drodze zarządzenia, organizacji izby skarbowej,
urzędu skarbowego i Biura Krajowej Informacji Podatkowej oraz nadania im statutów,
w których zostanie określona ich struktura wewnętrzna oraz szczegółowe zadania. Jest
to rozwiązanie analogiczne do obecnie obowiązującego w ustawie o urzędach i izbach
skarbowych.
Przewidziane w art. 12 projektu regulacje związane są z faktem, iż w dniu 2 lutego
2015 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy –
Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, która stanowi podstawę
dalszej informatyzacji postępowania wieczystoksięgowego. Zgodnie ze zmienionym
art. 6264 § 1 k.p.c. notariusz, komornik oraz naczelnik urzędu skarbowego działający
jako administracyjny organ egzekucyjny składa wniosek o wpis za pośrednictwem
systemu teleinformatycznego. Z kolei w art. 5 ustawy o urzędach i izbach skarbowych
dodano przepisy ust. 12–14 zobowiązujące Ministra Finansów do prowadzenia
i udostępnienia sądom prowadzącym księgi wieczyste za pośrednictwem systemu
teleinformatycznego listy naczelników urzędów skarbowych, osób pełniących
obowiązki naczelników urzędów skarbowych oraz zastępców naczelników urzędów
skarbowych, która zawiera imię i nazwisko, właściwy urząd skarbowy, datę powołania
na stanowisko, datę odwołania ze stanowiska, informacje o zawieszeniu stosunku pracy
oraz datę wygaśnięcia stosunku pracy. Ustawa wchodzi w życie w tym zakresie
13
9 miesięcy od dnia ogłoszenia. Projektowane przepisy uwzględniają powyższe
regulacje.
Stąd też przepis art. 12 ust. 1 projektu stanowi, iż Minister Finansów prowadzi
w systemie teleinformatycznym listę naczelników urzędów skarbowych, zastępców
naczelników urzędów skarbowych oraz osób wyznaczonych do realizacji zadań
naczelnika urzędu skarbowego, o których mowa w art. 36 ust. 2, zawierającą imię
i nazwisko, właściwy urząd skarbowy, datę odpowiednio powołania lub przeniesienia na
stanowisko albo wyznaczenia do realizacji zadań naczelnika urzędu skarbowego, datę
odpowiednio odwołania lub przeniesienia ze stanowiska albo upływu terminu
wyznaczenia do realizacji zadań naczelnika urzędu skarbowego, informacje
o zawieszeniu stosunku pracy oraz datę wygaśnięcia stosunku pracy. Jednocześnie
zgodnie z art. 12 ust. 2 projektu Minister Finansów będzie zobowiązany do zapewnienia
sądom prowadzącym księgi wieczyste dostępu do listy, o której mowa w ust. 1, za
pośrednictwem systemu teleinformatycznego w celu automatycznej weryfikacji
naczelników urzędów skarbowych, zastępców naczelników urzędów skarbowych oraz
osób wyznaczonych do realizacji zadań naczelnika urzędu skarbowego.
Przepis art. 13 ust. 1 projektu przewiduje delegację ustawową dla Ministra Finansów, do
określenia, w drodze rozporządzenia wydanego w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw administracji publicznej, terytorialnego zasięgu działania oraz
siedziby dyrektora izby skarbowej, dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej
i naczelnika
urzędu skarbowego, z uwzględnieniem potrzeby właściwego
zorganizowania wykonywanych przez ww. organy zadań. Jednak wzorem istniejących
rozwiązań przewidzianych w ustawie o urzędach i izbach skarbowych niektóre
kategorie podatników i płatników, o istotnym znaczeniu gospodarczym lub społecznym,
w szczególności wykonujących określony rodzaj działalności gospodarczej lub
osiągających określoną wysokość przychodu netto w rozumieniu przepisów ustawy
o rachunkowości, będą mogły być obsługiwane przez innego niż właściwego miejscowo
naczelnika urzędu skarbowego (art. 13 ust. 2 projektu). Chodzi o tzw. wyspecjalizowane
urzędy skarbowe, które w obecnym stanie prawnym obsługują kategorię podatników
wymienioną w art. 5 ust. 9b ustawy o urzędach i izbach skarbowych. Stąd też w celu
umożliwienia elastycznego reagowania na potrzeby podatników i płatników proponuje
się, aby katalog kategorii podatników, którzy będą obsługiwani przez
tzw. wyspecjalizowany urząd skarbowy, wynikał z przepisów rozporządzenia, a nie jak
14
ma to miejsce obecnie z ustawy. Zatem Minister Finansów, mając na względzie
gospodarcze lub społeczne potrzeby podatników i płatników obsługiwanych przez
administrację podatkową, w drodze rozporządzenia, może określić:
1) kategorie podatników i płatników obsługiwanych przez innego niż właściwego
miejscowo naczelnika urzędu skarbowego;
2) warunki zaliczania ww. podatników i płatników do odpowiedniej kategorii;
3) naczelników urzędów skarbowych do obsługi ww. podatników i płatników,
terytorialny zasięg ich działania i siedzibę;
4) tryb zawiadamiania przez ww. podatników i płatników o zmianie właściwości
naczelnika urzędu skarbowego oraz wzór zawiadomienia (art. 13 ust. 4 projektu).
Określony w ustawie o urzędach i izbach skarbowych katalog kategorii podatników
obsługiwanych przez tzw. wyspecjalizowane urzędy skarbowe od chwili ich zawarcia
w ustawie o urzędach i izbach skarbowych, tj. przez ponad 10 lat, nie był
modyfikowany, a tym samym nie uwzględnia zmian gospodarczych i prawnych
w zakresie powstawania nowych kategorii podmiotów prowadzących działalność
gospodarczą. W związku z tym, wymieniony w ustawie zamknięty katalog podatników
nie odpowiada obecnym potrzebom. Stąd też uzasadnione jest, aby Minister Finansów
poprzez umożliwienie mu wydawania rozporządzenia miał większy wpływ na
elastyczne określanie, w zależności od potrzeb podatników, katalogu podatników
i płatników wymagających obsługi przez ww. urząd skarbowy. Przy czym zakłada się,
iż system kategoryzacji podatników i płatników będzie realizowany jako działanie
ciągłe, uwzględniające bieżące potrzeby podatników w zakresie ich rzeczywistych
potrzeb. Dlatego też kategorie podatników i płatników mogą się zmieniać. Jako
przykład można wskazać, iż na mocy ustawy z dnia 8 listopada 2013 r. o zmianie
ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych oraz ustawy o podatku tonażowym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1387) spółka
komandytowo-akcyjna od dnia 1 stycznia 2014 r. stała się podatnikiem podatku
dochodowego od osób prawnych. Stąd też w obecnym stanie prawnym istniały pewne
wątpliwości, czy spółka ta może być obsługiwana przez tzw. wyspecjalizowany urząd
skarbowy. W przypadku wydawania przez Ministra Finansów rozporządzenia,
ww. wątpliwości będą na bieżąco rozwiązywane. Zasięg terytorialny wyznaczonego
w powyższy sposób naczelnika urzędu skarbowego będzie mógł obejmować zasięg
działania innego naczelnika urzędu skarbowego (art. 13 ust. 6 projektu).
15