Rządowy projekt ustawy o administracji podatkowej

podatkowego, który przejmie dotychczasowe zadanie Ministra Finansów w zakresie
wydawania interpretacji indywidualnych przepisów prawa podatkowego.
W konsekwencji zmiany kompetencyjnej organu podatkowego w ww. zakresie zostało
zaproponowane również uchylenie art. 14b § 6 ww. ustawy, który przewidywał
delegację ustawową dla Ministra Finansów do upoważnienia, w drodze rozporządzenia,
podległych organów do wydawania interpretacji indywidualnych w jego imieniu
i w ustalonym zakresie.
Proponowane brzmienie przepisów art. 108 ustawy – Ordynacja podatkowa wiąże się
z projektowanymi zmianami ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Odstąpienie od wymogu wszczęcia postępowania egzekucyjnego (egzekucji
administracyjnej) w każdym przypadku uchylania się zobowiązanego od wykonywania
obowiązku o charakterze pieniężnym (możliwość odstąpienia przez wierzyciela od
czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych) powoduje
konieczność zmiany przepisów odnoszących się do odpowiedzialności podatkowej osób
trzecich. Dodawany przepis art. 108 § 2 pkt 4 ustawy – Ordynacja podatkowa określa
dopuszczalny termin wszczęcia postępowania w sprawie odpowiedzialności osoby
trzeciej w przypadku odstąpienia przez wierzyciela od czynności zmierzających do
zastosowania środków egzekucyjnych w przypadku należności wynikających
z deklaracji. Dzięki dodaniu przepisu § 3a nie będzie konieczności wydawania decyzji,
w przypadku gdy należność, w odniesieniu do której wierzyciel podjął decyzję
o odstąpieniu od czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych,
wynika z deklaracji. Zaproponowano również zmianę przepisu art. 108 § 4 polegającą
na rezygnacji z uzależnienia wszczęcia egzekucji zobowiązania wynikającego z decyzji
o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej od bezskuteczności egzekucji z majątku
podatnika lub płatnika. Zgodnie z projektowanym brzmieniem tego przepisu organ
egzekucyjny będzie mógł wszcząć egzekucję zobowiązania wynikającego z decyzji
o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, w przypadkach gdy wierzyciel odstąpi
od czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych do podatnika lub
płatnika bądź organ egzekucyjny nie przystąpi do egzekucji w przypadku
uprawdopodobnienia, że kwota uzyskana nie przekroczy wydatków egzekucyjnych.
Zatem, w celu skierowania do egzekucji zobowiązania wynikającego z decyzji
o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, nie będzie konieczności uprzedniego
wszczynania postępowania egzekucyjnego do podatnika tylko w celu stwierdzenia jego
51
bezskuteczności, w przypadkach gdy oczywiste jest, że egzekucja okaże się
bezskuteczna.
Z kolei dodawane przepisy w art. 3 pkt 15, art. 144b, art. 181a oraz proponowane
zmiany w art. 159 § 2, art. 210 § 1 pkt 8, art. 217 § 1 pkt 7 oraz art. 282b § 4 pkt 6
wiążą się z potrzebą realizacji założenia wydawania pism w formie elektronicznej
poprzez podpisanie ich bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za
pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub za pomocą podpisu potwierdzonego
profilem zaufanym ePUAP, w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r.
o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, przy
wykorzystaniu systemu teleinformatycznego Ministra Finansów. Pisma te będą
doręczane podatnikom drogą elektroniczną z wykorzystaniem portalu podatkowego,
jednak konieczne jest zapewnienie również możliwości doręczania ich drogą
tradycyjną.
Stąd też m.in. proponuje się wprowadzenie zmiany, która umożliwi doręczanie drogą
tradycyjną pism sporządzonych i podpisanych w formie elektronicznej poprzez
doręczenie ich wydruku. Zmiana ta pozwoli na racjonalizację działań administracji
podatkowej, przyspieszy termin załatwiania spraw oraz wygeneruje oszczędności
kosztów funkcjonowania administracji podatkowej. Projektowane zmiany
organizacyjne administracji podatkowej zakładają zautomatyzowanie procesu
drukowania i wysyłania pism wydanych przez tę administrację w formie elektronicznej.
Stąd też planowane jest uruchomienie linii drukująco-kopertującej. Koncepcja tego
rozwiązania przewiduje centralne drukowanie w jednej z jednostek organizacyjnych
podległych Ministrowi Finansów wszystkich pism wydawanych przez organy
administracji podatkowej na terenie Polski. Z uwagi na powyższą koncepcję organizacji
pracy, w tym odległość pomiędzy jednostką zlecającą drukowanie a jednostką, gdzie
wydruk i jego wysyłka zostanie ostatecznie obsłużona, nie będzie możliwości
opatrywania wydruków dokumentów żadnymi dodatkowymi podpisami ani
informacjami. W związku z powyższym proponuje się wprowadzenie możliwości
doręczania w tradycyjnej formie papierowej dokumentów wydanych w formie
elektronicznej, jedynie w formie wydruku opatrzonego tylko informacjami
generowanymi automatycznie przez system centralny administracji podatkowej.
W Ordynacji podatkowej wprowadzono także przepis informujący o tym, iż wydruk
dokumentu z systemu teleinformatycznego administracji podatkowej stanowi dowód
52
tego, co zostało stwierdzone w piśmie wydanym w formie dokumentu elektronicznego
przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego Ministerstwa Finansów.
Zmiany zaproponowane w art. 299 § 3 ustawy – Ordynacja podatkowa wynikają
z propozycji dodania w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
przepisów umożliwiających upoważnienie przez organ jednostki samorządu
terytorialnego kierownika jednostki organizacyjnej tej jednostki samorządu
terytorialnego do wykonywania w jego imieniu praw i obowiązków wierzyciela oraz
upoważnienia przez organ egzekucyjny gminy – kierownika jednostki organizacyjnej
gminy do działania w jego imieniu jako organ egzekucyjny. W konsekwencji należało
wprowadzić przepis umożliwiający przekazywanie kierownikom jednostek
organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego upoważnionym przez organ tej
jednostki samorządu do działania jako wierzyciel bądź organ egzekucyjny informacji
zawartych w aktach podatkowych, o których mowa w art. 299 § 1 ustawy – Ordynacja
podatkowa.
Zaproponowana w art. 45 projektu zmiana ustawy o działach administracji rządowej
związana jest z ustanowieniem nowego organu, tj. dyrektora Biura Krajowej Informacji
Podatkowej, który będzie podlegał Ministrowi Finansów.
W art. 46, art. 50 i art. 52 projektu zamieszczono zmiany w ustawie o systemie
ubezpieczeń społecznych, w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych
ze środków publicznych oraz w ustawie o podatku akcyzowym. Wprowadzenie do ww.
ustaw nowych przepisów związane jest z treścią art. 17 ust. 1 pkt 2 projektu ustawy,
który wskazuje, iż obsługa i wsparcie podatnika w centrum obsługi będzie polegać
również na przyjmowaniu podań, deklaracji i zgłoszeń określonych m.in. w ustawie
o systemie ubezpieczeń społecznych, w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych oraz w ustawie o podatku akcyzowym.
Propozycja dodania w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych art. 46a
podyktowana jest faktem, iż w przypadku nieuwzględnienia zastrzeżenia do art. 47a
wymienione dokumenty mogłyby być przekazywane do urzędu skarbowego również
w formie elektronicznej, gdy racjonalne jest ich kierowanie wyłącznie do Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych posiadającego niezbędną w tym celu infrastrukturę. Z kolei
propozycja dodania ust. 2 do projektowanego art. 46a wynika z tego, że termin na
przekazanie powyższych dokumentów do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych powinien
53
być ściśle określony, co jest uzasadnione skutkami prawnymi, jakie przepisy ustawy
o systemie ubezpieczeń społecznych, jak i ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r.
o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U.
z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.), wiążą z datą wpływu dokumentów
zgłoszeniowych do Zakładu. Dlatego też dodano zapis, zgodnie z którym termin
złożenia dokumentów w urzędzie skarbowym będzie dla Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych wiążący jako tożsamy ze złożeniem dokumentów bezpośrednio
w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.
Powyższe podyktowane jest faktem, iż w przypadku zgłoszeń do dobrowolnych
ubezpieczeń emerytalnego i rentowych albo zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia
chorobowego, data wpływu takiego zgłoszenia do Zakładu determinuje datę objęcia
tymi ubezpieczeniami.
Ponadto na gruncie przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych, w przypadku zgłoszeń do ubezpieczenia
zdrowotnego członka rodziny, data nabycia prawa do świadczeń opieki zdrowotnej
uzależniona jest od daty wpływu zgłoszenia do Zakładu.
W art. 48 projektu zawarto zmiany w ustawie – Kodeks postępowania w sprawach
o wykroczenia. Celem wprowadzanej zmiany w ww. ustawie jest przekazanie
naczelnikom urzędów skarbowych zadań wojewodów związanych z poborem grzywien
nakładanych w drodze mandatu karnego w postępowaniu w sprawach o wykroczenia,
które stanowią dochód budżetu państwa, z wyłączeniem grzywien nakładanych przez
organy Inspekcji Transportu Drogowego. W przypadku grzywien nakładanych przez
organy Inspekcji Transportu Drogowego uprawnionym do poboru będzie Główny
Inspektor Transportu Drogowego. W tym zakresie zaproponowano odpowiednie zmiany
do ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2013 r.
poz. 1414, z późn. zm.). Projektowany przepis art. 100 § 2 Kodeksu postępowania
w sprawach o wykroczenia upoważnia Głównego Inspektora Transportu Drogowego
jedynie do poboru należności wynikających z grzywien nakładanych w drodze mandatu
karnego przez organy Inspekcji Transportu Drogowego. Omawiany przepis nie
przyznaje Głównemu Inspektorowi Transportu Drogowego statusu organu
egzekucyjnego uprawnionego do egzekucji należności wynikających z grzywien
nakładanych mandatami przez organy Inspekcji Transportu Drogowego. Przepisy art. 19
54
ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji jednoznacznie określają katalog
organów będących administracyjnymi organami egzekucyjnymi. Zgodnie z tym
przepisem administracyjnymi organami egzekucyjnymi są naczelnik urzędu
skarbowego (§ 1), właściwy organ gminy o statusie miasta (§ 2), przewodniczący
organu orzekającego w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych (§ 3),
dyrektor oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (§ 4), dyrektor izby celnej (§ 5),
dyrektor oddziału regionalnego Wojskowej Agencji Mieszkaniowej (§ 7) bądź organ
określony w odrębnych ustawach (§ 8). Główny Inspektor Transportu Drogowego nie
będzie organem egzekucyjnym w świetle przepisów ustawy o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji.
Rozwiązanie to prowadzić będzie do usprawnienia procesu poboru i egzekucji ww.
należności poprzez możliwość wykorzystania posiadanych przez urzędy skarbowe
informacji o zobowiązanych oraz ich majątku. W obowiązującym stanie prawnym
wojewodowie mają bowiem bardzo ograniczone możliwości podejmowania
instrumentów motywujących zobowiązanych do dobrowolnego regulowania zaległości,
o których mowa w § 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 maja 2014 r.
w sprawie trybu postępowania wierzycieli należności pieniężnych przy podejmowaniu
czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych (Dz. U. poz. 656),
z uwagi na brak informacji o danych kontaktowych, np. nr telefonu, faksu, adresu
e-mail. W projekcie zaproponowano uregulowanie w przepisach Kodeksu postępowania
w sprawach o wykroczenia kompetencji do prowadzenia gospodarki drukami
formularzy mandatu karnego. Przyjęto, iż właściwym do zaopatrywania w formularze
mandatu karnego oraz przydziału serii i numerów mandatów generowanych przy
wykorzystaniu systemu informatycznego pozostanie minister właściwy do spraw
wewnętrznych. Natomiast zadania wojewodów w zakresie bloczków mandatowych
zostaną przejęte przez dyrektorów izb skarbowych, z wyjątkiem formularzy oraz serii
i numerów mandatów nakładanych przez organy Inspekcji Transportu Drogowego,
w stosunku do których zadania wojewody w tym zakresie przejmie Generalny Inspektor
Transportu Drogowego.
W projekcie wprowadzono zasadę, iż organy uprawnione do nakładania grzywien
stanowiących dochód budżetu państwa nabywają formularze mandatu karnego
nieodpłatnie. W przypadku odpłatnego nabycia formularzy mandatu karnego odpłatność
obejmuje wyłącznie koszty ich wytworzenia i dystrybucji. Organy uprawnione do
55